Ir al contenido

Franco ripuario

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Franco ripuario
Ripoarisch
Variedaz de l'alemán central

Extensión d'o franco ripuario
Localización cheografica
Estau {{{estau}}}
País {{{país}}}
Rechión {{{rechión}}}
Parlau en Alemanya
Lugars principals Renania d'o Norte-Westfalia, Renania-Palatinato, Lidje, Limburgo
Estatus
Atras denominacions {{{atras denominacions}}}
Charradors ≈ 900,000
Oficial en
Reconoixiu en {{{reconoixiu}}}
Regulau por
Vitalidat Alta
Literatura
Escritors principals
Rasgos dialectals Alemán central
Clasificación lingüistica
Indoeuropea
Codigos
ISO 639-1 de
ISO 639-2 deu
ISO 639-3 ksh
SIL

Lo franco ripuario (Ripoarisch en ripuario, Ripuarisch en alemán) ye lo sistema dialectal de l'alto alemán formato per las variedaz de l'alemán central mes occidentals.

Filiación lingüistica

[editar | modificar o codigo]

Lo franco ripuario s'incluye en os sistemas d'o franco meyo de l'alemán central y forma un grupo común con o franco moselán y lo franco renano.

Aspectos socioculturals

[editar | modificar o codigo]

Situación cheografica

[editar | modificar o codigo]

Lo suyo territorio s'extiende principalment per lo Land alemán de Renania d'o Norte-Westfalia, con cualques influencias menors a lo norte d'o Land de Renania-Palatinato, l'aria d'Eupen a la Belchica oriental, y per bels municipios a lo sud d'o Limburgo neerlandés. Las suyas buegas aproximatas son:

  • per lo norte, la linia de Benrath, que sinyala la raya tradicional entre lo baixo alemán y l'alemán central;
  • per lo sud, la buega entre los Länder alemans de Renania d'o Norte-Westfalia y Renania-Palatinato;
  • per l'ueste, l'aria entre Eupen y Aquisgrán;
  • per l'este, la redoldanza d'o lugar de Siegen.

Variación diatopica

[editar | modificar o codigo]
Wikipedia
Wikipedia
Ista luenga tien a suya propia Wikipedia. Puez vesitar-la y contribuyir en Wikipedia en Franco ripuario.

Las variedaz que conforman lo ripuario a ormino s'autodenominan Platt: Öcher Platt (ripuario d'Aquisgrán), Bönnsch Platt (ripuario de Bonn), Düsseldorfer Platt (ripuario de Düsseldorf), ecetra.

D'entre totas las variedaz, una d'as mes conoixitas ye lo ripuario de Colonia, lo Kölsch.