Wikipedia

Khác biệt giữa bản sửa đổi của “Lăng Kiến Phúc”

Duyệt lịch sử tương tác
← Thay đổi trước
Nội dung được xóa Nội dung được thêm vào
Trực quanMã wiki
Không có tóm lược sửa đổi
 
(không hiển thị 12 phiên bản ở giữa của cùng người dùng)
Dòng 1:
{{Infobox Mandir|proper_name=Bồi Lăng (陪陵)|image=Temple de Kien Phuc.jpg|creator=|caption=Chấp Khiêm điện, lăng Kiến Phúc|date_built=[[1884]]|architecture=Lăng tẩm|primary_deity=|location=phường Thủy Xuân, quận Thuận Hóa, [[Huế]]|image_size=300}}[[Tập tin:An Dinh Palace - Cung An Định (2024) - grand hall - img 09.jpg|nhỏ|Tranh tường ở [[cung An Định]], bên trái là Chấp Khiêm điện, ở giữa là Di Khiêm lâu và bên trái là cổng vào lăng mộ vua Kiến Phúc. ]]
[[Tập_tin:Temple_de_Kien_Phuc.jpg|nhỏ|Chấp Khiêm điện, lăng Kiến Phúc]]
'''Lăng Kiến Phúc,''' hay '''Bồi Lăng''' (陪陵), là lăng tẩm của hoàng đế [[Kiến Phúc]], vị hoàng đế thứ 7 của triều đại [[nhà Nguyễn]] trong lịch sử Việt Nam. Lăng tọa lạc tại làngphường Dương[[Thủy Xuân Thượng]], huyện[[Thuận HươngHóa Thủy,(quận)|quận tỉnhThuận Hóa]], [[Thừa Thiên Huế|thành phố Huế]], bên tả ngạn hồ Lưu Khiêm, cùng phía với Khiêm Thọ Lăng, trong khuôn viên của [[Lăng Tự Đức]].
 
== Quá trình xây dựng ==
[[Kiến Phúc]] lên ngôi ngày [[2 tháng 12]] năm [[1883]] do hai quan phụ chính đại thần là [[Tôn Thất Thuyết]] và [[Nguyễn Văn Tường]] đưa lên ngôi vua, đến ngày 31 tháng 7 năm 1884 thì qua đời<ref>{{Chú thích web|url=http://kienthuc.net.vn/tham-cung/lang-mo-hoanh-trang-cua-ong-hoang-yeu-menh-bac-nhat-vn-396219.html#p-7|tiêu đề=Cái chết của vua Kiến Phúc}}</ref>, chỉ trị vì đất nước trong vòng 8 tháng. Khi băng hà, do ông mất đột ngột, triều đình [[nhà Nguyễn]] quyết định xây cất lăng mộ của ông ngay trong khuôn viên [[Lăng Tự Đức]] vì ông là một trong 3 người con nuôi của [[Tự Đức]].
 
Đến năm 1884, khi vua Kiến Phúc băng hà, triều đình mới cho làm lăng này (nằm bên trái Chấp Khiêm Điện) và đưa thi hài của nhà vua đến đây an táng. Chấp Khiêm Điện vốn là nhà đọc sách của vua Tự Đức, được làm theo kiểu nhà kép “trùng lương trùng thiềm” nhưng kiểu thức rất đơn giản. Sau khi vua TựKiến ĐứcPhúc băng hà, nơi đây trở thành điện thờ bài vị vua Kiến Phúc. Phía sau Chấp Khiêm Điện là vị trí của Di Khiêm Lâu, có lối kiến trúc rất giống Minh Lâu ở lăng Minh Mạng là nơi nhà vua đến ngắm cảnh, hóng mát. Rất tiếc công trình hiện nay chỉ còn nền móng.
 
Sau khi băng hà, ông được bồi táng tại đây và bài vị của ông được đưa vào trong [[Thế Tổ Miếu (hoàng thành Huế)]] với miếu hiệu và thụy hiệu là Giản Tông Nghị Hoàng đế.
 
== Kiến trúc ==
[[Tập tinTập_tin:An Dinh Palace Carte- Cung An Định (2024) postale- grand hall ancienne- img 09viet-nam-annam-escaliers-tombeau-de-kieng-phuc-1908.jpg|trái|nhỏ|TranhBậc tườngthang ởdẫn [[cunglên Anphần Định]],lăng bênmộ tráiKiến là Chấp Khiêm điệnPhúc, ởphía giữabên trái là Di Khiêm lâuLâu và(1908).]][[Tập bêntin:Lăng tráivua làKiến cổng vàoPhúc.JPG|nhỏ|Phần lăng mộ vua Kiến Phúc. |trái]]
[[Tập_tin:Carte-postale-ancienne-viet-nam-annam-escaliers-tombeau-de-kieng-phuc-1908.jpg|trái|nhỏ|Phần tẩm thờ lăng Kiến Phúc chụp năm 1908.]][[Tập tin:Lăng vua Kiến Phúc.JPG|nhỏ|Phần lăng mộ vua Kiến Phúc|trái]]
Lăng nằm ở bên tả ngạn hồ Lưu Khiêm, cùng phía với Khiêm Thọ Lăng. Bồi Lăng chia thành 2 phần: phần tẩm thờ và phần lăng mộ.
 
Phần tẩm thờ sử dụng tòa '''Chấp Khiêm Trai''' (執謙齋), sau đổi thành '''Chấp Khiêm Điện''', làm nơi thờ tự. Chấp Khiêm Điện được làm theo kiểu nhà kép “trùng lương trùng thiềm” nhưng cấu trúc đơn giản (mặt nền 16,3m x 10,8m), bên hữu còn có hành lang, nhà phụ. Phía sau điện có nền móng '''Di Khiêm Lâu''' (遺謙樓), đây vốn là tòa nhà 2 tầng (36 cột trụ, mặt nền 16,3m x16,3m), đặt trên nền cao 1,56m, hiệncó chỉlối kiến trúc rất giống Minh Lâu ở lăng Minh Mạng là nơi vua Tự Đức đến ngắm cảnh, hóng mát. Hiện công trình này đã thành phế tích, chỉ còn lại nền móng.
 
Phần lăng mộ có 3 tầng sân tế, 2 vòng tường thành, vòng ngoài 14,7m x 16,9m, cao 2,4m; vòng trong 10,2m x 8,2m, cao 1,8m. BảoBửu phong xây rất thấp, cao 0,37m, dài 2,7, rộng 1,4m, bên dưới là Huyền cung, quy cách xây dựng cũng được tư liệu ghi rõ.
 
== Hiện trạng ==
Hàng 29 ⟶ 28:
 
== Chú thích ==
{{sơtham khaikhảo}}{{Quần thể di tích Cố đô Huế}}{{Lăng tẩm Huế}}▼
{{tham khảo}}
▲{{sơ khai}}{{Quần thể di tích Cố đô Huế}}
[[Thể loại:Lăng tẩm các vua, chúa Nguyễn|Kiến Phúc]]
[[Thể loại:Di tích ngoài Kinh Thành Huế]]
Lấy từ “https://vi.wikipedia.org/wiki/Lăng_Kiến_Phúc”