Jump to content

АК-74

From Vikipediya
АК-74

Дастлабки АК-74
Давлат Совет Иттифоқи
Хизмат тарихи
Ишлатилган йиллари 1974–йилдан ҳозирга қадар[1]
1991-йилдан ҳозирга қадар (АК-74М)
Ишлаб чиқарилиш тарихи
Конструктор Михаил Калашников
Ислаб чиқарилган
  • АК-74: 1974
  • АК-74М: 1991
Ислаб чиқарувчи Калашников Консерни
Ислаб чиқарилган йиллари
  • АК-74: 1974–1991
  • АК-74М: 1991-йилдан ҳозиргача
Ҳаммаси бўлиб ишлаб чиқарилган 5,000,000+[2]
Тавсифи
Оғирлиги
  • АК-74: 3.07 кг (6.8 лб)
  • АКС-74: 2.97 кг (6.5 лб)
  • АК-74М: 3.4 кг (7.5 лб)[3]
Узунлиги
  • АК-74: 943 мм (37.1 ин)
  • АКС-74: 943 мм (37.1 ин)
  • АК-74М: 943 мм (37.1 ин)
415 мм (16.3 ин)
Эни АК-74М: 70 мм (2.8 ин)
Баландлиги АК-74М: 195 мм (7.7 ин)

АК-74 (Калашников автомати 1974-йил) — 1974-йилда ўқотар қуроллар дизайнери Михаил Калашников томонидан ишлаб чиқилган автомат. У 5,45 × 39 мм патрон камерага ўрнатилган бўлиб, у Совет қуролли кучлари учун Калашников олдинги автоматларининг 7,62 × 39 мм патронини алмаштирган.

Милтиқ биринчи марта 1979-йилдан бошлаб Афғонистондаги можарода Совет қўшинлари томонидан ишлатилган[4]. Покистон разведка бошқармаси бўлмиш Хизматлараро разведка (ИСИ) Афғонистон бюроси раҳбарининг таъкидлашича, Америка Марказий разведка бошқармаси (CИА) афғон-совет уруши пайтида афғон мужоҳидлари томонидан қўлга олинган биринчи АК-74 учун 5000 доллар тўлаган[5].

Дизайн тафсилотлари

[edit | edit source]

АК-74 дизайни Михаил Калашниковнинг назорати остида А.Д.Крякушин гуруҳи томонидан ишлаб чиқилган. Бу 7,62 × 39 мм АКМ ҳужум милтиғининг мослашуви ва бир нечта муҳим дизайн яхшиланишларига эга вариантидир[6][7]. Олдинги АКМ билан солиштирганда, АК-74 самаралироқ масофа, отиш аниқлиги ва ишончлиликка эга. АК-74 ва АКМ тахминан 50 % умумий қисмларга эга (кўпинча пинлар, булоқлар ва винтлар билан алмаштирилади)[8][9].

Ишлаш механизми

[edit | edit source]
АК-74нинг асосий таркибий қисмлари

Отиш ва қайта юклаш вақтида милтиқнинг ишлаши АКМ билан бир хил[10]. Картриж примери тез кенгайиб бораётган ёқилғи газлари тумшуғи яқинидаги тешик орқали баррел устидаги газ силиндрига йўналтирилади. Газ силиндрининг ичида газларнинг тўпланиши узун пистон ва мурват ташувчини орқага ҳаракатга келтиради ва мурват ташувчининг пастки қисмига ишлов бериладиган силиндрни ва мурват ташувчиси релсдаги эжектор найзаси билан мурватни тахминан 35 ° га айлантиради ва мурватдаги тиргак пин орқали уни баррел кенгайтмасидан очади. Олдинги Калашников нақшли милтиқлар сингари, АК-74да газ клапан йўқ; ортиқча газлар газ силиндридаги бир қатор радиал портлар орқали вентиляция қилинади. Калашников операцион тизими мурват айланишида бирламчи экстраксияни таклиф қилмаганлиги сабабли, 5,45 × 39 мм АК-74 мурватида экстракция ишончлилигини ошириш учун 7,62 × 39 мм АКМга қараганда каттароқ экстрактор панжаси мавжуд[11]. Болт ва ташувчи мосламага бошқа кичик ўзгартиришлар киритилди.

