Bước tới nội dung

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Văn hóa phương Tây”

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trướcThay đổi sau →
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
n replaced: . → ., : → : (3), . <ref → .<ref (4), → (3) using AWB
AlphamaEditor, thay ref lặp lại, thêm thể loại, Executed time: 00:00:05.9340453 using AWB
Dòng 1: Dòng 1:
[[File:Agnus Dei 01.jpg|thumb|Văn hóa phương Tây, trong hầu hết lịch sử của nó, gần như tương đương với [[văn hóa Kitô giáo]], và một phần lớn dân số của bán cầu Tây có thể được mô tả là [[Kitô hữu văn hóa]]. Khái niệm "[[châu Âu]]" và "[[Thế giới phương Tây]]" có mối liên hệ mật thiết với khái niệm "[[Christendom|Kitô giáo và Christendom]]" thậm chí nhiều người tin rằng sự tổng hợp của một [[bản sắc châu Âu]] thống nhất đối với Kitô giáo.<ref name="Dawson 1961 108" />]]
[[Tập tin:Agnus Dei 01.jpg|thumb|Văn hóa phương Tây, trong hầu hết lịch sử của nó, gần như tương đương với [[văn hóa Kitô giáo]], và một phần lớn dân số của bán cầu Tây có thể được mô tả là [[Kitô hữu văn hóa]]. Khái niệm "[[châu Âu]]" và "[[Thế giới phương Tây]]" có mối liên hệ mật thiết với khái niệm "[[Christendom|Kitô giáo và Christendom]]" thậm chí nhiều người tin rằng sự tổng hợp của một [[bản sắc châu Âu]] thống nhất đối với Kitô giáo.<ref name="Dawson 1961 108" />]]
{{multiple image|align=right | direction=vertical|width=220 | image1=Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|caption1=''[[Vitruvian Man]]'' của [[Leonardo da Vinci]] ''[[Vitruvian Man]]''. Dựa trên mối tương quan của lý tưởng [[Tỷ lệ cơ thể|tỷ lệ con người]] với hình học được mô tả bởi kiến trúc sư La Mã cổ đại [[Vitruvius]] trong quyển III của chuyên luận ''[[De architectura]]''. |image2=Plato Pio-Clemetino Inv305.jpg|caption2=[[Plato]], cũng với [[Socrates]] và [[Aristotle]], đã giúp thiết lập [[triết học phương Tây]].|image3=Apollo of the Belvedere.jpg|caption3=[[Apollo]], được xem là vị thần đẹp nhất và lý tưởng của ''[[kouros]]'' (một thanh niên lực lưỡng, không râu).<ref>Krauskopf, I. 2006. "The Grave and Beyond." ''The Religion of the Etruscans.'' edited by N. de Grummond and E. Simon. Austin: University of Texas Press. p. vii, p. 73-75.</ref> Những mô tả sớm nhất về [[Jesus]] [[Christ (title)|Christ]] cũng sẽ không có râu và quầng sáng.}}
{{multiple image|align=right | direction=vertical|width=220 | image1=Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|caption1=''[[Vitruvian Man]]'' của [[Leonardo da Vinci]] ''[[Vitruvian Man]]''. Dựa trên mối tương quan của lý tưởng [[Tỷ lệ cơ thể|tỷ lệ con người]] với hình học được mô tả bởi kiến trúc sư La Mã cổ đại [[Vitruvius]] trong quyển III của chuyên luận ''[[De architectura]]''. |image2=Plato Pio-Clemetino Inv305.jpg|caption2=[[Plato]], cũng với [[Socrates]] và [[Aristotle]], đã giúp thiết lập [[triết học phương Tây]].|image3=Apollo of the Belvedere.jpg|caption3=[[Apollo]], được xem là vị thần đẹp nhất và lý tưởng của ''[[kouros]]'' (một thanh niên lực lưỡng, không râu).<ref>Krauskopf, I. 2006. "The Grave and Beyond." ''The Religion of the Etruscans.'' edited by N. de Grummond and E. Simon. Austin: University of Texas Press. p. vii, p. 73-75.</ref> Những mô tả sớm nhất về [[Jesus]] [[Christ (title)|Christ]] cũng sẽ không có râu và quầng sáng.}}
'''Văn hóa phương Tây''', đôi khi được đánh đồng với '''văn minh phương Tây''', '''thế giới phương Tây''', '''xã hội phương Tây''' và '''văn minh châu Âu''', là một thuật ngữ được sử dụng rất rộng rãi để chỉ [[Di sản văn hóa|di sản]] của [[chuẩn mực xã hội]], các [[giá trị đạo đức]], [[truyền thống]] al phong tục, [[hệ thống niềm tin]], [[chế độ chính trị]] và cụ thể [[Cổ vật văn hóa|tạo tác]] và [[công nghệ]] có nguồn gốc hoặc liên kết với [[châu Âu]]. Thuật ngữ này cũng được áp dụng ngoài châu Âu cho các quốc gia và nền văn hóa có lịch sử được kết nối mạnh mẽ với châu Âu bằng cách nhập cư, thuộc địa hoặc ảnh hưởng. Ví dụ, văn hóa phương Tây bao gồm các quốc gia ở châu Mỹ và châu Úc, có ngôn ngữ và dân tộc thiểu số là người châu Âu. Sự phát triển của văn hóa phương Tây đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi [[Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại|Kitô giáo]].<ref>{{cite news |url=https://www.britannica.com/topic/Roman-Catholicism |title=Roman Catholicism, "Roman Catholicism, Christian church that has been the decisive spiritual force in the history of Western civilization". Encyclopædia Britannica |work=Encyclopedia Britannica |accessdate=22 February 2018}}</ref>
