সমললৈ যাওক

ছাকিৰা

অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ পৰা
ছাকিৰা
Shakira

২০২১ চনত ভগ আলোচনীৰ বাবে ছাকিৰা
জন্ম ছাকিৰা ইছাবেল মেবাৰক ৰিপল
২ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৭৭ (৪৭ বছৰ)
বাৰাংকুইলা, কলম্বিয়া
পেচা
  • কণ্ঠশিল্পী
  • গীতিকাৰ
  • ৰেকৰ্ড প্ৰযোজক
  • নৃত্যশিল্পী
  • অভিনেত্ৰী
  • সমাজহিতৈষী
সক্ৰিয় হৈ থকা সময় ১৯৯০–বৰ্তমান
সংস্থা বেয়াৰফুট সংস্থা
অংশীদাৰ
  • এণ্টনিঅ' ডে লা ৰিঅ' (২০০০-২০১০)
  • গেৰাৰ্ড পিকি (২০১১-২০২২)
সন্তান
ৱেবছাইট
আধিকাৰিক ৱেবছাইট


ছাকিৰা ইছাবেল মেবাৰাক ৰিপ'ল (ইংৰাজী: Shakira Isabel Mebarak Ripoll, জন্ম ২ ফেব্ৰুৱাৰী ১৯৭৭)এগৰাকী কলম্বিয়ান গায়িকা।[1][2] বাৰাংকুইলাত জন্মগ্ৰহণ কৰা আৰু ডাঙৰ-দীঘল হোৱা ছাকিৰাক "লেটিন সংগীতৰ ৰাণী" বুলি কোৱা হয়।[3][4]সংগীতৰ বহুমুখিতাৰ বাবে ছাকিৰা বিখ্যাত।[5][6][7] ১৩ বছৰ বয়সত চনী মিউজিক কলম্বিয়াৰ সৈতে ছাকিৰাই ৰেকৰ্ডিঙত আত্মপ্ৰকাশ কৰে। [8]

১৪৫টা গীত কেটালগ থকা ছাকিৰাই ৮ কোটিতকৈ অধিক ৰেকৰ্ড বিক্ৰী কৰিছে, যাৰ ফলত তেওঁ সৰ্বকালৰ সৰ্বাধিক বিক্ৰী হোৱা সংগীত শিল্পীসকলৰ ভিতৰত অন্যতম হিচাপে অভিহিত হৈছে।[9] ফৰ্বছ কলম্বিয়াই প্ৰকাশ কৰা অনুসৰি ২০১৮ চনলৈকে তেওঁ সৰ্বকালৰ সৰ্বাধিক বিক্ৰী হোৱা মহিলা লেটিন শিল্পী।[10] অন্যান্য লেটিন শিল্পীসকলৰ বাবেও আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বজাৰৰ দুৱাৰ মুকলি কৰাৰ কৃতিত্ব তেওঁক দিয়া হয়।[11][12][13][14] তিনিটা গ্ৰেমী বঁটা, বাৰটা লেটিন গ্ৰেমী বঁটা, চাৰিটা এমটিভি ভিডিঅ’ মিউজিক এৱাৰ্ড, সাতটা বিলবোৰ্ড মিউজিক এৱাৰ্ড, উত্ৰিশটা বিলবোৰ্ড লেটিন মিউজিক এৱাৰ্ড, ছটা গিনিজ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ড আৰু "হলিউড ৱাক অৱ ফেমত এজন তাৰকা"কে ধৰি বহুতো বঁটা ছাকিৰাই লাভ কৰিছে। ছাকিৰাক বিলবোৰ্ডে দুবাৰকৈ (২০০০ আৰু ২০১০) দশকৰ শীৰ্ষ মহিলা লেটিন শিল্পী হিচাপে নিৰ্বাচিত কৰে।[15][16] নিজৰ বেয়াৰফুট সংস্থাৰ সৈতে কৰা দানশীল কাম আৰু সংগীতলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে ছাকিৰাক ২০১১ চনত লেটিন ৰেকৰ্ডিং একাডেমীৰ "বছৰৰ ব্যক্তি" আৰু হাৰ্ভাৰ্ড ফাউণ্ডেশ্যনৰ বছৰৰ শিল্পী বঁটা দিয়া হয়। ২০১১ চনত আৰু ২০১২ চনত ফ্ৰান্স চৰকাৰে ছাকিৰাক অৰ্ডাৰ অৱ আৰ্টছ এণ্ড লেটাৰ্ছৰ চেভেলিয়াৰ প্ৰদান কৰে।

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

[সম্পাদনা কৰক]

১৯৭৭ চনৰ ২ ফেব্ৰুৱাৰীত কলম্বিয়াৰ বাৰাংকুইলাত ছাকিৰা ইছাবেল মেবাৰাক ৰিপলে জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। ছাকিৰা আছিল উইলিয়াম মেবাৰাক চাদিদ আৰু নিদিয়া ৰিপল টৰাডোৰ একমাত্ৰ সন্তান। তেওঁ কলম্বিয়ান আৰু লেবানন বংশৰ।[17][18]পিতৃয়ে নিউয়ৰ্ক চহৰত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। পিতৃৰ পৰিয়ালটো আছিল লেবাননৰ। পাঁচ বছৰ বয়সত পৰিয়ালটো কলম্বিয়ালৈ গুচি যায়।[19][20][21][22]তেওঁৰ কলম্বিয়াৰ মাতৃ পক্ষৰ দুটা স্পেনিছ উপাধি আছে; ৰিপ'ল আৰু ট'ৰাডো। [23][24][25] "পিস্কিঅ'টি" উপাধিৰ এজন পূৰ্বপুৰুষৰ জৰিয়তেও ছাকিৰাই দূৰৈৰ ইটালীয় শিপা থকাৰ দাবী কৰিছে। ছাকিৰা (আৰবী: شاكرة) নামটোৱে আৰবী ভাষাত "কৃতজ্ঞ"ক বুজায়। তেওঁ কেথলিক ধৰ্মৰ মাজত ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল আৰু কেথলিক বিদ্যালয়ত পঢ়িছিল।[26] দেউতাকৰ পূৰ্বৰ বিবাহৰ পৰা তেওঁৰ আঠজন ভাই-ভনী আছে।[27][28]ছাকিৰাই যৌৱনৰ বেছিভাগ সময় কলম্বিয়াৰ উত্তৰ কেৰিবিয়ান উপকূলত অৱস্থিত বাৰাংকুইলাত কটায়। [27][29]

