Шимолий Африка
Шимолий Африка (қобил. Тафриқт угафа) – Катта жойи Саҳрои Кабирда жойлашган, Африка шимолидаги Кичик минтақа. Умумий майдони 10 млн км². Йирик шаҳарлари: Қоҳира, Искандария, Касабланка[1].
Минтақанинг чегаралари учун энг кенг тарқалган таъриф Жазоир, Миср, Ливия, Марокаш, Тунис ва Ғарбий Саҳрои, Марокаш ва қисман тан олинган Саҳрои Араб Демократик Республикаси ўртасидаги баҳсли ҳудудни ўз ичига олади. Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг таърифи Судан каби барча бу мамлакатларни ўз ичига олади.[4] Африка Иттифоқи минтақани худди шундай белгилайди, фақат Суданни ҳисобга олмаганда БМТдан фарқ қилади.[5] Саҳрои Кабирнинг жанубидаги Саҳелни Шимолий Африканинг жанубий чегараси деб ҳисоблаш мумкин. Шимолий Африкага Испаниянинг Сеута ва Мелилла шаҳарлари ва плазас де собераниа киради. Бу, шунингдек, Малта, шунингдек, Африкага яқинроқ ёки яқинроқ бўлган Гибралтар, Лампедуза ва Лампионе, Азор ва Мадейра ва Канар ороллари каби бошқа Британия, Италия, Португалия ва Испания ҳудудларини ҳам ўз ичига олиши мумкин. Эвропадан кўра қитъа.
Шимоли-ғарбий Африкада тарихнинг бошидан бери берберлар яшаб келган, Шимолий Африканинг шарқий қисми эса мисрликларнинг ватани бўлган.[9] ВИИ-ВИИИ асрларда Арабистон ярим оролидан келган араблар мусулмонларнинг дастлабки истилолари даврида минтақа бўйлаб тарқалди. Арабларнинг Мағрибга кўчиши дарҳол бошланди ва Шимолий Африканинг демографик кўламини араблар фойдасига ўзгартирди. Кўпчилик берберлар ва мисрликлар ҳаммаси эмас, аста-секин араб-ислом маданиятига қўшилишди. Араблаштириш ва исломлаштириш жараёнлари ўшандан бери Шимолий Африканинг маданий ландшафтини белгилаб берди.
Шимолий Африка мамлакатлари ўзларининг генетик, этник, маданий ва лингвистик ўзига хослиги ва таъсирининг катта миқдорини Яқин Шарқ билан баҳам кўрадилар, бу жараён Неолит инқилоби билан бошланган c. Милоддан аввалги 10 000 йил ва сулоладан олдинги Миср. Шимолий Африка давлатлари ҳам араб дунёсининг асосий қисмидир. Шимолий Африкада исломнинг таъсири сезиларли бўлиб, минтақа мусулмон дунёсининг асосий қисми ҳисобланади. Шимолий Африка Яқин Шарқ-Шимолий Африка минтақасини шакллантириш учун геосиёсат соҳасида Яқин Шарқ билан боғланган.
Шимолий Африка давлатлари
[edit | edit source]Давлат | Гуруҳлаш усули | Пойтахт | |||
---|---|---|---|---|---|
БМТ ма'лумотларига ко'ра[2] | Марказий разведка бошқармаси[3] | СГНЗС ма'лумотларига ко'ра | ОКСМ ма'лумотларига ко'ра[4] | ||
Жазоир | Жазоир | ||||
Миср | Шимолий-Шарқий Африка | Қоҳира | |||
Саҳрои Араб Демократик Республикаси[5] | Шимолий-Шарқий Африка | Аайюн | |||
Ливия | Таробулус ал-Ғарб | ||||
Мороccо | Шимолий-Шарқий Африка | Работ | |||
Судан | (инглизча: Нортҳ-эастерн Африcа) | Шимолий-Шарқий Африка | Хартум | ||
Тунис | Тунис | ||||
Жанубий Судан | Шарқий Африка | Шарқий Африка | н/ст. | Жуба |
Манбалар
[edit | edit source]- ↑ „Африка — Энциклопедия «Вокруг света»“ (ру). www.вокругсвета.ру. 2022-йил 2-мартда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2021-йил 23-ноябр.
- ↑ „Унитед Натионс Статистиcс Дивисион“ (эн). 2010-йил 17-апрелда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 2-январ.
- ↑ „Тҳе Wорлд Фаcтбоок. Лоcатион“ (эн) (деадлинк). 2011-йил 24-майда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 2-январ.
- ↑ „Общероссийский классификатор стран мира (ОКСМ). Приложение Д“ (ру). 2016-йил 4-мартда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2016-йил 2-январ.
- ↑ Частично-признанное государство