Saltar al conteníu

Ríu Lena

Coordenaes: 53°56′08″N 108°05′31″E / 53.9356°N 108.0919°E / 53.9356; 108.0919
De Wikipedia
Ríu Lena
Өлүөнэ (sah)
Situación
PaísBandera de Rusia Rusia
República República de Sajá
Tipu ríu
Coordenaes 53°56′08″N 108°05′31″E / 53.9356°N 108.0919°E / 53.9356; 108.0919
Ríu Lena alcuéntrase en Rusia
Ríu Lena
Ríu Lena
Ríu Lena (Rusia)
Datos
Altitú media 1466 m y 0 m
Conca hidrográfica Ríos de la cuenca del Lena (es) Traducir
Superficie de la conca 2 490 000 km²
Llonxitú 4294 km
Caudal 16 350 m³/s
Nacimientu Montes Baikal (es) Traducir
Desembocadura Mar de Láptev
Afluentes
Cambiar los datos en Wikidata

El ríu Lena (en rusu: Лена; en mongol Зүлгэ, Zülge; en buriatu Зүлхэ, Zülhe; y en yakutu Өлүөнэ, Ölüöne) ye un ríu de Rusia. Ye'l más oriental de los trés grandes ríos siberianos que vierten les sos agües al océanu Glacial Árticu (los otros dos son el ríu Ob y el ríu Yenisei). Ye'l decimuprimer ríu más grande del mundu, y la so cuenca fluvial ye la novena mayor del planeta. Ye, amás, el mayor que tien tol territoriu de la so cuenca dientro de les llendes de Rusia.

Cursu del ríu y afluentes

[editar | editar la fonte]
Conca fluvial del ríu Lena
Vista del calce del ríu Lena cerca de Yakutsk

El ríu Lena tien una llonxitú total estimada de 4.472 km, y la so cuenca fluvial tien una estensión calculada de 2.490.000 km². Naz a una altura de 1.640 m sobro'l nivel de la mar nos montes Baikal, na llanada central siberiana, a unos siete km al oeste del llagu Baikal. Avanza en direición noreste, recibiendo les agües de los ríos Kirenga, Vitim y Olyokma. Dende Yakutsk toma direición norte hasta que recibe al ríu Aldan, que ye afluente de so pela mandrecha. La cordillera de Verkhoyansk oblígalu a tomar direición noroeste, magar que, dempués de recibir al so mayor afluente pela manzorga, el ríu Vilyuy, torna a coyer la direición norte hasta que desemboca nel mar de Laptev, una sodivisión del océanu Glacial Árticu. La so desembocadura forma un delta de 30.000 km² con siete brazos principales; el más importante d'ellos ye'l Bykov, el más oriental d'ellos.

Ta aceptao que'l nome del ríu deriva del so nome orixinal na llingua de los evenks. Estos nomábenlu Elyu-Ene (ríu grande).

Acordies con dellos rellatos que se remonten a un sieglu dempués de los fechos que cuenten, nos años 1620-23 un grupu de cazadores de pieles rusos, dirixíos por Demid Pyanda, remontaron el curso del ríu Tunguska y aportaron a la vera del ríu Lena. Tresportaron los sos botes allí, o ficieron unos nuevos, y entamaron a esplorarlu. Pa 1623 Pyanda tenía esploraos 2.400 km del ríu, los que van de la so zona alta, más rocosa, hasta qu'entra na llanada de la Yakutia central. En 1628 Vasily Bugor y otros diez homes llegaron tamién al Lena, cobráron-yos el yasak (impuestu, que se cobraba en pieles, que-yos imponía l'Imperiu rusu a los pobladores nativos de Siberia) a los nativos y fundaron Kirinsk en 1632. En 1632 el vaivoda (gobernador y xefe militar) de Yeniseisk unvió a Pyotr Beketov con venti homes pa que fundara un fuerte (ostrog) en Yakutsk. Dende esi asentamientu, fundáu en 1632, varies espediciones esploraron la cuenca del ríu. El so delta foi descubiertu en 1633.

El barón Eduard Von Toll, acompañáu por Alexander von Bunge, fizo un viaxe d'esploración al delta del ríu Lena y les islles de Nueva Siberia col patrociniu de l'Academia Imperial Rusa de Ciencies en 1885. Esploraron el delta y los sos brazos, y tamién les citaes islles y el ríu Yana colos sos afluentes demientres un añu y dos díes, nos que percorrieron 25.000 km.

Magar que nun ta confirmáu, dellos caltienen que Vladimir Ilyich Ulyanov inventó'l so nomatu, Lenin, a partir del nome d'esti ríu cuando tuvo exiliáu na llanada central siberiana.

El delta del ríu Lena

[editar | editar la fonte]
Vista del delta del ríu Lena (Landsat, 2000)

El delta que forma'l Lena na so desaguada ye perestensu: tien 400 km d'anchor y penetra 100 km nel mar de Laptev. El delta ye tundra xelada siete meses al añu, pero en mayu el desxelu conviértelu nun humedal demientres los cinco meses siguientes. El delta determina la formación d'una montonera d'islles. Les más importantes, d'Oeste a Este, son les de Chychas Aryta, Petrushka, Sagastyr, Samakh Ary Diyete, Turkan Bel'keydere, Sasyllakh Ary, Kolkhoztakh Bel'keydere, Grigoriy Diyelyakh Bel'kee, Nerpa Uolun Aryta, Misha Bel'keydere, Atakhtay Bel'kedere, Arangastakh, Urdiuk Pastakh Bel'key, Agys Past' Aryta, Dallalakh Island, Otto Ary, Ullakhan Ary y Orto Ues Aryta. Una d'elles, nomada Ostrov Amerika-Kuba-Aryta o Ostrov Kuba-Aryta, recibió esi nome n'honor de la islla de Cuba demientres la época soviética.

Referencies

[editar | editar la fonte]

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]