ছাকিৰাই তেওঁৰ প্ৰথম কবিতাটো লিখিছিল, যাৰ শিৰোনাম আছিল "লা ৰোজা দে ক্ৰিষ্টাল" ('দ্য ক্ৰিষ্টাল ৰোজ'); তেতিয়া তেওঁৰ বয়স মাত্ৰ চাৰি বছৰ আছিল।[30] ডাঙৰ হৈ থাকোঁতে ছাকিৰাই দেউতাকে টাইপৰাইটাৰত গল্প লিখা চাই মুগ্ধ হৈ পৰিছিল,[30] আৰু বৰদিনৰ উপহাৰ হিচাপে এটা টাইপৰাইটাৰ বিচাৰিছিল। সাত বছৰ বয়সতে তাই সেই টাইপৰাইটাৰটো পাইছিল,[30] আৰু তেতিয়াৰ পৰাই কবিতা লিখা অব্যাহত ৰাখিছে। এই কবিতাবোৰ অৱশেষত গীতলৈ পৰিণত হয়। ছাকিৰাৰ বয়স যেতিয়া দুবছৰ হৈছিল, তেতিয়া মটৰ চাইকেল দুৰ্ঘটনাত এজন ভাতৃৰ মৃত্যু হৈছিল; ছয় বছৰৰ পাছত আঠ বছৰ বয়সত ছাকিৰাই তেওঁৰ প্ৰথম গীতটো লিখিছিল, যাৰ নাম আছিল "Tus gafas oscuras" ('আপোনাৰ ক'লা চশমা'), যিটো তেওঁৰ পিতৃৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত হৈছিল, যিয়ে বছৰ বছৰ ধৰি নিজৰ দুখ লুকুৱাবলৈ ক'লা চশমা পিন্ধিছিল। [31]

ছাকিৰা চাৰি বছৰ বয়সত দেউতাকে তেওঁক স্থানীয় মধ্যপ্ৰাচ্যৰ এখন ৰেষ্টুৰেণ্টলৈ লৈ যায়, য'ত ছাকিৰাই প্ৰথমবাৰৰ বাবে ডুমবেক শুনিছিল, যিটো মধ্যপ্ৰাচ্যৰ সংগীতত ব্যৱহৃত পৰম্পৰাগত ড্ৰাম আৰু যিটো সাধাৰণতে বেলি ডান্সিঙৰ লগত থাকে।[32] তাই টেবুলত নাচিবলৈ ধৰিলে, আৰু অভিজ্ঞতাই তাইক উপলব্ধি কৰিলে যে তাই এগৰাকী পৰিবেশক হ’ব বিচাৰে। তাইৰ কেথলিক স্কুলৰ স্কুলৰ সতীৰ্থ আৰু শিক্ষকসকলৰ বাবে (আৰু আনকি ননসকলৰ বাবেও) গান গাই ভাল পাইছিল, কিন্তু দ্বিতীয় শ্ৰেণীত তাইৰ ভাইব্ৰেটো অতি শক্তিশালী হোৱাৰ বাবে তাইক স্কুলৰ কোৱাৰৰ বাবে প্ৰত্যাখ্যান কৰা হৈছিল। সংগীত শিক্ষকে তাইক ক'লে যে তাইৰ শব্দ "ছাগলীৰ দৰে"।[32][33] তেওঁ কয় যে তেওঁক "বেলি ডান্সাৰ ছোৱালী" বুলিও জনা গৈছিল, কিয়নো তেওঁ প্ৰতি শুকুৰবাৰে স্কুলত তেওঁ শিকি অহা এটা নম্বৰ প্ৰদৰ্শন কৰিছিল।[32] "সেইদৰেই মই লাইভ পাৰফৰমেন্সৰ প্ৰতি মোৰ আবেগ আৱিষ্কাৰ কৰিলোঁ," তাই কয়।[27][34] ছাকিৰাৰ লালন-পালনৰ বাবে কৃতজ্ঞতা জগাই তুলিবলৈ দেউতাকে তাইক স্থানীয় উদ্যান এখনলৈ লৈ গৈছিল তাত বাস কৰা অনাথ শিশুসকলক চাবলৈ। ছবিবোৰ তাইৰ মনত থাকিল, আৰু তাই মনতে ক'লে: "এদিন মই এই ল'ৰা-ছোৱালীবোৰক সহায় কৰিম যেতিয়া মই এজন বিখ্যাত শিল্পী হ'ম।"[34]

