Philip McLachlan

Philip McLachlan (24 Maart 1916 – 22 Februarie 1983) was 'n Suid-Afrikaanse musikant.

Philip McLachlan
Gebore	(1916-03-24)24 Maart 1916 Joubertina, Kaapprovinsie, Suid-Afrika
Sterf	22 Februarie 1983 (op 66) Stellenbosch, Suid-Afrika
Beroep(e)	Musikus en musiekonderwyser

McLachlan is op Joubertina gebore, die oudste seun van ’n musikale gesin. Sy pa was skoolhoof en sy ma musiekonderwyser en orrelis. Philip het in hierdie dorpie in die Langkloof grootgeword, in sy pa se skoolkoor gesing en daar gematrikuleer. Hy het sy studies aan die Universiteit van Stellenbosch voortgesit en het, met die oog op 'n onderwysloopbaan, die grade BSc en BEd met lof verwerf.

In 1939 het hy wetenskap- en wiskunde-onderwyser aan die Hoërskool De Villiers Graaff op Villiersdorp geword, maar hy het sy onderwysloopbaan onderbreek om verder te gaan studeer. Hy het die graad MSc (Dierkunde) met lof behaal. Hierná is hy aangestel as senior biologie-onderwyser aan die Paul Roos Gimnasium op Stellenbosch.

McLachlan het sy eerste klavieropleiding van sy moeder ontvang, maar hy het vroeg reeds besluit om nie die musiek sy loopbaan te maak nie, en sy verdere musiekstudie (klavier en orrel) gedurende sy universiteitsjare was dus slegs buitemuurse aktiwiteite. In April 1945 het hy 'n pos as dosent in musiek en natuurleer aan die onderwyserskollege op Graaff-Reinet aanvaar.

Toe hy 2 jaar later 'n Carnegiebeurs vir studie in Londen ontvang, het hy besluit om in klasmusiekonderrig te studeer. Hy het hom toegelê op veral die studie van sangleiding, kennis van bladlees en notasie, ritmiek, musiekbeluistering en instrumentale groepwerk – hoofsaaklik die Orff-instrumentarium – koorleiding en stembou, wat 'n groot behoefte in die skole was. Hy het 'n Fellowship in musiekopvoeding aan die Institute of Education aan die Universiteit van Londen verwerf, asook 'n lisensiaat in dieselfde vakrigting aan die Royal Academy of Music.

Ná sy terugkeer in Suid-Afrika is hy in Julie 1954 aangestel as senior lektor in die Opvoedkunde aan die Universiteit van Stellenbosch, waar hy natuurleer en veral die metodiek van klasmusiek gedoseer het. In 1955 het hy ook die leiding van die Stellenbosch Universiteitskoor oorgeneem, 'n taak wat hy tot in 1976 verrig het. Onder sy leiding het die koor, benewens die talle konsertreise deur die hele Suid-Afrika en Namibië, ook opgetree tydens verskeie luisterryke geleenthede, plaaslik en oorsee. Die koor het in 1974 ook op uitnodiging deelgeneem aan die Internasionale Universiteitskorefees in Portugal, en in 1976 opgetree by die 12de kongres van die International Society of Music Education (ISME) in Montreux, Switserland.

In die laat vyftigerjare het hy op versoek van die destydse hoof van die Konservatorium vir Musiek aan die Universiteit van Stellenbosch die klasmusiekopleiding van die heeltydse musiekstudente waargeneem. In 1964 is 'n afsonderlike departement vir skoolmusiek onder leiding van McLachlan gestig. Dit sou as departement van die fakulteit Opvoedkunde funksioneer en op die behoeftes van klasmusiekonderrig gerig wees. Hy het in 1972 'n mede-professoraat in skoolmusiek ontvang, die eerste betrekking van sy soort in Suid-Afrika. Dié pos het hy beklee tot met sy aftrede in Desember 1979.

Philip MacLachlan het in 1966 die Merietetoekenning van die Kaapse Drie Eeue Stigting ontvang vir sy bydrae tot die musiekkultuur, en in 1972 die Akademiepenning vir Musiek van die Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns.

McLachlan is die medeskrywer van verskeie handleidings oor die natuurwetenskap vir laer- en hoërskole, en as jarelange lid van die FAK-musiekkommissie was hy medeverantwoordelik vir die 1979-uitgawe van die FAK-sangbundel, asook vir die teksversorging van talle liedere en 'n aantal verwerkings. Hy is die skrywer van 2 reekse handleidings (Afrikaans en Engels) vir die onderrig in notasie en bladsing, naamlik Notepret 1 – 5 en Fun with notes 1 – 5. Sy belangrikste werke is egter die eerste volledige handleiding in Afrikaans vir onderwysers van dié vakgebied, naamlik Klasonderrig in musiek (1975), waarvan 'n tweede uitgebreide uitgawe in 1978 verskyn het, en Koorsang en koorleiding (1982).

Philip McLachlan is in 1944 met Helen Radloff getroud. Hulle het drie dogters en ’n seun gehad. Philip is op 22 Februarie 1983 in Stellenbosch oorlede.

Bronnelys

• Wêreldspektrum, Vol. 18, 87, ISBN 0 908409 591