'''Văn hóa phương Tây''', đôi khi được đánh đồng với '''văn minh phương Tây''', '''thế giới phương Tây''', '''xã hội phương Tây''' và '''văn minh châu Âu''', là một thuật ngữ được sử dụng rất rộng rãi để chỉ [[Di sản văn hóa|di sản]] của [[chuẩn mực xã hội]], các [[giá trị đạo đức]], [[truyền thống]] al phong tục, [[hệ thống niềm tin]], [[chế độ chính trị]] và cụ thể [[Cổ vật văn hóa|tạo tác]] và [[công nghệ]] có nguồn gốc hoặc liên kết với [[châu Âu]]. Thuật ngữ này cũng được áp dụng ngoài châu Âu cho các quốc gia và nền văn hóa có lịch sử được kết nối mạnh mẽ với châu Âu bằng cách nhập cư, thuộc địa hoặc ảnh hưởng. Ví dụ, văn hóa phương Tây bao gồm các quốc gia ở châu Mỹ và châu Úc, có ngôn ngữ và dân tộc thiểu số là người châu Âu. Sự phát triển của văn hóa phương Tây đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi [[Vai trò của Kitô giáo với nền văn minh nhân loại|Kitô giáo]].<ref>{{chú thích báo |url=https://www.britannica.com/topic/Roman-Catholicism |title=Roman Catholicism, "Roman Catholicism, Christian church that has been the decisive spiritual force in the history of Western civilization". Encyclopædia Britannica |work=Encyclopedia Britannica |accessdate=ngày 22 tháng 2 năm 2018}}</ref>


Văn hóa phương Tây được đặc trưng bởi một loạt các chủ đề và truyền thống nghệ thuật, triết học, văn học và pháp lý; di sản của nhiều dân tộc châu Âu Kitô giáo, bao gồm [[Giáo hội Công giáo La Mã]],<ref>{{cite book |last=J. Spielvogel |first=Jackson |title=Western Civilization: A Brief History, Volume I: To 1715 |year=2016 |isbn=978-1-305-63347-6 |edition=Cengage Learning |page=156}}</ref><ref>{{cite book |last=Neill |first=Thomas Patrick |title=Readings in the History of Western Civilization, Volume 2 |year=1957 |isbn= |edition=Newman Press |page=224}}</ref><ref>{{cite book |last=[[Gerald O'Collins|O'Collins]] | first=[[Gerald O'Collins|Gerald]] | title=''Catholicism: The Story of Catholic Christianity'' |year=2003 |isbn=978-0-19-925995-3 |edition=Oxford University Press |author2=Farrugia, Maria |page=v (preface)}}</ref> [[Tin lành]]<ref>Karl Heussi, ''Kompendium der Kirchengeschichte'', 11. Auflage (1956), Tübingen (Germany), pp. 317–319, 325–326</ref><ref>[https://www.britannica.com/topic/The-Protestant-Heritage-1354359/Protestantisms-influence-in-the-modern-world The Protestant Heritage], Britannica</ref> và [[Giáo hội Chính thống ]],<ref>{{cite book |last=H. McNeill |first=William |title=History of Western Civilization: A Handbook |year=2010 |isbn=978-0-226-56162-2 |edition=University of Chicago Press |page=204}}</ref><ref>{{cite book |last=Faltin |first=Lucia |title=The Religious Roots of Contemporary European Identity |year=2007 |isbn=978-0-8264-9482-5 |edition=A&C Black |author2=Melanie J. Wright |page=83}}</ref> cũng đã đóng một vai trò nổi bật trong việc hình thành nền văn minh phương Tây kể từ ít nhất thế kỷ thứ 4 <ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/507284/Roman-Catholicism Roman Catholicism], "Roman Catholicism, Christian church that has been the decisive spiritual force in the history of Western civilization". [[Encyclopædia Britannica]]</ref><ref name="Caltron J.H Hayas">Caltron J.H Hayas, ''Christianity and Western Civilization'' (1953), Stanford University Press, p. 2: That certain distinctive features of our Western civilization—the civilization of western Europe and of America—have been shaped chiefly by Judaeo–Graeco–Christianity, Catholic and Protestant.</ref><ref name="Orlandis">Jose Orlandis, 1993, "A Short History of the Catholic Church," 2nd edn. (Michael Adams, Trans.), Dublin:Four Courts Press, {{ISBN|1851821252}}, preface, see [https://books.google.com/books?id=KYdbpwAACAAJ], accessed 8 December 2014. p. (preface)</ref><ref name="How The Catholic Church Built Western Civilization">[[Thomas E. Woods]] and Antonio Canizares, 2012, "How the Catholic Church Built Western Civilization," Reprint edn., Washington, D.C.: Regnery History, {{ISBN|1596983280}}, see [https://books.google.com/books?id=jYvmAgAAQBAJ, accessed 8 December 2014. p. 1: "Western civilization owes far more to Catholic Church than most people—Catholic included—often realize. The Church in fact built Western civilization."]</ref><ref name="Perry2012">{{cite book |author=Marvin Perry |title=Western Civilization: A Brief History, Volume I: To 1789 |url=https://books.google.com/books?id=U2pnv0Aoh2EC&pg=PA33 |date=1 January 2012 |publisher=Cengage Learning |isbn=978-1-111-83720-4 |pages=33–}}</ref> cũng như Do Thái giáo (đặc biệt là Do Thái giáo Hy Lạp và Kitô giáo Do Thái).