Бочка

[edit | edit source]
Ёқилғи газларини чиқарадиган АК-74М тумшуғи қурилмаси

Олд кўриш базаси ва газ блоки қайта ишланган. Газ блокида порт тешигида ўқнинг кесишишини камайтириш учун тешик ўқига нисбатан 90 ° бурчак остида ўрнатиладиган газ канали мавжуд. Бир жуфт кронштейнлар газ блоклари мажмуасига қуйилади ва БГ-15c ёки ГП-25 40 мм гранатомётни ўрнатиш учун ишлатилади. Стандарт АК-74 тормози 1970-йиллардан бери бир неча марта қайта кўриб чиқилган[12].

1П29 АК-74 ва бошқа ўқотар қуроллар учун универсал кўриниш
Милтиқ Картриж Картриж оғирлиги Бўш журналнинг оғирлиги Юкланган журналнинг оғирлиги Макс. 10.12 килограм (22.3 лб) ўқ-дорилар юки*
АК-47 (1949) 7,62×39 мм 16,3 г (252 гр) плитка қиррали пўлат
430 грам (0.95 лб)
30-раунд
916 грам (2.019 лб) [13]
330 тур учун 11 та журнал
10.08 килограм (22.2 лб)
АКМ (1959) 7,62×39 мм 16,3 г (252 гр) қовурғали штампланган пўлат
330 грам (0.73 лб)
30-раунд
819 грам (1.806 лб)[14][15]
360 тур учун 12 та журнал
9.83 килограм (21.7 лб)
АК-103 (1994) 7,62×39 мм 16,3 г (252 гр) пўлатдан ясалган пластмасса
250 грам (0.55 лб)
30-раунд
739 грам (1.629 лб) [14] [15]
390 тур учун 13 та журнал
9.61 килограм (21.2 лб)
АК-74 (1974) 5,45×39 мм 10,7 г (165 гр) пўлатдан ясалган пластмасса
230 грам (0.51 лб)
30-раунд
551 грам (1.215 лб) [15][16]
540 тур учун 18 та журнал
9.92 килограм (21.9 лб)

Вариантлар

[edit | edit source]
АК-74М

АК-74 серияли, шунингдек, оптик нишонларни ўрнатиш учун ёнбош релс билан жиҳозланган бир нечта „тунги жанговар“ конфигурацияларда мавжуд. Ушбу вариантлар, АК-74Н, АКС-74Н ва АКС-74УН НСПУ ва НСПУ-3 (1ПН51)[17] тунги манзаралари, шунингдек, УСП-1 (1П29) каби оптик нишонлар билан биргаликда ишлатилиши мумкин. АК-74Н2 ва АКС-74Н2 учун белгиланган вариантлар НСПУМ (1ПН58) кўп моделли тунги кўриш мосламасидан фойдаланиши мумкин[18].

АКС-74

[edit | edit source]
АКС-74. Ҳаво-десант пиёдалари учун мўлжалланган ва катланадиган елкали захира билан жиҳозланган

АКС-74 — бу АК-74 нинг ёнма-ён букланадиган металл елкаси билан жиҳозланган варианти бўлиб, асосан ҳаво ҳужумида пиёда аскарлари фойдаланиш учун мўлжалланган ва асоси АК-74 билан бирга ишлаб чиқилган. АКМСнинг бир оз мўрт қаватли тагидан фарқли ўлароқ (МП 40 автомати билан моделлаштирилган), АКС-74 штампланган металл тирговичлардан ишлаб чиқарилади, пресс машинада босилади, зıмба ва пайвандлаш йўли билан йиғилади.

АК-74М

[edit | edit source]

1991-йилда Изҳевск шаҳридаги Ижмаш заводи АК-74 нинг модернизация қилинган вариантини — АК-74Мни тўлиқ ҳажмда ишлаб чиқаришни бошлади („М“ -"модернизация қилинган").

