Эстәлеккә күсергә

Күп тапҡыр ракета осороу системаһы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
БМ-13 «Катюша» Studebaker US6 шассиһында
Немец үҙйөрөшлө Sd.Kfz.4-1 МЛРС-ы Кубинкалағы Бронетанк музейында

Күп тапҡыр (реактив) ракета осороу системаһы (MLRS) — күп зарядлы ракеталар һәм снарядтар (идара ителмәгән ракеталар, реактив тәрән бомбалар), шулай уҡ ярҙамсы сараларҙы (транспорт йәки транспорт тейәү машиналарын) һәм башҡа техниканы үҙ эсенә алған ракета ҡоралдары комплексы. МЛРС (РРОС) ракета артиллерияһына ҡарай.

МЛРС (РРОС) -тың төп бурысы — танк төркөмдәре менән көрәшеү, ҙур майҙандарҙа таралған ғәскәрҙәр, фронт осоу-ултырыу һыҙаттарын тар-мар итеү, рельефты алыҫтан миналау[1]. МЛРС системалары күп илдәрҙең ҡоро ер ғәскәрҙәре, хәрби-һауа көстәре һәм хәрби-диңгеҙ көстәре сафтарында тора[2].

Реактив двигателде ракета снаряды составында ҡулланыу атыу ваҡытында уңышлы эшләү көсөнә йоғонто яһамай тиерлек, ул ҡоролма буйынса ябай, еңел һәм сағыштырмаса йыйнаҡ. MLRS стартерҙары (ҡулаймалары) үҙйөрөшлө (тәгәрмәсле һәм сылбырлы) һәм тейәлгән ултырыу механизмына, самолеттарға, вертолеттарға һәм караптарға ҡуйыла ала. Хәҙерге МЛРС-та снарядтар калибры 425 миллиметрға тиклем, максималь атыу диапазоны 45 километрға тиклем һәм унан да күберәк (айырым өлгөләрҙә 400 километрға тиклем), 4-тән алып 50-гә тиклем ракета ташый, һәр береһенең осороу өсөн айырым йүнәлешле (рельс йәки көпшә рәүешендә) снаряды бар.

МЛРС-тың күп зарядлылығы атыу күрһәткестәренең юғары булыуын һәм ҙур майҙандарҙа сәптәрҙе бер үк ваҡытта юҡ итеү мөмкинлеген билдәләй, был, залп уты ярҙамында өлгәшелгән кинәтлек менән бергә, дошманға юғары йоғонто яһау мөмкинлеген бирә. Реактив артиллерияһы системаларының төп етешһеҙлеге булып снарядтарҙың сағыштырмаса юғары дисперсияһы (таралыуы) тора. Заманса шарттарҙа реактив снарядтарға ошо етешһеҙлекте бөтөрөү өсөн осош менән идара итеү системаһын ҡуя башланылар.

  • СССР: БМ-8-24 (1941), БМ-8-36, Катюша (БМ-8-48, БМ-13, БМ-13Н, БМ-31-12)[3].
  • Германия: Nebelwerfer (1940), Wurfrahmen 40 (1940), 28/32 cm Nebelwerfer 41/42 (1941/1942), 21 cm Nebelwerfer 42 (1942), 15cm Panzerwerfer 42 Auf.Sf (1942)
  • Америка: T34 «Каллиопа» (1943)
Калибр Беркетелгән йүнәлештәр менән РРОС Алмаш ракеталар менән РРОС
80 мм Флейта
105 мм Pampero
110 мм LARS-1, LARS-2
122 мм БМ-21 «Град», Торнадо-Г, T-122, LAROM, 89 тип, Бастион-01, Бастион-02, 9К59 «Прима», RM-70, ZCRS-122, Pinaka, WR-40 Langusta SR-5, Морава
127 мм Bataleur Astros II
128 мм M-63 Plamen, М-77 «Огањ» Морава
130 мм 82 тип
140 мм Teruel-3, БМ-14
160 мм LAR-160
180 мм Astros II
220 мм БМ- 27 Ураган (Бастион-03), ТОС-1 Ураган-1М, SR-5
227 мм MLRS, HIMARS
230 мм TOROS
240 мм БМ-24Т, БМ-24
260 мм TOROS
262 мм М-87 «Оркан»
273 мм WM-80
300 мм БМ-30 Смерч, Торнадо-С, KN-09, A-100, AR1A Ураган-1М,

II Astros, AR-3

301 мм Полонез
302 мм WS-1
370 мм AR-3
400 мм WS-2, WS-3
425 мм WS-2D
  1. Сытин Л. Е. Самое современное оружие и боевая техника. — М.: АСТ, 2017. — 656 с. — ISBN 978-5-17-090382-5
  2. Реактивная система залпового огня // Военный энциклопедический словарь / Пред. Гл. ред. комиссии: С. Ф. Ахромеев. — 2-е изд. — М.: Воениздат, 1986. — С. 625—626.
  3. Если в шаблоне {{cite web}} задаётся параметр archive-url=, должен задаваться и параметр archive-date=, и наоборот. Партизанская «катюша» вернулась в музей Тавриды. Дата обращения: 23 февраль 2020.
  • Ангельский Р. Залп дальнего боя (русский) // Техника и вооружение вчера, сегодня, завтра : журнал. — 2003. — № 03. — С. 2—9.
  • Растопшин М. Зарубежные реактивные системы залпового огня (русский) // Техника и вооружение вчера, сегодня, завтра : журнал. — 2003. — № 03. — С. 10—15.
  • Norris, George T. MRL Around the World(инг.) // Field Artillery Bulletin. — August 1987. — P. 37-38 — ISSN 0191-975X. (о развитии РСЗО в мире)
  • Halbert, Gerald A. Development of Soviet Multiple Rocket Launchers(инг.) // Field Artillery Bulletin. — August 1987. — P. 39-41 — ISSN 0191-975X. (о развитии советских РСЗО)