Foydalanuvchi:Komilkhuja/qumloq1: Versiyalar orasidagi farq
Qiyofa
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Komilkhuja (munozara | hissa) Tahrir izohi yoʻq Teg: Qaytarildi |
Komilkhuja (munozara | hissa) Sahifadagi barcha matn oʻchirib tashlandi Teglar: Boʻsh holga keltirildi Qoʻlda qaytarildi |
||
( 21 oraliq tahriri bir xil foydalanuvchi tomonidan koʻrsatilmagan) | |||
Qator 1: | Qator 1: | ||
{{Tashkilot bilgiqutisi |
|||
|nomi = {{collapsible list |
|||
| titlestyle = background:transparent;text-align:center;line-height:normal;font-size:84%; |
|||
| title = {{resize|1.25em|Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi}} |
|||
| {{Infobox |subbox=yes |bodystyle=font-size:77%;font-weight:normal; |
|||
|rowclass7 = mergedrow| label7 = [[English]]: | data7 = {{lang|en|United Nations General Assembly|rtl=yes}} |
|||
| rowclass1 = mergedrow| label1 = [[Arabic]]: | data1 = {{lang|ar|الجمعية العامة للأمم المتحدة|rtl=yes}} |
|||
| rowclass2 = mergedrow| label2 = [[Chinese language|Chinese]]: | data2 = {{lang|zh|联合国大会}} |
|||
| rowclass4 = mergedrow |
|||
|label4 = [[French language|French]]: | data4 = {{lang|fr|Assemblée générale des Nations unies|italic=unset}} |
|||
| rowclass5 = mergedrow| label5 = [[Russian language|Russian]]: | data5 = {{nowrap|{{lang|ru|Генеральная Ассамблея Организации Объединённых Наций}}}} |
|||
| rowclass6 = mergedrow| label6 = [[Spanish language|Spanish]]: | data6 = {{nowrap|{{lang|es|Asamblea General de las Naciones Unidas|italic=unset}}}}}}}} |
|||
|tasvir = Emblem of the United Nations.svg |
|||
|tasvir_tagyozuvi = |
|||
|tasvir2 = |
|||
|tasvir2_tagyozuvi = |
|||
|tasvir3 = |
|||
|tasvir3_tagyozuvi = |
|||
|qisqartma = {{hlist|class=nowrap |GA |UNGA |AG}} |
|||
|turi = Asosiy organ |
|||
|sanoat = |
|||
|shiori = |
|||
|maqomi = |
|||
|maqsadi = |
|||
|ishga_tushgan_sanasi = {{start date and age|df=y|1945}} |
|||
|tan_olingan_yili = |
|||
|tugatilgan = |
|||
|tugatilish_sababi = |
|||
|joylashuvi = [[Nyu-York]], [[AQSH]] |
|||
|hududiy_hizmati = |
|||
|asoschilari = |
|||
|prezident = |
|||
|direktori = |
|||
|bosh_kotib = |
|||
|xoʻjayinlar = |
|||
|yetakchi_sarlavha = [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi Prezidenti|Prezident]] |
|||
|yetakchi_nomi = [[Dennis Francis|Dennis Francis]] |
|||
|yetakchi_sarlavha2 = |
|||
|yetakchi_nomi2 = |
|||
|yetakchi_sarlavha3 = |
|||
|yetakchi_nomi3 = |
|||
|bosh_mahkamasi = |
|||
|daromad = |
|||
|aylanma_daromad = |
|||
|operatsion_foyda = |
|||
|toza_foyda = |
|||
|boyligi = |
|||
|byudjet = |
|||
|IITKI = |
|||
|ishchilar_soni = |
|||
|koʻngilli_xizmatkorlar = |
|||
|mijozlar_soni = |
|||
|aʼzolari = |
|||
|oʻziga_tegishli_tashkilotlar = |
|||
|vebsayti = {{URL|https://un.org/ga}} |
|||
|tili = |
|||
|xaritada = |
|||
}} |
|||
{| class="infobox" style="width:22em" |
|||
!Aʼzolik va qatnashish |
|||
|- |
|||
| |
|||
Bosh Assambleyaga aʼzolik va unda qatnashish bilan bogʻliq ikkita maqola uchun qarang: |
|||
* [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti aʼzolari|Bosh Assambleya aʼzolari]] |
|||
* [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi kuzatuvchilari|Bosh Assambleya kuzatuvchilari]] |
|||
|} |
|||