<ref>{{Cite book |title=Western civilization: beyond boundaries |last=X. |first=Noble, Thomas F. |publisher= |isbn=978-1-133-60271-2 |edition=Seventh Student |location=Boston, MA |pages=107 |oclc=858610469|date = 2013-01-01}}</ref><ref>{{Cite book |title=Western Civilization: Ideas, Politics, and Society, Volume I: To 1789 |last=Marvin Perry, Myrna Chase, James Jacob, Margaret Jacob, Jonathan W Daly |publisher=Cengage Learning |year=2015 |isbn=978-1-305-44548-2 |location= |pages=105}}</ref><ref>{{Cite book |title=Judaism and Hellenism: studies in their encounter in Palestine during the early Hellenistic period |last=Martin. |first=Hengel |date=2003 |publisher=Wipf & Stock Publishers |isbn=978-1-59244-186-0 |location=Eugene, OR |oclc=52605048}}</ref><ref>{{Cite book |title=Early Christianity in its Hellenistic context. Volume 2, Christian origins and Hellenistic Judaism: social and literary contexts for the New Testament |date=2013 |publisher=Brill |others=Porter, Stanley E., 1956-, E.J. Brill (Firm) |isbn=978-9004234765 |location=Leiden |oclc=851653645}}</ref> Trước thời kỳ Chiến tranh Lạnh, quan điểm truyền thống của phương Tây đã xác định nền văn minh phương Tây với các quốc gia và văn hóa Cơ đốc giáo (Công giáo Tin lành) phương Tây.<ref name="Dawson 1961 108">{{cite book |last=Dawson |first=Christopher |title=Crisis in Western Education |year=1961 |isbn=978-0-8132-1683-6 |edition=reprint |author2=Glenn Olsen |page=108}}</ref><ref>{{cite book |last=Toynbee |first=Arnold |title=A Study of History: Abridgement of, Volumes 1–6 |year=1947 |isbn=978-0-19-982669-8 |edition=Oxford University Press |page=155}}</ref>
Văn hóa phương Tây được đặc trưng bởi một loạt các chủ đề và truyền thống nghệ thuật, triết học, văn học và pháp lý; di sản của nhiều dân tộc châu Âu Kitô giáo, bao gồm [[Giáo hội Công giáo La Mã]],<ref>{{chú thích sách |last=J. Spielvogel |first=Jackson |title=Western Civilization: A Brief History, Volume I: To 1715 |year=2016 |isbn=978-1-305-63347-6 |edition=Cengage Learning |page=156}}</ref><ref>{{chú thích sách |last=Neill |first=Thomas Patrick |title=Readings in the History of Western Civilization, Volume 2 |year=1957 |isbn= |edition=Newman Press |page=224}}</ref><ref>{{chú thích sách |last=[[Gerald O'Collins|O'Collins]] | first=[[Gerald O'Collins|Gerald]] | title=''Catholicism: The Story of Catholic Christianity'' |year=2003 |isbn=978-0-19-925995-3 |edition=Oxford University Press |author2=Farrugia, Maria |page=v (preface)}}</ref> [[Tin lành]]<ref>Karl Heussi, ''Kompendium der Kirchengeschichte'', 11. Auflage (1956), Tübingen (Germany), pp. 317–319, 325–326</ref><ref>[https://www.britannica.com/topic/The-Protestant-Heritage-1354359/Protestantisms-influence-in-the-modern-world The Protestant Heritage], Britannica</ref> và [[Giáo hội Chính thống ]],<ref>{{chú thích sách |last=H. McNeill |first=William |title=History of Western Civilization: A Handbook |year=2010 |isbn=978-0-226-56162-2 |edition=University of Chicago Press |page=204}}</ref><ref>{{chú thích sách |last=Faltin |first=Lucia |title=The Religious Roots of Contemporary European Identity |year=2007 |isbn=978-0-8264-9482-5 |edition=A&C Black |author2=Melanie J. Wright |page=83}}</ref> cũng đã đóng một vai trò nổi bật trong việc hình thành nền văn minh phương Tây kể từ ít nhất thế kỷ thứ 4 <ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/507284/Roman-Catholicism Roman Catholicism], "Roman Catholicism, Christian church that has been the decisive spiritual force in the history of Western civilization". [[Encyclopædia Britannica]]</ref><ref name="Caltron J.H Hayas">Caltron J.H Hayas, ''Christianity and Western Civilization'' (1953), Stanford University Press, p. 2: That certain distinctive features of our Western civilization—the civilization of western Europe and of America—have been shaped chiefly by Judaeo–Graeco–Christianity, Catholic and Protestant.</ref><ref name="Orlandis">Jose Orlandis, 1993, "A Short History of the Catholic Church," 2nd edn. (Michael Adams, Trans.), Dublin:Four Courts Press, {{ISBN|1851821252}}, preface, see [https://books.google.com/books?id=KYdbpwAACAAJ], accessed ngày 8 tháng 12 năm 2014. p. (preface)</ref><ref name="How The Catholic Church Built Western Civilization">[[Thomas E. Woods]] and Antonio Canizares, 2012, "How the Catholic Church Built Western Civilization," Reprint edn., Washington, D.C.: Regnery History, {{ISBN|1596983280}}, see [https://books.google.com/books?id=jYvmAgAAQBAJ, accessed ngày 8 tháng 12 năm 2014. p. 1: "Western civilization owes far more to Catholic Church than most people—Catholic included—often realize. The Church in fact built Western civilization."]