Abdullo Mirzo: Versiyalar orasidagi farq
CoderSIBot (munozara | hissa) k Birlashtirish andozasi almashtirildi |
Tahrir izohi yoʻq |
||
| (35 oraliq tahrir tomonidan 15 foydalanuvchi koʻrsatilmagan) | |||
| Qator 1: | Qator 1: | ||
'''Abdullo Mirzo''' (1433–1451) – [[Movarounnahr]] hukmdori (1450–1451). [[Temuriylar]] sulolasi aʼzosi. |
|||
{{birlashtirish|Abdullo mirzo}} <!-- Bot tomonidan qo‘shildi --> |
|||
{{Qirollik bilgiqutisi |
|||
| embed = |
|||
| ismi = Abdullo Mirzo |
|||
| title = |
|||
| titletext = |
|||
| more = |
|||
| tur = |
|||
| tasvir =Abdullo Mirzo.jpg |
|||
| tasvir_eni = |
|||
| alt = |
|||
| izoh =Mirzo Abdullo portreti, Temuriylar tarixi davlat muzeyi |
|||
| succession = {{TI}} amiri |
|||
'''Abdullo mirzo''' (1433-1451) - Movarounnahr hukmdori (1450—51). Temuriylaraan. Ulug‘bekning ukasi Ibrohim Mirzoning kenja o‘g‘li. Otasi vafotidan so‘ng , Fors viloyatiga hokim qilib tayinlangan. Biroq u hali yosh bo‘lgani sababli davlat ishlarini onasi Ruqiya begim bilan otabek Shamsuddin She-roziy boshqargan. 1447 y. amakivachchasi Sulton Muhammad Mirzo Fors viloya-tini bosib olgach, Hirotga qochib kelgan. 1448 y. esa amakisi Ulug‘bekning xizma-tiga kirib, uning qiziga uylangan. Ab-dullatifdan keyin Movarounnaxr tax-tiga o‘tirgan. Ammo toju taxt da’vogari Sulton Abu Sayd Mirzoga qarshi jangda halok bo‘lgan. |
|||
| moretext = |
|||
| reign = 1450-yil 9-may – 1451-yil 22-iyun |
|||
| reign-type = |
|||
| coronation = |
|||
| cor-type = |
|||
| oʻtmishdoshi = [[Mirzo Abdullatif]] |
|||
| pre-type = |
|||
| davomchisi = [[Abu Said]] |
|||
| suc-type = |
|||
| regent = |
|||
| reg-type = |
|||
| succession1 = |
|||
== Adabiyotlar == |
|||
| moretext1 = |
|||
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil |
|||
| reign1 = |
|||
{{stub}} {{no iwiki}} <!-- Bot tomonidan yaratildi --> |
|||
| reign-type1 = |
|||
| coronation1 = |
|||
| cor-type1 = |
|||
| oʻtmishdoshi1 = |
|||
| pre-type1 = |
|||
| davomchisi1 = |
|||
| suc-type1 = |
|||
| regent1 = |
|||
| reg-type1 = |
|||
| succession2 = |
|||
| moretext2 = |
|||
| reign2 = |
|||
| reign-type2 = |
|||
| coronation2 = |
|||
| cor-type2 = |
|||
| oʻtmishdoshi2 = |
|||
| pre-type2 = |
|||
| davomchisi2 = |
|||
| suc-type2 = |
|||
| regent2 = |
|||
| reg-type2 = |
|||
| succession3 = |
|||
| moretext3 = |
|||
| reign3 = |
|||
| reign-type3 = |
|||
| coronation3 = |
|||
| cor-type3 = |
|||
| oʻtmishdoshi3 = |
|||
| pre-type3 = |
|||
| davomchisi3 = |
|||
| suc-type3 = |
|||
| regent3 = |
|||
| reg-type3 = |
|||
<!-- succession4 to succession9 are also available --> |
|||
| tugʻilgan_paytidagi_ismi =Mirzo Abdullo ibn Ibrohim Mirzo ibn Shoxruh Mirzo |
|||
| tugʻilgan_sanasi = 1433-yil, [[Sheroz]], Fors |
|||
| tugʻilgan_joyi = {{TI}} |
|||
| vafot_sanasi = 1451-yil, 22-iyun (17 yosh) |
|||
| vafot_joyi = Sheroz qishlogʻi, {{VafotJoyi|Samarqand}}, {{TI}} |
|||
| dafn_etilgan_sana = |
|||
| dafn_etilgan_joy = |
|||
| turmush_oʻrtogʻi = Mirzo Ulugʻbekning qizlaridan biri |
|||
| turmush_oʻrtoq-tur = |
|||
| Farzandlari = |
|||
| consort = <!-- yes (ha) yoki no (yoʻq) --> |
|||
| issue = <!--{{plainlist}} yoki {{unbulleted list}} --> |
|||
| issue-link = |
|||
| issue-pipe = |
|||
| issue-type = |
|||
| toʻliq nomi = |
|||
| era name = |
|||
| era dates = |
|||
| shohlik ismi = |
|||
| posthumous name= |
|||
| temple name = |
|||
| uy = [[Temuriylar]] |
|||
| house-type = |
|||
| otasi = [[Ibrohim Mirzo]] |
|||
| onasi = Ruqiya Sultonbegim |
|||
| dini = [[Islom]] |
|||
| kasbi = |
|||
| imzo_turi = |
|||
| imzo = |
|||
| modul = |
|||
}} |
|||
[[Mirzo Ulugʻbek|Ulugʻbekning]] ukasi [[Ibrohim Mirzo]]ning kenja oʻgʻli. Otasi vafotidan soʻng, [[Fors]] viloyatiga hokim qilib tayinlangan. Biroq u hali yosh boʻlgani sababli davlat ishlarini onasi [[Ruqiya begim]] bilan [[otabegi]] [[Shamsuddin Sheroziy]] boshqargan. |
