Şahzadə Fahrelnisə Zeyid

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Fahrelnisə Zeyid
ərəb. penedesemen‎
Doğum tarixi
Doğum yeri İstanbul
Vəfat tarixi (90 yaşında)
Vəfat yeri Fransa
Uşaqları 4
Fəaliyyəti rəssam, stained-glass artist[d], mosaicist[d], litoqraf, rəssam-qravürçü[d], kollaj hazırlayan[d]
Təhsili
Janr modern
Stillər ekspressionizm[1]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şahzadə Fahrelnisə Zeyid (7 yanvar 1901[2][3][…], Böyükada, İstanbul ili və ya Türkiyə[4] – 5 sentyabr 1991[5][6], Amman[7]) — istedadlı türk rəssamı. O 1901-ci ildə İstanbulda anadan olmuşdur[8][9]. O Kabaağaclızadə Mehmet Şakir Paşanın qızıdır. II Abdülhəmid dövründə yaşayan Cavad Paşanın qardaşı qızı və Halikarnas Balıqçının bacısı Fahrelnisə Zeyidin qızlıq soyadı Kral 1 olmuş və ancaq Emir Zeyidlə ailə qurduqdan sonra isə soyadını Zeyidlə əvəz etmişdir. O müasir dövr rəssamıdır və modern üslubda çəkir. Rəssamlığı Fransada öyrənmişdir[10].

O, şəkillərini "Fahrelnisə" təxəllüsü ilə çəkirdi[11][12].

Ailəsi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Fahrünissa Şakir (seated on the left) with her family, Büyükada (c. 1910)

Qardaşları - Yazıçı Cavad Şakir Kabaağaclı və Aliyə Berger Xalası - Füreya Koral Anası - Şirin Devrim

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Princess Zeid with her children Princess Shirin and Prince Raad, Berlin (1937)
Prince and Princess Zeid Al-Hussein with their children Princess Shirin and Prince Raad, in Baghdad (1938)

1901-ci ildə İstanbulda Böyükada da dünyaya gəlib. Atası dövlət işçisi, əsgər və tarixçi Kabaağaclı Mehməd Şakir Paşa, anası Giritli Sara xanımdır. Evin ortancıl uşağıdır.

14 yaşında rəsm çəkməyə başlamışdır. Müharibə dövrlərində Sanayi Nefisin şagirdlərindən biri olmuşdur.[13][14]

O ilk ailə həyatını 1920-ci ildə yazıçı İzzet Melih Devrimlə qurur[15][16]. O həyat yoldaşı ilə Avropa kəndlərinə ziyarət edir[17]. Bu evlilikdən iki uşağı dünyaya gəlir. O rəsm dərsini Parisdə Ranson Akademiyasında və Türkiyədə Gözəl Sənət akademiyasında Namiq İsmayılın yanında davam elətdirir[18].

1934-cü ildə ikinci dəfə ailə qurur. Bu zaman o İraqın Ankaradakı səfiri İraq Kral I ilə ailə qurur. Bu evlilikdən Raad adında oğlu dünyaya gəlir.Səfir yoldaşı kimi Türkiyədən uzaqlaşan Zeyid Avropanın bir çox kəndlərinə səyahət etməyə davam edir və 1944-cü ildə İstanbulda rəsm sərgisi keçirir. Bundan sonra o Paris, London, Nyu-York, Brüsseldə sərgilərini açır.

Rəsm əsərləri ən son 1988-ci ildə İstanbulda, 1990-cı ildə Fransa və Almaniyada olmuşdur[19].

5 sentyabr 1991-ci ildə vəfat edib və El Rağdan Sarayının Kral Qəbirsanlığında basdırılıb[20].