দহৰ পৰা তেৰ বছৰ বয়সৰ ভিতৰত ছাকিৰাক বাৰাংকুইলাৰ বিভিন্ন অনুষ্ঠানলৈ আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছিল আৰু সেই অঞ্চলত কিছু স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল।[35]এই আনুমানিক সময়তেই তেওঁ স্থানীয় নাট্য প্ৰযোজক মনিকা আৰিজাক লগ পাইছিল, যিয়ে তেওঁৰ ওপৰত আপ্লুত হৈছিল আৰু ফলস্বৰূপে তেওঁৰ কেৰিয়াৰত সহায় কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। বাৰাংকুইলাৰ পৰা বগোটালৈ বিমান যাত্ৰাৰ সময়ত আৰিজাই চ’নী কলম্বিয়াৰ কাৰ্যবাহী চিৰো ভাৰ্গাছক হোটেলৰ লবীত ছাকিৰাৰ বাবে অডিচন দিবলৈ পতিয়ন নিয়ায়। ভাৰ্গাছে ছাকিৰাক অতিশয় সন্মান জনাইছিল আৰু চ’নীৰ কাৰ্যালয়লৈ উভতি আহি কেছেটটো এজন গীত আৰু শিল্পী পৰিচালকক দিছিল। কিন্তু পৰিচালকজনে অত্যধিক উত্তেজিত নাছিল আৰু ছাকিৰাক কিবা এটা "হেৰুৱা কাৰণ" বুলি ভাবিছিল। নিৰ্ভীক আৰু এতিয়াও নিশ্চিত যে ছাকিৰাৰ প্ৰতিভা আছে, ভাৰ্গাছে বগোটাত এটা অডিচন স্থাপন কৰে। তেওঁ চনী কলম্বিয়াৰ কাৰ্যবাহীসকলক অডিচনত উপস্থিত হোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল, ছাকিৰাৰ অভিনয়েৰে তেওঁলোকক আচৰিত কৰাৰ ধাৰণাৰে। তেওঁ কাৰ্যবাহীসকলৰ বাবে তিনিটা গীত পৰিবেশন কৰিছিল আৰু তেওঁলোকক যথেষ্ট আপ্লুত কৰিছিল যে তেওঁক তিনিটা এলবাম ৰেকৰ্ডিং কৰিবলৈ চুক্তিবদ্ধ হৈছিল।[36]

কেৰিয়াৰ

[সম্পাদনা কৰক]

১৯৯০–১৯৯৫ চন: আৰম্ভণি

[সম্পাদনা কৰক]

ছাকিৰাৰ প্ৰথম এলবাম মেগিয়া ১৯৯০ চনত চনী মিউজিক কলম্বিয়াৰ সৈতে ৰেকৰ্ডিং কৰা হয়৷ সেই সময়ত তেওঁৰ বয়স মাত্ৰ ১৩ বছৰহে আছিল।[37] এইসমূহ গীত আছিল ছাকিৰাই আঠ বছৰ বয়সৰ পৰাই প্ৰস্তুত কৰা গীতৰ এটা সংকলন,[38]৷ ১৯৯১ চনৰ জুন মাহত মুক্তি পোৱা এই এলবামটোত "মেগিয়া" আৰু আন তিনিটা একক গীত আছিল। অৱশ্যে কলম্বিয়াৰ ৰেডিঅ’ত সংকলনটোৱে ভাল ফলাফল দেখুৱাইছিল আৰু যুৱতী ছাকিৰাৰ প্ৰতিভা প্ৰসাৰণত সহায়ক হৈছিল৷ বাণিজ্যিকভাৱে এলবামটোৱে ভাল ফলাফল দেখুৱাব পৰা নাছিল৷ বিশ্বজুৰি মাত্ৰ ১২০০টাহে কপি বিক্ৰী হৈছিল৷

১৯৯৩ চনৰ মাৰ্চ মাহত ছাকিৰাৰ দ্বিতীয়টো ষ্টুডিঅ’ এলবাম পেলিগ্ৰ’ মুক্তি পাইছিল যদিও এলবামটোৰ চূড়ান্ত ফলাফলত ছাকিৰা সন্তুষ্ট হোৱা নাছিল৷ মূলতঃ ইয়াৰ কাৰণ আছিল প্ৰডাকচনৰ সৈতে জড়িত কেতবোৰ সমস্যা৷ দ্বিতীয়তে, ছাকিৰাই এলবামৰ বিজ্ঞাপন বা প্ৰচাৰ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল৷ অৱশ্যে প্ৰথমটো এলবাম মেগিয়াতকৈ এই এলবামটোৱে ভাল সমাদৰ লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ছাকিৰাই ৰেকৰ্ডিঙৰ পৰা বিৰতি লোৱাৰ সিদ্ধান্ত লয় আৰু হাইস্কুলীয়া স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে।[37] একে বছৰতে ছাকিৰাই ১৯৮৫ চনৰ আৰ্মেৰো ট্ৰেজেডীৰ ওপৰত আধাৰিত কলম্বিয়াৰ টিভি ধাৰাবাহিক দ্য অ'এছিছত অভিনয় কৰে।[39]

১৯৯৫–২০০০: লেটিন সংগীতৰ জৰিয়তে উত্থান

[সম্পাদনা কৰক]

ছাকিৰাই প্ৰথমে "¿Dónde Estás Corazón?" (পৰৱৰ্তী সময়ত তেওঁৰ এলবাম পাইছ ডেস্কালজোছত মুকলি কৰা হয়) গীতটি বাণীবদ্ধ কৰিছিল ১৯৯৪ চনত কলম্বিয়াত একচেটিয়াভাৱে মুক্তি পোৱা সংকলন এলবাম নুয়েষ্ট্ৰো ৰকৰ বাবে। কলম্বিয়াৰ ৰেডিঅ’ ষ্টেচনসমূহত এই গীতটোৱে তৎক্ষণাত সফলতা লাভ কৰিছিল আৰু চ’নিয়ে তেওঁৰ তৃতীয়টো ৰেকৰ্ডৰ বাবে বিত্তীয় সাহায্য প্ৰদান কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়৷ ইয়াৰ দ্বাৰা ছাকিৰাৰ পূৰ্বৰ বাণিজ্যিক ব্যৰ্থতাকো এক অন্তিম সুযোগ দিয়া হ'ব৷ ১৯৯৫ চনত লুইছ এফ অচ'য়াৰ সৈতে কলম্বিয়া ৰেকৰ্ডছৰ সহযোগিতাত ছ'নী মিউজিকৰ অধীনত ছাকিৰাই সংগীতৰ ৰেকৰ্ডিং কৰিবলৈ ঘূৰি আহে৷ [40]

