Gaan na inhoud

Mirfak

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Mirfak
Mirfak se ligging (in die rooi sirkel).
Mirfak se ligging (in die rooi sirkel).
Sterrebeeld Perseus
Bayer-naam Alpha Persei
Spektraaltipe F5 Ib[1][2]
Soort Superreus
Waarnemingsdata (Epog J2000)
Regte klimming 03h 24m 19.37009s[3]
Deklinasie +49° 51′ 40.2455″[3]
Skynmagnitude (m) 1,806[1]
Absolute magnitude (M) -5,1[2]
B-V-kleurindeks  +0,483[4]
U-B-kleurindeks  +0,38[4]
Besonderhede
Massa (M☉) 8,5 ± 0,3[1]
Radius (R☉) 68 ± 3[5]
Ouderdom (jaar) 41 miljoen[1]
Temperatuur (K) 6 350 ± 100[1]
Afstand (ligjaar) 510
Rotasiespoed (km/s) 20[6]
Metaalinhoud [Fe/H] -0,02[7]
Ander name
Mirphak, Marfak, Algeneb, Algenib, α Persei, 33 Persei, BD+49 917, CCDM J03243+4951A, FK5 120, GC 4041, HD 20902, HIP 15863, HR 1017, IDS 03171+4930 A, PPM 46127, SAO 38787, WDS J03243+4952A
Portaal  Portaalicoon   Sterrekunde

Mirfak (ook bekend as Alpha Persei of α Per) is die helderste ster in die noordelike sterrebeeld Perseus, ook helderder as die sterrebeeld se bekendste ster, Algol. Mirfak het ’n skynbare magnitude van 1,8[8] en is ’n sirkumpolêre ster by middenoordelike breedtegrade.

Die ster lê in die middel van ’n sterreswerm: die Alpha Persei-swerm, wat na die ster genoem is, of Melotte 20, wat maklik met ’n verkyker gesien kan word en baie van die sterrebeeld se dowwer sterre insluit.[9] Volgens parallaksmetings is Mirfak sowat 510 ligjare van die Son af.[3]

Eienskappe

[wysig | wysig bron]

Mirfak se sterreklassifikasie is F5 Ib,[1] wat beteken dit is ’n superreus in die laaste stadiums van sy evolusie. Sy spektrum dien sedert 1943 as een van die stabiele ankerpunte waarvolgens ander sterre geklassifiseer word.[10]

Sy massa is sowat 8,5 keer dié van die Son[1] en dit het uitgesit tot sowat 60 keer die Son se grootte.[5] Sy ligsterkte is 5 000 keer die Son s'n[9] teen ’n effektiewe temperatuur van 6 350 K.[1] Dit gee die ster die geelwit kleur wat tipies is van F-tipe sterre. In die Hertzsprung-Russell-diagram lê Mirfak in die streek waar Cepheïed-veranderlikes voorkom.[11] Dit is dus nuttig in die bestudering van hierdie sterre, wat belangrike standaardmeetinstrumente vir afstande in die ruimte is.[9]

Name

[wysig | wysig bron]

Die ster se Bayer-naam is "α Persei". Sy tradisionele name, "Mirfak" en "Algenib", is van Arabiese oorsprong. Die eerste naam beteken "elmboog" en word ook Mirphak, Marfak of Mirzac gespel. Algenib beteken "sy" en word ook Algeneb, Elgenab, Gęnib, Chenib of Alchemb gespel.[12][13] In 2016 het die Internasionale Astronomiese Unie se sternaamwerkgroep (WGSN) die amptelike naam Mirfak vir die ster goedgekeur.[14]

