Теология

Илаһиәт (правосл. богословие) йәки теоло́гия ( грек. θεολογία - грек. θεός «Бог» + грек. λόγος)  — ниндәйҙер динде йәки дини тәғлимәтте систематик юл менән бәйән итеү йәки шәрехләү .

Теология
Өйрәнеү объекты	Дин, религиозная вера[d] һәм Хоҙай
Ҡайҙа өйрәнелә	студент семинарии[d], theological studies[d] һәм дин белгесе[d]
CIP коды	39.06 һәм 39.0601
Теология Викимилектә

Теология дин ғилеменән һәм дин фәлсәфәһенән башҡа өлкә .

Илаһиәт, «богословие» (теология, бор. грек. θεολογία, лат. theologia) төрлө заманда төрлө мәғәнәлә ҡулланылған . Илаһи көс тураһында ғилем мәғәнәһендә «теология» төшөнсәһе XIII быуаттың тәүге яртыһында, Абелярҙың «Христианская теология» (Theologia christiana) тигән китабы сыҡҡандан һәм Париж университетында теология факультеты асылғандан һуң нығына.

Файл:Abul ala maududi.jpg

ХХ быуаттың абруйлы мосолман ғалимдарының береһе Әбүл Әғлә Мәүдүди

«Богословие» һәм «теология» урыҫ телендә

Урыҫ телендә «теология» һүҙендәге тәүге «т» хәреф латин теле аша инеүен күрһәтә, был һүҙ, «богословие» төшөнсәһенән айырмалы, боронғо грек теленән ингән θεολογία менән бер үк түгел. Урыҫ православиеһында үҙ тарафына бары тик «богословие» төшөнсәһе генә ҡулланылыуы тотороҡло күҙәтелә . Әммә урыҫ богословиеһы көнбайыш теологияһы хәрәкәтен күҙәтеп бара,һаҡлыҡ менән ҡуллана һәм уның бай ҡаҙаныштарын үҙ маҡсаттарында бик оҫта файҙалана

Ислам илаһиәте

• Аҡыда — сөнниҙәрҙең мәҙһәбтәргә ярашлы ҡарашы
• Фиҡһ — ислам хоҡуҡиәте
• Пәйғәмбәрҙәр тарихы
• Кираат — Ҡөрьән яҙмаларын дөрөҫ әйтеү белеме
• Тәжүид — Ҡөрьәнде уҡыу ҡағиҙәләре
• Хафиз — Ҡөрьәнде ятҡа бикләү
• Әхлаҡ 
• Хәҙистәр ғилеме .
• Тәфсир — Ҡөрьәнде тәфсирләү, аңлатыу
• Сарф — әҙәби ғәрәп теле морфологияһы .

.

Христиан богословиеһы (теология)

Богословие дисциплинаһы тармаҡтары:

• Догмат (фундаменталь, теоретик) йәки системалы богословие:
  • триадология — Троица тураһында ғилем
  • ангелология — фәрештәләр тураһында тәғлимәт
  • антропология — кеше тураһында тәғлимәт
  • хамартология — гонаһ тураһында тәғлимәт
  • понерология — яуызлыҡ тураһында тәғлимәт
  • христология — Иисус Христос тәбиғәттәре һәм йөҙө тураһында тәғлимәт
  • сотериология — ҡотолоу тураһында тәғлимәт
  • экклезиология — Сиркәү тураһында тәғлимәт
  • иконология — иконалар тураһында тәғлимәт
  • сакраментология — йәшерен серҙәр тураһында тәғлимәт
  • эсхатология — донъяның ахырғы яҙмыштары тураһында тәғлимәт
• апологетика — рациональ ысулдар ярҙамында динде нигеҙләү
• Сағыштырыулы богословие — башҡа диндәр нигеҙҙәренә компаратив анализ
• Пастырь богословиеһы:
  • литургика — ғибәҙәт теория һәм практикаһы
  • гомилетика — вәғәз теорияһы һәм практикаһы
  • катехитика — дин тураһында башланғыс тәғлимәт
  • каноника — сиркәү хоҡуҡиәте теорияһы
• Әхлаҡ богословиеһы 
• Библия богословиеһы:
  • экзегетика — библия текстарына тәнҡитле аңлатыу йәки интерпретация
  • герменевтика — дини сығанаҡтарҙы тәфсирләү теорияһы һәм методологияһы
  • исагогика — библеистика бүлеге.
• Тарихи богословие:
  • сиркәү археологияһы —сиркәү һәм Библия тарихы
  • библия тарихы
  • Боронғо Сиркәү тарихы
  • византология
  • урындағы сиркәүҙәр тарихы
  • РПЦ тарихы

