Múi giờ

vùng trên Trái Đất sử dụng cùng một thời gian tiêu chuẩn

Một múi giờ là 1 vùng trên Trái Đất mà người ta quy ước sử dụng cùng 1 thời gian tiêu chuẩn, thông thường được nói đến như là giờ địa phương. Về lý thuyết, các đồng hồ tại vùng này luôn chỉ cùng 1 thời gian.

Chênh lệch giờ trên các vùng của Trái Đất trong 1 ngày
Các múi giờ (chú thích bằng tiếng Anh)

Trên Trái Đất, thời gian biến đổi dần từ Đông sang Tây. Tại 1 thời điểm xác định, có vùng đang là buổi sáng, có vùng khác lại đang là buổi tối. Trong lịch sử, người ta dùng vị trí Mặt Trời để xác định thời gian trong ngày (gọi là giờ Mặt Trời), và các thành phố nằm ở các kinh tuyến khác nhau có thời gian trên đồng hồ khác nhau. Khi ngành đường sắtviễn thông phát triển, sự biến đổi liên tục về giờ giấc giữa các kinh tuyến gây trở ngại đáng kể. Các múi giờ được sinh ra để giải quyết phần nào vấn đề này. Các đồng hồ của từng vùng được lấy đồng bộ bằng thời gian tại kinh tuyến trung bình đi qua vùng. Mỗi vùng như vậy là 1 múi giờ.

Có thể dùng 24 đường kinh tuyến chia bề mặt Trái Đất ra làm 24 phần bằng nhau, giúp cho chênh lệch giờ giữa các múi giờ là 1 giờ, một con số thuận tiện. Tuy nhiên, việc phân chia trên chỉ là cơ sở chung; các múi giờ cụ thể được xây dựng dựa trên các thỏa ước địa phương, có yếu tố quan trọng của việc thống nhất lãnh thổ quốc gia. Do vậy trên bản đồ thế giới, có thể thấy rất nhiều ngoại lệ, và chênh lệch giờ giữa một số múi giờ có thể không bằng 1 giờ.

Mọi múi giờ trên Trái Đất đều lấy tương đối so với Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC) (xấp xỉ bằng giờ GMT trong lịch sử) là giờ tại kinh tuyến số 0, đi qua Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich, Greenwich, Luân Đôn, Anh.

Một số địa phương có thể thay đổi múi giờ theo mùa. Ví dụ như, vào mùa hè, một số nước ôn đới hoặc gần vùng cực thực hiện quy ước giờ mùa hè (DST), chỉnh giờ sớm lên 1 giờ. Điều này khiến chênh lệch giờ giữa các địa phương thêm phức tạp.

Lịch sử

sửa

Múi giờ đầu tiên trong lịch sử được ngành đường sắt Anh đặt ra vào ngày 1 tháng 12 năm 1847, gọi là múi giờ GMT. Các đồng hồ trong vùng này đều chỉ cùng giờ với đồng hồ đặt tại đường kinh tuyến đi qua Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich. Ngày 23 tháng 8 năm 1852, tín hiệu thời gian được truyền lần đầu bằng điện tín từ Đài thiên văn Hoàng gia Greenwich. Đến năm 1855, 98% các đồng hồ công cộng tại nước Anh có cùng giờ GMT, tuy nhiên phải đến ngày 2 tháng 8 năm 1880 thì giờ này mới được chính thức đưa vào luật.

Đến năm 1929, đa số các nước áp dụng các múi giờ chênh nhau 1 giờ. Năm 1950, các múi giờ được ghi kèm thêm chữ cái viết hoa: Z cho múi giờ số 0, A đến M (trừ J) cho các múi giờ phía Đông, N đến Y cho các múi giờ phía Tây.

Trước năm 1967, Việt Nam lấy giờ Bắc Kinh làm chuẩn cho âm lịch. Ngày 8 tháng 8 năm 1967, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ban hành đổi lịch dùng múi giờ UTC+07:00 làm chuẩn. Vì thế 2 miền nam bắc Việt Nam đón Tết Mậu Thân 2 ngày khác nhau (miền bắc ngày 29 tháng 1 trong khi miền nam thì ngày 30 tháng 1).