'''Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi''' ('''UNGA''', '''GA''' yoki {{lang-fr|link=no|Assemblée générale}} '''AG''') – [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti]]ning (BMT) oltita asosiy organlaridan biri boʻlib, uning asosiy maslahat, siyosat va vakillik organi sifatida xizmat qiladi. Hozirda uning [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining yetmish sakkizinchi sessiyasi|78-sessiyasi]]da uning vakolatlari, tarkibi, funksiyalari va tartiblari [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti Nizomining IV bobi]]da bayon etilgan. |
|||
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi BMT byudjeti, [[Birlashgan Millatlar Tashkilotining Xavfsizlik Kengashi|Xavfsizlik Kengashi]]ning doimiy boʻlmagan aʼzolarini tayinlash, [[Birlashgan millatlar tashkiloti bosh kotibi|BMT Bosh kotibi]]ni tayinlash, BMT tizimining boshqa qismlaridan hisobotlar olish va [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi rezolyutsiyasi|rezolyutsiyalar]] orqali tavsiyalar berish uchun javobgardir<ref>[https://www.un.org/aboutun/charter/chapter4.htm Charter of the United Nations: Chapter IV] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20071012044607/http://www.un.org/aboutun/charter/chapter4.htm |date=12 October 2007 }}. United Nations.</ref>. Shuningdek, u oʻzining keng vakolatlarini ilgari surish yoki yordam berish uchun koʻplab yordamchi organlarni tashkil qiladi<ref>{{cite web |url-status=dead |url=https://www.un.org/ga/subsidiary/ |website=United Nations General Assembly |title=Subsidiary Organs of the General Assembly |archive-url=https://web.archive.org/web/20180715035834/http://www.un.org/ga/subsidiary.shtml |archive-date=Jul 15, 2018}}</ref>. [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi]] barcha [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti aʼzolari|aʼzo davlatlar]] teng vakillik huquqiga ega boʻlgan BMTning yagona organidir. |
|||
Bosh Assambleya Nyu-York shahridagi BMT shtab-kvartirasi, Bosh Assambleya binosida har yili oʻz [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasi Prezidenti|Prezidenti]] yoki [[Birlashgan millatlar tashkiloti bosh kotibi|BMT Bosh kotibi]] huzurida yigʻiladi. Ushbu yigʻilishlarning asosiy bosqichi odatda sentyabrdan yanvar oyining bir qismiga qadar barcha masalalar koʻrib chiqilgunga qadar davom etadi, bu koʻpincha navbatdagi sessiya boshlanishidan oldin boʻladi<ref>{{cite web |last1=United Nations Official Document |title=The annual session convenes on Tuesday of the third week in September per Resolution 57/301, Para. 1. The opening debate begins the following Tuesday |url=http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/INF/70/1 |website=United Nations |access-date=13 September 2016 |archive-date=23 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200523100514/https://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=A/INF/70/1 |url-status=live }}</ref>. Bundan tashqari, u maxsus va favqulodda maxsus sessiyalar uchun qayta yigʻilishi mumkin. Birinchi sessiya [[1946-yil]] 10-yanvarda [[London]]dagi [[:en:Methodist Central Hall, Westminster|Metodistlar markaziy zalida]] chaqirildi va unda 51 ta aʼzo davlat vakillari ishtirok etdi. |
|||
