Brin
Apparence
(Redjiblé di Distcheyaedje)
On brin u ene crote, c' est on boket des distcheyaedjes ki rexhèt des boyeas d' ene biesse (u d' ene djin), et insi spurer l' coir.
Motlî ordinaire
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les crotes ont on diferin no, sorlon les sôres di biesses et leu cogne.
- flate po les vatches.
- polene po les poyes et les ôtes oujheas.
- crotin po les tchvås.
- petale po les robetes, les lives, les gades et les bedots.
- stron po les djins, les tchéns, les tchets.
Des crotes pus likides k' i n' fåreut si lomer del schite.
Fé ses crotes si dit :
- po les djins : fé (tot biesmint), fé caca, aler al coulote, aler a l' ouxh, aler a sele, aler la k' li rwè va tot seu, aler ås foyes (="feuillées" des sôdårds), tchire, schiter (crotes foirt likides).
- po les biesses : croter, flater, tchire
Li plaece esprès po les djins fé, ça s' lome les cabinets, les raiwires, les tweletes, les wateres, les ahesses, les cabinets, les tchiyotes.
Les crotes di djins sont-st eployeyes dins des kéntes å rvier, come li evoyaedje ås lursetes.
Les crotes des biesses, mins eto des djins, siervèt a fé d' l' ansene.
Livea des mots po djåzer des crotes
[candjî | candjî l’ côde wiki]Les mots walons po djåzer des crotes ont des diferins liveas d' politesse.
neute
[candjî | candjî l’ côde wiki]- "crote", «brin»
- "caca" po les pits efants
- "fé", fé caca
- "twelete", "watere"
- aler a l' ouxh, al coulote, å "cabinet"
sorpoli
[candjî | candjî l’ côde wiki]- "distcheyaedje" po les djins
- "leyaedje" po les såvadjès biesses.
- "raiwire", "ahesse"
- aler a sele, al coulote
ene miete måhonteus
[candjî | candjî l’ côde wiki]- (po les biesses )"tchire", "tchiyaedje", stron
- "tchiyote"
foirt måhonteus
[candjî | candjî l’ côde wiki]- (po les djins) : "tchire", "tchiyaedje", "stron"
- (djins et biesse) "miere" (aprume dizo disfondowe merde)
Molès crotes
[candjî | candjî l’ côde wiki]- Loukîz a : Rimagnaedje des molès crotes