Ngày 1 tháng 1 năm 1972, 1 hội nghị quốc tế về thời gian đã thay GMT bằng Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC), được giữ bởi nhiều đồng hồ nguyên tử quanh thế giới. UTC+01:00 được dùng, thay GMT, để tượng trưng cho "thời gian Trái Đất quay". Giây nhuận được thêm hay bớt vào UTC để giữ nó không khác UT1 nhiều quá 0,9 giây.

Hiện nay, Việt Nam dùng múi giờ UTC+07:00.

Bảng các múi giờ trên Trái Đất

sửa
Độ chênh lệch UTC Khu vực không sử dụng DST Khu vực sử dụng DST
UTC−12:00   Đảo Baker

  Đảo Howland

UTC−11:00   Samoa thuộc Mỹ

  Đảo Jarvis

  Rạn san hô Kingman

  Rạn san hô vòng Midway

  Niue

  Rạn san hô vòng Palmyra

UTC−10:00   Quần đảo Cook

  Polynésie thuộc Pháp (phần lớn)

  Rạn san hô vòng Johnston

  Hoa Kỳ: Hawaii

  Hoa Kỳ: Quần đảo Andreanof, Quần đảo Four Mountains, Quần đảo Near, Rat Islands (Quần đảo Aleut, Alaska)
UTC-09:30   Polynésie thuộc Pháp: Quần đảo Marquises
UTC-09:00   Polynésie thuộc Pháp: Quần đảo Gambier   Hoa Kỳ: Alaska (phần lớn)
UTC−08:00   Clipperton

  Quần đảo Pitcairn

  Canada: British Columbia (phần lớn)

  México: Baja California

  Hoa Kỳ: California, Nevada, Oregon (phần lớn), Tiểu bang Washington

UTC−07:00   Canada: British Columbia (đông bắc), Yukon

  México: Sonora

  Hoa Kỳ: Arizona (phần lớn)

  Canada: Alberta, British Columbia (phần đông bắc), Northwest Territories, Nunavut (phần phía tây)

  México: Baja California Sur, Chihuahua, Nayarit (phần lớn), Sinaloa

  Hoa Kỳ: Colorado, Idaho (phần lớn), Montana, New Mexico, Utah, Wyoming

UTC−06:00   Belize

  Canada: Saskatchewan (phần lớn)

  Costa Rica

  Ecuador: Galápagos

  El Salvador

  Guatemala

  Honduras

  Nicaragua

  Canada: Manitoba, Nunavut (miền trung), Ontario (phần tây)

  Chile: Đảo Phục Sinh

  México (phần lớn)

  Hoa Kỳ: Alabama, Arkansas, Illinois, Iowa, Kansas (phần lớn), Louisiana, Minnesota, Mississippi, Missouri, Nebraska (phần lớn), North Dakota (phần lớn), Oklahoma, South Dakota (phần lớn), Tennessee (phần lớn), Texas (phần lớn), Wisconsin

UTC−05:00   Brasil: Acre

  Canada: Atikokan, Mishkeegogamang, Đảo Southampton

  Quần đảo Cayman

  Colombia

  Ecuador (phần lớn)

  Jamaica

  México: Quintana Roo

  Đảo Navassa

  Panama

  Peru

  Bahamas

  Canada: Nunavut (phần phía đông), Ontario (phần lớn), Québec (phần lớn)

  Cuba

  Haiti

  Quần đảo Turks và Caicos

  Hoa Kỳ: Connecticut, Delaware, District of Columbia, Florida (phần lớn), Georgia, Indiana (phần lớn), Kentucky (phần lớn), Maine, Maryland, Massachusetts, Michigan (phần lớn), New Hampshire, New Jersey, New York, North Carolina, Ohio, Pennsylvania, Rhode Island, South Carolina, Vermont, Virginia, West Virginia

UTC−04:00   Anguilla

  Antigua và Barbuda

  Aruba

  Barbados

  Bolivia

  Brasil: Amazonas (phần lớn), Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Rondônia, Roraima

  Quần đảo Virgin thuộc Anh

  Canada: Quebec (phần phía đông)