২০০৩ চনত এখন সংগীতানুষ্ঠানত অংশ লোৱাৰ আগমুহূৰ্তত ছাকিৰা

১৯৯৬ চনৰ মাৰ্চ মাহত ছাকিৰাই প্ৰথমটো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ভ্ৰমণ সম্পন্ন কৰে৷ নাম আছিল ট্যুৰ পাইছ ডেস্কালজোছ। এই ভ্ৰমণত ২০টা শ্ব' আছিল৷ ১৯৯৭ চনত সংগীতানুষ্ঠানৰ যাত্ৰাটো সমাপ্ত হয়। সেই বছৰতে ছাকিৰাই পাইছ ডেস্কালজোছৰ বাবে বছৰৰ এলবাম, এষ্টয় আকিৰ বাবে বছৰৰ ভিডিঅ' আৰু শ্ৰেষ্ঠ নতুন শিল্পীৰ বাবে তিনিটা বিলবোৰ্ড লেটিন সংগীত বঁটা লাভ কৰে। [41] Pies Descalzos later sold over 5 million copies,[42][43]

ছাকিৰাৰ চতুৰ্থটো ষ্টুডিঅ' এলবামৰ শিৰোনাম আছিল ডণ্ডে এষ্টান লছ লাড্ৰ'নেছ?৷ এলবামটো ছাকিৰাৰ দ্বাৰা প্ৰযোজিত আৰু এমিলিঅ' এষ্টেফান, জুনিয়ৰৰ আছিল কাৰ্যবাহী প্ৰযোজক৷ ১৯৯৮ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত এলবামটি মুকলি কৰা হয়৷ এই এলবামৰ আধাৰ আছিল ছাকিৰাৰ জীৱনৰ এটা বাস্তৱ ঘটনা য'ত তেখেতৰ লিখিত গীতৰ কথাবোৰ চুৰি হৈছিল৷ এই এলবামটি পাইছ ডেস্কালজোছতকৈও হিট হৈ পৰিছিল। এলবামটোৱে আমেৰিকাৰ বিলবোৰ্ড ২০০ ত ১৩১ নম্বৰৰ শীৰ্ষ স্থানত উপনীত হয় আৰু ১১ সপ্তাহ ধৰি আমেৰিকাৰ লেটিন এলবাম চাৰ্টত শীৰ্ষস্থান দখল কৰিছে। তাৰ পিছত ইয়াৰ ৭০ লাখতকৈ অধিক কপি বিশ্বজুৰি বিক্ৰী হৈছে[44]

১৯৯৯ চনত ছাকিৰাই শ্ৰেষ্ঠ লেটিন ৰক/বিকল্প এলবামৰ শিতানত গ্ৰেমী বঁটাৰ মনোনয়ন লাভ কৰে।[45]

ছাকিৰাৰ প্ৰথমটো লাইভ এলবাম আছিল MTV Unplugged (Shakira album)৷ ১৯৯৯ চনৰ ১২ আগষ্টত নিউয়ৰ্ক চহৰত ইয়াৰ ৰেকৰ্ডিং কৰা হয়৷ আমেৰিকান সমালোচকসকলৰ দ্বাৰা অতিশয় প্ৰশংসিত এই লাইভ এলবামটোক তেওঁৰ এতিয়ালৈকে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ লাইভ প্ৰদৰ্শনৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি কোৱা হৈছে।[46]

২০০১–২০০৪: লণ্ড্ৰী চাৰ্ভিচৰ সৈতে ইংৰাজী ভাষাৰ সংগীত-যাত্ৰা

[সম্পাদনা কৰক]

ডণ্ডে এষ্টান লছ লাড্ৰ'নেছ? আৰু এমটিভি আনপ্লাগডৰ সফলতাৰ পিছত ছাকিৰাই এটা ইংৰাজী ক্ৰছঅভাৰ এলবামৰ কাম আৰম্ভ কৰে।[47] গ্ল'ৰিয়া এষ্টেফানৰ সহায়ত ছাকিৰাত ইংৰাজী শিকিছিল।[54] এলবামটোৰ বাবে তেওঁ এবছৰতকৈও অধিক সময় কাম কৰিছিল। স্পেনিছ ভাষী দেশসমূহত "Suerte" নামেৰে মুকলি হোৱা "Whenever, Wherever" নামৰ গীতটো ২০০১ চনৰ আগষ্টৰ পৰা ২০০২ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ সময়ছোৱাত শ্ৰোতাৰ মাজত প্ৰচাৰিত হয়৷ প্ৰায়বোৰ দেশতে এই গীতটিয়ে প্ৰথম স্থান দখল কৰে আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সফলতাত পৰিণত হয়।আমেৰিকাতো এইটোৱেই আছিল ছাকিৰাৰ প্ৰথম সফলতা৷

২০১৪ চনৰ ফিফা বিশ্বকাপ ফুটবলৰ সামৰণি অনুষ্ঠানৰ সংবাদ মেলত ছাকিৰা

ছাকিৰাৰ পঞ্চমটো ষ্টুডিঅ' এলবাম আৰু প্ৰথমটো ইংৰাজী ভাষাৰ এলবাম আছিল লণ্ড্ৰী চাৰ্ভিচ৷ লেটিন আমেৰিকা আৰু স্পেইনত যাৰ নাম আছিল চাৰ্ভিচিঅ' ডি লাভাণ্ডেৰিয়া৷ ২০০১ চনৰ ১৩ নৱেম্বৰত মুক্তিলাভ কৰা এলবামটিৰ প্ৰথম সপ্তাহতে ২ লাখ ৰেকৰ্ড বিক্ৰী হয়। এলবামটিয়ে মূলসুঁতিৰ উত্তৰ আমেৰিকাৰ বজাৰত ছাকিৰাৰ সংগীতক প্ৰতিষ্ঠা কৰাত সহায় কৰিছিল। [48]

