قاوال
قاوال، آذربایجانین انقدیم میلّی ضرب آلتی دیر کی بیر اوزلو ضرب آلتلری قروپونا عایید دیر.
قورولوشو
[دَییشدیر]قاوال غشانلی ضرب آلتیدیر. ساغاناغیندان دمیر هالقالار آسیلیر. بۇ هالقالار خصوصی سس اثری یاراتماق اۆچون لازیم اوْلور. قاوال ایلکین فوْرماسینی دؤوروموزه قدر ساخلایان یگانه موسیقی آلتیدیر. قاوال بارماقلارلا ایفا ائدیلیر. اوْنون اۆزرینه نره بالیغینین دریسی چکیلیر. بیروزلو ضرب آلتلری قروپونا عاییددیر. آذربایجان اراضیسینده چوْخ گئنیش یاییلمیش بۇ آلت بارهده کلاسیکلرین اثرلرینده، مینیاتورلرده کیفایت قدر معلومات وریلمیشدیر. قاوال، بلکه ده، یگانه آلتدیر کی، ایلکین فوْرماسینی دؤوروموزه قدر ساخلایا بیلمیشدیر.
گئنیش ایفاچیلیق ایمکانلارینا مالیک اوْلان بۇ آلتده ترل، ترمولا، موردنت و باشقا چالارلار آلماق مۆمکوندور. رنگ، درامد، سینیف و ضربی موغاملارین اۆچلوک طرفیندن ایفاسی زامانی قاوالین ایشتیراکی موطلقدیر. جویز آغاجیندان حاضیرلانمیش ساغاناغین ایچری حیصّه سینه چورهسی بویو ۶۰-۷۰ عدد خیردا میس هالقالار برکیدیلیر. اۆزونه خصوصی اۆصوللا آشیلانمیش نره بالیغینین دریسی چکیلیر. بالیق دریسی نازیک و شفاف اوْلدوغوندان اوْنون سس تمبری اوْلدوقجا ملاحتلیدیر.
قاوالدان ایستیفاده
[دَییشدیر]اوْرتا عصرلرده، اساساً، سارای موسیقی مجلیسلرینده ایستیفاده ادیلمیشدیر. بیر چوْخ شرق اؤلکهلرینده، مثلاً، اوْرتا آسیا خالقلاری آراسیندا قاوالین مۆختلیف اؤلچولو تۆره لری گئنیش یاییلمیشدیر.
قاوال بوتؤولوکده غشانلی آلت اوْلسا دا، اوْنون ایدیوفونلو آلتلره مخصوص علامتلری ده واردیر. اوْنون ساغاناغیندان آسیلمیش دمیر هالقالار، بعضی حاللاردا دؤرد کیچیک زینقیروو، سیلکهلنهرک تکرارولونماز سس تمبری یارادیر. قاوال اۆزییر هاجیبیوو طرفیندن خالق چالغی آلتلری اوْرکسترینین ترکیبینه اساس آلت کیمی داخیل ادیلمیش، اوْنون ایلک نوت پارتییاسینی دا بستکار اؤزو یازمیشدیر. ایٛفاچی قاوالی هر ایکی الله توتاراق بارماقلارلا و شاپالاقلا ایفا ادیر.
قایناق
[دَییشدیر]خاریجی کچیدلر
[دَییشدیر]- موسیقی آلتلر--آزتر[دائمی اولو باغلانتیلی]
- آذربایجان چالغی آلتلری--آزتر Archived 2008-03-11 at the Wayback Machine.