</ref><ref name="Perry2012">{{chú thích sách |author=Marvin Perry |title=Western Civilization: A Brief History, Volume I: To 1789 |url=https://books.google.com/books?id=U2pnv0Aoh2EC&pg=PA33 |date=ngày 1 tháng 1 năm 2012 |publisher=Cengage Learning |isbn=978-1-111-83720-4 |pages=33–}}</ref> cũng như Do Thái giáo (đặc biệt là Do Thái giáo Hy Lạp và Kitô giáo Do Thái).<ref>{{chú thích sách |title=Western civilization: beyond boundaries |last=X. |first=Noble, Thomas F. |publisher= |isbn=978-1-133-60271-2 |edition=Seventh Student |location=Boston, MA |pages=107 |oclc=858610469|date = ngày 1 tháng 1 năm 2013}}</ref><ref>{{chú thích sách |title=Western Civilization: Ideas, Politics, and Society, Volume I: To 1789 |last=Marvin Perry, Myrna Chase, James Jacob, Margaret Jacob, Jonathan W Daly |publisher=Cengage Learning |year=2015 |isbn=978-1-305-44548-2 |location= |pages=105}}</ref><ref>{{chú thích sách |title=Judaism and Hellenism: studies in their encounter in Palestine during the early Hellenistic period |last=Martin. |first=Hengel |date=2003 |publisher=Wipf & Stock Publishers |isbn=978-1-59244-186-0 |location=Eugene, OR |oclc=52605048}}</ref><ref>{{chú thích sách |title=Early Christianity in its Hellenistic context. Volume 2, Christian origins and Hellenistic Judaism: social and literary contexts for the New Testament |date=2013 |publisher=Brill |others=Porter, Stanley E., 1956-, E.J. Brill (Firm) |isbn=978-9004234765 |location=Leiden |oclc=851653645}}</ref> Trước thời kỳ Chiến tranh Lạnh, quan điểm truyền thống của phương Tây đã xác định nền văn minh phương Tây với các quốc gia và văn hóa Cơ đốc giáo (Công giáo Tin lành) phương Tây.<ref name="Dawson 1961 108">{{chú thích sách |last=Dawson |first=Christopher |title=Crisis in Western Education |year=1961 |isbn=978-0-8132-1683-6 |edition=reprint |author2=Glenn Olsen |page=108}}</ref><ref>{{chú thích sách |last=Toynbee |first=Arnold |title=A Study of History: Abridgement of, Volumes 1–6 |year=1947 |isbn=978-0-19-982669-8 |edition=Oxford University Press |page=155}}</ref>


Một nền tảng của tư tưởng phương Tây, bắt đầu từ Hy Lạp cổ đại và tiếp tục qua thời Trung cổ và Phục hưng, là ý tưởng của chủ nghĩa duy lý trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, đặc biệt là tôn giáo, được phát triển bởi triết học Hy Lạp, chủ nghĩa kinh viện và chủ nghĩa nhân văn. Giáo hội Công giáo trong nhiều thế kỷ là trung tâm của sự phát triển các giá trị, ý tưởng, khoa học, luật pháp và thể chế cấu thành nền văn minh phương Tây.<ref>{{cite book |title=How the Catholic Church Built Western Civilization |last=Woods |first=Thomas E. |year=2005 |publisher=Regency Publishing |location=Washington, DC |isbn=978-0-89526-038-3 |pages=}}</ref><ref name="National Review Book Service">{{cite web |title=Review of ''How the Catholic Church Built Western Civilization'' by Thomas Woods, Jr. |url=http://www.nrbookservice.com/products/bookpage.asp?prod_cd=c6664 |work=National Review Book Service |accessdate=16 September 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060822150152/http://www.nrbookservice.com/products/BookPage.asp?prod_cd=c6664 |archive-date=22 August 2006 |dead-url=yes |df=dmy-all}}</ref> Chủ nghĩa kinh nghiệm sau đó đã đưa ra phương pháp khoa học trong cuộc cách mạng khoa học và Khai sáng.
Một nền tảng của tư tưởng phương Tây, bắt đầu từ Hy Lạp cổ đại và tiếp tục qua thời Trung cổ và Phục hưng, là ý tưởng của chủ nghĩa duy lý trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, đặc biệt là tôn giáo, được phát triển bởi triết học Hy Lạp, chủ nghĩa kinh viện và chủ nghĩa nhân văn. Giáo hội Công giáo trong nhiều thế kỷ là trung tâm của sự phát triển các giá trị, ý tưởng, khoa học, luật pháp và thể chế cấu thành nền văn minh phương Tây.<ref>{{chú thích sách |title=How the Catholic Church Built Western Civilization |last=Woods |first=Thomas E. |year=2005 |publisher=Regency Publishing |location=Washington, DC |isbn=978-0-89526-038-3 |pages=}}</ref><ref name="National Review Book Service">{{chú thích web |title=Review of ''How the Catholic Church Built Western Civilization'' by Thomas Woods, Jr. |url=http://www.nrbookservice.com/products/bookpage.asp?prod_cd=c6664 |work=National Review Book Service |accessdate=ngày 16 tháng 9 năm 2006 |archive-url=https://web.archive.org/web/20060822150152/http://www.nrbookservice.com/products/BookPage.asp?prod_cd=c6664 |archive-date=ngày 22 tháng 8 năm 2006 |dead-url=yes |df=dmy-all}}</ref> Chủ nghĩa kinh nghiệm sau đó đã đưa ra phương pháp khoa học trong cuộc cách mạng khoa học và Khai sáng.


