Шандра (род раслін)
Шандра, Шанта[1][2] (Marrubium)[3] — род кветкавых травяністых раслін сямейства Ясноткавыя (Lamiaceae).
| Шандра | |||||||||||||||||
 Шандра звычайная (Marrubium vulgare). Верхняя частка расліны. | |||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||
|
Marrubium L. | |||||||||||||||||
| Сінонімы | |||||||||||||||||
| Тыпавы від | |||||||||||||||||
| Даччыныя таксоны | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Батанічнае апісанне
правіцьШматгадовыя расліны вышынёй 15—75 см, у асноўным пакрыты белымі валасінкамі. Сцёблы ўзыходныя. Лісце супраціўнае.
Суквецці з дробных кветак ружовага, ліловага, белага, жаўтаватага колеру, сабраных у асноўным густыя несапраўдныя мяцёлкі ў пазухах верхняга лісця. Чашачка трубчастая, 5—10-зубчастая; вяночак двухгубы, трубка карацей чашачкі, верхняя губа прамая, вузкая, выемчатая або двухлопасцевая, ніжняя — трохлопасцевая. Прыкветак шылападобны або шчацінкападобны, апушаны.
Плод — арэшак, трохгранна-яйкападобны або даўгаваты, на верхавіне закруглены.
Распаўсюджанне
правіцьПрадстаўнікі роду сустракаюцца ў Еўропе, Паўночнай Афрыцы і нетрапічных раёнах Азіі. Ва Украіне расце паўсюдна.
Гаспадарчае значэнне
правіцьЛекавыя, фарбавальныя, таніданосныя, меданосныя і эфіраалейныя расліны[1].
Віды
правіцьРод налічвае каля 40 відаў[4] (больш за 30[1], 49[5]). Некаторыя з іх[6]:
- Marrubium alternidens Rech.f.
- Marrubium alysson L.
- Marrubium anisodon C.Koch
- Marrubium catariifolium Desr.
- Marrubium cylleneum Boiss. & Heldr.
- Marrubium friwaldskyanum Boiss.
- Marrubium goktschaicum Popow
- Marrubium incanum Desr.
- Marrubium leonuroides Desr.
- Marrubium nanum Knorr.
- Marrubium parviflorum Fisch. et C.A.Mey.
- Marrubium peregrinum L.
- Marrubium persicum C.A.Mey.
- Marrubium plumosum C.A.Mey.
- Marrubium propinquum Fisch. et C.A.Mey.
- Marrubium purpureum Bge.
- Marrubium supinum L.
- Marrubium thessalum Boiss. & Heldr.
- Marrubium turkeviczii Knorr.
- Marrubium velutinum Sibth. & Sm.
- Marrubium vulgare L. — Шандра звычайная
- Marrubium woronovii Popow
Зноскі
- ↑ а б в Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17.
- ↑ Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 81. — 160 с. — 2 350 экз.
- ↑ Marrubium на сайті GRIN Архівавана 7 мая 2009.
- ↑ Паводле кнігі «Флора СССР» (гл. раздзел Літаратура).
- ↑ Шандра (род раслін): звесткі пра назву таксона на сайце The Plant List (version 1.1, 2013). (англ.)
- ↑ Kew World Checklist of Selected Plant Families(недаступная спасылка)
Літаратура
правіць- Траццякоў Д. І. Шандра // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — 512 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17). — С. 309.
- Кудрашова М. Г. Шандра, шанта // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз. — С. 368.
- Определитель высших растений Украины / Акад. наук Украинской ССР; Ин-т ботаники им. Н. Г. Холодного; Редкол.: Ю. Н. Прокудин, Д. Н. Доброчаева, Б. В. Заверуха, В. И. Чопик; Авт.: М. И. Котов, Ю. Н. Прокудин, А. И. Барбарич и др.. — 2-е изд., стереот., с незначительными доп. и исправлениями. — К.: Фитосоциоцентр, 1999. — 548 с. — ISBN 966-7459-18-7.
- Шандра, растения // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
- Кнорринг О. Э. Род 1248. Шандра — Marrubium // Флора СССР. В 30-ти томах / Начато при руководстве и под главной редакцией акад. В. Л. Комарова; Редакторы тома Б. К. Шишкин и С. В. Юзепчук. — М.—Л.: Издательство Академии Наук СССР, 1954. — Т. XX. — С. 233—248. — 556 с. — 2 700 экз.
Спасылкі
правіць- Шандра (род раслін): звесткі пра назву таксона на сайце The Plant List (version 1.1, 2013). (англ.)
- Шандра — род Marrubium: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)