forcrexhe
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « crexhe », avou l’ betchete « for- » des viebes, crexhe dipus k' i n' fåreut.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /fɔʀ.ˈkʀɛç/ /fɔʀ.ˈkʀɛh/ /fɔʀ.ˈkʀɛʃ/ /fuʀ.ˈkʀeʃy/ Prononçaedje a radjouter (oyon O.OU)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /fɔʀ.ˈkʀɛç/
- Ricepeures : for·crexhe
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | forcrexhe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | forcrexhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | forcrexhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | forcrexhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | forcrexhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | forcrexheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | forcrexhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | forcrexhou |
Ôtes codjowaedjes | come mete |
forcrexhe
- (v. sins coplemint) (mot d’ fiziolodjeye) crexhe trop rade (efant, biesse, plante).
- C' est èn efant k' a forcrexhou.
- (v. sins coplemint) crexhe a des plaeces k' i n' fåreut nén.
- (v. sins coplemint) vini foû di s' lét, po ene aiwe.
- Inte Diss et Hassel, ene aiwe a forcrexhou et l' convwè passe e mitan d' èn adjeyant vevî. — Dieudonné Boverie, Li loumire pierdowe, p. 54 (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) (imådjreçmint) s’ måvler felmint.
- — Pauve sot potince, i forcrèhe po l’ amou qu’on lî dit qui s’ feume èst-agalèye !… Bâbô!… dishombe-tu dè wayemer l’ djalos’rèye, si ti n’ vous nin toûrner a bordon d’ canada— Joseph Vrindts, Tot tûsant (1924), I tint s’ Feume à l'’oûy!.
- (viebe å coplemint) rinde (on mousmint) trop stroet, trop court, foisk' on crexhe trop rade.
- D' ene foite båshele, al crexhinne, on dit: ele forcrexhe do côp ses mousmints, i ndè fåt ratchter tos les troes moes.
- (viebe å coplemint) crexhe pus rade ki.
- Ci biesse la forcrexhe totes les ôtes. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) rinde aviyî (ene liwè, èn uzaedje), tot cåzant do tins ki passe.
- C' est totès viyès uzances ki l' tins a forcrexhou. — Motî Haust (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- forcrexhe a djouxhire : Loukîz a : «djouxhire».
Parintaedje
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]- fé s' crexhinne
Ratournaedjes
[candjî]Crexhe trop rade
- Francès : grandir trop vite (nén ratournåve direk e francès) (li viebe surcroître n'a nén li minme sins)
Si måvler felmint
- Francès : s'emporter (fr), fulminer (fr)
Vudî foû di si lét tot djåzant d'ene rivire
- Francès : sortir de son lit (fr)
Rinde ses moussmints trop pitits
- Francès : ne plus pouvoir rentrer dans ses vêtements, user ses vêtements parce qu'ils sont trop petits (nén ratournåve direk e francès)
Codjowas
[candjî]forcrexhe
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « mete ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « mete ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « mete ».
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' betchete for-
- Mots avou l' oyon O/OU
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come mete
- Motlî do walon pol fiziolodjeye
- Mots do walon avou on sinse imådjrece
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do walon nén ratournåves mot po mot e francès
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon