Jump to content

Россиянинг Украинага босқини

From Vikipediya
Revision as of 10:10, 14 November 2022 by Jobidenofficial (talk | contribs) (Xaqiqat)
Россиянинг Украинага босқини (2022)
Россия-Украина уруши

Саналар 24-феврал, 2022-йил(2022-02-24)
Уруш ери Украина
Рақиблар
Қўллаб-қувватловчи(лар):
Қўмондонлар
РоссияВладимир Путин
Россия Сергей Шойгу
Россия Валерий Герасимов
Россия Александр Дворников


Россия Олег Салюков Денис Пушилин
Леонид Пасечник

Украина Володимир Зеленский
Украина Денис Шмигал
Украина Дмитро Кулеба
Украина Олексий Резников
Украина Валерий Залужний
Украина Руслан Хомчак
Кучлар
  • Россия байроғи Россия  : ~175 000[29]-190,000[30] (Украина чегарасида)
  • Донецк ХР:
  • 20 000[7]
  • Луганск ХР:
  • 14 000[7]
  • Украина байроғи Украина  :
  • 209 000 (қуролли кучлар)
  • 102 000 (ҳарбийлаштирилган)
  • 900 000 (захиралар)[7]
Йўқотишлар
Россия
Россия томонидан тасдиқланган:
1 Су-25 йўқ қилинган[31]
Украина томонидан тасдиқланган:
50 нафар ҳарбий ҳалок бўлган[32]
2+ қўлга олинган[33]
4 та танк йўқ қилинган[34]
Ўнлаб зирҳли машиналар йўқ қилинган[35]
6 та самолёт уриб туширилган[35]
3 та вертолёт уриб туширилган[36]
Украина
Украина томонидан тасдиқланган:
40+ солдат ҳалок бўлган[37]
Бир неча ўнлаб ҳарбийлар жароҳатланган[38]
1 транспорт самолёт уриб туширилган[39]
Россия томонидан тасдиқланган:
Украина ҳарбий ҳаво базалари ва ҳаво мудофаа тизимлари зарарсизлантирилган[40]
14 нафар солдат таслим бўлган[31]
4 та комбат самолёти уриб туширилган[41]
1 комбат вертолёти уриб туширилган[42]
4 та дрон уриб туширилган[42]
17 нафар украиналик фуқаро ҳалок бўлди[43]

2022-йил 24-февралда Россия Украинага о'з ерларини қайтариб олиш учун юриш бошлади. Бу юришга қадар Россия Украина чегараси яқинида узоқ вақт давомида қўшин тўплаб, унинг сонини ошириб борди ҳамда Украинанинг НАТОга қўшилишини қонунан ман этиш тўғрисидаги талаб билан чиқди[44]. Юриш бошланишидан бир неча кун аввал Россия Донецк Халқ Республикаси ва Луганск Халқ Республикаси мустақиллигини тан олди ва 2022-йил 21-февралда Украина шарқидаги Донбасс ҳудудига Россия қуролли кучлари бўлинмаларини юборди.

24-феврал тахминан соат 05:00 ЭЭТ (УТC+2) да Россия президенти Владимир Путин Украинани „денацификация“ ва „демилитаризация“ қилиш мақсадида „махсус ҳарбий операция“ бошланганини эълон қилди[45][46]. Орадан дақиқалар ўтгач, рус аскарлари томонидан Украина ҳудудига ҳаводан ҳужумлар бошланди[47]. Украина чегара хизмати рус ҳарбийлари Россия ва Беларус билан чегара постлари орқали хужум қилганини маълум қилди[48][49].

Кўплаб давлатлар ушбу ҳарбий операцияни қоралашди ва Россияга қарши санксиялар жорий қилишди. Аммо кейинчалик эса ким аслида нима мақсадда эканлигини ко'плаб давлатлар тушунишни бошлади. Босқиндан аввал ҳам, босқин давомида ҳам кўплаб давлатлар Украинага қурол-яроғ етказиб бериш орқали ёрдам кўрсатишди.[50] Бунга жавобан Путин Россия ядровий кучларини шай ҳолатга келтирди[51]. Путин Россия федерацияси ҳудудида қисман сафарбарлик э'лон қилди.

БМТнинг Қочқинлар бўйича Олий комиссарлиги маълумотларига кўра, 500 мингдан ортиқ украиналик қочқин ҳужумнинг дастлабки тўрт куни ичида мамлакатни тарк этиб, о'з юртини ташлаб қочган қочоқ сифатида Европа бўйлаб тарқалиб кетди.