Hy Lạp cổ đại được coi là nơi sản sinh ra nhiều yếu tố của văn hóa phương Tây, với hệ thống chính phủ dân chủ đầu tiên trên thế giới và những tiến bộ lớn trong triết học, khoa học và toán học. Hy Lạp được theo sau bởi Rome, nơi có những đóng góp quan trọng trong luật pháp, chính phủ, kỹ thuật và tổ chức chính trị.<ref name="Daly2013">{{cite book |author=Jonathan Daly |title=The Rise of Western Power: A Comparative History of Western Civilization |url=https://books.google.com/books?id=9aZPAQAAQBAJ |date=19 December 2013 |publisher=A&C Black |isbn=978-1-4411-1851-6 |pages=7–9}}</ref> Văn hóa phương Tây tiếp tục phát triển với sự Kitô giáo hóa châu Âu trong thời trung cổ và cải cách và hiện đại hóa được kích hoạt bởi thời Phục hưng. Giáo hội bảo tồn sự phát triển trí tuệ của thời cổ đại và là lý do nhiều người trong số họ vẫn còn được biết đến ngày nay. Kitô giáo thời trung cổ đã tạo ra trường đại học hiện đại,<ref name="Rüegg, Walter 1992">Rüegg, Walter: "Foreword. The University as a European Institution", in: ''A History of the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages'', Cambridge University Press, 1992, {{ISBN|0-521-36105-2}}, pp. xix–xx</ref><ref name="harnvb|Verger|1999">{{harnvb|Verger|1999}}</ref> hệ thống bệnh viện,<ref name="Risse 59">{{cite book |title=Mending Bodies, Saving Souls: A History of Hospitals |last=Risse |first=Guenter B |date=April 1999 |publisher=Oxford University Press |page=59 |isbn=978-0-19-505523-8}}</ref> kinh tế khoa học,<ref name="National Review Book Service" /><ref name="Schumpeter 1954">{{cite book |title=History of Economic Analysis |last=Schumpeter |first=Joseph |year=1954 |publisher=Allen & Unwin |location=London}}</ref> luật tự nhiên (sau này sẽ ảnh hưởng đến việc tạo ra [[luật quốc tế]]) <ref>Cf. [[Jeremy Waldron]] (2002), ''God, Locke, and Equality: Christian Foundations in Locke's Political Thought'', Cambridge University Press, Cambridge (UK), {{ISBN|978-0-521-89057-1}}, pp. 189, 208</ref> và nhiều sáng kiến khác trên khắp tất cả các lĩnh vực trí tuệ. Kitô giáo đã đóng một vai trò trong việc chấm dứt các tập quán phổ biến giữa các xã hội ngoại giáo, như sự hy sinh của con người, chế độ nô lệ,<ref name="Chadwick, Owen p. 242">Chadwick, Owen p. 242.</ref> infanticide and polygamy.<ref name="Hastings, p. 309">Hastings, p. 309.</ref> vô cùng và đa thê..<ref name="Hastings, p. 309">Hastings, p. 309.</ref> Toàn cầu hóa bởi các đế chế thực dân châu Âu kế tiếp đã truyền bá lối sống châu Âu và phương pháp giáo dục châu Âu trên khắp thế giới giữa thế kỷ 16 và 20. văn hóa châu Âu phát triển với một phạm vi phức tạp của triết học, chủ nghĩa kinh viện thời trung cổ và chủ nghĩa huyền bí.<ref>Sailen Debnath, 2010, "Secularism: Western and Indian," New Delhi, India:Atlantic Publishers & Distributors, {{ISBN|8126913665}}.{{page needed|date=February 2015}}</ref> Tư duy hợp lý được phát triển qua một thời gian dài thay đổi và hình thành, với các thí nghiệm về Khai sáng và đột phá trong khoa học. Các khuynh hướng đã định nghĩa các xã hội phương Tây hiện đại bao gồm khái niệm đa nguyên chính trị, chủ nghĩa cá nhân, văn hóa nổi bật hoặc phản văn hóa (như các phong trào Thời đại mới) và gia tăng chủ nghĩa đồng bộ văn hóa do toàn cầu hóa và di cư của con người.
