Antoninus Pius

Antoninus Pius
Borsbeeld van Antoninus Pius
Tydvak	Adopsie-keisers
Voorganger	Hadrianus
Periode	138 – 161
Opvolger	Marcus Aurelius & Lucius Verus
Geboortejaar	86
Sterfjaar	161
Geboortenaam	Titus Aurelius Fulvus Boionius Arrius Antoninus
Keisernaam	Antoninus Augustus Pius
Vader	Traianus Decius
Adopsie vader	Hadrianus
Kinders	Faustina Junior Galerius Antoninus
Eggenote	Faustina Senior

Denarius met Antoninus Pius aan die voorkant en Marcus Aurelius aan die agterkant.

Antoninus Pius (19 September 86 — 7 Maart 161) was vanaf 138 tot 161 die keiser van die Romeinse Ryk en 'n lid van die invloedryke Gens Aurelia. Hy was een van die bekwaamste keisers in die geskiedenis van die Romeinse Ryk. Tydens rampe het hy uitbetalings gemaak uit sy eie fondse. Hy is die enigste keiser wat omgesien het na die welstand van slawe. Sy lang ampstermyn van ruim 22 jaar was 'n tyd van vrede en welvaart vir die ryk.

Afkoms

Antoninus Pius is in die jaar 86 gebore as die enige kind van Titus Aurelius Fulvus. Sy familie was afkomstig uit Nemausus (die huidige Nimes). Self is hy gebore in die omgewing van Lanuvium. Sy geboortenaam was Titus Aurelius Fulvus Boionius Arrius Antoninus. Sy moeder was Arria Fadilla, die dogter van Gnaeus Arrius Antoninus en sy vrou Boionia Procilla. Antoninus se vader en grootvader van vaderskant sterf toe hy nog jonk was. Hy word opgevoed deur sy grootvader aan moederskant Gnaeus Arrius Antoninus. Gnaeus was 'n man met integriteit en 'n van kultuur. Gnaeus Arrius Antoninus was 'n vriend van Plinius die jongere. Na die dood van sy vader hertrou sy moeder met Publius Julius Lupus. Uit die huwelik is twee halfsusters van Antoninus gebore, Arria Lupula en Julia Fadilla.

Vrou en kinders

Antoninus groei op in Lorium, 19 kilometer wes van Rome. Iewers 110 en 115 trou hy met Annia Galeria Faustina (Faustina senior). Daar word algemeen aanvaar dat die huwelik gelukkig was. Faustina was 'n dogter van die konsul Marcus Annius Verus en Rupilia Faustina, 'n halfsuster van die Romeinse keiserin Vibia Sabina, die vrou van Hadrianus. Faustina was 'n mooi vrou, wat bekend was vir haar wysheid. Antoninus het vier kinders gehad. Twee seuns is reeds voor 138 oorlede. Hulle eerste dogter, Aurelia Fadilla, sterf in 135 toe sy nog nie 24 was nie. Sy was getroud met Lucius Lamia Silvanus, wat in 145 konsul geword het. Slegs die laatste dogter, Faustina junior bereik 'n volwasse leeftyd.

Loopbaan

Antoninus deurloop 'n normale senatoriale loopbaan. In 111 was hy "quaestor", in 117 "praetor" en in 120 "consul ordinarius". In 135-36 of 'n jaar eerder was goewerneur van die Romeinse provinsie Asia. Keiser Hadrianus benoemde Antoninus tot een van die vier voormalige konsuls wat in Italia belas is met die regspraak. Hy was ook lid van Hadrianus se consilium.

Familie

Antoninus Pius was gelukkig getroud met Faustina Senior (senior, om haar te onderskei van hulle dogter Faustina Junior wat later met Marcus Aurelius sou trou). Sy sterf egter jonk, reeds drie jaar nadat hy keiser geword het en Antoninus het haar geëer deur onder andere 'n groot hoeveelheid munte te laat slaan met haar portret. Sy was bekend vir haar werk onder weeskinders. Op die kroonlys van die tempel wat Antoninus na haar dood (141) vir haar laat bou, staan sy met weeskinders afgebeeld.

Aanneming deur Hadrianus

Na die dood van Lucius Aelius Verus Caesar op 1 Januarie 138, die beoogde opvolger, benoem Hadrianus Antoninus, wat toe reeds 51 was, op 24 Januarie 138 tot sy opvolger, verhef hom tot Caesar en adopteer hom tenslotte op 25 Februarie as sy seun, sodat Antoninus hom kon opvolg. 'n Voorwaarde was egter dat Antoninus die 16-jarige Marcus Annius Verus (die latere keiser Marcus Aurelius), en die 7-jarige seun van Aelius (later Lucius Verus genoem) sou aanneem.

