Grüeni Partei vo de Schwiiz

Grüne Partei der Schweiz
Gründigsdatum:	28. Mai 1983
Präsidium:	Balthasar Glättli
Vizepräsidium:	Lisa Mazzone Gerhard Andrey Luzian Franzini Florence Brenzikofer Thomas Schwager Céline Vara
Mitgliider:	7'500 (Stand: 2014)
Wähleraadeil:	13.2 % (Stand: Parlamäntswahl 2019)
Nationalroot:	28 Sitz
Ständeroot:	1 Sitz
Fraktion (BV):	Grüeni Fraktion
Fraktionspräsident:	Aline Trede
Kantonali Parlament:	189 Sitz (7.9 %) (Stand: 2017)
Kantonali Regierige:	8 Sitze (Stand: 2017)
Parteigliiderig:	24 eigeständigi Kantonalparteie
Gruppierige:	Junge Grüne
Website:	www.gruene.ch

Di Grüeni Partei vo de Schwiiz (GPS) (französisch Parti écologiste suisse (PES), italienisch Partito ecologista svizzero (PES)) isch e ökologisch usgrichteti Partei i de Schwiiz.

iiri Gschicht

Us de politische Bewegige füre Umwältschutz isch sit de 1970er Joor die Partei usecho. Als eerschti regionali Grüeni Partei isch anne 1971 die vo Nöieburg entstande. 1979 isch dr Waadtländer Daniel Brélaz als eerschte Grüene in Nazionalroot gwäält woorde, und er isch schynts überhaupt grad der eerscht grüeni Politiker im ene Parlamänt uf dr ganze Wält gsi.

1983 het men als nazionali Tachorganisazioon d Föderazioon vo de grüene Parteie vo dr Schwiiz ufgstellt, wi die hütigt GPS woorden isch.

Sit de Abspaltig vo de Grüenliberale GLP isch si politisch im lingge Parteiespektrum aagsidlet.

Der Sitz vo der Nazionalpartei isch z Bärn. Si wird von ere Gschäftsleitig gfüert, wo d Bärner Politikerin Regula Rytz als Parteipresidäntin der Vorsitz het. S Generalsekretariat stoot under der Leitig vo der Regula Tschanz, d Bundespolitiker vo de Grüene koordiniert der Frakzionspresidänt Balthasar Glättli usem Kanton Züri.

Di Grüene sind bi dr Öiropäische Grüene Partei und bi der wältwyten Organisazioon Global Greens drby.

Bi de Wahle vom Schwiizer Parlamänt anne 2019 isch es de Grüene gglunge, i vilne Kantöön meh Schtimme weder früener z hole, und so het’s uf äin Schlaag 17 Sitz im Nazionalroot meh für se ggää. I dr Legislatuur vo 2019 bis 2023 het d Schwiiz 28 grüeni Nazionalrööt. Und au im Ständeroot sind nöie grüeni Lüüt drby. Glychzytig het au d GLP meh Sitz im Nazionalroot gmacht.

iiri Politik

Was de Grüenen iiri Zyyl sind, cha me in iirere Wahlplattform 2019-2013 gseh. Hauptpünkt i däm Programm sind dr Schutz vo dr Natur, e strängi Ruumplaanig, e grüneri Wirtschaft, faire Arbetsbedingige, e staarche Service public, gueti Läbensbedingige au für d Lüüt i de Stedt und de Bäärge, soziali Grächtikäit und d Mönscherächt.

grüeni Kantonalparteie

I de meischte Schwiizer Kantön hei di Grüene Kantonalparteie, zum Teil sogar meh wi eini, wo aber glych alli zu de GPS ghöre:

• Aargau: Grüeni Aargau
• Appezöll Usserrhode: Grüens Appezöllerland (GRAL)
• Basel-Schtadt: Grüeni Partei Basel-Stadt und Basels starki Alternative (BastA!)
• Baselbiet: Grüeni Baselland
• Bärn: Grüeni Kanton Bärn und Grüeni Partei Bärn – Demokratischi Alternative (GPB)
• Friburg: Les Verts fribourgeois / Grüeni Friburg
• Gämpf: Les Verts – Parti écologiste genevois
• Glaris: Grüeni vom Kanton Glaris
• Bündnerland: Grüeni vom Kanton Graubünde
• Jura: Verts jurassiens
• Lozärn: Grüeni Lozärn
• Noieburg: Les Verts
• Nidwalde: Grüeni Nidwalde (bis Endi 2008 Demokratischs Nidwalde)
• Soledurn: Grüeni Kanton Soledurn
• Sanggalle: Grüeni Kanton Sanggalle
• Schaffuuse: Ökoliberali Bewegig Schaffuuse (ÖBS)
• Schwyz: Grüeni Schwyz
• Thurgau: Grüeni Partei Thurgau
• Tessin: I Verdi Ticinesi
• Uri: Grüeni Uri
• Waadtland: Les Verts – Mouvement écologiste vaudois
• Wallis: Parti écologiste valaisan
• Zug: Alternativi Kanton Zug
• Züri: Grüeni Kanton Züri

Grüeni i de Kantonsregierige

• Susanne Hochuli, Aargau, vo 2009 bis 2016
• Guy Morin, Baselstadt, vo 2004 bis 2016
• Elisabeth Ackermann, Baselstadt, sid 2016
• Isaac Reber, Baselbiet, sid 2011
• Leni Robert (GFL), Bärn, vo 1986 bis 1990
• Benjamin Hofstetter (GFL), Bärn, vo 1986 bis 1990
• Bernhard Pulver (GFL), Bärn, vo 2006 bis 2018
• Christine Häsler, Bärn, sid 2018
• Marie Garnier, Friburg, sid 2011
• Robert Cramer, Gämf, vo 1997 bis 2009
• David Hiler, Gämf, vo 2005 bis 2013
• Michèle Künzler, Gämf, vo 2009 bis 2013
• Antonio Hodgers, Gämf, sid 2013
• Fernand Cuche, Nöieburg, vo 2005 bis 2009
• Brigit Wyss, Soledurn, sid 2017
• François Marthaler, Waadt, vo 1998 bis 2012
• Béatrice Métraux, Waadt, sid 2012
• Verena Diener, Züri, vo 1995 bis 2007 (sid 2004 as Mitgliid vo de glp)
• Martin Graf, Züri, vo 2011 bis 2015
• Martin Neukom, Züri, sid 2019

Weblink

 Commons: Grüeni Schwiiz – Sammlig vo Multimediadateie

• Website vo de Grüene Schwiiz
• Ruedi Brassel-Moser: Grüne Parteien. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.