Xem mã nguồn của Pyotr Nikolayevich Wrangel

{{Infobox officeholder
| honorific_prefix = [[Trung tướng|Tướng]]<br>'''[[Nam tước]]'''
| name = Pyotr Nikolayevich Wrangel
| native_name = {{lang|ru|Пётр Никола́евич Вра́нгель}}<br>{{lang|de|Peter Nikolaus von Wrangel}}
| image = Pyotr Wrangel, portrait medium.jpg
| caption = Pyotr Wrangel, ''Bá tước đen''
| nickname = 
| birth_date = {{OldStyleDate|27 tháng Tám|1878|15 tháng Tám}}
| birth_place = [[Zarasai|Novalexandrovsk]], [[Đế quốc Nga]]
| death_date = {{death date and age|1928|04|25|1878|08|27|df=y}}
| death_place = [[Bruxelles]], [[Bỉ]]
| placeofburial = 
| allegiance = {{flag|Đế quốc Nga|1914}} (1902–1917) <br>{{flagicon|Nga}} [[Bạch Vệ]] (1917–1920)
| branch = [[Quân đội Đế quốc Nga]]<br>[[Lực lượng Bạch Vệ]]
| serviceyears = 1902–1920
| rank = [[Trung tướng]]
| unit = 
| commands = [[Tập đoàn quân Kavkaz]]
| battles = [[Chiến tranh Nga - Nhật]]<br>[[Chiến tranh thế giới lần thứ nhất]]<br>[[Nội chiến Nga]]
| awards = Xem [[#Honors|dưới đây]]
| relations = 
| laterwork = 
| signature = PWSig.png
| office = Tổng tư lệnh các Lực lượng vũ trang [[Nam Nga (1919–1920)|Nam Nga]]
| predecessor = [[Anton Denikin]]
| successor = Chức vụ bãi bỏ
| termstart = 4/4/1920
| termend = 21/11/1920
}}

'''Nam tước Pyotr Nikolayevich Wrangel''' ({{lang-ru|Пётр Никола́евич барон Вра́нгель|translit=Pëtr Nikoláevič Vrángel'|p=ˈvranɡʲɪlʲ}}, {{lang-de|Freiherr Peter Nikolaus von Wrangel}}; {{OldStyleDate|27 tháng 8|1878|15 tháng 8}}{{spaced ndash}}25 tháng 4 năm 1928), còn được biết đến với biệt danh '''Nam tước đen''', là một thủ lĩnh của [[Bạch vệ|Bạch Vệ]], một lực lượng quân sự chống cộng trong [[Nội chiến Nga]]. Ông hoạt động cùng quân đội của mình ở vùng [[Bắc Kavkaz]] từ tháng 8 năm 1918 và được thăng cấp trung tướng ở đó và vào tháng 4 năm 1920, ông được bầu làm chỉ huy tối cao cuối cùng của phong trào Bạch vệ<ref>{{Chú thích web|url=https://www.rbth.com/history/331476-russian-white-generals|tựa đề=Meet Russian Imperial officers who almost stopped the Bolsheviks|họ=Yegorov|tên=Oleg|ngày=2019-12-27|website=Russia Beyond|ngôn ngữ=en-US|ngày truy cập=2023-02-21}}</ref> ở miền nam nước Nga.

== Tiểu sử ==

=== Nguồn gốc gia đình ===
Wrangel sinh ra ở Novalexandrovsk (nay là [[Zarasai, Litva]]), [[tỉnh Kovno]], [[Đế quốc Nga]]. Ông là con trai của nam tước [[Nikolai Egorovich Wrangel]] (1847–1923) và [[Maria Dimitrievna Demetieva-Maikova]] (1856–1944). Gia đình ông thuộc quý tộc người Đức gốc Baltic và cũng là một phần của Uradel (quý tộc cũ). Tổ tiên của ông có nguồn gốc từ Đức ở xứ "Livland" cũ nơi mà [[dòng Đức]] đã hoạt động. Thêm vào đó, gia đình ông có nguồn gốc chung với gia đình quý tộc họ von Löwenwolde và họ von Engdes. Bên cạnh đó, ông có họ hàng xa với [[Ferdinand von Wrangel]], một nhà thám hiểm Bắc Cực nổi tiếng người Đức và [[Friedrich Graf von Wrangel]], nguyên soái quân đội [[Phổ (quốc gia)|Phổ]].

=== Đầu đời ===
Sau khi tốt nghiệp trường trung học Kỹ thuật [[Rostov trên sông Đông|Rostov]] vào năm 1896 và [[học viện Khai thác mỏ Sankt-Peterburg]] năm 1901, Wrangel tình nguyện gia nhập một tập đoàn kỵ binh danh giá. Ông được bổ nhiệm làm sĩ quan dự bị vào năm 1902 sau khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Kỵ binh Nikolai. Thế nhưng, ông nhanh chóng từ bỏ nhiệm vụ của mình và đến [[Irkutsk]] và được Toàn quyền giao cho các nhiệm vụ đặc biệt ở thành phố đó.

=== Sự nghiệp quân sự ===
Vào năm 1901, ông tình nguyện gia nhập một trung đoàn kỵ binh của quân đội Nga hoàng và được thăng cấp sĩ quan vào năm 1902. Năm 1906, sau khi tham gia [[Chiến tranh Nga–Nhật|chiến tranh Nga-Nhật]], ông tham gia cuộc viễn chinh trừng phạt do tướng Orlov tiến hành ở các nước vùng Baltic. Năm 1910, ông hoàn thành xuất sắc khóa đào tạo nâng cao tại Học viện Bộ tổng Tham mưu. Vào ngày 1 tháng 8 năm 1908, Wrangel kết hôn với con gái của một quan hầu cận của triều đình, Olga Mikhailovna Ivanenko. Cha của cô, Mikhail Ivanenko, là một thị thần của triều đình và là một chủ đất nhỏ giàu có và là hậu duệ của  Ivan Ionenko, hetman xứ Wallachia. Ngược lại, mẹ của Olga là con gái của [[Mikhail Nikiforovich Katkov|Mikhail Katkov]], một nhà xuất bản và nhà phê bình văn học người Nga. Sau khi cưới, họ có tổng cộng bốn người con: Elena (1909-1999), Peter (1911-1999), Natalia (1913-2013) và Alexei (1922-2005).

== Tham khảo ==
{{tham khảo}}

== Liên kết ngoài ==
{{commonscatinline}}

[[Thể loại:Sinh năm 1878]]
[[Thể loại:Mất năm 1928]]
[[Thể loại:Người Đức Baltic]]
[[Thể loại:Tướng Đế quốc Nga]]
[[Thể loại:Người Nga lưu vong]]
[[Thể loại:Nhân vật trong Chiến tranh Nga-Nhật]]
[[Thể loại:Nhân vật trong Chiến tranh thế giới thứ nhất]]