তেওঁ ২০০২ চনৰ আগষ্ট মাহত এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক এৱাৰ্ডত "Objection(টেংগো)" পৰিৱেশন কৰে, আৰু "ৱেনভাৰ, ৱেৰভাৰ"ৰ জৰিয়তে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় দৰ্শকৰ পছন্দৰ বঁটা লাভ কৰে।[49] ইয়াৰ উপৰি ভিডিঅ’টোৰ স্পেনিছ সংস্কৰণৰ বাবে শ্ৰেষ্ঠ চুটি ৰূপৰ মিউজিক ভিডিঅ’ শাখাত লেটিন গ্ৰেমী বঁটা লাভ কৰে। অক্টোবৰ মাহত ছাকিৰাই শ্ৰেষ্ঠ মহিলা শিল্পী, শ্ৰেষ্ঠ পপ শিল্পী, শ্ৰেষ্ঠ শিল্পী – উত্তৰ (অঞ্চল), আৰু বছৰৰ শিল্পীৰ বাবে পাঁচটা এমটিভি ভিডিঅ' মিউজিক বঁটা লাভ কৰে।

২০০৮-২০১০: She Wolf

[সম্পাদনা কৰক]

২০০৮ চনৰ আৰম্ভণিতে ফৰ্বছে ছাকিৰাক সংগীত জগতৰ চতুৰ্থগৰাকী শীৰ্ষ উপাৰ্জনকাৰী মহিলা শিল্পী হিচাপে অভিহিত কৰে৷ [50]তাৰ পিছত সেই বছৰৰ জুলাই মাহত ছাকিৰাই লাইভ নেচনৰ সৈতে ৩০ কোটি ডলাৰৰ চুক্তিত স্বাক্ষৰ কৰে, যিটো দহ বছৰৰ বাবে কাৰ্যকৰী হৈ থাকিব৷ [51][52] ২০০৯ চনৰ অক্টোবৰ মাহত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত আৰু ২০০৯ চনৰ ২৩ নৱেম্বৰত আমেৰিকাত মুক্তি পোৱা She Wolf এলবামটোৱে সমালোচকৰ পৰা মূলতঃ ইতিবাচক সমালোচনা লাভ কৰে আৰু ইয়াক অলমিউজিকৰ বছৰৰ শেষৰ "প্ৰিয় এলবামসমূহ,"[53] "প্ৰিয় লেটিন এলবামসমূহ,", আৰু "প্ৰিয় পপ এলবামসমূহ" তালিকাসমূহ[54] ত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। আৰ্জেণ্টিনা, আয়াৰলেণ্ড, ইটালী, মেক্সিকো আৰু ছুইজাৰলেণ্ডৰ চাৰ্টত শ্বি উলফে এক নম্বৰ স্থান দখল কৰে। ইয়াৰ উপৰি স্পেইন, জাৰ্মানী আৰু যুক্তৰাজ্যৰ শীৰ্ষ পাঁচটাৰ ভিতৰত স্থান লাভ কৰে। [55]বিলবোৰ্ড ২০০ত পোন্ধৰ নম্বৰ স্থানত শ্বি উলফে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। [56]

২০১০ চনৰ মে’ মাহত ছাকিৰাই দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ ফ্ৰেছলিগ্ৰাউণ্ড নামৰ গোটটোৰ সৈতে সহযোগিতা কৰি ২০১০ চনত দক্ষিণ আফ্ৰিকাত অনুষ্ঠিত ফিফা বিশ্বকাপৰ অফিচিয়েল গীত "ৱাকা ৱাকা (দিছ টাইম ফৰ আফ্ৰিকা)" সৃষ্টি কৰিছিল। যিটো জাংগালেৱা বা গোল্ডেন চাউণ্ডছ গোটৰ "জাংগালেৱা" শীৰ্ষক কেমেৰুণৰ সৈন্যৰ পৰম্পৰাগত ফাং গীতৰ ওপৰত আধাৰিত।[57] পিছলৈ এই একক গীতটোৱে ইউৰোপ, দক্ষিণ আমেৰিকা আৰু আফ্ৰিকাৰ শীৰ্ষ ২০ আৰু আমেৰিকাৰ শীৰ্ষ ৪০ত স্থান লাভ কৰে আৰু বিশ্বকাপৰ কিক-অফ আৰু ক্ল’জিঙত শ্বাকিৰাই গীতটো পৰিবেশন কৰে। গীতটো বিশ্বকাপৰ সৰ্বকালৰ সৰ্বাধিক বিক্ৰী হোৱা গীতত পৰিণত হয়। [58][59]

২০২১–বৰ্তমান: আগন্তুক দ্বাদশ ষ্টুডিঅ' এলবাম আৰু Dancing with Myself

[সম্পাদনা কৰক]

২০২১ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ছাকিৰাই তেওঁৰ ১৪৫টা গীতৰ কেটেলগ হিপগন’ছিছ ছংছ ফাণ্ডক বিক্ৰী কৰে। কোম্পানীটোৱে বিক্ৰীৰ বিত্তীয় তথ্য প্ৰকাশ কৰা নাই।[60]


