Jump to content

Bilang

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Paggrupo grupo nin mga kompleksong bilang

An bilang o numero (Kastila: número, Ingles: number) iyo sarong matematikong bagay na ginagamit sa pagbilang, pagsukol, asin pag-label. An mga orihinal na halimbawa iyo an mga natural na bilang arug kan 1, 2, 3, 4, asin sa pagpadagos pa.[1] An bilang pwedeng marepresenta sa lenggwahe nin mga numerong taramon. Sa pankagabsan, an mga indibidwal na bilang pwedeng marepresenta nin mga simbolo, na inaapod na mga numeral; halimbawa, an "5" iyo sarong numeral na minarepresenta sa numerong lima.

Huli ta relatibong sadit na bilang nin mga simbolo an kayang matuom, an mga basehang iyop harus naoorganisa sa sarong numeral na sistema, na iyo sarong organisadong paagi sa pagrepresenta nin maski anong bilang. An pinakabistong numeral na sistema iyo an Hindu–Arabikong sistemang numeral, na minatugot para sa representasyon nin maski anong bilang gamit an kombinasyon kan sampolong pundamental na numerikong simbolo, na iyo an mga digit.[2][3] Dugang sa saindang kagamitan sa pagbilang asin pagsukol, an mga numeral iyo harus nagagamit sa pag-labelI (bilang mga numero nin telepono), sa pag-order (sa mga seryal na numero), asin para sa mga kodigo (sa ISBN). Sa pankagabsang kagamitan, an numeral iyo dae malinaw an pagkalain gikan sa numero na saiyang pigrerepresenta.

Sa matematika, an nosyon nin sarong bilang iyo nagdakula sa pagdalagan nin siglo para maibali an 0,[4] negatibong bilang,[5] rasyunal na bilang arug kan saro may kabanga , totoong bilang arug kan kwadradong gamot nin 2 asin π,[6] sagkod an mga kompleksong bilang[7] na nagpapahiwas sa totong bilang kaiba an kwadradong gamot nin −1 (asin an saiyang kombinasyon sa totoong bilang sa pagdugang o pagbawas kan saiyang mga multiple).[5] An mga kalkulasyon sa bilang iyo nagigibo sa mga aritmetikong operasyon, an pinakapamilyar iyo an pagdugang, pagbawas, pagpadakol, pagbanga, asin eksponentasyon. An pag-adal o paggamit iyo an aritmetika, sarong termino na pwedeng magsambit man sa teorya nin bilang, an pag-adal sa karakter nin mga bilang.

Panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]
  1. "number, n." (in en-GB). OED Online (Oxford University Press). http://www.oed.com/view/Entry/129082. Retrieved on 2017-05-16. 
  2. "numeral, adj. and n.". OED Online (Oxford University Press). http://www.oed.com/view/Entry/129111. 
  3. In linguistics, a numeral can refer to a symbol like 5, but also to a word or a phrase that names a number, like "five hundred"; numerals include also other words representing numbers, like "dozen".
  4. Matson, John. "The Origin of Zero" (in en). Scientific American. https://www.scientificamerican.com/article/history-of-zero/. 
  5. 5.0 5.1 Hodgkin, Luke (2005-06-02). A History of Mathematics: From Mesopotamia to Modernity (in English). OUP Oxford. pp. 85–88. ISBN 978-0-19-152383-0. Archived from the original on 2019-02-04. Retrieved 2017-05-16. 
  6. T.K. Puttaswamy (2000), Selin, Helaine; D'Ambrosio, Ubiratan, eds., Mathematics Across Cultures: The History of Non-western Mathematics, Springer, pp. 410–11, ISBN 1-4020-0260-2 .
  7. Descartes, René (1954) [1637], La Géométrie | The Geometry of René Descartes with a facsimile of the first edition, Dover Publications, ISBN 0-486-60068-8, retrieved 20 April 2011