Xem mã nguồn của Đồng(I) oxide

{{Chembox new
| Name = Đồng(I) oxide
| ImageFile = copperIoxide.jpg
| ImageSize = 150px
| ImageName = Mẫu đồng(I) oxide
| ImageFile1 = Copper(I)-oxide-unit-cell-A-3D-balls.png
| ImageSize1 = 150px
| ImageName1 = Cấu trúc của đồng(I) oxide
| IUPACName = Copper(I) oxide
| OtherNames = Đicopper oxide<br>Cuprơ oxide<br>[[Cuprit]]<br>Oxide đồng đỏ<br>Cuprum(I) oxide<br>Đicuprum oxide
| Section1 = {{Chembox Identifiers
| ChemSpider_Ref = {{chemspidercite|correct|chemspider}}
| ChemSpider = 8488659
| UNII_Ref = {{fdacite|correct|FDA}}
| UNII = T8BEA5064F
| InChI = 1/2Cu.O/rCu2O/c1-3-2
| SMILES = [Cu]O[Cu]
| InChIKey = BERDEBHAJNAUOM-YQWGQOGZAF
| InChI1 = 1/2Cu.O/q2*+1;-2
| InChIKey1 = KRFJLUBVMFXRPN-UHFFFAOYAM
| SMILES1 = [Cu+].[Cu+].[O-2]
| StdInChI_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChI = 1S/2Cu.O/q2*+1;-2
| StdInChIKey_Ref = {{stdinchicite|correct|chemspider}}
| StdInChIKey = KRFJLUBVMFXRPN-UHFFFAOYSA-N
| CASNo = 1317-39-1
| CASNo_Ref = {{cascite|correct|CAS}}
| PubChem = 10313194
| RTECS = GL8050000
| EINECS = 215-270-7
| KEGG_Ref = {{keggcite|correct|kegg}}
| KEGG = C18714
| ChEBI = 81908}}
| Section2 = {{Chembox Properties
| Formula = Cu<sub>2</sub>O
| MolarMass = 143,0914 g/mol
| Appearance = Màu đỏ nâu – rắn
| Density = 6 g/cm³, rắn
| MeltingPtC = 1235
| Solubility = Không tan}}
| Section3 = {{Chembox Structure
| CrystalStruct = [[Hệ tinh thể lập phương|lập phương]]}}
| Section7 = {{Chembox Hazards
| ExternalMSDS = [http://sciencelab.com/msds.php?msdsId=9923605 ScienceLab.com]
| EUIndex = 029-002-00-X     
| EUClass = Độc hại ('''Xn''')<br>Nguy hiểm cho môi trường ('''N''')
| RPhrases = {{R22}}, {{R50/53}}
| SPhrases = {{S2}}, {{S22}}, {{S60}}, {{S61}}}}
| Section8 = {{Chembox Related
| OtherAnions = [[Đồng(I) sulfide]]<br>[[Đồng(I) selenide]]<br>[[Đồng(I) teluride]]
| OtherCations = [[Đồng(II) oxide]]<br>[[Bạc(I) oxide]]<br>[[Niken(II) oxide]]<br>[[Kẽm oxide]]}}}}
'''Đồng(I) oxide''' ([[công thức hóa học]]: '''Cu<sub>2</sub>O''') là một [[oxide]] của [[đồng (nguyên tố)|đồng]]. Nó có [[khối lượng mol]] 144 [[gam|g]]/[[mol]], [[nhiệt độ nóng chảy]] 1230[[Độ Celsius|°C]].