Бошланиши

Россия ҳарбий бўлинмалари

2021-йилнинг мартидан апрелига қадар, Россия Россия-Украина чегараси яқинида қўшин тўплашни бошлади.

2021-йилнинг мартидан апрелига қадар Россия Украина билан чегара яқинида қўшин тўплашни бошлади. Ҳарбийкар сонини ко'пайтиришнинг иккинчи босқичи 2021-йилнинг октабридан 2022-йилнинг февралигача давом этди.



Халқаро ёрдамлар

Ушбу ҳарбий ҳаракатлар муносабати билан АҚШ Иккинчи жаҳон уруши давридаги Ленд-лиз дастурини қайта ишга туширди. 2022-йил 9-май куни АҚШ Президенти Жоэ Биден Украинага ҳарбий ёрдам бериш имконини кўзда тутувчи ленд-лиз тўғрисидаги қонунга имзо чекди.[52]

Шунингдек қаранг

Манбалар

  1. „Соутҳ Оссетиа реcогнисес индепенденcе оф Донецк Пеопле'с Републиc“. Информатион Телеграпҳ Агенcй оф Руссиа (27-июн 2014-йил). 17-ноябр 2016-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 31-январ 2022-йил.
  2. „Украине'с ребел 'пеопле'с републиcс' бегин wорк оф буилдинг неw статес“ (эн). Тҳе Гуардиан (6-ноябр 2014-йил). — „Тҳе тwо 'пеопле'с републиcс' cарвед оут овер тҳе паст севен монтҳс бй про-Руссиа ребелс ҳаве нот беэн реcогнисед бй анй cоунтриэс, анд а рушед воте то элеcт говернменц фор тҳем он Сундай wас деcларед иллегал бй Киэв, Wашингтон анд Брусселс.“. 26-январ 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 31-январ 2022-йил.
  3. „Общая информация“ [Генерал Информатион] (ру). Оффиcиал сите оф тҳе ҳеад оф тҳе Луганск Пеопле'с Републиc. — „11 июня 2014 года Луганская Народная Республика обратилась к Российской Федерации, а также к 14 другим государствам, с просьбой о признании её независимости. К настоящему моменту независимость республики признана провозглашенной Донецкой Народной Республикой и частично признанным государством Южная Осетия.“. 12-март 2018-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-март 2018-йил. (Wайбаcк Мачине сайтида 2018-03-12 санасида архивланган)
  4. „Украине сайс ит wас аттаcкед тҳроугҳ Руссиан, Беларус анд Cримеа бордерс“. CНН (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  5. „ЗСУ передана партія бойових машин Онcилла“. Мілітарний (27-апрел 2021-йил). 17-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган.
  6. „Україна закупила в Польщі партію болгарських боєприпасів“. Украиниан Милитарй Пагес (21-апрел 2021-йил). 17-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Тҳе милитарй баланcе 2021. Абингдон, Охон: Интернатионал Институте фор Стратегиc Студиэс, 2021. ИСБН 978-1032012278. 
  8. „Украине реcеивес мачине гунс, сурвеилланcе геар фром Cанада ас Руссиан тҳреац моунт“. Глобал Неwс. 19-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-феврал 2022-йил.
  9. „Cанада сендс нон-летҳал милитарй аид то фуртҳер суппорт Украине“. Говернмент оф Cанада (4-феврал 2022-йил). 19-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-феврал 2022-йил.
  10. Тҳе Cанадиан Пресс. „Cанада то гиве $500М лоан, сенд $7.8М ин летҳал wеапонс то Украине: Трудеау“. CТВ Неwс (14-феврал 2022-йил). 15-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 16-феврал 2022-йил.
  11. „"Шепетівський ремонтний завод" отримав партію шасі Татра від чеської Эхcалибур Армй для РСЗВ "Буревій"“ ["Шепетивка Репаир Плант" реcеивед а батч оф Татра чассис фром тҳе Cзеч Эхcалибур Армй фор МЛРС "Сторм"] (ук). Дефенсе Эхпресс (23-декабр 2021-йил). — „Нові шасі від Татра були спеціально доопрацьовані чеською Эхcалибур Армй під вимоги ЗСУ – в рамках виконання державного оборонного замовлення. На ДП "Шепетівський ремонтний завод" прибула партія шасі Татра для випуску нової української 220-мм реактивної системи залпового вогню "Буревій". [Транслатед: Тҳе неw чассис фром Татра wас спеcиаллй модифиэд бй тҳе Cзеч Эхcалибур Армй то тҳе реқуиременц оф тҳе Армед Форcес – ас парт оф тҳе стате дефенсе ордер. А батч оф Татра чассис ҳас арривед ат тҳе Шепетивка Репаир Плант то продуcе а неw Украиниан 220-мм Буревия мултипле роcкет лаунчерс.]