Aksariyat savollar Bosh Assambleyada oddiy koʻpchilik tomonidan hal qilinadi. Har bir aʼzo davlat bitta ovozga ega. Baʼzi muhim masalalar boʻyicha ovoz berish, yaʼni tinchlik va xavfsizlik, byudjet muammolari va aʼzolarni saylash, qabul qilish, toʻxtatib turish yoki chiqarib yuborish boʻyicha tavsiyalar – hozir boʻlgan va ovoz berishda qatnashganlarning uchdan ikki qismi tomonidan ovoz berish yoʻli qabul qilinadi. Byudjet masalalarini tasdiqlash, jumladan, baholash shkalasini qabul qilishdan tashqari Assambleya qarorlari aʼzolar uchun majburiy emas. Assambleya Birlashgan Millatlar Tashkiloti vakolatiga kiruvchi har qanday masalalar boʻyicha tavsiyalar berishi mumkin, bundan [[Birlashgan Millatlar Tashkilotining Xavfsizlik Kengashi|Xavfsizlik Kengashi]] koʻrib chiqayotgan tinchlik va xavfsizlik masalalari mustasno. |
|||
[[1980-yil]]larda Assambleya bir qator xalqaro muammolar boʻyicha sanoati rivojlangan davlatlar va rivojlanayotgan mamlakatlar oʻrtasida „Shimol va Janub muloqoti“ forumiga aylandi. Bu masalalar [[BMT]] aʼzoligining ajoyib oʻsishi va oʻzgaruvchan tarkibi tufayli birinchi oʻringa chiqdi. 1945-yilda Birlashgan Millatlar Tashkilotining 51 ta aʼzosi bor edi, XXI asrga kelib aʼzo davlatlar soni 193 taga yetdi, ularning uchdan ikki qismidan koʻprogʻi [[Rivojlanayotgan mamlakat|rivojlanayotgan davlatlardir]]. [[Rivojlanayotgan mamlakatlar]] oʻzlarining soni tufayli koʻpincha Assambleyaning kun tartibini, uning munozaralarining xarakterini va qarorlarining mohiyatini aniqlay oladilar. Koʻpgina rivojlanayotgan mamlakatlar uchun BMT ularning koʻp diplomatik taʼsirining manbai va tashqi aloqalar tashabbuslari uchun asosiy vosita hisoblanadi. |
|||
== Tarixi == |
|||
[[File:Methodist.central.hall.london.arp.jpg|thumb|Metodist Markaziy Zali, London. 1946-yilda Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining birinchi yigʻilishi oʻtkazilgan joy<ref name=UN_hist_1941>{{cite web|title=History of United Nations 1941 – 1950 |url=https://www.un.org/en/aboutun/history/1941-1950.shtml |publisher=United Nations |access-date=12 March 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150312020304/http://www.un.org/en/aboutun/history/1941-1950.shtml |archive-date=12 March 2015 }}</ref>]] |
|||
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Bosh Assambleyasining birinchi sessiyasi [[1946-yil]] [[10-yanvar]]da Londondagi Metodistlar markaziy zalida chaqirildi va unda 51 ta aʼzo davlat vakillari ishtirok etdi<ref name=UN_hist_1941 />. 1951-yilda Manxettendagi doimiy uyiga koʻchib oʻtgunga qadar, Assambleya [[Nyu-York]]ning [[Flushing (Queens)|Flushing]]dagi 1939-yilgi Nyu-York Jahon yarmarkasining sobiq Nyu-York pavilyonida yigʻildi<ref>{{Cite web|url=http://digitalarchives.queenslibrary.org/|title=Queens Public Library Digital|website=digitalarchives.queenslibrary.org|access-date=6 December 2022|archive-date=10 December 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221210042536/http://digitalarchives.queenslibrary.org/|url-status=live}}</ref>. [[1947-yil]] [[29-noyabr]]da Assambleya ushbu joyda [[Birlashgan Millatlar Tashkilotining Falastinni boʻlish rejasi]]ni qabul qilish uchun ovoz berdi<ref>{{Cite web|url=https://centerforthehumanities.org/programming/united-nations-queens-a-local-history-of-the-1947-israel-palestine-partition|title=United Nations, Queens: A Local History of the 1947 Israel-Palestine Partition|website=The Center for the Humanities|access-date=6 December 2022|archive-date=6 December 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221206092505/https://centerforthehumanities.org/programming/united-nations-queens-a-local-history-of-the-1947-israel-palestine-partition|url-status=live}}</ref>. |