Chất này thường có trong tự nhiên là bột [[oxide đồng]] [[màu đỏ]]. Nó cũng có thể được tạo ra từ [[đồng(II) oxide]] bằng [[phản ứng hóa học]] trong môi trường nung khử, CuO thành Cu<sub>2</sub>O màu đỏ sáng:
:2CuO + [[Cacbon monoxide|CO]] <u><sup>t°</sup></u> → Cu<sub>2</sub>O + [[Carbon dioxide|CO<sub>2</sub>]]

==Tính chất hóa học==
Giống như đồng(II) oxide, đồng(I) oxide có các tính chất hóa học tương tự.
*Tác dụng với acid tạo thành muối và nước:
:Cu<sub>2</sub>O + 2[[Acid clohydric|HCl]] → 2[[Đồng(I) clorua|CuCl]] + [[Nước|H<sub>2</sub>O]]
*Tác dụng với oxide acid tạo thành muối:
:3Cu<sub>2</sub>O + [[Phosphor pentoxide|P<sub>2</sub>O<sub>5</sub>]] → 2[[Đồng(I) photphat|Cu<sub>3</sub>PO<sub>4</sub>]]{{fact|date=7-2014}}
*Bị các chất khử tác dụng ở nhiệt độ cao:
:Cu<sub>2</sub>O + 2[[Kali|K]] <u><sup>t°</sup></u> → [[Kali oxide|K<sub>2</sub>O]] + 2[[Đồng|Cu]]
:Cu<sub>2</sub>O + [[Hydro|H<sub>2</sub>]] <u><sup>t°</sup></u> → [[Nước|H<sub>2</sub>O]] + 2[[Đồng|Cu]]

===Các tính chất khác===
*Tác dụng với [[oxy]] tạo thành [[đồng(II) oxide]]:
:2Cu<sub>2</sub>O + [[Oxy|O<sub>2</sub>]] → 4CuO
*Tác dụng với các [[chất oxy hóa]] mạnh tạo thành đồng(II) oxide.

==Ứng dụng==
===Trong vật liệu gốm===
Đồng(I) oxide được dùng làm chất tạo màu sắc cho [[men gốm]]. Muốn có màu đỏ sáng, chúng ta chỉ cần dùng một lượng rất nhỏ đồng(I) oxide (0,5%). Nếu hàm lượng đồng cao hơn, có thể dẫn đến xuất hiện các hạt đồng kim loại li ti trong men chảy tạo thành màu đỏ máu bò.

Nếu có [[bo]] trong men đồng đỏ chúng ta sẽ có màu tím. Trong men đồng đỏ sử dụng nhiều nguyên liệu khoáng tráng thạch, thêm [[bari oxide]] tạo ra màu từ [[ngọc lam]] đến xanh thẫm, tùy theo hàm lượng đồng(I) oxide. [[Fluor|Fluoride]] khi được sử dụng với đồng [[oxide]] cho màu xanh lục.

===Trong vật liệu điện===
Đồng(I) oxide là một chất bán dẫn. Cặp đồng(I) oxide-đồng (Cu<sub>2</sub>O-Cu) chỉ cho phép dòng điện đi từ đồng sang đồng(I) oxide, bây giờ lớp đồng(I) oxide đóng vai trò là lớp bán dẫn loại n và lớp đồng đóng vai trò là lớp bán dẫn loại p.&nbsp;Với tính chất bán dẫn, đồng(I) oxide được sử dụng làm pin mặt trời dùng trong dạy học.

==Sản xuất==
*Dùng khí CO khử CuO ở nhiệt độ cao:
:2CuO + CO → Cu<sub>2</sub>O + CO<sub>2</sub>
*Đốt đồng trong môi trường thiếu khí:
:4[[Đồng|Cu]] + [[Oxy|O<sub>2</sub>]] → 2Cu<sub>2</sub>O
*Điện phân anot đồng trong dung dịch [[Natri clorua|NaCl]] trong môi trường kiềm.

==Xem thêm==
*[[Đồng(II) oxide]]
{{commonscat|Copper(I) oxide}}

==Tham khảo==
{{Tham khảo}}
{{Hợp chất đồng|state=}}
{{Oxide|state=}}
{{Sơ khai hóa học}}

[[Thể loại:Hợp chất đồng]]
[[Thể loại:Oxide]]
[[Thể loại:Oxide base]]
[[Thể loại:Vật liệu gốm]]