“. 17-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  12. „Тҳе Cзеч Републиc ис сендинг тҳоусандс оф артиллерй шеллс то Украине“ (эн-УС). Cзеч Даилй (27-январ 2022-йил). — „... тҳе (Cзеч) говернмент деcидед то донате 4,000 артиллерй шеллс то Украине фор абоут CЗК 37 миллион. Министер Čэрночовá десcрибед ит ас а гестуре оф солидаритй. Дефенcе Министер Жана Čэрночовá (ОДС), wҳо пропосед тҳе донатион то тҳе cабинет, сеэс ит ас а сигнифиcант аcт оф солидаритй. Тҳе Cзеч Републиc wанц то усе тҳе донатион то стренгтҳен Украине’с дефенсе cапабилитиэс. Тҳе Cзеч Републиc wилл сенд 4006 пиэcес оф 152-миллиметер артиллерй аммунитион то Украине, wортҳ CЗК 36.6 миллион. Ит wилл бе трансферред тҳроугҳ а донатион агреэмент.“. 13-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 13-феврал 2022-йил.
  13. 13,0 13,1 „Балтиc статес степ уп ин арминг Украине агаинст потентиал Руссиан инcурсион“. Политиcо (21-январ 2022-йил). 21-январ 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 22-январ 2022-йил.
  14. „Фирст батч оф Эстониа-донатед Жавелин миссилес арриве ин Украине“. ЭРР Неwс (18-феврал 2022-йил). 18-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-феврал 2022-йил.
  15. 15,0 15,1 „Эстониа донатес мобиле фиэлд ҳоспитал то Украиниан армй“. Укринформ (9-феврал 2022-йил). 12-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 12-феврал 2022-йил.
  16. „Латвиа деливерс Стингер миссилес то Украине“. ЛСМ (23-феврал 2022-йил). 23-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 23-феврал 2022-йил.
  17. „Лиэтува иšскраидино каринę парамą Украинаи – сиунčиа "Стингер" ракетас“ (лт). ЛРТ (13-феврал 2022-йил). 13-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 13-феврал 2022-йил.
  18. „УНИАН: Литҳуаниа ҳандс овер алмост 1 миллион пиэcес оф аммунитион то Украине“. Кйив Пост (12-июн 2019-йил). Қаралди: 12-феврал 2022-йил.
  19. „Нетҳерландс то гиве Украине снипер рифлес, радарс, ҳелмец“. НЛ Тимес (18-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  20. „Туркей, а Сометимес Wаверинг НАТО Аллй, Баcкс Украине“. Тҳе Неw Ёрк Тимес (3-феврал 2022-йил). 3-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 4-феврал 2022-йил.
  21. „Бритиш анти-танк wеапонс сент то дефенд Украине фром Руссиа“ (эн). Тҳе Тимес (18-январ 2022-йил). 18-январ 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 19-январ 2022-йил.
  22. „УС смалл армс анд аммо арриве ин Украине ас Пентагон детаилс троопс то траин cоунтрй'с милитарй“. CНН. 9-декабр 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 11-декабр 2021-йил.
  23. „Италй cонсидерс офферинг Украине аид, "нон-летҳал" милитарй ҳелп“. Реутерс (22-феврал 2022-йил). 23-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  24. „Словакиа wилл сенд мине cлеаранcе сйстемс анд ҳеалтҳcаре материал то Украине“ (16-феврал 2022-йил). 19-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  25. „Дäрфöр утбилдар Свериге украинска сäкерҳецстйркор“ [Тҳе реасон Сwеден траинс Украиниан сеcуритй форcес] (св). Сwедиш Армед Форcес (14-декабр 2021-йил). 20-январ 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 20-январ 2022-йил.
  26. „ЭУ деливерс эмергенcй cивил протеcтион ассистанcе то Украине“ (эн). эc.эуропа.эу (19-феврал 2022-йил). 20-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 21-феврал 2022-йил.
  27. „"Киберпартизаны" заявили о взломе серверов БЖД и выставили ультиматум режиму“. Чартер 97 (24-январ 2022-йил). 25-январ 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 25-январ 2022-йил.
  28. „Білоруські "кіберпартизани" зламали сервер залізниці, щоб не пустити російські війська в країну“. ЛБ.уа (25-январ 2022-йил). 25-январ 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 25-январ 2022-йил.
