Xem mã nguồn của Vùng Caribe

{| border=1 align=right cellpadding=4 cellspacing=0 width=250 style="margin: 0 0 1em 1em; background: #f9f9f9; border: 1px #aaaaaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+<big><big>'''Vùng Caribe'''</big></big>
| align=center colspan=2 style="background:#f9f9f9;" |

[[Tập tin:Antillas (orthographic projection).svg|250px]]
|-
| '''Diện tích''' || Quần đảo dài 4020&nbsp;km, rộng 257&nbsp;km gồm hơn 7.000 hòn đảo lớn nhỏ
|-
| '''Dân số (2000) ''' || 37,5 triệu<ref name=p2000>Table A.2, [http://gisweb.ciat.cgiar.org/population/download/report.pdf Database documentation], Latin America and the Caribbean (LAC) Population Database, version 3, International Center for Tropical Agriculture et al., 2005. Truy cập on line ngày 20 tháng 2 năm 2008.</ref>
<!--
|-
| '''Mật độ dân số'''|| *
-->
|-
|'''Chủng tộc'''||[[Đại chủng Phi|Da Đen]] gốc [[châu Phi|Phi]], [[Thổ dân châu Mỹ]] ([[Arawak]], [[Carib]], [[Taino]]), [[người châu Âu]] ([[Tây Ban Nha]], [[Pháp]], [[Anh]], [[Bồ Đào Nha]]), [[người châu Á]] ([[Tên gọi Trung Quốc|Trung Hoa]], [[Ấn Độ]])
|-
|'''[[Tên gọi dân cư]]'''|| Người Caribe, người Tây Ấn, 
|-
| '''[[Chế độ chính trị|Chính thể]]''' || 13 [[Quốc gia có chủ quyền|quốc gia độc lập]]; 2 [[Danh sách lãnh thổ phụ thuộc|lãnh thổ hải ngoại]] và 12 [[Danh sách lãnh thổ phụ thuộc|lãnh thổ phụ thuộc]], đa số liên hệ với [[Liên minh châu Âu]]
|-
| '''[[Tên miền cấp cao nhất]]''' || [[List of Internet top-level domains|Multiple]]
|-
| '''Mã gọi''' ||[[Danh sách mã gọi quốc gia|Multiple]]
|}
'''Vùng Caribe''' ([[phát âm]]: Ca-ri-bê) ([[tiếng Tây Ban Nha]]: Caribe, [[tiếng Anh]]: Caribbean, [[tiếng Pháp]]: Caraïbe, [[tiếng Hà Lan]]: Caraïben) là khu vực giáp [[Nam Mỹ]] về [[Hướng Nam|phía nam]], [[Trung Mỹ]] về [[Hướng Tây|phía tây]] và [[Bắc Mỹ]] về [[Hướng Tây Bắc|phía tây bắc]]. [[Địa lý]] vùng Caribe bao gồm [[biển Caribe]], các [[đảo]] thuộc nhóm [[Quần đảo Lucayan|Lucayan]], [[Đại Antilles]] và [[Tiểu Antilles]] cùng dải [[Bờ biển|duyên hải]] trên đất liền.
{|
|||[[Tập tin:Central america (cia).png|nhỏ|190px|Vùng Caribe]]
|}

== Caribe hải đảo ==
Vùng Caribe có hơn 7.000 hải đảo, trong đó có [[Tây Ấn|quần đảo "'''Tây Ấn'''"]], trải dài hơn 4.000 cây số. Nhóm Bahamas nằm lui về phía bắc còn nhóm Đại Antilles và Tiểu Antilles trải dài thành một chuỗi hình vòng cung nối hai lục địa Bắc và Nam Mỹ cùng ôm lấy biển Caribe. Hải đảo ở đây được cấu tạo do [[núi lửa]] hoặc [[rạn san hô]] bồi lên từ [[Đáy đại dương|đáy biển]].

