Kárhozat (1988)

Dit is één van die films waarbij ge je nagenoeg bij elke nieuwe scène afvraagt waar het beeld ergens in het plaatje past, of wat de zin er van is, waarom het zo lang aanhoudt of wat mogelijks de symbolische betekenis ervan is.

"Damnation" is een heel bijzondere film, fotografisch heel origineel en bijwijlen impressionant, die u door een heel duister en triest verhaal loodst met personages die precies aan het einde van hun leven staan (zelfs de dansers op de party kunnen niet lachen en die andere goepen die we zagen kijken om ter sips) in een omgeving die letterlijk op afbrokkelen staat, met als enige teken van leven een stel zwarte, even betekenisloze zwarte straathonden. (Het gevecht tussen hen en het hoofdpersonage die zich hiermede verlaagt is toch wel een sterke scène die duidelijk de teleurgang van hem symboliseert).

Al bij al weet de film te boeien, mede door de sterke vertolkingen, maar toegegeven dat bepaalde gesprekken en monologen niet zo direct voor enig begrip vatbaar zijn en op de beleving, bij mij toch, gaan doorwegen.

Film over onbereikbaarheden in het leven, mislukkingen of eigenlijk over een puinhoop, zonder meer.

Won destijds een Cultuurprijs in Cannes en op dat niveau zit hij wel.

Damnation | Restoration Clip | Film at Lincoln Center - YouTube

Vanaf 1 april 2021 opnieuw in de bioscoop (via Eye)

Wordt nu 23 december.

Naar de betekenis van de film moet je raden, al is het duidelijk dat de hoofdpersoon – en met hem waarschijnlijk het hele dorp of zelfs het land of het communisme – staat voor verval en ondergang: er is geen vertrouwen of hoop meer zodat hij het leven, dat onthecht en geïsoleerd is geraakt want gebaseerd op wantrouwen, in feite al heeft opgegeven. Niet voor niets heet zijn lievelingscafé Titanik Bar en net als op dat zinkend schip blijft de muziek spelen en gaat het leven toch gewoon door: er is altijd nog de liefde met dansen en seks waarmee men zich verbindt met de ander en even de aardse beslommeringen en ellende ontstijgt, al is het tegen een hopeloos en vooral verregend decor.

Ik zal veel symboliek hebben gemist maar ik vond het vooral een saaie film, want er gebeurt in wezen niets en de beelden, personen en verhaal wisten me niet te raken, al is dat misschien ook de bedoeling omdat het ons in dezelfde gedeprimeerde positie als de personen in de film plaatst.

Wederom een mooie film van Béla Tarr. Sfeervol zwartwit, mooie plaatjes, lekker laag tempo zodat je verdrinkt in de beelden en het geluid. Ik vind deze zelfs iets beter dan Werckmeister Harmoniak, hij blijft iets kleiner, heeft meer focus. Daarnaast boeide het verhaal van de protagonist me meer en gaat het ook beter samen met de symboliek. Volgens mij gaat de film over eindigheid, over het verstrijken van de houdbaarheidsdatum, over het geen plek meer hebben in de wereld, zowel in het klein (op individueel niveau en zoals de protagonist ondervindt) als in het groot (op macroniveau over landen en systemen).

Prima vermaakt met deze film. Het duurde even voor ik er echt in zat, maar vanaf het begin waren in elk geval de beelden al mooi. Toen het verhaal me wat duidelijker (niet helemaal duidelijk) werd ging het helemaal leven voor me.

Ik keek de meest gelauwerde films van Tarr in omgekeerde release-volgorde: eerst de Turin Horse, toen Werckmeister Harmoniak, toen Satantango en nu deze.

Damnation was de minste van allemaal. Het leek alsof Tarr nog te veel een neo-noir film wilde maken. Zijn eigenzinnige stijl (long shots, zwevend camerawerk) zijn hier duidelijk nog niet tot volle wasdom gekomen. Vergeleken met de andere titels zijn er veel cuts en abrupte overgangen. Ook voelde de dialogen minder poëtisch en relevant voor de getoonde momenten. Waar taal, beeld, camerabeweging en editing wel samenvallen in bijvoorbeeld Satantango is dit niet het geval in Damnation. Mooie shots die in de laatstgenoemde te zien zijn (tijdens de bandscéne in de bar, de vrouw die met paraplu door de plassen loopt tussen tussen de gebouwen en die van het politiebureau) worden eigenlijk teniet gedaan door opvolgende scenes waarin, door een meer reguliere editingtechniek, het tempo en de beoogde contemplatie teniet wordt gedaan. En ja, zelfs de kenmerkende regen kreeg door de ontbrekende balans tussen intellectuele inhoud en de filmische vorm een wat melodramatisch karakter.