২০২১ চনৰ ১৬ জুলাইত ছাকিৰাই "ডন'ট ৱেইট আপ" শীৰ্ষক এটা একক গীত মুকলি কৰে।[61] তেওঁৰ আগন্তুক দ্বাদশ ষ্টুডিঅ' এলবামৰ মূল একক হিচাপে ২০২২ চনৰ ২১ এপ্ৰিলত গায়ক ৰাউ আলেজান্দ্ৰ'ৰ সৈতে গীত "টে ফেলিচিটো" মুকলি কৰে। [62] ছাকিৰাই ২০২২ চনৰ মে' মাহত নিশ্চিত কৰিছিল যে এলবামটো শেষ হৈছে আৰু ই নগৰীয়া আৰু ৰক সংগীতৰ আভাসৰ সৈতে এটা ইলেক্ট্ৰনিক ইনফিউজড এলবাম হ'ব।[citation needed] মে' মাহত ছাকিৰাক যুক্তৰাজ্যৰ আইভ'ৰছ একাডেমীয়ে বিশেষ বঁটাৰ বাবে আইভ'ৰ নভেলো বঁটাৰে সন্মানিত কৰে।[63] সেই মাহৰ শেষৰ ফালে ছাকিৰাই এনবিচিত (Dancing with Myself) ডান্সিং উইথ মাইচেল্ফৰ বাবে কাৰ্যবাহী প্ৰযোজকৰ দায়িত্ব পালন কৰাৰ লগত অভিনয় কৰে।

কৃতিত্ব

[সম্পাদনা কৰক]

ছাকিৰাই অসংখ্য বঁটা আৰু স্বীকৃতি লাভ কৰিছে। তেওঁ তিনিটা গ্ৰেমী বঁটা আৰু বাৰটা লেটিন গ্ৰেমী বঁটা লাভ কৰিছে—এগৰাকী মহিলা শিল্পীৰ বাবে সৰ্বাধিক।[64] ছাকিৰাই বিশ্বজুৰি ৭.৫ কোটিতকৈ অধিক ৰেকৰ্ড বিক্ৰী কৰিছে, যাৰ ফলত তেওঁ বিশ্বৰ অন্যতম বেষ্ট চেলাৰ সংগীত শিল্পী হিচাপে পৰিগণিত হৈছে।[65]২০০১ চনত "লণ্ড্ৰী চাৰ্ভিচ" মুকলি কৰাৰ সময়লৈকে বিলবোৰ্ডৰ মতে লেটিন আমেৰিকাত তেওঁ এক কোটি এলবাম বিক্ৰী কৰিছিল।[66]

বাহ্যিক সংযোগ

[সম্পাদনা কৰক]