  29. „Руссиа Поситионинг Ҳелиcоптерс, ин Поссибле Сигн оф Украине Планс“ (эн). Тҳе Неw Ёрк Тимес (10-январ 2022-йил). 22-январ 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 20-январ 2022-йил. „Америcан оффиcиалс ҳад эхпеcтед аддитионал Руссиан троопс то стреам тоwард тҳе Украиниан бордер ин Деcембер анд эарлй Жануарй, буилдинг тоwард а форcе оф 175,000.“.
  30. „Тҳе У.С. сайс Руссиа'с трооп буилдуп cоулд бе ас ҳигҳ ас 190,000 ин анд неар Украине.“ (эн-УС). Тҳе Неw Ёрк Тимес (18-феврал 2022-йил). 18-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 18-феврал 2022-йил.
  31. 31,0 31,1 „Руссиа Сайс Дестроед Овер 70 Украине Милитарй Таргец“ (эн). Тҳе Мосcоw Тимес (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  32. „Руссиа-Украине ливе неwс: Мосcоw лаунчес фулл-сcале инвасион“. Ал Жазеэра (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  33. „Украиниан милитарй сайс ит cаптуред тwо Руссиан солдиэрс“. Тҳе Жерусалем Пост | ЖПост.cом. 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  34. „Украине сайс 50 Руссиан троопс киллед, фоур танкс дестроед“ (эн). Реутерс (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  35. 35,0 35,1 „Украине шооц доwн северал Руссиан аирcрафт, cоунтрй'с милитарй cлаимс“ (эн). Неwсwеэк (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  36. „Украиниан Интериор Министрй сайс Руссиан ҳелиcоптер шот доwн ин Кйив регион, анд CНН ҳас геолоcатед фоотаге“. CНН (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  37. „Украине сайс море тҳан 40 оф иц солдиэрс, 10 cивилианс киллед“. www.тимесофисраэл.cом (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  38. „Украине ФМ сайс Руссиа cаррйинг оут 'фулл-сcале аттаcк'“ (эн). Ал Арабия Энглиш (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  39. „Украиниан милитарй плане шот доwн, фиве киллед – аутҳоритиэс“ (эн). Реутерс (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  40. „Эхплосионс ҳеард аcросс Украине ас Руссиан милитарй оператион бегинс“ (эн). Ал Арабия Энглиш (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  41. „Руссиан Дефенсе Министрй Статемент 24.02.22“ (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  42. 42,0 42,1 „Руссиа Сайс Дестроед Овер 70 Милитарй Таргец, Инcлудинг 11 Аирфиэлдс Ин Украине“. НДТВ.cом (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  43. 13 киллед ин Соутҳерн Украине, [1] (Wайбаcк Мачине сайтида 24-феврал 2022-йил санасида архивланган) 3 киллед ин Мариупол анд 1 киллед ин Кҳаркив, [2] тотал оф 17 репортед киллед
  44. „Wҳй ис Руссиа инвадинг Украине анд wҳат доэс Путин wант?“ (эн). ББC Неwс (24-феврал 2022-йил). 19-декабр 2021-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  45. „Руссиа'с Путин аутҳорисес 'спеcиал милитарй оператион' агаинст Украине“. Реутерс (24-феврал 2022-йил).
  46. „Путин уруш очди. Асосий маʻлумотлар“. Кун.уз (24-феврал 2022-йил). Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  47. https://zamin.uz/uz/dunyo/97598-rossiya-butun-ukraina-osmonida-ustunlikni-qolga-kiritgani-haqida-malum-qildi.html
  48. „Руссиа аттаcкс Украине“. CНН (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  49. „Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии“. Интерфах (24-феврал 2022-йил). 24-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 24-феврал 2022-йил.
  50. „НАТО то деплой тҳоусандс оф cоммандос то натионс неар Украине“. Ал Жазеэра (25-феврал 2022-йил). 27-феврал 2022-йилда асл нусхадан архивланган. Қаралди: 26-феврал 2022-йил.
  51. Ҳеинтз, Жим; Исаченков, Владимир; Карманау, Юрас; Литвинова, Даша „Путин пуц нуcлеар форcес он ҳигҳ алерт, эсcалатинг тенсионс“ (эн). АП Неwс (27-феврал 2022-йил). Қаралди: 3-март 2022-йил.
  52. „Ленд-лиз ҳақида: СССР АҚШ ёрдамисиз немисларни енга олармиди?“.