Klaarblyklik beskou Hadrianus vir Antoninus as 'n oorgangskeiser; en wel spesifiek vir Annius Verus, sy aangetroude neef (en daarmee sy naaste manlike verwant), Annius Verus was toe nog te jonk vir die keiserskap. Daar is egter aanwysings dat Hadrianus, wat toe terminaal siek was, eintlik Lucius Verus verkies het, wat nog jonger was.

Na die dood van Hadrianus in die somer van die jaar 138 word Antoninus sy opvolger as "Augustus" en Imperator. Antoninus maak al vinnig veranderings aan Hadrianus se beleid. Hy bevoordeel Marcus Aurelius bo Lucius Verus: die enigste oorlewende kind uit sy eie huwelik Faustina Junior, wat op versoek van Hadrianus in Februarie 138 verloof was aan Lucius Verus, het Antoninus na die dood pleks daarvan met Marcus Aurelius laat trou.

Bewind

Daar is nie veel geskrywe oor Antoninus se bewind nie omdat daar relatief min oorloë was, met die uitsondering van 'n paar opstande in die noorde van die provinsie Britannia. Om die opstande te onderdruk is die muur van Antoninus gebou, 120 km noord van die muur van Hadrianus. Daar was ook enkele kleiner opstande in Egipte, Judea en Mauretania.

Die titel "Pius" (die vrome) is aan Antoninus toegeken weens sy lojaliteit en vrygewigheid. Vlak na sy benoeming as keiser het hy daarop aangedring dat Hadrianus die eretitel "Divus" (god) moet kry. Die senaat, wat nie goed met Hadrianus oor die weg gekom het nie, het geweier. Antoninus het toe gedreig om te bedank en die senaat het onder die druk geswig. Antoninus het ook aan ter dood veroordeeldes van die einde van Hadrianus se bewind, grasie verleen.

Later het die Senaat voorgestel dat die maand September na Antoninus vernoem sou word. Julie was reeds vernoem na Julius Caesar en Augustus na die gelyknamige keiser. Antoninus het die eer volstrek geweier en vanaf die tyd het die name van die maande nie meer verander nie. Keiser Commodus het probeer, maar het nie daarin geslaag nie.

Beeld van Antoninus Pius in Nimes

Die belangrikste gebeurtenis uit die periode is wel die viering van die 900ste verjaardag van Rome. Groot feeste word gehou gedurende die jare 147 en 148. Die hoogtepunt was op 21 April 147. Opvoerings met wilde diere is georganiseer waarop veral olifante baie indruk geskep het.

Vergoddeliking van Antoninus en Faustina

Laaste jare en dood

In 156 word Antoninus 70 jaar oud. Soos hy ouer geword het, het hy dit moeilik gevind om regop te staan sonder korset. Tydens sy oggend besoekure het hy droë brood geknabbel om wakker te kan bly. Marcus Aurelius het, veral toe hy praetoriaanse prefek geword het, steeds meer van Antoninus se werk oorgeneem. Sy voorganger in die amp, Gavius Maximus was in 156 of 157 oorlede. In 160 word Marcus Aurelius en Lucius Verus beide as konsuls vir die volgende jaar aangewys. Waarskynlik Antoninus reeds siek; hy sterf voordat die jaar verby is op 74-jarige leeftyd aan natuurlike oorsake.

Twee dae voor sy dood bly Antoninus op sy familieplaas in Lorium in Etrurië, ongeveer 19 kilometer wes van Rome. Tydens sy aandete het hy Alpynse kaas geëet. Snags het hy opgebring en die volgende dag het hy koors. Miskien het hy voedselvergiftiging gehad. Die volgende dag 7 Maart 161 het hy sy keiserlike raad byeen geroep. Tydens die raadsitting dra hy die staat en sy dogter oor aan Marcus Aurelius. Die laaste woord wat die keiser uitgespreek het was "aequanimitas" (gelykmoedigheid). Hy draaiom asof hy gaan slaap en sterf. Sy dood sluit die langste regeringsperiode af sedert Augustus. Hy oortref die regeringsperiode van Tiberius met enkele maande.

Opvolging

Antoninus is opgevolg deur sy aangenome seuns Marcus Aurelius en Lucius Verus, wat aanvanklik saam regeer het.

Sien ook

• Lys van Romeinse keisers
• Tempel van Bacchus

Notas

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal.

Eksterne skakels

• R.D. Weigel, art. Antoninus Pius (A.D. 138-161), in DIR (1998).