তথ্যসূত্ৰ

[সম্পাদনা কৰক]
  1. "Shakira: Singer (1977–)". A&E NetworksBiography. http://www.biography.com/people/shakira-189151। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 March 2013. 
  2. Shakira – Shakira | Credits, AllMusic, https://www.allmusic.com/album/shakira-mw0002616990/credits, আহৰণ কৰা হৈছে: 1 June 2020 
  3. Vegas, Valeria Perasso (10 November 2011). "La noche en que Shakira fue la reina de la música latina". BBC News. https://www.bbc.com/mundo/noticias/2011/11/111110_shakira_figura_mas_relevante_academia_latina। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 July 2021. 
  4. "Shakira Birthday: From Beautiful Liar To Loca, 5 Hit Songs By The Queen Of Latin Music!". S.G.E. 2021-02-02. Archived from the original on 2022-04-11. https://web.archive.org/web/20220411180551/https://sportsgrindentertainment.com/shakira-birthday-from-beautiful-liar-to-loca-5-hit-songs-by-the-queen-of-latin-music/। আহৰণ কৰা হৈছে: 27 October 2021. 
  5. Exposito, Suzy (11 August 2018). "Shakira Rocks, Body Rolls at New York Stop of El Dorado World Tour". Rolling Stone. https://www.rollingstone.com/music/music-latin/shakira-madison-square-garden-el-dorado-world-tour-710176/। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 July 2020. 
  6. "Shakira: Laundry Service". Pitchfork. https://pitchfork.com/reviews/albums/shakira-laundry-service/। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 July 2020. 
  7. "Shakira: Shakira". PopMatters. 17 April 2014. https://www.popmatters.com/180602-shakira-shakira-2495670124.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 July 2020. 
  8. "Shakira". BMI. 30 April 2000. https://www.bmi.com/news/entry/20000501shakira। আহৰণ কৰা হৈছে: June 23, 2021. 
  9. "Shakira is GLAMOUR's Environment Issue coverstar: 'It's not impossible to save our planet, but it needs commitment from everyone'". Glamour UK. 1 November 2021. https://www.glamourmagazine.co.uk/article/shakira-digital-cover-star-november-2021-interview। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 November 2021. 
  10. "Powerful Women 2020". Forbes Colombia. https://forbes.co/2020/09/03/mujeres-poderosas-2020/mujeres-poderosas-shakira/amp/?__twitter_impression=true। আহৰণ কৰা হৈছে: 7 September 2020. 
  11. "20 años de Laundry Service: 20 fans a los que este disco de Shakira les marcó la vida - E! Online Latino". E! Online. 2021-11-12. https://www.eonline.com/mx/news/1309565/20-anos-de-laundry-service-20-fans-a-los-que-este-disco-de-shakira-les-marco-la-vida। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-02-12. 
  12. "EU. Shakira estudió un semestre en la Universidad de California" (es-MX ভাষাত). www.milenio.com. https://www.milenio.com/espectaculos/eu-shakira-estudio-semestre-universidad-california। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-02-12. 
  13. "Shakira Drops New Single 'Don't Wait Up'". Music Feeds. 2021-07-15. https://musicfeeds.com.au/news/shakira-drops-new-single-dont-wait-up/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-02-12. 
  14. "Laundry Service - Shakira: 20 años en inglés y español". Archived from the original on 2022-02-12. https://web.archive.org/web/20220212233605/http://www.lovelypoprecords.com/2021/11/laundry-service-shakira-20-anos-en.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-02-12. 
  15. "Chart-topper Solis named Latin artist of the decade". Reuters. 18 December 2009. https://www.reuters.com/article/us-decade-latin-idUSTRE5BH5II20091218. 
  16. "Top Latin Artists – Decade-End". Billboard. https://www.billboard.com/charts/decade-end/top-latin-artists। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 January 2020. 
  17. "Shakira". Biography.com. https://www.biography.com/musician/shakira। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 August 2021. 
  18. "Shakira – MTV Unplugged (detrás de cámaras) Behind the Scenes Pt.3 HD". YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=zZfGRXPM6y4। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 August 2021. 
  19. Diego, Ximena (2002). Shakira: Woman Full of Grace. The Rosen Publishing Group. পৃষ্ঠা. 19–20. ISBN 0-7432-1668-7. https://books.google.com/books?id=5MK7XpItx-wC&pg=PA20. 
  20. Williams, Zella (2010). Shakira: Star Singer/Estrella de La Cancin. Simon & Schuster. পৃষ্ঠা. 6. ISBN 978-1-4488-1066-6. https://books.google.com/books?id=3kIdcLYGmCYC&pg=PT6. 
  21. Day, Holly (2007). Shakira. Lucent Books. পৃষ্ঠা. 15. ISBN 978-1-59018-974-0. https://archive.org/details/shakira0000dayh. 
  22. Krohn, Katherine (2007). Biography Shakira. Lerner Publishing Group, Inc. পৃষ্ঠা. 11. ISBN 978-0-8225-7159-9. https://books.google.com/books?id=ETO3VaCXT4IC&pg=PA11. "'Yo soy una fusion. I am a fusion,' says Shakira. 'That's my persona. I'm a fusion between black and white, between pop and rock, between cultures—between my Lebanese father and my mother's Spanish blood, the Colombian folklore and Arab dance I love and American music.'" 
  23. "Shakira y sus raíces bolivarenses". Eluniversal.com.co. 29 December 2016. https://www.eluniversal.com.co/farandula/shakira-y-sus-raices-bolivarenses-243367-PWEU352296. 
  24. "Shakira's Catalan Blood". YouTube. 2 September 2006. https://www.youtube.com/watch?v=fshzEmNXBM8। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 October 2009. 
  25. "Shakira: dELIAs Interview". Numberonestars.com. http://numberonestars.com/shakira/shakira_interviews_5.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 September 2014. 
  26. "Shakira Pisciotti". YouTube. 6 January 2010. https://www.youtube.com/watch?v=7GB5uKtuFYE&t=41s। আহৰণ কৰা হৈছে: 6 May 2021. 
  27. 27.0 27.1 27.2 Katz, Gregory. "Shakira it up with Shakira". USA Weekend. December 11, 2005.
  28. "Shakira Is A 'Genius' -- Literally" (en ভাষাত). HuffPost. 2013-06-05. https://www.huffpost.com/entry/shakira-iq-140-genius_n_3390658। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-02-10. 
  29. "Shakira Is A 'Genius' -- Literally" (en ভাষাত). HuffPost. 2013-06-05. https://www.huffpost.com/entry/shakira-iq-140-genius_n_3390658। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-02-10. 
  30. 30.0 30.1 30.2 উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; :1 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  31. "El trágico episodio que vivió Shakira con la muerte de su hermano" (es ভাষাত). Cromos. 28 July 2021. Archived from the original on 18 January 2022. https://web.archive.org/web/20220118182733/https://www.elespectador.com/cromos/vida-social/el-tragico-episodio-que-vivio-shakira-con-la-muerte-de-su-hermano/। আহৰণ কৰা হৈছে: 17 January 2022. 
  32. 32.0 32.1 32.2 Wright, Evan (11 April 2002). "Cover Story: Shakira". Rolling Stone. Archived from the original on 29 April 2009. https://web.archive.org/web/20090429094152/http://www.rollingstone.com/artists/shakira/articles/story/5937750/shakira। আহৰণ কৰা হৈছে: 24 April 2007. 