Əsas əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Towards a Storm
  • Amman Türk Sefiresinin Portresi
  • Soyut Kompozisyon
  • Cehennemim, (1950, İstanbul Modern)
  • Aliye Berger'in Portresi
  • Mevleviler
  • Kerbela
  • Yılanlı Kadın
  • Fight Against Abstraction, 1947
  • Resolved Problems, 1948
  • My Hell, 1951
  • Someone From the Past, 1980

Haqqında yazılmış kitablar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Becker, Wolfgang. Fahr-El-Nissa Zeid: zwischen Orient und Okzident, Gemälde und Zeichnungen. New York: Neue Galerie, 1990.
  • Greenberg, Kerryn, ed. Fahrelnissa Zeid. London: Tate Publishing, 2017.
  • Laïdi-Hanieh, Adila. Fahrelnissa Zeid: Painter of Inner Worlds. London: Art / Books, 2017.
  • Parinaud, André and Shoman, Suha. Fahrelnissa Zeid. Amman: Royal National Jordanian Institute Fahrelnissa Zeid of Fine Arts, 1984.
  • Zaid, Fahrelnissa. Fahrelnissa Zeid: portraits et peintures abstraites. Paris: Galerie Granoff, 1972.

Xarici keçid

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • Gökkuşağında iki kuşak: Fahr el Nissa ile Nejad
  • Ara Güler'in Fotoğraflarıyla
  • A SANAT: FAHRELNİSSA İLE NEJAD-GÖKKUŞAĞINDA İKİ KUŞAK

İstinad

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Aware (fr.). 2014.
  2. ↑ Fahrelnissa Zeid (ing.). 2008.
  3. ↑ Fahrelnissa Zeid (ing.).
  4. ↑ Google Doodle.
  5. ↑ Vernoit S. J. Fahrelnissa Zeid // Zeid, Fahrelnissa (ing.). // Grove Art Online / J. Turner [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T093324
  6. ↑ Delarge J. princesse FAHR EL NISA-ZEID // Le Delarge (fr.). Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. ISBN 978-2-7000-3055-6
  7. ↑ https://doi.org/10.1093/gao/9781884446054.article.T093324.
  8. ↑ "Fahrünnissa Zeid". istanbulkadinmuzesi.org. 18 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
  9. ↑ Ellis-Petersen, Hannah (2017-06-12). "Fahrelnissa Zeid: Tate Modern resurrects artist forgotten by history". the Guardian. Retrieved 2018-03-12.
  10. ↑ "Complete ICA Exhibitions List 1948 - Present - July 2017" (PDF). ICA. Retrieved March 16, 2018.
  11. ↑ New York Times, Obituaries, 11.09.2011
  12. ↑ Tate. "Fahrelnissa Zeid – Exhibition at Tate Modern | Tate". Tate. Retrieved 2018-03-12.
  13. ↑ Fahrelnisa ile Nejad Gökkuşağında İki Kuşak, Asanat.com Sitesi, Erişim tarihi:08.09.2011
  14. ↑ Devrim, Şirin (1996). A Turkish Tapestry: The Shakirs of Istanbul. London: Quartet. p. 11. ISBN 0704380358.
  15. ↑ Greenberg, Kerryn (2017). "The Evolution of an Artist". In Greenberg, Kerryn. Fahrelnissa Zeid. London: Tate Publishing. p. 11. ISBN 9781849764568.
  16. ↑ Devrim, Şirin (1996). A Turkish Tapestry: The Shakirs of Istanbul. London: Quartet. p. 38. ISBN 0704380358.
  17. ↑ Greenberg, Kerryn (2017). "The Evolution of an Artist". In Greenberg, Kerryn. Fahrelnissa Zeid. London: Tate Publishing. p. 12. ISBN 9781849764568.
  18. ↑ Greenberg, Kerryn (2017). "The Evolution of an Artist". In Greenberg, Kerryn. Fahrelnissa Zeid. London: Tate Publishing. p. 13. ISBN 9781849764568.
  19. ↑ Turkishpaintings.com sitesi, Fahrelnissa Zeid, Erişim tarihi:08.09.2011
  20. ↑ Milliyet Gazetesi, Ünlü Türk REssam Fahrelnissa Zeid öldü, 07.09.2011
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Şahzadə_Fahrelnisə_Zeyid&oldid=7130474"