Địa danh "'''Tây Ấn'''" có nguồn gốc từ chuyến hải hành của [[Cristoforo Colombo]] năm [[1492]] khi ông khám phá ra châu Mỹ. Vì ngộ nhận là ông đã đến xứ [[Ấn Độ]], ông gọi vùng đất đó là "Ấn Độ". Người đời sau phải thêm chữ "Tây" vào để phân biệt với xứ Ấn Độ và [[Indonesia|Nam Dương]] mà người Âu châu sau gọi là "Đông Ấn".

== Caribe lục địa ==
Nước [[Belize]] thuộc [[Trung Mỹ]] và [[Guyana]] thuộc [[Nam Mỹ]], tuy về mặt địa lý không phải là hải đảo giống như những xứ Caribe kia, nhưng [[lịch sử]] và [[văn hóa]] gắn liền hai quốc gia này với vùng Caribe. Nước [[Suriname]] cũng cùng trường hợp như vậy. Vùng Caribe đất liền cũng phải kể miền duyên hải phía đông nước [[Nicaragua]] (còn có tên là [[Bờ biển Mosquito]]) vì vùng này xưa kia thuộc quyền kiểm soát của [[Anh]] nên có nhiều nét văn hóa giống các hải đảo Caribe hơn là giống văn hóa lục địa.

== Địa dư và khí hậu ==
Hải đảo vùng Caribe khá đa dạng. Những đảo như [[Aruba]], [[Bahamas]], [[Quần đảo Turks và Caicos]], [[Barbados]], [[Quần đảo Cayman]] và [[Antigua (đảo)|Antigua]] thì đất đai bằng phẳng trong khi [[Cuba]], [[Hispaniola]], [[Jamaica]], [[Puerto Rico]] thì nhiều [[Núi|núi non]].

[[Rãnh biển Puerto Rico]] ở phía bắc đảo Puerto Rico là điểm sâu nhất [[Đại Tây Dương]]..<ref>{{Chú thích web| url=http://oceanexplorer.noaa.gov/explorations/03trench/welcome.html| tiêu đề=Puerto Rico Trench 2003: Cruise Summary Results| tác giả 1=Uri ten Brink| nhà xuất bản=National Oceanic and Atmospheric Administration| ngày truy cập = ngày 21 tháng 2 năm 2008}}</ref>

Khí hậu vùng Caribe là khí hậu [[nhiệt đới]], nắng ấm quanh năm. [[Giáng thủy|Vũ lượng]] từng địa phương thay đổi tùy độ cao và [[hải lưu]]. [[Gió mậu dịch]] thổi từ hướng đông đem khí ẩm, khi gặp núi cao cản trở thì trút mưa xuống, gây nên khác biệt rõ rệt giữa vùng khuất gió và vùng hứng gió. Khu vực hứng gió cũng hứng lấy khí mưa ẩm còn vùng khuất gió ít mưa nên đất đai gần như [[hoang mạc|sa mạc]].

Vùng Caribe hằng năm hay bị [[bão]]. Khu vực hứng bão nhiều nhất là từ [[Grenada]] trở ra bắc và từ [[Barbados]] lui về hướng tây.

===Các nhóm đảo===
'''[[Quần đảo Lucayan]]'''<ref>Since the [[Lucayan Archipelago]] is located in the Atlantic Ocean rather than Caribbean, the archipelago is part of the [[West Indies]] but are not technically part of the Caribbean, although the [[United Nations]] groups it with the Caribbean.</ref>
*{{Lá cờ|Bahamas}}
*{{Lá cờ|Quần đảo Turks và Caicos}} ([[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland|Vương quốc Anh]])

'''[[Đại Antilles]]'''
*{{Lá cờ|Cuba}}
*[[Hispaniola]]
**{{Lá cờ|Haiti}}
**{{Lá cờ|Cộng hòa Dominica}}
*{{Lá cờ|Jamaica}}
*{{Lá cờ|Quần đảo Cayman}} (Vương quốc Anh)
*{{Lá cờ|Puerto Rico}} ([[Vùng quốc hải Hoa Kỳ]])