Манбалар

[edit | edit source]
  1. „Пресентатион оф тҳе униқуэ Калашников смалл армс cоллеcтион ин тҳе Мосcоw Кремлин Мусеум“. Изҳмаш (2005-йил 2-декабр). 2011-йил 4-августда асл нусхадан архивланган.
  2. „АВТОМАТЫ“ [Аутоматиc Wеапонс] (ру). Милитарйпаритет.cом. 2012-йил 1-мартда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2014-йил 16-ноябр.
  3. „АК74 / АКС74 / АК74М“. Модерн Фиреармс (2010-йил 27-октябр). 2014-йил 25-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2014-йил 16-ноябр.
  4. Wоźниак, Рйсзард. Энcйклопедиа нажноwсзеж брони палнеж — том 1 А-Ф (пл). Wарсаw: Беллона, 2001 — 25-бет. ИСБН 978-8-31109-149-8. 
  5. Чиверс, C. Ж.. Тҳе Гун. Симон & Счустер, 12 Оcтобер 2010 — 382–383-бет. ИСБН 978-1-4391-9653-3. Қаралди: 2013-йил 5-июл. 
  6. Wоźниак, Рйсзард. Энcйклопедиа нажноwсзеж брони палнеж — том 1 А-Ф (пл). Wарсаw: Беллона, 2001 — 25-бет. ИСБН 978-8-31109-149-8. 
  7. „Пресентатион оф тҳе униқуэ Калашников смалл армс cоллеcтион ин тҳе Мосcоw Кремлин Мусеум“. Изҳмаш (2005-йил 2-декабр). — „АК-74 – Калашников ассаулт рифле, cалибер 5.45 мм. Ин 1967, пурсуант то тҳе Ресолутион оф тҳе CПСУ Cентрал Cоммиттеэ анд тҳе УССР Cоунcил оф Министерс, а cомпетитион wас организед то десигн ан ассаулт рифле фит то усе тҳе неw 5.45-мм cартридге. Тҳе АК-74 wас десигнед бй А. Д. Крякушин'с гроуп ундер тҳе десигнер супервисион оф М. Т. Калашников. Басед он тҳе cомпетитион ресулц, тҳис ассаулт рифле wас инcлудед ин тҳе инвенторй ин 1974 ас парт оф тҳе 5.45-мм смалл армс cомплех. Тҳе cартридге усед ин тҳе АК-74 wеигҳс 1.5 тимес лесс ас cомпаред wитҳ тҳе 7.62-мм cартридге. Тҳе солдиэр cан cаррй 1.5 тимес море cартридгес wитҳоут инcреасинг тҳе wеигҳт оф тҳе портабле ресерве аммунитион. Ин аддитион, тҳе буллет спеэд оф тҳе 5.45-мм cалибер ис ҳигҳер.“. 2014-йил 21-февралда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2014-йил 16-ноябр.
  8. „Фиреармс Э-боок“. Милитарй-Тодай.cом (2010). — „Тҳе АК-74 ҳас импровед фиринг аccураcй овер тҳе АКМ. Тҳис wеапон ретаинс алл адвантагес анд дисадвантагес оф Калашников десигн, инcлудинг релиабилитй, руггеднесс, симплиcитй оф оператион анд маинтенанcе. Тҳис wеапон до нот жамс ор мисфирес ин wорст cондитионс поссибле. Алсо ит ҳас релиабле эхтраcтион эвен wитҳ диртй чамбер анд cасес. Иц драwбаcкс аре поор баланcе анд эргономиcс, ас wелл ас инфериор фиринг аccураcй то мост Wестерн wеапонс.“. 2015-йил 13-майда асл нусхадан архивланган.
  9. „АК-74 Ассаулт рифле“. Милитарй-Тодай.cом. — „Тҳе АК-74 ҳас импровед фиринг аccураcй овер тҳе АКМ. Тҳис wеапон ретаинс алл адвантагес анд дисадвантагес оф Калашников десигн, инcлудинг релиабилитй, руггеднесс, симплиcитй оф оператион анд маинтенанcе. Тҳис wеапон до нот жамс ор мисфирес ин wорст cондитионс поссибле. Алсо ит ҳас релиабле эхтраcтион эвен wитҳ диртй чамбер анд cасес. Иц драwбаcкс аре поор баланcе анд эргономиcс, ас wелл ас инфериор фиринг аccураcй то мост Wестерн wеапонс.“. 2015-йил 9-январда асл нусхадан архивланган.
  10. Wоźниак, п. 26.
  11. Кокалис, п. 46.
  12. „АК-74 Муззле Бракес/Cомпенсаторс“. К-ВАР Cорп.. 2019-йил 10-январда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2014-йил 16-ноябр.
  13. Доcкерй, Кевин. Футуре Wеапонс. Неw Ёрк Cитй: Берклей Cалибер, 2007 — 102-бет. ИСБН 978-0-425-21750-4. 
  14. 14,0 14,1 „АК 47 Течниcал Десcриптион Мануал“. Сcрибд.cом (2010-йил 30-сентябр). 2012-йил 28-мартда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2012-йил 23-август.
  15. 15,0 15,1 15,2 Доcкерй (2007), п. 102.
  16. „АКМ (АК-47) Калашников модернизед ассаулт рифле, cалибер 7.62мм“. Изҳмаш (2001-йил 2-сентябр). 2014-йил 6-октябрда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 2012-йил 23-август.
  17. {{{титле}}} (ру), Жануарй 1992 — 11-бет. 
  18. {{{титле}}} (ру), Фебруарй 1991 — 5, 13-бет.