En wat hij nou precies wil zeggen, tja, dat werd ook niet echt duidelijk. De intellectuele sleutelscene lijkt degene waar de hoofdpersoon over de tunnels praat waarin hij vastzit, een nogal clichématig gegeven. Bij zijn andere films komt de filosofie veel beter over. Om zijn zware visie op het menselijk lijden kracht bij te zetten deed Tarr er goed aan de setting naar de plattelandsmodder te verplaatsen, een plek waar de mens veel scherper afsteekt tegen een meedogenloze omgeving. Voor de existentiële eenzaamheid in de stad kunnen we ons beter weer tot de Amerikanen wenden (denk bijvoorbeeld aan The Long Goodye).

Geen eenvoudige regisseur. Eentje voor de cinefielen onder ons. Ik moet alvast moeite doen, niet omdat ik ze niet goed vind (of slecht), wel dat er wat wordt verwacht van de kijker. Het zijn ervaringen die je moet opnemen en moet leren appreciëren.

Slow cinema op zijn best. Beetje film noir stijl deze. Erg deprimerende film met een hoofdpersonage die vastgeroest in het leven staat. Eentje met weinig toekomstperspectief of doelen. De hele film zowat regent het. De somberheid druipt er vanaf net als het gemoed van Karrer.

Een mooie film wel. Niet zozeer inhoudelijk, wel visueel en vormelijk met mooie zwartwitbeelden en een prima cinematografie.

Bèla Tarr , je moet ervoor in de stemming zijn. Maar als je dat bent, dan is het werkelijk schitterend!

Hij geeft je de ruimte om het leven te bestuderen en langzaam op je in te laten werken. Het is wel een troosteloos bestaan waar zwerfhonden ondanks de constant neerdalende regen de wereld schoon likken.

Binnen vlucht men in de drank en een uitzichtloze affair. Het is duidelijk: ‘the only way is down’.

Is er dan helemaal geen hoop? Wel voor de kijker want de cinematografie is groots. Ik denk dat ik op Soy Cuba na geen film ken met zoveel indrukwekkende long shots. Ook qua sfeer is het gewelddig. Vooral als er muziek speelt. Dan is het op het gebied van melancholie en vervreemding bij vlagen beter dan Lynch.

Een schitterende visuele vertelling.

Ik kan me er niks van herinneren, maar ik schijn m eerder te hebben gezien en toen was ik kennelijk minder in de stemming. Maar ben ik fan en zou heel graag een mooie 4k of 4k scan uitgave met het werk van Tarr uitgegeven zien.

4,5

Van zo'n film word je toch niet gelukkig. De neerslachtigheid van het hoofdpersonage stroomt doorheen de film. Een film vol symboliek met een zeer traag tempo. Maar tegelijk krijg je wel ongelofelijk mooie beelden. Ik kon niet geloven dat de film al uit 1988 kwam! Mooie passende muziek die de tristesse nog wat versterkt. En nog mooiere filmshots waarin je ziet dat Béla Tarr een meester is in zijn vak en bij elk fragment maar al te goed weet wat en hoe hij alles in beeld wil brengen en controle heeft over licht en donker, zwart en wit, achtergrondgeluiden, decor, fotografie, etc... Een film die zwaar was om door te komen, misschien betert het op een later moment wel. Maar de beelden zijn wel de moeite.

Deze Hongaarse film blinkt uit met zijn mooie zwart/wit beelden en fraaie muziek. Het is dan jammer dat de dialogen zo pretentieus moeten zijn, het lijken soms wel gedichten. Als je dan door de overdaad aan symboliek en metaforen heen kijkt, zie je wel troosteloosheid op zijn mooist. De regen en de straathonden zijn nooit ver en aan de stroom aan vernederingen aan het adres van Karrer lijkt maar geen eind te komen. Maar de dialogen maken de film te afstandelijk en zorgen ervoor dat vooral de beelden blijven hangen.