Әҙәбиәт

фәнни

• автор Аверинцев С. С., Шмалий В. В. (богословие дисциплины) // «Банкетная кампания» 1904 — Большой Иргиз. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — С. 658—661. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.]; vol. 2004—2017, вып. 3). — ISBN 5-85270-331-1.
• Шмалий В. В., свящ Богословие // Православная энциклопедия. Том V: «Бессонов — Бонвеч». — М.: Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2002. — С. 520. — 752 с. — 39 000 экз. — ISBN 5-89572-010-2
• Васильев П. П. Богословие // Брокгауз һәм Ефрондың энциклопедик һүҙлеге: 86 томда (82 т. һәм 4 өҫтәмә том). — СПб., 1890—1907. (рус.)
• Прот. Иоанн Мейендорф. Введение в святоотеческое богословие 2016 йыл 10 февраль архивланған. Минск: Лучи Софии, 2007.
• Адо П. Апофатизм, или Негативная теология 2011 йыл 19 ғинуар архивланған. // Духовные упражнения и античная философия. М.; СПб., 2005, с. 215—226
• Писманик М. Г. Религиоведы и богословы: нужны и возможны ли диалоги? // Государство, религия, Церковь в России и за рубежом. — М.: Российская академия народного хозяйства и государственной службы при Президенте Российской Федерации, 2010. — № 3. — С. 279—290. — ISSN 2073-7203.
• Польсков К. О. Теология и религиоведение в контексте возрождения гуманитарной науки в современной России // Вестник ПСТГУ IV: Педагогика. Психология. — 2006. — В. 3. — С. 20—27.
• Польсков К. О. К вопросу о научном богословском методе // Вопросы философии. — 2010. — № 7. — С. 93—101.
• Элбакян Е. С. Процессы клерикализации в современной России 2018 йыл 12 март архивланған. // Материалы Международной научной конференции «Свобода религии и демократии: старые и новые вызовы», НАН Украины, Киев, 6 августа 2010.
• Элбакян Е. С. Религиоведение и теология: к проблеме демаркации объектов исследования 2016 йыл 5 март архивланған. // Религиоведение. — № 1. — 2001.
• Элбакян Е. С. Теология — не наука // Учёный совет. — М.: Просвещение, 2011. — № 3. — С. 24—26. — ISSN 2074-9953.
• Круглый стол в редакции журнала на тему «В чем научность теологии?» (участвуют Ольга Васильева, Николай Гринцер, Аскольд Иванчик, Борис Кнорре, Светлана Коначева, Александр Кырлежев, Константин Польсков, Владислав Раздъяконов, Андрей Шишков) // Государство, религия, церковь в России и за рубежом. — 2016. — № 3 (34). — С. 205—223. — ISSN 2073–7203.

публицистика

• Вяткин В. В. Между наукой и богословием // «НГ-Религии», 2.06.2010
• Элбакян Е. С. Профанная теология или профанация науки? 2017 йыл 2 сентябрь архивланған. // ReligioPolis, 24.02.2010

Һылтанмалар

• Научный богословский портал 2009 йыл 28 декабрь архивланған.
• Кафедра теологии Тульского государственного университета
• Факультет теологии Российского православного института 2017 йыл 22 октябрь архивланған.
• Институт теологии Белорусского государственного университета
• Православный Свято-Тихоновский гуманитарный университет
• Православные богословские курсы при Московской Духовной Академии 2010 йыл 17 февраль архивланған.