  Caribe thuộc Hà Lan

  Curaçao

  Dominica

  Cộng hòa Dominica

  Grenada

  Guadeloupe

  Guyana

  Martinique

  Montserrat

  Puerto Rico

  Saint-Barthélemy

  Saint Kitts và Nevis

  Saint Lucia

  Saint Martin

  Saint Vincent và Grenadines

  Sint Maarten

  Trinidad và Tobago

  Quần đảo Virgin thuộc Mỹ

  Venezuela

  Bermuda

  Canada: Labrador (phần lớn), New Brunswick, Nova Scotia, Prince Edward Island

  Chile (phần lớn)

  Greenland: Căn cứ không quân Thule

  Paraguay

UTC−03:30   Canada: Newfoundland, Labrador (phần đông nam)
UTC-03:00   Argentina

  Brasil (phần lớn)

  Chile: Magallanes

  Quần đảo Falkland

  Guinée thuộc Pháp

  Suriname

  Uruguay

  Greenland (phần lớn)

  Saint-Pierre và Miquelon

UTC−02:00   Brasil: Fernando de Noronha

  Nam Georgia và Quần đảo Nam Sandwich

UTC-01:00   Cabo Verde   Greenland: Ittoqqortoormiit

  Bồ Đào Nha: Açores

UTC±00:00   Burkina Faso

  Gambia

  Ghana

  Greenland: Danmarkshavn

  Guinea

  Guinea-Bissau

  Iceland

  Ivory Coast

  Liberia

  Mali

  Mauritania

  Saint Helena, Ascension và Tristan da Cunha

  Sénégal

  Sierra Leone

  São Tomé và Príncipe

  Togo

  Quần đảo Faroe

  Guernsey

  Ireland

  Đảo Man

  Jersey

  Bồ Đào Nha (phần lớn)

  Tây Ban Nha: Quần đảo Canaria

  Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland

UTC+01:00   Algeria

  Angola

  Bénin

  Cameroon

  Cộng hòa Trung Phi

  Chad

  Cộng hòa Congo

  Cộng hòa Dân chủ Congo: Équateur, Kinshasa, Kongo Central, Kwango, Kwilu, Mai-Ndombe, Mongala, Nord-Ubangi, Sud-Ubangi, Tshuapa

  Guinea Xích đạo

  Gabon

  Maroc

  Niger

  Nigeria

  Tunisia

  Tây Sahara

  Albania

  Andorra

  Áo

  Bỉ

  Bosnia và Herzegovina

  Croatia

  Cộng hòa Séc

  Đan Mạch

  Pháp (phần thuộc châu Âu)

  Đức

  Gibraltar

  Hungary

  Ý

  Kosovo

  Liechtenstein

  Luxembourg

  Malta

  Monaco

  Montenegro

  Hà Lan (phần thuộc châu Âu)

  Bắc Macedonia

  Na Uy

  Ba Lan

  San Marino

  Serbia

  Slovakia

  Slovenia

  Tây Ban Nha (phần lớn)

  Thụy Điển

  Thụy Sĩ

   Thành Vatican

UTC+02:00   Botswana

  Burundi

  Cộng hòa Dân chủ Congo (phần lớn)

  Ai Cập

  Eswatini

  Lesotho

  Libya

  Malawi

  Mozambique

  Namibia

  Nga: Kaliningrad

  Rwanda

  Cộng hòa Nam Phi (phần lớn)

  Sudan

  Nam Sudan

  Zambia

  Zimbabwe

  Akrotiri và Dhekelia

  Bulgaria

  Cộng hòa Síp

  Bắc Síp

  Estonia

  Phần Lan

  Hy Lạp

  Israel

  Palestine

  Jordan

  Latvia

  Liban

  Litva

  Moldova

  România

  Transnistria

  Syria

  Ukraine (phần lớn)

UTC+03:00   Abkhazia

  Bahrain

  Belarus

  Comoros

  Djibouti

  Eritrea

  Ethiopia

  Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp: Các đảo rải rác tại Ấn Độ Dương

  Iraq

  Kenya

  Kuwait

  Madagascar

  Mayotte

  Qatar

  Nga (phần thuộc châu Âu)