Die ster word in Hawaise sterrekunde "Hinali'i" genoem, ’n naam wat ’n groot tsoenami gedenk. Volgens sommige Hawaise volksvertellings is Hinali'i die punt van skeiding tussen die aarde en die lug wat ontstaan het met die skepping van die Melkweg.[15]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Lyubimkov, Leonid S. et al. (Februarie 2010), "Accurate fundamental parameters for A-, F- and G-type Supergiants in the solar neighbourhood", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 402 (2): 1369–1379, doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15979.x, Bibcode: 2010MNRAS.402.1369L 
  2. ↑ 2,0 2,1 Arellano Ferro, A. (Oktober 2010), "Functional relationships for T_eff and log g in F-G supergiants from uvby-beta photometry", Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica 46: 331–338, Bibcode: 2010RMxAA..46..331A 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 van Leeuwen, F. (November 2007), "Validation of the new Hipparcos reduction", Astronomy and Astrophysics 474 (2): 653–664, doi:10.1051/0004-6361:20078357, Bibcode: 2007A&A...474..653V 
  4. ↑ 4,0 4,1 Johnson, H. L. et al. (1966), "UBVRIJKL photometry of the bright stars", Communications of the Lunar and Planetary Laboratory 4 (99): 99, Bibcode: 1966CoLPL...4...99J 
  5. ↑ 5,0 5,1 Nordgren, Tyler E. et al. (Desember 1999), "Stellar Angular Diameters of Late-Type Giants and Supergiants Measured with the Navy Prototype Optical Interferometer", The Astronomical Journal 118 (6): 3032–3038, doi:10.1086/301114, Bibcode: 1999AJ....118.3032N, http://digitalcommons.wcupa.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=phys_facpub 
  6. ↑ Bernacca, P. L.; Perinotto, M. (1970), "A catalogue of stellar rotational velocities", Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago 239 (1): 1, Bibcode: 1970CoAsi.239....1B 
  7. ↑ Gray, R. O.; Graham, P. W.; Hoyt, S. R. (April 2001), "The Physical Basis of Luminosity Classification in the Late A-, F-, and Early G-Type Stars. II. Basic Parameters of Program Stars and the Role of Microturbulence", The Astronomical Journal 121 (4): 2159–2172, doi:10.1086/319957, Bibcode: 2001AJ....121.2159G 
  8. ↑ Mermilliod, J. C.; Mayor, M.; Udry, S. (Julie 2008), "Red giants in open clusters. XIV. Mean radial velocities for 1309 stars and 166 open clusters", Astronomy and Astrophysics 485 (1): 303–314, doi:10.1051/0004-6361:200809664, Bibcode: 2008A&A...485..303M 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Kaler, James B., "Mirfak", Stars (University of Illinois), http://stars.astro.illinois.edu/sow/mirfak.html, besoek op 2012-03-14 
  10. ↑ Garrison, R. F. (Desember 1993), "Anchor Points for the MK System of Spectral Classification", Bulletin of the American Astronomical Society 25: 1319, Bibcode: 1993AAS...183.1710G, archived from the original on 2019-06-25, https://web.archive.org/web/20190625094716/http://www.astro.utoronto.ca/~garrison/mkstds.html, besoek op 2012-02-04 
  11. ↑ Mérand, Antoine et al. (Augustus 2007), "Extended Envelopes around Galactic Cepheids. III. Y Ophiuchi and α Persei from Near-Infrared Interferometry with CHARA/FLUOR", The Astrophysical Journal 664 (2): 1093–1101, doi:10.1086/518597, Bibcode: 2007ApJ...664.1093M 
  12. ↑ Allen, R. H. (1963). Star Names: Their Lore and Meaning (Herdruk uitg.). New York: Dover Publications. p. 331. ISBN 978-0-486-21079-7. Besoek op 4 September 2012.
  13. ↑ Davis Jr., G. A. (Oktober 1944), "The Pronunciations, Derivations, and Meanings of a Selected List of Star Names", Popular Astronomy 52 (3): 14, Bibcode: 1944PA.....52....8D 
  14. ↑ "Bulletin of the IAU Working Group on Star Names, No. 1" (PDF). Besoek op 28 Julie 2016.
  15. ↑ "Astronomer charts skies in Hawaiian", Mālamalama, the Magazine of the University of Hawai'i System 29 (2): 8, Mei 2004, http://www.hawaii.edu/malamalama/archive/downloads/0405_all.pdf, besoek op 2012-03-14 

Bronne

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Mirfak&oldid=2472884"