Kacu tekst Jerusalim

{{1000}}{{A10000}}
{{Eländpunkt
 | Nimi = Jerusalim<br />יְרוּשָׁלַיִם <small>(''Jerušalajim'', ivrit)</small><br />القدس <small>(''al'-Kuds'', arab.)</small>
 | Lidnanznam = Jerusalem emblem.svg
 | Flag = Flag of Jerusalem.svg
 | Lidnanznam text = Jerusaliman lidnanznam
 | Flag text = Jerusaliman flag
 | Valdkund = Izrail'
 | Eläjiden lugu = 971,800
 | Voz' = 2022
 | Pind = 125.16
 | Fail = Jerusalem Dome of the rock BW 14.JPG
 | Pämez' = Moše Lion<br/>(kül'mku 2018—,<br/>משה ליאון)
 | Telefonkod = +972-2
 | Aigvö = tal'vel [[UTC]]+2,<br />kezal [[UTC]]+3
}}
[[Fail:Jerusalem map.png|thumb|left|250px|Lidnan kart (2011)]]
'''Jerusalim''' ({{lang-he|יְרוּשָׁלַיִם}} ''Jerušalajim''; {{lang-ar|القدس}} ''al'-Kuds'') om [[Izrail'|Izrailin]] pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om [[Jerusaliman ümbrik]]on administrativižeks keskuseks mugažo.

== Istorii ==
Eländpunktan aluz om pandud 4. voz'tuhal EME. Mainitaškanzihe 20. voz'sadaspäi EME. Oli Izrailin pälidnaks 11. voz'sadaspäi EME vhesai 586 EME. Enččed nimitused: Šalem, Ievus, Cion, Ir David («Davidan lidn»), Elia Kapitolina.

Sein om saudud vanhas lidnas ümbri vl 1538. Vl 1892 raudte ühtenzoiti lidnad [[Tel' Aviv|Jaffan]] portanke. Jerusalim om tedištoittud Izrailin pälidnaks vspäi 1950. Valdkundan parlament i Ülembaine käskuzkund ratas siš.

== Geografijan andmused ==
Lidn sijadase valdkundan keskuzpalan päivnouzmas, 650..840 m korktusil, 754 m ü.m.t. keskmäižel korktusel.

Klimat om Keskmeren, keza om räk. Voden keskmäine lämuz om +18,3 C°, kezakun-sügüz'kun +23,5..+25,3 C°, tal'vkun-uhokun +9,8..+11,9 C°. Ekstremumad oma −6,7 C° (viluku) i +44,4 C° (eloku). Kezaaigan minimum om +11 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +28,5 C° (tal'vku). Paneb sadegid 525 mm vodes, enamba tal'vkus-uhokus (112..137 mm kus), kuiv sezon oleskeleb semendkus-redukus (19 mm pordos), ei ole sadegid kezakus-sügüz'kus.
[[Fail:Jerusalem districts map.jpg|thumb|left|250px|Lidnan rajonad (2014)]]

== Eläjad ==
Vl 2009 lidnan eläjiden lugu oli 760 800 ristitud, vl 2011 — 804 400 ristitud, vl 2018 — 901 302 ristitud, vl 2020 — 951 100 ristitud. Kaik 1,25 mln ristituid elädas ezilidnoidenke (2022), lidnaglomeracijan pind om 652 km².

Uskondan mödhe (2020): [[judaizm|judaistad]] — 59,9 % (570 100 rist.), [[islam]]anuskojad — 37,2 % (353 800), [[hristanuskond|hristanuskojad]] — 1,7 % (16 300), toižed uskojad i religijatomad — 1,1 % (10 800). Vl 2011 ned lugud oliba mugomad: judaistad — 62,1 % (499 400 rist.), islamanuskojad — 34,9 % (281 100), [[hristanuskond|hristanuskojad]] — 1,8 % (14 700), toižed uskojad i religijatomad — 1,1 % (9 000). Lidnan evrejalaižiden 82 % oma religiozižed i vaiše 18 % elädas eriži religijaspäi.

== Transport ==
Avtobusad i kiruhtramvai (vspäi 2011) oma kundaližeks transportaks lidnas.

Rahvahidenkeskeine civiline ''Ben-Gurion''-lendimport (''TLV / LLBG'', 24,8 mln passažiroid vl 2019) sijadase 45 km lodeheze lidnaspäi Tel' Avivan röunanno. Avtorengazte lidnas ümbri om sauvomas. Kiruhraudte [[Tel' Aviv]]hasai om avaitud vl 2018.

== Homaičendad ==
<references />

== Irdkosketused ==
* [http://jerusalem.muni.il/ Lidnan oficialine sait (''jerusalem.muni.il'').] {{ref-he}} {{ref-en}} {{ref-ar}}
{{Commons|Jerusalem}}

{{Azijan pälidnad}}

[[Kategorii:Jerusalim| ]]
[[Kategorii:Izrailin lidnad]]
[[Kategorii:Eländpunktad kirjamišton mödhe]]
[[Kategorii:Izrail'|*]]
[[Kategorii:Pälidnad]]
[[Kategorii:Jerusaliman ümbrik|*]]