|||
1447-yil amakivachchasi [[Sulton Muhammad Mirzo]] [[Fors]] viloyatini bosib olgach, [[Hirot|Hirotga]] qochib kelgan. 1448-yil esa amakisi Ulugʻbekning xizmatiga kirib, uning qiziga uylangan. [[Mirzo Abdullatif|Abdullatifdan]] keyin 1450-yil may oyida [[Samarqand|Samarqandda]] [[Movarounnahr]] taxtiga oʻtirgan. |
|||
Ammo bu davrda [[Buxoro|Buxoroda]] [[Abu Said (Temuriy)|Abu Said Mirzo]] hukmdor qilib koʻtatilgan edi. Mirzo Abdullo va Abu Said Mirzo oʻrtasida Samarqand yaqinida boʻlgan jangda Abu Said yengilib, [[Sabron]] va [[Yassi|Yassiga]] qochadi. Ayni paytda [[Xuroson (tarixiy viloyat)|Xuroson]] hukmdor [[Alouddavla]] ham [[Movarounnahr]]ga hujum qilishga tayyorgarlik koʻra boshlaydi, ammo [[Mirzo Abdullo]] u bilan sulh tuzib, urushning oldini oladi. |
|||
Abu Said Mirzo koʻchmanchi [[Oʻzbeklar]] hukmdori [[Abulxayrxon (Oʻzbek ulusi)|Abulxayrxondan]] yordam olishga muvaffaq boʻladi. Yozga kelib Abulxayrxon va Abu Saidning birlashgan qoʻshini [[Toshkent]], [[Chinoz]] va [[Jizzax (shahar)|Jizzax]] orqali [[Samarqand]]ga yurish qiladi. 1451-yil 22-iyunda, [[Samarqand]] yaqinidagi [[Sheroz]] qishlogʻining [[Bulungʻur]] anhori yaqinida boʻlgan jangda Mirzo Abdulloh yengiladi va halok boʻladi. Uning hukmronligi davrida Mirzo Ulugʻbekning jasadi topilib, [[Goʻri Amir maqbarasi]]ga dafn qilingan<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>. |
|||
== Manbalar == |
|||
{{manbalar}} |
|||
{{OʻzME}} |
{{OʻzME}} |
||
[[Turkum:Davlatshoh Samarqandiy]] |
|||
[[Turkum:Temuriylar]] |
|||
[[Turkum:1433-yilda tugʻilganlar]] |
|||
[[Turkum:1451-yilda vafot etganlar]] |
|||
[[Turkum:Qatl qilingan hukmdorlar]] |
|||
{{bio-stub}} |
|||
2024-yil 6-sentyabr, 07:01 dagi (joriy) koʻrinishi
Abdullo Mirzo (1433–1451) – Movarounnahr hukmdori (1450–1451). Temuriylar sulolasi aʼzosi.
| Abdullo Mirzo | |
|---|---|
 Mirzo Abdullo portreti, Temuriylar tarixi davlat muzeyi | |
 Temuriylar imperiyasi
amiri | |
| Saltanat | 1450-yil 9-may – 1451-yil 22-iyun |
| Oʻtmishdoshi | Mirzo Abdullatif |
| Davomchisi | Abu Said |
| Tugʻilishi |
Mirzo Abdullo ibn Ibrohim Mirzo ibn Shoxruh Mirzo |
| Vafoti |
1451-yil, 22-iyun (17 yosh) |
| Turmush oʻrtogʻi | Mirzo Ulugʻbekning qizlaridan biri |
| Uy | Temuriylar |
| Otasi | Ibrohim Mirzo |
| Onasi | Ruqiya Sultonbegim |
| Dini | Islom |
Ulugʻbekning ukasi Ibrohim Mirzoning kenja oʻgʻli. Otasi vafotidan soʻng, Fors viloyatiga hokim qilib tayinlangan. Biroq u hali yosh boʻlgani sababli davlat ishlarini onasi Ruqiya begim bilan otabegi Shamsuddin Sheroziy boshqargan.
1447-yil amakivachchasi Sulton Muhammad Mirzo Fors viloyatini bosib olgach, Hirotga qochib kelgan. 1448-yil esa amakisi Ulugʻbekning xizmatiga kirib, uning qiziga uylangan. Abdullatifdan keyin 1450-yil may oyida Samarqandda Movarounnahr taxtiga oʻtirgan.
Ammo bu davrda Buxoroda Abu Said Mirzo hukmdor qilib koʻtatilgan edi. Mirzo Abdullo va Abu Said Mirzo oʻrtasida Samarqand yaqinida boʻlgan jangda Abu Said yengilib, Sabron va Yassiga qochadi. Ayni paytda Xuroson hukmdor Alouddavla ham Movarounnahrga hujum qilishga tayyorgarlik koʻra boshlaydi, ammo Mirzo Abdullo u bilan sulh tuzib, urushning oldini oladi.
Abu Said Mirzo koʻchmanchi Oʻzbeklar hukmdori Abulxayrxondan yordam olishga muvaffaq boʻladi. Yozga kelib Abulxayrxon va Abu Saidning birlashgan qoʻshini Toshkent, Chinoz va Jizzax orqali Samarqandga yurish qiladi. 1451-yil 22-iyunda, Samarqand yaqinidagi Sheroz qishlogʻining Bulungʻur anhori yaqinida boʻlgan jangda Mirzo Abdulloh yengiladi va halok boʻladi. Uning hukmronligi davrida Mirzo Ulugʻbekning jasadi topilib, Goʻri Amir maqbarasiga dafn qilingan[1].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash] | Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 |