'''[[Tiểu Antilles]]'''
*'''[[Quần đảo Leeward|Quần đảo Dưới Gió]]'''
**{{Lá cờ|Quần đảo Virgin thuộc Mỹ}} (Hoa Kỳ)
***[[Saint Croix]]
***[[Saint Thomas, Quần đảo Virgin thuộc Mỹ|Saint Thomas]]
***[[Saint John, Quần đảo Virgin thuộc Mỹ|Saint John]]
***[[Đảo Island, Quần đảo Virgin thuộc Mỹ|Đảo Water]]
**{{Lá cờ|Quần đảo Virgin thuộc Anh}} (Vương quốc Anh)
***[[Tortola]]
***[[Virgin Gorda]]
***[[Anegada]]
***[[Jost Van Dyke]]
**{{Lá cờ|Anguilla}} (Vương quốc Anh)
**{{Lá cờ|Antigua và Barbuda}}
***[[Antigua (đảo)|Antigua]]
***[[Barbuda]]
***[[Redonda]]
**[[Saint Martin]], được phân chia chính trị giữa
***{{Lá cờ|Saint Martin}} ([[Pháp]])
***{{Lá cờ|Sint Maarten}} ([[Vương quốc Hà Lan]])
**{{Lá cờ|Saba}} ([[Caribe thuộc Hà Lan]])
**{{Lá cờ|Sint Eustatius}} (Caribe thuộc Hà Lan)
**{{Lá cờ|Saint Barthélemy|local}} ([[Antilles thuộc Pháp]])
**{{Lá cờ|Saint Kitts và Nevis}}
***[[Saint Kitts]]
***[[Nevis]]
**{{Lá cờ|Montserrat}} (Vương quốc Anh)
**{{Lá cờ|Guadeloupe|local2}} ([[Antilles thuộc Pháp]]) bao gồm
***[[Les Saintes]]
***[[Marie-Galante]]
***[[La Désirade (commune)|La Désirade]]
*'''[[Quần đảo Windward|Quần đảo Đón Gió]]'''
**{{Lá cờ|Dominica}}
**{{Lá cờ|Martinique|local}} ([[Antilles thuộc Pháp]])
**{{Lá cờ|Saint Lucia}}
**{{Lá cờ|Saint Vincent và Grenadines}}
***[[Saint Vincent (đảo)|Saint Vincent]]
***[[Grenadines]]
**{{Lá cờ|Grenada}}
***[[Grenada]]
***[[Carriacou và Petite Martinique]]
*'''[[Leeward Antilles|Antilles Dưới Gió]]'''
**{{Lá cờ|Aruba}} ([[Vương quốc Hà Lan]])
**{{Lá cờ|Curaçao}} ([[Vương quốc Hà Lan]])
**{{Lá cờ|Bonaire}} (Caribe thuộc Hà Lan)
*'''Các đảo khác'''
**{{Lá cờ|Barbados}}
**{{Lá cờ|Trinidad và Tobago}}
***[[Tobago]]
***[[Trinidad]]

