Jan-Fransua Şampolyon
| Jan-Fransua Şampolyon | |
|---|---|
| fr. Jean-François Champollion | |
 | |
| Doğum tarixi | 23 dekabr 1790[2][3][…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 4 mart 1832[2][3][…] (41 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ürək tutması[d], insult |
| Dəfn yeri | |
| Elm sahələri | Misir heroqlif yazısı, tarix[1], dilçilik, Misirologiya |
| İş yerləri |
|
| Təhsili | |
| Elmi rəhbəri | Antuan İsaak Silvestr de Sasi |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |
  |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Jan-Fransua Şampolyon (fr. Jean-François Champollion; 23 dekabr 1790[2][3][…], Fijak[d], Fransa krallığı[3][5][…] – 4 mart 1832[2][3][…], Paris, İyul monarxiyası[3][6][…]) — fransız filoloq, alim, şərqşünas və misirşünas.
Həyatı və fəaliyyəti
[redaktə | vikimətni redaktə et]Erkən illəri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Jan-Fransua Şampolyon 1790-cı ilin 23 dekabrında Fransanın Lo departamentində dünyaya gəlmişdir. Uşaqlıq illəri əsasən Qrönoblda keçən Şampolyon bu dövr ərzində xüsusi dil öyrənmə istedadını kəşf etmişdir. Beləliklə artıq 16 yaşında ikən o artıq 12 dil bilirdi. O 1809-cu ildə 19 yaşında tarix üzrə professor adını alıb və Qrönobl Akademiyasının professoru olaraq işə başlayıb.
Rozetta daşı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Qısa zaman kəsiyində çoxsaylı dil biliklərinə yiyələnən Jan-Fransua Şampolyon, 1822-ci ilin sentyabr ayında 32 yaşında Rozetta daşı üzərindəki heroqliflərinin tərcüməsi istiqamətində çalışmışdır.O bu müddət ərzində nə doyunca yatmış, nə də vaxtı-vaxtında yemək yemişdi.
Sonrakı fəaliyyəti
[redaktə | vikimətni redaktə et]Misirşünaslıq elminin metodoloji əsaslarının yaradılmasında və bütövlükdə onun tədqiqat sahəsinin genişləndirilməsində Şampolyonun xüsusi xidmətləri olmuşdur. Beləki, məhz onun 1824-cü ildə dərc edilən "Precis du systeme hieroglyphique" əsəri ilə misirşünaslıq elmi bir sfera kimi formalaşmağa başlamışdır. Sonrakı illərdə Kollec də Fransda misirşünaslıq üzrə professor olaraq çalışmış, 1828–1829-cu illər arasında isə tədqiqat məqsədilə Misirə səfər etmişdir. Ölümündən bir qədər sonra, 1845-ci ildə, dərc olunan "Monuments de l'Egypte et de la Nubie" əsərində, Şampolyon Misirə səfəri zamanı aşkarladığı elmi tapıntıları təqdim etmişdir
Vəfatı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Şampolyonun Misir səyahətindən sonra səhəttində bir sıra ciddi problemlər meydana gəlmiş və 1831-ci ilin 4 mart tarixində,41 yaşında Parisdə ürək tutulmasından (insult) vəfat etmişdir.Artıq Misir səyahətinə nə olmuşdusa.
İstinadlar
[redaktə | vikimətni redaktə et]- ↑ 1 2 https://www.umass.edu/wsp/philology/gallery/champollion.html.
- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 Jean-François Champollion // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ 1 2 list of professors at Collège de France.
- ↑ 1 2 www.accademiadellescienze.it (it.).
- ↑ 1 2 http://www.nytimes.com/1999/08/29/travel/figeac-s-flair-for-the-egyptian.html.
Tematik saytlar | ||||
|---|---|---|---|---|
| Lüğətlər və ensiklopediyalar | ||||
| Şəcərə və nekropolistika | ||||
| ||||
 | Elm xadimi haqqında olan bu məqalə bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
- 23 dekabrda doğulanlar
- 1790-cı ildə doğulanlar
- Fransada doğulanlar
- 4 martda vəfat edənlər
- 1832-ci ildə vəfat edənlər
- 41 yaşında vəfat edənlər
- Parisdə vəfat edənlər
- Per-Laşez qəbiristanlığında dəfn olunanlar
- De Frans Kollecinin müəllimləri
- De Frans Kollecinin məzunları
- Niderland Kral İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Rusiya Elmlər Akademiyasının üzvləri
- Fəxri Legion ordeninin kavalerləri
- Müqəddəs İosif ordeni ilə təltif edilənlər
- Əlifba sırasına görə alimlər
- Alim qaralamaları