Daniel Craig zet een uitmuntende performance neer in psychedelisch drama: 'Everyone is gay'

'Het leven is een feest, je moet alleen zelf de slingers ophangen.' Hoe banaal kan een uitspraak zijn? Er zit alleen een kern van waarheid in. Het is aan ieder individu om zijn of haar eigen bestaan invulling te geven. Die boodschap komt wel degelijk over in Queer, waarin Daniel Craig de sterren van de hemel speelt. Maar is deze film wel de beste manier om dat punt te maken?

Mexico City in 1950. De aan opiaten verslaafde Amerikaanse schrijver William Lee (Daniel Craig) is vertrokken uit zijn thuisland omdat homoseksualiteit daar verboden is. Hij brengt zijn dagen door in cafés, hopend jonge mannen te versieren en de nacht met ze door te brengen. Deze cyclus blijft zich herhalen, totdat hij oog in oog komt te staan met Eugene Allerton (Drew Starkey), een jonge soldaat door wie hij direct compleet geobsedeerd raakt.

Lees ook: Netflix voegt voor het einde van de maand nog deze vijf ijzersterke films toe aan het aanbod

Lee blijft hem achtervolgen en hoopt zijn aandacht te trekken. Dat lukt na verloop van tijd, en de vriendschap tussen de twee mannen slaat al snel om in een romance, hoe oppervlakkig ook – Allerton blijft emotioneel compleet afstandelijk. Wanhopig op zoek naar meer connectie nodigt Lee zijn jonge partner uit om mee op reis te gaan naar Zuid-Amerika, waar een plant groeit die geesten met elkaar zou moeten kunnen verbinden.

'What else could I say/Everyone is gay'

De titelsequentie is al behoorlijk veelzeggend. Alle attributen die de hoofdpersoon maken tot wie hij is liggen uitgespreid op een bed, begeleid door Nirvana's 'All Apologies' in de uitvoering van Sinéad O'Connor. Dat valt sowieso al op, naast de score van Trent Reznor en Atticus Ross schiet de soundtrack heen en weer van eigentijdse nummers – 'Sin Ti' van Los Panchos en 'Mi Corazón' door Rafael Mendez and His Orchestra – naar muziek van decennia later – Nirvana met 'Come As You Are' en 'Leave Me Alone' uit de koker van New Order. De ene keer werkt het, maar soms schudt deze aanpak je wel wat los uit het verhaal.

Dat geldt zeker op momenten waarin je je als kijker nog moet vereenzelvigen met de film. En dat is een proces dat bij de ene persoon langer zal duren dan bij de ander, maar ook begrijpelijkerwijs in ieder stadium abrupt kan worden afgebroken. Want hoe audiovisueel en hypnotisch Queer ook is, het nieuwste werk van regisseur Luca Guadagnino is lang niet even toegankelijk voor iedereen. In vele scènes moet je het verhaal zelf aan elkaar puzzelen. Een gebrek aan hapklare brokken is niet vervelend an sich, maar dan moeten ze wel te verteren zijn.

Psych(edel)ische queeste

Craig speelt de sterren van het dak in de film en geeft zich – of liever zijn personage – helemaal bloot. De film baseert zich op de gelijknamige novelle van William S. Burroughs, die autobiografische elementen bevat. De hoofdfiguur voelt zich verstrikt in zijn eigen verlangens en de wereld is een gevangenis waaraan hij wil ontsnappen. De werkelijkheid is hem veel te oppervlakkig, wat ook blijkt uit zijn omgeving.

Die bestaat overduidelijk uit decors en – in establishing shots – miniaturen. Geen wonder dat Lee een ervaring wil die echt is, waaraan hij zich kan verbinden. Dat uit zich op de mooiste manier wanneer gevisualiseerd wordt hoe hij de persoon naast zich wil aanraken, maar toch netjes blijft zitten. Het spel van Craig en Starkey is ijzersterk, maar het is wel erg gemakkelijk om de verbinding met hun personages – en dus ook de film – te verliezen. Of ligt het hem er gewoon aan dat de leegte die Lee voelt ons gewoon teveel wordt?

Queer

Guadagnino en Craig zouden samen al bezig zijn aan een nieuw project en het is de vraag of ze Queer in gewaagdheid kunnen overtreffen. De liefdesscènes laten niets aan de verbeelding over, maar alles eromheen des te meer. Daarom kan de speelduur de ervaring wat teniet doen, aangezien de focus van de film na verloop van tijd wat verslapt – en die van de kijker dus ook. Wat jammer is, aangezien dit verhaal op vele vlakken zat te bieden heeft.

Het is begrijpelijk dat Guadagnino koos voor deze aanpak, omdat het werk van Burroughs gewoonweg niet gemaakt is in – of voor – een gestroomlijnde vorm. Maar dat maakt de kijkervaring niet al te gemakkelijk. Lee's worstelingen zijn schitterend in beeld gebracht, maar de afstand die met de kijker wordt geschept wordt soms toch te groot. Desalniettemin krijgt Queer van ons een welverdiende 3,5/5.

Deze trip werd ondergaan tijdens de persvoorstelling van Slieker Film te Leeuwarden. Ook op zoek naar een existentiële ervaring? Bekijk de film dan in een theater bij jou in de buurt. De trailer hieronder geeft je alvast een indruk.