  33. "Shakira: 'I don't hate Britney'". BBC. http://news.bbc.co.uk/cbbcnews/hi/music/newsid_1890000/1890956.stm. 
  34. 34.0 34.1 উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; ShakiraTimes200903 নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  35. "Shakira". Gale. http://www.gale.com/free_resources/chh/bio/shakira.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 October 2012. 
  36. "Driven: Shakira". VH1. http://www.vh1.com/shows/dyn/driven/96614/episode_about.jhtml। আহৰণ কৰা হৈছে: 24 April 2007. 
  37. 37.0 37.1 "Shakira's Biography". shakira-bio.tumblr.com. http://shakira-bio.tumblr.com/. 
  38. Janes, DeAnna (14 October 2019). "Each of These Shakira Songs Will Get You Pumped for Her Super Bowl Performance" (en-US ভাষাত). Oprah Magazine. https://www.oprahmag.com/entertainment/g29444238/best-shakira-songs/। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 November 2020. 
  39. Huey, Steve. "Shakira – Full Biography". MTV. Archived from the original on 25 April 2010. https://web.archive.org/web/20100425032429/http://www.mtv.com/music/artist/shakira/artist.jhtml। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 March 2010. 
  40. Freedom du Lac, Josh. (31 August 2006). "In Any Language, a Whole Lotta Shakira Goin' On". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/08/30/AR2006083003265.html. 
  41. "Música- Shakira". Europanas.com. http://www.europanas.com/shakira-en.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 June 2016. 
  42. "SS Music". SS Music. http://ssmusic.tv/artist_profile.php?Opt=2&Language=&artId=20070600001. 
  43. "Pies Descalzos: Description". Shakira.com. Archived from the original on 30 March 2010. https://web.archive.org/web/20100330181517/http://www.shakira.com/discography/index/album/albumId/1/tagName/Albums। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 June 2022. 
  44. "La cantante colombiana Shakira cumple 32 años" (es ভাষাত). La Vanguardia. 3 February 2009. https://www.lavanguardia.com/gente/20090202/53631993197/la-cantante-colombiana-shakira-cumple-32-anos.html. 
  45. "Half.com / Music / ¿Dónde Están Los Ladrones?". Product.half.ebay.com. 26 October 2009. http://product.half.ebay.com/Donde-Estan-Los-Ladrones_W0QQtgZinfoQQprZ3295362। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 October 2009. 
  46. [[[:সাঁচ:AllMusic]] "Shakira – MTV Unplugged: Review"]. AllMusic. সাঁচ:AllMusic. 
  47. Valdes-Rodriguez, Alisa. "Queen of Crossover?". Los Angeles Times. https://articles.latimes.com/1999/apr/18/entertainment/ca-28407. 
  48. "Ask Billboard". Billboard. 12 May 2004. http://billboard.biz/bbbiz/search/article_display.jsp?vnu_content_id=1000509297। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 October 2009. 
  49. "MTV Video Music Awards: 2002 Highlights". MTV. Viacom Media Networks. 29 August 2002. Archived from the original on 13 December 2013. https://web.archive.org/web/20131213004219/http://www.mtv.com/photos/mtv-video-music-awards-2002-highlights/1563803/2508595/photo.jhtml#2508595। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 December 2013. 
  50. "The Top-Earning Women in Music". Forbes. 29 January 2008. https://www.forbes.com/2008/01/28/music-madonna-hollywood-biz-cz_dp_0129musicwomen.html. 
  51. Sisario, Ben (2 July 2008). "Shakira Leaves Record Company for Live Nation". The New York Times. https://www.nytimes.com/2008/07/02/arts/music/02shakira-brief.html. 
  52. "Shakira Sued for $100 Million by Ex-Manager". The Hollywood Reporter. 12 April 2013. https://www.hollywoodreporter.com/thr-esq/shakira-sued-100-million-by-438840. 
  53. "AllMusic's Favorite Albums of 2009". AllMusic. Rovi Corporation. 15 December 2009. https://www.allmusic.com/blog/post/allmusics-favorite-albums-of-2009/। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 December 2013. 
  54. "AllMusic's Favorite Latin Albums of 2009". AllMusic. Rovi Corporation. 14 December 2010. https://www.allmusic.com/blog/post/allmusics-favorite-latin-albums-of-2009। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 December 2013. 
  55. "AllMusic's Favorite Pop Albums of 2009". AllMusic. Rovi Corporation. 17 December 2010. https://www.allmusic.com/blog/post/allmusics-favorite-pop-albums-of-2009। আহৰণ কৰা হৈছে: 31 December 2013. 
  56. Diver, Mike (19 October 2009). "Shakira She Wolf Review". BBC. https://www.bbc.co.uk/music/reviews/dq8r। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 October 2009. Shakira and Juanes are the most recognized Colombian artists in the world
  57. Mackey, Robert (24 May 2010). "Shakira Remixes African Hit for World Cup – The Lede Blog". The New York Times. http://thelede.blogs.nytimes.com/2010/05/24/shakira-remixes-african-hit-for-world-cup/. 
  58. Anderson, Sara D (27 April 2010). "Shakira Records Official Song for 2010 FIFA World Cup". Aolradioblog. http://www.aolradioblog.com/2010/04/27/shakira-records-offical-song-2010-fifa-world-cup/. 
  59. "Shakira scoops prestigious MTV award". FIFA. https://www.fifa.com/aboutfifa/worldwideprograms/news/newsid=1330342.html#shakira+scoops+prestigious+mtv+award। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 November 2010. 
  60. Millman, Ethan (January 13, 2021). "Shakira Sells Her Music Catalog to Hipgnosis Songs Fund". Rolling Stone. https://www.rollingstone.com/pro/news/shakira-sells-catalog-to-merck-mercuriadis-hipgnosis-songs-fund-1113586/। আহৰণ কৰা হৈছে: January 14, 2021. 
  61. : "Shakira on Instagram: "Friday / Viernes #DontWaitUp"". Instagram.com. https://www.instagram.com/p/CRSIgoNsZ4D/। আহৰণ কৰা হৈছে: July 13, 2021. 
  62. Galindo, Anthonny (2022-04-15). "Shakira lanzará nueva canción junto a Rauw Alejandro" (es-co ভাষাত). Diario AS. https://colombia.as.com/tikitakas/shakira-lanzara-nueva-cancion-junto-a-rauw-alejandro-n/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-04-18. 
  63. Lucy Thraves. "Hipgnosis salutes Shakira following Ivors win for Special International Award with Apple Music". musicweek. https://www.musicweek.com/publishing/read/hipgnosis-salutes-shakira-following-ivors-win-for-special-international-award-with-apple-music/085855#:~:text=Shakira%20was%20awarded%20the%20prestigious,musical%20artists%20in%20the%20world.। আহৰণ কৰা হৈছে: June 8, 2022. 
  64. "Who Are The Top Latin GRAMMY Winners Of All Time?". The Latin Recording Academy. 26 September 2017. https://www.grammy.com/grammys/news/who-are-top-latin-grammy-winners-all-time. 
  65. Keever, Matthew (10 April 2019). "Women Who Should Be In The Rock & Roll Hall Of Fame – Shakira". Houston Press. https://www.houstonpress.com/music/women-who-should-be-in-the-rock-and-roll-hall-of-fame-11274035. 
  66. Inc, Nielsen Business Media (2005-05-28) (en ভাষাত). Billboard. Nielsen Business Media, Inc.. https://books.google.com/books?id=4RQEAAAAMBAJ&dq=shakira+records+billboard&pg=PA23.