  Ả Rập Xê Út

  Somalia

  Somaliland

  Cộng hòa Nam Phi: Quần đảo Hoàng tử Edward

  Nam Ossetia

  Tanzania

  Thổ Nhĩ Kỳ

  Uganda

  Ukraine: CHND Donetsk, CHND Lugansk, Krym

  Yemen

UTC+03:30   Iran
UTC+04:00   Armenia

  Azerbaijan

  Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp: Quần đảo Crozet

  Georgia

  Mauritius

  Oman

  Nga: Astrakhan, Samara, Saratov, Udmurtia, Ulyanovsk

  Réunion

  Seychelles

  Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất

UTC+04:30   Afghanistan
UTC+05:00   Vùng đất phía Nam và châu Nam Cực thuộc Pháp: Kerguelen, Đảo Saint-Paul, Đảo Amsterdam

  Đảo Heard và quần đảo McDonald

  Kazakhstan: Aktobe, Atyrau, Baikonur, Kyzylorda, Mangistau, Tây Kazakhstan

  Maldives

  Pakistan

  Nga: Bashkortostan, Chelyabinsk, Khantia-Mansia, Kurgan, Orenburg, Perm, Sverdlovsk, Tyumen, Yamalia

  Tajikistan

  Turkmenistan

  Uzbekistan

UTC+05:30   Ấn Độ

  Sri Lanka

UTC+05:45     Nepal
UTC+06:00   Bangladesh

  Bhutan

  Lãnh thổ Ấn Độ Dương thuộc Anh

  Kazakhstan (phần lớn)

  Kyrgyzstan

  Nga: Omsk

UTC+06:30   Quần đảo Cocos

  Myanmar

UTC+07:00   Campuchia

  Đảo Giáng Sinh

  Indonesia: Sumatra, Java, Tây Kalimantan, Trung Kalimantan

  Lào

  Mông Cổ: Bayan-Ölgii, Khovd, Uvs

  Nga: Altai, Cộng hòa Altai, Kemerovo, Khakassia, Krasnoyarsk, Novosibirsk, Tomsk, Tuva

  Thái Lan

  Việt Nam

UTC+08:00   Úc: Tây Úc (phần lớn)

  Brunei

  Trung Quốc

  Hồng Kông

  Indonesia: Nam Kalimantan, Đông Kalimantan, Bắc Kalimantan, Sulawesi, Bali, Tây Nusa Tenggara, Đông Nusa Tenggara

  Ma Cao

  Malaysia

  Mông Cổ (phần lớn)

  Philippines

  Nga: Buryatia, Irkutsk

  Singapore

  Đài Loan

UTC+08:45   Úc: Ecula
UTC+09:00   Đông Timor

  Indonesia: Maluku, Bắc Maluku, Papua, Tây Papua

  Nhật Bản

  Palau

  Nga: Amur, Sakha (phần lớn), Zabaykalsky

  CHDCND Triều Tiên

  Hàn Quốc

UTC+09:30   Úc: Lãnh thổ Bắc Úc   Úc: Nam Úc
UTC+10:00   Úc: Queensland

  Guam

  Micronesia: Chuuk, Yap

  Quần đảo Bắc Mariana

  Papua New Guinea (phần lớn)

  Nga: Jewish, Khabarovsk, Primorsky, Sakha (phần trung đông)

  Úc: Lãnh thổ Thủ đô Úc, Lãnh thổ Vịnh Jervis, New South Wales (phần lớn), Tasmania, Victoria
UTC+10:30   Úc: Đảo Lord Howe
UTC+11:00   Micronesia: Kosrae, Pohnpei

  New Caledonia

  Papua New Guinea: Bougainville

  Nga: Magadan, Sakha (phần phía đông), Sakhalin

  Quần đảo Solomon

  Vanuatu

  Đảo Norfolk
UTC+12:00   Kiribati: Quần đảo Gilbert

  Quần đảo Marshall

  Nauru

  Nga: Chukotka, Kamchatka

  Tuvalu

  Đảo Wake

  Wallis và Futuna

  Fiji

  New Zealand (phần lớn)

UTC+12:45   New Zealand: Quần đảo Chatham
UTC+13:00   Kiribati: Quần đảo Phoenix

  Tokelau

  Tonga

  Samoa
UTC+14:00   Kiribati: Quần đảo Line

Xem thêm

sửa

Tham khảo

sửa

(bằng tiếng Anh)

Liên kết ngoài

sửa

(bằng tiếng Anh)