Tulan agj
| |||||
_-_Tula_Oblast.svg)
| |||||
| Pälidn | Tul | ||||
| Pind - Ühtes |
70-nz' 25 679 km² | ||||
| Eläjiden lugu - Kaik |
32-nz' 1,491,855 ristitud (2018) | ||||
| Regionaline KSP - Kaik, nügüdläižiš arvoiš |
38-nz' 517,7 mlrd rub. (2016) | ||||
| Federaline ümbrik | Keskuzline | ||||
| Venäman ekonomine region | Keskuzline | ||||
| Valdkundkel' (-keled) | venäkel' | ||||
| Gubernator | Aleksei Dümin | ||||
| Ohjastusen ezimez' | Jurii Andrianov | ||||
| Agjan Duman ezimez' | Sergei Haritonov | ||||
| Avtokod | 71 | ||||
| Aigvöd | UTC+3 (MSK+0) | ||||
Tulan agj (ven.: Тульская область) om Venälaižen Federacijan subjekt.
Se mülüb Federaližhe keskuzümbrikho.
Agjan administrativine keskuz da kaikiš suremb lidn om Tul.
Keled
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Valdkundkel' om üks'jäine — venäkel'.
Istorii
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Tulan agj om olmas vs 1937 sügüz'kun 26. päiväspäi.
Tulan agjan Päkäskuz[1] om vahvištadud vn 2015 28. päiväl semendkud Agjan Duman ezitajil, om allekirjutadud gubernatoral sil-žo päiväl da om väges möhembaižidenke vajehtusidenke. Se vajehti edelišt Päkäskust, kudamb oli vahvištadud vn 2001 1. päiväl kül'mkud Agjan Duman ezitajil, oli allekirjutadud gubernatoral sen-žo voden 12. päiväl kül'mkud.
Geografijan andmused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Agj röunatab Räzanin agjanke päivnouzmas, Lipeckan agjanke suvipäivnouzmas, Orelan agjanke suvipäivlaskmas, Kalugan agjanke päivlaskmas da lodehes, Moskvan agjanke pohjoižes da pohjoižpäivnouzmas. Tulan agj om mererandatoi.
Pind om 25 679 km², sidä kesken mec otab 3 370 km² (territorijan seičemendest). Jogiden nell' videndest mülüdas Okanjogen (Kaspijan meren) basseinha. Agjan päivnouzmpolen toine videndez mülüb Don-jogen (Atlantižen valdmeren) basseinha. Kaikiš surembad vezištod oma Pronän (16,2 km²) da Šatan (12,5 km²) vezivaradimed.
Kaikiš korktemb čokkoim om Keskvenälaižen ülüden nimetoi taho Rajevo-küläs (293 m). Kaikiš pidemban Okanjogen kendäk om kaikiš madalamb sen alajoksmuses Moskvan agjan röunanno (108 m).
Klimat om ven kontinentaline. Heinkun keskmäine lämuz om +20 C°, vilukun lämuz — −10 C°, voden keskmäine lämuz om +5 C°. Paneb sadegid 575 mm vodes agjan lodehes, 470 mm — suvipäivnouzmas, pakaižetomal pordol — 70%, enamba kaiked — heinkus.
Londuseližed varad oma bur hil', turbaz, raudkivend, stronciikivend, sauvondmaterialad (mouckivi, letked, saved, sauvondgips), mec, mustma.
Tobmuz
[vajehta | vajehtada lähtetekst].jpg)
Agjan pämez' nimitase gubernatoraks. Aleksei Dümin radab gubernatoran vs 2016 uhokun 2. päiväspäi. Kaik rahvaz änestab gubernatorad videks vodeks. Gubernator märičeb agjan Ohjastusen strukturad da paneb sen ühtnijoid radnikusile. Ezmäine varagubernator, Jurii Andrianov, radab Ohjastusen ezimeheks vs 2012 redukun 9. päiväspäi. Viž muite varagubernatorad oma gubernatorale abhu. Viž varaezimest oma Ohjastusen ezimehele abhu.
Tulan agjan üks'kodine parlament om Agjan Dum. Kaik rahvaz valičeb sen 48 ezitajad videks vodeks. Sergei Haritonov radab Agjan Duman ezimeheks vs 2014 sügüz'kun 30. päiväspäi.
Radonoigendai tobmuz om Tulan agjan Ohjastuz. Gubernator da muite varagubernatorad ei ole Ohjastusen ühtnijad. Agjan ministrused, komitetad, ohjandused da valdkundaližed inspekcijad alištudas Ohjastusele.
Agjan Duman ühtnijoiden järgenduseližed valičendad oliba vn 2014 14. päiväl sügüz'kud (6. kucund). Valitihe gubernatorad vn 2016 18. päiväl sügüz'kud, nügüdläine gubernator sai vägestust ezmäižes turas (84,19% änid).
Eläjad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Vn 2010 Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 1 553 925 ristitud[2]. Kaikutte nellänz' ristit videspäi om lidnalaine.
Kaik om ühesatoštkümne lidnad agjas da 12 lidnanvuittušt žilod. Toine järed lidn (enamba 100 tuh. eläjid) om Novomoskovsk, se om konurbacijas Tul-pälidnanke. Vl 2017 kaik oli 15 eländpunktad enamba mi 10 tuh. eläjidenke.
Rahvahad (enamba 0,4% vl 2010): venälaižed — 94,1%, ukrainalaižed — 1,0%, armenijalaižed — 0,6%, totarlaižed — 0,5%, azerbaidžanlaižed — 0,4%, toižed rahvahad — 2,1%, rahvahuden ozutandata — 1,3%.
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- ↑ Tulan agjan Päkäskusen tekst tulaoblduma.ru-saital. (ven.)
- ↑ Venäman kaikenaigaine ristitišt vl 2010. — Rosstat (gks.ru). (ven.)
Irdkosketused
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- Tulan agjan gubernatoran personaline sait (agdumin.ru). (ven.)
- Tulan agjan Ohjastusen oficialine portal (tularegion.ru). (ven.)
- Tulan agjan Duman oficialine sait (tulaoblduma.ru). (ven.)
| Tulan agjan lidnad | ||
| Aleksin | Belöv | Bogorodick | Bolohovo | Čekalin | Donskoi | Jasnogorsk | Jefremov | Kimovsk | Kirejevsk | Lipki | Novomoskovsk | Plavsk | Sovetsk | Suvorov | Ščokino | Tul | Uzlovai | Venöv | ||