|||
[[File:A-Local-History-of-the-1947-Israel-Palestine-Partition.jpg|thumb|1947-yilgi Bosh Assambleyaning 1946–1951-yillardagi Flushingda (Nyu-York) yigʻilishi]] |
|||
1946–1951-yillar davomida Bosh Assambleya, Xavfsizlik Kengashi va Iqtisodiy Ijtimoiy Kengash ham Birlashgan Millatlar Tashkilotining [[Nyu-York]]dagi [[Lake Success]] shahridagi muvaqqat shtab-kvartirasida ish olib bordilar<ref name="nyt-1951-05-19">{{Cite news |last=Rosenthal |first=A. M. |date=May 19, 1951 |title=U.N. Vacates Site at Lake Success; Peace Building Back to War Output |language=en-US |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1951/05/19/archives/un-vacates-site-at-lake-success-peace-building-back-to-war-output.html |access-date=July 26, 2022 |issn=0362-4331 |archive-date=July 26, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220726230531/https://www.nytimes.com/1951/05/19/archives/un-vacates-site-at-lake-success-peace-building-back-to-war-output.html |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://untappedcities.com/2021/05/19/united-nations-lake-success/|title=The United Nations Headquarters in Long Island's Lake Success|first=Bella|last=Druckman|date=19 May 2021|website=Untapped New York|access-date=16 January 2023|archive-date=19 May 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210519170543/https://untappedcities.com/2021/05/19/united-nations-lake-success/|url-status=live}}</ref>. [[1949-yil]]da shu vaqt ichida CBS televizion tarmogʻi jurnalist [[Edmund Chester]] tomonidan tayyorlangan ''Birlashgan Millatlar Tashkiloti harakatda'' serialida ushbu sessiyalarni jonli efirda namoyish etdi<ref>{{Cite web|url=https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/television-broadcast-of-a-new-series-reporting-the-sessions-news-photo/647173796|title=CBS television broadcast of a new series reporting the sessions and...|website=Getty Images|access-date=16 January 2023|archive-date=13 January 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230113182014/https://www.gettyimages.com/detail/news-photo/television-broadcast-of-a-new-series-reporting-the-sessions-news-photo/647173796|url-status=live}}</ref>. |
|||
Bosh Assambleya [[1952-yil]] [[14-oktabr]]da oʻzining yettinchi navbatdagi yillik sessiyasi boshlanishida Birlashgan Millatlar Tashkilotining Nyu-York shahridagi doimiy [[Birlashgan Millatlar Tashkilotining bosh qarorgohi|qarorgohiga]] koʻchib oʻtdi. [[1988-yil]] dekabr oyida [[Yasser Arafat]]ni tinglash uchun Bosh Assambleya [[Shveysariya]]ning [[Jeneva]] shahridagi [[Millatlar saroyi]]da oʻzining 29-sessiyasini oʻtkazdi<ref>{{in lang|fr}} „[https://www.letemps.ch/suisse/geneve-renoue-tradition-ville-paix Genève renoue avec sa tradition de ville de paix] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220416124704/https://www.letemps.ch/suisse/geneve-renoue-tradition-ville-paix |date=16 April 2022 }}“, {{Lang|fr|[[Le Temps]]}}, Thursday 16 January 2014.</ref>. |
|||
== Manbalar == |
|||
{{manbalar}} |