Hy Lạp cổ đại được coi là nơi sản sinh ra nhiều yếu tố của văn hóa phương Tây, với hệ thống chính phủ dân chủ đầu tiên trên thế giới và những tiến bộ lớn trong triết học, khoa học và toán học. Hy Lạp được theo sau bởi Rome, nơi có những đóng góp quan trọng trong luật pháp, chính phủ, kỹ thuật và tổ chức chính trị.<ref name="Daly2013">{{chú thích sách |author=Jonathan Daly |title=The Rise of Western Power: A Comparative History of Western Civilization |url=https://books.google.com/books?id=9aZPAQAAQBAJ |date=ngày 19 tháng 12 năm 2013 |publisher=A&C Black |isbn=978-1-4411-1851-6 |pages=7–9}}</ref> Văn hóa phương Tây tiếp tục phát triển với sự Kitô giáo hóa châu Âu trong thời trung cổ và cải cách và hiện đại hóa được kích hoạt bởi thời Phục hưng. Giáo hội bảo tồn sự phát triển trí tuệ của thời cổ đại và là lý do nhiều người trong số họ vẫn còn được biết đến ngày nay. Kitô giáo thời trung cổ đã tạo ra trường đại học hiện đại,<ref name="Rüegg, Walter 1992">Rüegg, Walter: "Foreword. The University as a European Institution", in: ''A History of the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages'', Cambridge University Press, 1992, {{ISBN|0-521-36105-2}}, pp. xix–xx</ref><ref name="harnvb|Verger|1999">{{harnvb|Verger|1999}}</ref> hệ thống bệnh viện,<ref name="Risse 59">{{chú thích sách |title=Mending Bodies, Saving Souls: A History of Hospitals |last=Risse |first=Guenter B |date=April 1999 |publisher=Oxford University Press |page=59 |isbn=978-0-19-505523-8}}</ref> kinh tế khoa học,<ref name="National Review Book Service" /><ref name="Schumpeter 1954">{{chú thích sách |title=History of Economic Analysis |last=Schumpeter |first=Joseph |year=1954 |publisher=Allen & Unwin |location=London}}</ref> luật tự nhiên (sau này sẽ ảnh hưởng đến việc tạo ra [[luật quốc tế]]) <ref>Cf. [[Jeremy Waldron]] (2002), ''God, Locke, and Equality: Christian Foundations in Locke's Political Thought'', Cambridge University Press, Cambridge (UK), {{ISBN|978-0-521-89057-1}}, pp. 189, 208</ref> và nhiều sáng kiến khác trên khắp tất cả các lĩnh vực trí tuệ. Kitô giáo đã đóng một vai trò trong việc chấm dứt các tập quán phổ biến giữa các xã hội ngoại giáo, như sự hy sinh của con người, chế độ nô lệ,<ref name="Chadwick, Owen p. 242">Chadwick, Owen p. 242.</ref> infanticide and polygamy.<ref name="Hastings, p. 309">Hastings, p. 309.</ref> vô cùng và đa thê..<ref name="Hastings, p. 309"/> Toàn cầu hóa bởi các đế chế thực dân châu Âu kế tiếp đã truyền bá lối sống châu Âu và phương pháp giáo dục châu Âu trên khắp thế giới giữa thế kỷ 16 và 20. văn hóa châu Âu phát triển với một phạm vi phức tạp của triết học, chủ nghĩa kinh viện thời trung cổ và chủ nghĩa huyền bí.<ref>Sailen Debnath, 2010, "Secularism: Western and Indian," New Delhi, India:Atlantic Publishers & Distributors, {{ISBN|8126913665}}.{{page needed|date=February 2015}}</ref> Tư duy hợp lý được phát triển qua một thời gian dài thay đổi và hình thành, với các thí nghiệm về Khai sáng và đột phá trong khoa học. Các khuynh hướng đã định nghĩa các xã hội phương Tây hiện đại bao gồm khái niệm đa nguyên chính trị, chủ nghĩa cá nhân, văn hóa nổi bật hoặc phản văn hóa (như các phong trào Thời đại mới) và gia tăng chủ nghĩa đồng bộ văn hóa do toàn cầu hóa và di cư của con người.
==Tham khảo==
==Tham khảo==
{{tham khảo}}
{{tham khảo}}
Dòng 15: Dòng 15:
[[Thể loại:Nhân chủng học văn hóa]]
[[Thể loại:Nhân chủng học văn hóa]]
[[Thể loại:Thuật ngữ xã hội học]]
[[Thể loại:Thuật ngữ xã hội học]]
[[Thể loại:Nhân loại học văn hóa]]


[[en:Western culture]]
[[en:Western culture]]

Phiên bản lúc 14:55, ngày 17 tháng 3 năm 2019

Văn hóa phương Tây, trong hầu hết lịch sử của nó, gần như tương đương với văn hóa Kitô giáo, và một phần lớn dân số của bán cầu Tây có thể được mô tả là Kitô hữu văn hóa. Khái niệm "châu Âu" và "Thế giới phương Tây" có mối liên hệ mật thiết với khái niệm "Kitô giáo và Christendom" thậm chí nhiều người tin rằng sự tổng hợp của một bản sắc châu Âu thống nhất đối với Kitô giáo.[1]
Vitruvian Man của Leonardo da Vinci Vitruvian Man. Dựa trên mối tương quan của lý tưởng tỷ lệ con người với hình học được mô tả bởi kiến trúc sư La Mã cổ đại Vitruvius trong quyển III của chuyên luận De architectura.
Plato, cũng với Socrates và Aristotle, đã giúp thiết lập triết học phương Tây.
Apollo, được xem là vị thần đẹp nhất và lý tưởng của kouros (một thanh niên lực lưỡng, không râu).[2] Những mô tả sớm nhất về Jesus Christ cũng sẽ không có râu và quầng sáng.

Văn hóa phương Tây, đôi khi được đánh đồng với văn minh phương Tây, thế giới phương Tây, xã hội phương Tây và văn minh châu Âu, là một thuật ngữ được sử dụng rất rộng rãi để chỉ di sản của chuẩn mực xã hội, các giá trị đạo đức, truyền thống al phong tục, hệ thống niềm tin, chế độ chính trị và cụ thể tạo tác và công nghệ có nguồn gốc hoặc liên kết với châu Âu. Thuật ngữ này cũng được áp dụng ngoài châu Âu cho các quốc gia và nền văn hóa có lịch sử được kết nối mạnh mẽ với châu Âu bằng cách nhập cư, thuộc địa hoặc ảnh hưởng. Ví dụ, văn hóa phương Tây bao gồm các quốc gia ở châu Mỹ và châu Úc, có ngôn ngữ và dân tộc thiểu số là người châu Âu. Sự phát triển của văn hóa phương Tây đã bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi Kitô giáo.[3]

Văn hóa phương Tây được đặc trưng bởi một loạt các chủ đề và truyền thống nghệ thuật, triết học, văn học và pháp lý; di sản của nhiều dân tộc châu Âu Kitô giáo, bao gồm Giáo hội Công giáo La Mã,[4][5][6] Tin lành[7][8] và Giáo hội Chính thống ,[9][10] cũng đã đóng một vai trò nổi bật trong việc hình thành nền văn minh phương Tây kể từ ít nhất thế kỷ thứ 4 [11][12][13][14][15] cũng như Do Thái giáo (đặc biệt là Do Thái giáo Hy Lạp và Kitô giáo Do Thái).[16][17][18][19] Trước thời kỳ Chiến tranh Lạnh, quan điểm truyền thống của phương Tây đã xác định nền văn minh phương Tây với các quốc gia và văn hóa Cơ đốc giáo (Công giáo Tin lành) phương Tây.[1][20]

Một nền tảng của tư tưởng phương Tây, bắt đầu từ Hy Lạp cổ đại và tiếp tục qua thời Trung cổ và Phục hưng, là ý tưởng của chủ nghĩa duy lý trong các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống, đặc biệt là tôn giáo, được phát triển bởi triết học Hy Lạp, chủ nghĩa kinh viện và chủ nghĩa nhân văn. Giáo hội Công giáo trong nhiều thế kỷ là trung tâm của sự phát triển các giá trị, ý tưởng, khoa học, luật pháp và thể chế cấu thành nền văn minh phương Tây.[21][22] Chủ nghĩa kinh nghiệm sau đó đã đưa ra phương pháp khoa học trong cuộc cách mạng khoa học và Khai sáng.

Hy Lạp cổ đại được coi là nơi sản sinh ra nhiều yếu tố của văn hóa phương Tây, với hệ thống chính phủ dân chủ đầu tiên trên thế giới và những tiến bộ lớn trong triết học, khoa học và toán học. Hy Lạp được theo sau bởi Rome, nơi có những đóng góp quan trọng trong luật pháp, chính phủ, kỹ thuật và tổ chức chính trị.[23] Văn hóa phương Tây tiếp tục phát triển với sự Kitô giáo hóa châu Âu trong thời trung cổ và cải cách và hiện đại hóa được kích hoạt bởi thời Phục hưng. Giáo hội bảo tồn sự phát triển trí tuệ của thời cổ đại và là lý do nhiều người trong số họ vẫn còn được biết đến ngày nay. Kitô giáo thời trung cổ đã tạo ra trường đại học hiện đại,[24][25] hệ thống bệnh viện,[26] kinh tế khoa học,[22][27] luật tự nhiên (sau này sẽ ảnh hưởng đến việc tạo ra luật quốc tế) [28] và nhiều sáng kiến khác trên khắp tất cả các lĩnh vực trí tuệ. Kitô giáo đã đóng một vai trò trong việc chấm dứt các tập quán phổ biến giữa các xã hội ngoại giáo, như sự hy sinh của con người, chế độ nô lệ,[29] infanticide and polygamy.[30] vô cùng và đa thê..[30] Toàn cầu hóa bởi các đế chế thực dân châu Âu kế tiếp đã truyền bá lối sống châu Âu và phương pháp giáo dục châu Âu trên khắp thế giới giữa thế kỷ 16 và 20. văn hóa châu Âu phát triển với một phạm vi phức tạp của triết học, chủ nghĩa kinh viện thời trung cổ và chủ nghĩa huyền bí.[31] Tư duy hợp lý được phát triển qua một thời gian dài thay đổi và hình thành, với các thí nghiệm về Khai sáng và đột phá trong khoa học. Các khuynh hướng đã định nghĩa các xã hội phương Tây hiện đại bao gồm khái niệm đa nguyên chính trị, chủ nghĩa cá nhân, văn hóa nổi bật hoặc phản văn hóa (như các phong trào Thời đại mới) và gia tăng chủ nghĩa đồng bộ văn hóa do toàn cầu hóa và di cư của con người.

Tham khảo

  1. ^ a b Dawson, Christopher; Glenn Olsen (1961). Crisis in Western Education . tr. 108. ISBN 978-0-8132-1683-6.
  2. ^ Krauskopf, I. 2006. "The Grave and Beyond." The Religion of the Etruscans. edited by N. de Grummond and E. Simon. Austin: University of Texas Press. p. vii, p. 73-75.
  3. ^ “Roman Catholicism, "Roman Catholicism, Christian church that has been the decisive spiritual force in the history of Western civilization". Encyclopædia Britannica”. Encyclopedia Britannica. Truy cập ngày 22 tháng 2 năm 2018.
  4. ^ J. Spielvogel, Jackson (2016). Western Civilization: A Brief History, Volume I: To 1715 . tr. 156. ISBN 978-1-305-63347-6.
  5. ^ Neill, Thomas Patrick (1957). Readings in the History of Western Civilization, Volume 2 . tr. 224.
  6. ^ O'Collins, Gerald; Farrugia, Maria (2003). Catholicism: The Story of Catholic Christianity . tr. v (preface). ISBN 978-0-19-925995-3.
  7. ^ Karl Heussi, Kompendium der Kirchengeschichte, 11. Auflage (1956), Tübingen (Germany), pp. 317–319, 325–326
  8. ^ The Protestant Heritage, Britannica
  9. ^ H. McNeill, William (2010). History of Western Civilization: A Handbook . tr. 204. ISBN 978-0-226-56162-2.
  10. ^ Faltin, Lucia; Melanie J. Wright (2007). The Religious Roots of Contemporary European Identity . tr. 83. ISBN 978-0-8264-9482-5.
  11. ^ Roman Catholicism, "Roman Catholicism, Christian church that has been the decisive spiritual force in the history of Western civilization". Encyclopædia Britannica
  12. ^ Caltron J.H Hayas, Christianity and Western Civilization (1953), Stanford University Press, p. 2: That certain distinctive features of our Western civilization—the civilization of western Europe and of America—have been shaped chiefly by Judaeo–Graeco–Christianity, Catholic and Protestant.
  13. ^ Jose Orlandis, 1993, "A Short History of the Catholic Church," 2nd edn. (Michael Adams, Trans.), Dublin:Four Courts Press, ISBN 1851821252, preface, see [1], accessed ngày 8 tháng 12 năm 2014. p. (preface)
  14. ^ Thomas E. Woods and Antonio Canizares, 2012, "How the Catholic Church Built Western Civilization," Reprint edn., Washington, D.C.: Regnery History, ISBN 1596983280, see accessed ngày 8 tháng 12 năm 2014. p. 1: "Western civilization owes far more to Catholic Church than most people—Catholic included—often realize. The Church in fact built Western civilization."
  15. ^ Marvin Perry (ngày 1 tháng 1 năm 2012). Western Civilization: A Brief History, Volume I: To 1789. Cengage Learning. tr. 33–. ISBN 978-1-111-83720-4.
  16. ^ X., Noble, Thomas F. (ngày 1 tháng 1 năm 2013). Western civilization: beyond boundaries . Boston, MA. tr. 107. ISBN 978-1-133-60271-2. OCLC 858610469.
  17. ^ Marvin Perry, Myrna Chase, James Jacob, Margaret Jacob, Jonathan W Daly (2015). Western Civilization: Ideas, Politics, and Society, Volume I: To 1789. Cengage Learning. tr. 105. ISBN 978-1-305-44548-2.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
  18. ^ Martin., Hengel (2003). Judaism and Hellenism: studies in their encounter in Palestine during the early Hellenistic period. Eugene, OR: Wipf & Stock Publishers. ISBN 978-1-59244-186-0. OCLC 52605048.
  19. ^ Early Christianity in its Hellenistic context. Volume 2, Christian origins and Hellenistic Judaism: social and literary contexts for the New Testament. Porter, Stanley E., 1956-, E.J. Brill (Firm). Leiden: Brill. 2013. ISBN 978-9004234765. OCLC 851653645.Quản lý CS1: khác (liên kết)
  20. ^ Toynbee, Arnold (1947). A Study of History: Abridgement of, Volumes 1–6 . tr. 155. ISBN 978-0-19-982669-8.
  21. ^ Woods, Thomas E. (2005). How the Catholic Church Built Western Civilization. Washington, DC: Regency Publishing. ISBN 978-0-89526-038-3.
  22. ^ a b “Review of How the Catholic Church Built Western Civilization by Thomas Woods, Jr”. National Review Book Service. Bản gốc lưu trữ ngày 22 tháng 8 năm 2006. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2006. Đã bỏ qua tham số không rõ |dead-url= (gợi ý |url-status=) (trợ giúp)
  23. ^ Jonathan Daly (ngày 19 tháng 12 năm 2013). The Rise of Western Power: A Comparative History of Western Civilization. A&C Black. tr. 7–9. ISBN 978-1-4411-1851-6.
  24. ^ Rüegg, Walter: "Foreword. The University as a European Institution", in: A History of the University in Europe. Vol. 1: Universities in the Middle Ages, Cambridge University Press, 1992, ISBN 0-521-36105-2, pp. xix–xx
  25. ^ Verger 1999
  26. ^ Risse, Guenter B (tháng 4 năm 1999). Mending Bodies, Saving Souls: A History of Hospitals. Oxford University Press. tr. 59. ISBN 978-0-19-505523-8.
  27. ^ Schumpeter, Joseph (1954). History of Economic Analysis. London: Allen & Unwin.
  28. ^ Cf. Jeremy Waldron (2002), God, Locke, and Equality: Christian Foundations in Locke's Political Thought, Cambridge University Press, Cambridge (UK), ISBN 978-0-521-89057-1, pp. 189, 208
  29. ^ Chadwick, Owen p. 242.
  30. ^ a b Hastings, p. 309.
  31. ^ Sailen Debnath, 2010, "Secularism: Western and Indian," New Delhi, India:Atlantic Publishers & Distributors, ISBN 8126913665.[cần số trang]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Văn_hóa_phương_Tây&oldid=50708905”