===Các quốc gia lục địa có biển đảo thuộc vùng Caribe===
{{Multicol}}
*'''{{BLZ}}'''
**[[Ambergris Caye]]
**[[Thành phố Belize]]
**[[Big Creek, Belize|Big Creek]]
**[[Caye Caulker]]
**[[Glover's Reef]]
**[[Dangriga]]
**Hicks Cays
**[[Hopkins, Belize|Hopkins]]
**[[Lighthouse Reef]]
**[[Placencia]]
**[[Punta Gorda, Belize|Punta Gorda]]
**[[St. George's Caye]]
**Nam Water Caye
**Quần đảo Turneffe
*'''{{COL}}'''
**Quần đảo [[San Andrés và Providencia]]
**[[Quần đảo Rosario]]
*'''{{CRI}}'''
*'''{{Lá cờ|Pháp|local}}'''
**'''{{Lá cờ|Guyane thuộc Pháp|local}}'''
***[[Îles du Salut]]
****[[Île du Diable]]
****[[Île Royale]]
****[[Île Saint-Joseph]]	
*'''{{GTM}}'''
*'''{{HON}}'''
**[[Islas de la Bahía]]
***[[Cayos Cochinos]]
***[[Guanaja]]
***[[Roatán]]
***[[Quần đảo Swan, Honduras|Quần đảo Swan]]
***[[Útila]]
{{ColBreak}}
*'''{{MEX}}'''
**[[Quintana Roo]]
***[[Cozumel]]
***[[Isla Contoy]]
***[[Isla Mujeres]]
*'''{{NIC}}'''
**[[Quần đảo Corn]]
**[[Miskito Cays]]
**[[Pearl Cays]]
*'''{{PAN}}'''
**[[Quần đảo Kuna Yala]] (có hơn 1300 đảo)
**[[Quần đảo Bocas del Toro]] (quần đảo có khoảng 300 đảo)
*'''{{VEN}}'''
**[[Isla Margarita]]
**[[Đảo Coche]]
**[[Cubagua|Đảo Cubagua]]
**[[Quần đảo Los Monjes]]
**[[Quần đảo Las Aves]]
**[[Isla Aves]]
**[[Quần đảo Los Hermanos]]
**[[Islas Los Frailes]]
**[[Quần đảo Los Roques]]
**[[Đảo La Sola]]
**[[Đảo La Tortuga]]
**[[La Orchila]]
**[[Đảo Blanquilla]]
**[[Quần đảo Los Testigos]]
**[[Isla de Patos]]
{{EndMultiCol}}

== Đa dạng sinh vật ==
Hải đảo vùng Caribe được [[Tổ chức Bảo tồn Quốc tế]] xem là một trong những điểm nóng với hệ [[Đa dạng sinh học|sinh vật đa dạng]] vì [[Môi trường tự nhiên|môi trường]] thiên nhiên đặc thù và phong phú, bao gồm từ miền rừng [[cao nguyên]] mây phủ đến đất bãi khô cằn [[họ Xương rồng|xương rồng]]. Những [[hệ sinh thái]] này đã bị thiệt hại nhiều vì sinh hoạt con người xâm nhập cùng phá rừng. Nhiều loại [[động vật bò sát|bò sát]], chim chóc và muông thú bị đe dọa tuyệt chủng, trong số đó phải kể [[cá sấu]] Cuba và khu rừng già trên đảo [[Puerto Rico]].

== Các nước Caribe==
Có tất cả 13 nước độc lập ở khu vực Caribe. Số lãnh thổ còn lại thuộc các nước [[Hoa Kỳ]], [[Pháp]], [[Hà Lan]] và [[Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland]]. Dân sống ở vùng Caribe là tập hợp của nhiều nền văn hóa khác nhau. Phần lớn người [[thổ dân châu Mỹ]] đã chết sau khi người [[châu Âu]] đến đây khai phá vùng đất mới. Thiếu nhân lực, thực dân Âu châu đã quay sang nguồn [[nô lệ]] từ [[châu Phi]] để phục dịch trên các [[đồn điền]] trồng [[mía]] đường và hậu duệ của người Phi chiếm tỷ số đông nhất. Sau thời kỳ nô lệ, dân gốc [[Ấn Độ]] và [[Tên gọi Trung Quốc|Trung Hoa]] cũng được mộ sang vùng Caribe làm phu.

Ngày nay, tính trên tổng số thì phần lớn dân vùng Caribe nói [[tiếng Tây Ban Nha]]. Tuy nhiên [[tiếng Pháp]], [[tiếng Hà Lan]] và [[tiếng Anh]] cũng phổ biến.

Gần nửa dân số ở Caribe là [[nông dân]]. Hệ thống [[đồn điền]] trồng [[cà phê]] vẫn còn cung ứng công ăn việc làm cho số dân đáng kể. Các nông sản quan trọng khác phải kể thêm [[chuối]], cây ăn quả, [[bông gòn]] và [[thuốc lá]].

== Chú thích ==
{{Tham khảo}}
== Liên kết ngoài ==
{{thể loại Commons|Caribbean}}
{{sơ khai}}
{{Tây Ấn}}
{{Khu vực}}

{{DEFAULTSORT:Caribe}}
[[Thể loại:Caribe| ]]
[[Thể loại:Điểm nóng đa dạng sinh học]]