Polsha-Ukraina munosabatlari sahifasining manbasini koʻrish

{{Infobox bilateral relations|Polsha — Ukraina|Tasvir=Poland_Ukraine_Locator.png|Mamlakat1=Polsha|Mamlakat2=Ukraina|Rang1=green|Rang2=orange}}

'''Polsha-Ukraina munosabatlari''' xalqaro munosabatlar sifatida [[1990-yil]]larning boshida [[Ukraina]] [[Sovet Ittifoqi]]dan mustaqillikka erishgandan soʻng tez orada boshlandi. [[Polsha]]-[[Ukraina]] munosabatlarida ularning umumiy tarixidagi turli qarama-qarshi vaziyatlar qayta paydo boʻladi, ammo ular Polsha va Ukrainaning ikki tomonlama munosabatlariga katta taʼsir koʻrsatmadi.
== Tavsifi ==
[[Ukraina]] va [[Polsh]]a mos ravishda Rossiyadan keyin ikkinchi va uchinchi yirik slavyan mamlakatlaridir. Ikki davlat taxminan 529 km chegaradosh. [[Polsha]]ning Shengen kelishuvini qoʻshilgani [[Ukraina]] chegarasidagi transportda muammolarni keltirib chiqardi. [[2009-yil]] 1-iyulda ikki davlat oʻrtasida mahalliy chegarada transport toʻgʻrisidagi kelishuv kuchga kirdi, bu esa chegaradosh hududlarda yashovchi Ukraina fuqarolariga liberallashtirilgan tartib asosida Polsha chegarasini kesib oʻtish imkonini beradi.<ref name="Prez">{{yangiliklar manbasi|url=http://www.prezydent.pl/x.node?id=44|archive-url=https://web.archive.org/web/20050222153100/http://www.prezydent.pl/x.node?id=44|archive-date=2005-02-22|title=Informacje o Polsce - informacje ogólne|trans-title=Information about Poland - general information|language=polyakcha|agency=prezydent.pl|date=22-fevral 2005-yil}}</ref>
[[Ukraina]] [[2009-yil]]da Polsha tashabbusi bilan boshlangan [[Yevropa Ittifoqi]]ning Sharqiy hamkorlik loyihasi aʼzosi boʻlib, u Yevropa Ittifoqi va uning Sharqiy Yevropadagi qoʻshnilari oʻrtasida savdo-iqtisodiy strategiya, sayohat kelishuvlari va boshqa masalalarni muhokama qilish uchun yoʻl ochishga moʻljallangan.<ref>{{yangiliklar manbasi|url=http://www.ukranews.com/eng/article/206766.html|title=Local Border Traffic Agreement With Poland Takes Effect|agency=[[Ukrainian News Agency]]|date=1-iyul 2009-yil|url-status = dead|archive-url=https://archive.today/20130105042557/http://www.ukranews.com/eng/article/206766.html|archive-date=5-yanvar 2013-yil}}</ref>
[[Ukraina]] eng koʻp [[Polsha]] konsulliklariga ega mamlakatdir. Ikki mamlakat uzoq umumiy tarixga ega, gʻarbiy [[Ukraina]]ning ayrim qismlari (masalan, [[Lvov]]) bir necha asrlar davomida [[Polsha]] davlatining bir qismi boʻlgan.<ref>{{yangiliklar manbasi|url=http://www.kyivpost.com/news/nation/detail/66901/|archive-url=https://web.archive.org/web/20100518212154/http://www.kyivpost.com/news/nation/detail/66901/|archive-date=2010-05-18|title=Poland to open consulate general in Sevastopol in 2010|work=[[Kyiv Post]]|date=17-may 2010-yil}}</ref>
{| class="wikitable"
|-
!
! {{flagicon|POL}} '''[[Polsha]]'''
! {{flagicon|UKR}} '''[[Ukraina]]'''
|-
| '''Gerbi'''
| style="text-align:center" | {{Coat of arms|Poland|size=140px|text=none}}
| style="text-align:center" | {{Coat of arms|Ukraine|size=140px|text=none}}
|-
| '''Aholisi'''
| 38,383,000
| 41,660,982
|-
| '''Hududi'''
| 312,696&nbsp;km<sup>2</sup>
| 603,628&nbsp;km<sup>2</sup>
|-
| '''Aholi zichligi'''
| 123/km<sup>2</sup>
| 73.8/km<sup>2</sup>
|-
| '''Poytaxti'''
| [[Varshava]]
| [[Kiyev]]
|-
| '''Katta shahri'''
| Varshava — 1,790,658<ref>{{veb manbasi|title=GUS - Bank Danych Lokalnych|url=https://bdl.stat.gov.pl/BDL/dane/teryt/jednostka|access-date=2020-10-26|website=bdl.stat.gov.pl}}</ref><ref>{{veb manbasi|last=Eurostat|title=Eurostat Warsaw metro population|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en}}</ref>
| Kiyev — 3,703,100<ref>{{veb manbasi|date=23-yanvar 2020-yil|title=У Києві живе 10% усього населення України – електронний перепис|url=https://www.the-village.com.ua/village/city/city-news/293557-u-kievi-zhive-10-usogo-naselennya-ukrayini-elektronniy-perepis|access-date=2020-10-26|website=The Village Україна}}</ref><ref>{{veb manbasi|last=БизнесЦензор|title=Що показав електронний перепис населення України|url=https://biz.censor.net/resonance/3171506/scho_pokazav_elektronniyi_perepis_naselennya_ukrani|access-date=2020-10-26|website=БизнесЦензор|language=ru}}</ref>
|-
| '''Hukumat'''
| Unitar, Prezident boshqaruvidagi konstitutsion respublika
| Unitar, Prezident boshqaruvidagi konstitutsion respublika
|-
| '''Rasmiy tili'''
| Polyak tili
| Ukrain tili
|-
| '''Hozirgi rahbari'''
|Prezident Anjey Duda<br /> Bosh vazir Mateuz Moravskiy
|Prezident Volodimir Zelenskiy<br /> Bosh vazir Denis Shmigal
|-
| '''Diniy mansublik'''
| 92.9 % Xritian, 3.1 % Ateist (dinsiz), 1.3 % boshqa dinlar, 2.7 % nomaʼlum
| 87.3 % Xritian, 11 % Ateist (dinsiz), 0.8 % boshqa dinlar, 0.9 % nomaʼlum
|-
| '''Etnik guruh'''
| 98 % polyaklar, 2 % boshqalar<ref name="GUS97">{{kitob manbasi |url=https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/22/1/1/struktura_narodowo-etniczna.pdf |title=Struktura narodowo-etniczna, językowa i wyznaniowa ludności Polski. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 |trans-title=National-ethnic, linguistic and religious structure of Poland. National Census of Population and Housing 2011 |language=polyakcha |publisher=Central Statistical Office |year= 2015 |isbn=978-83-7027-597-6}}</ref><ref name="GUS98">{{kitob manbasi |url=https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/LUD_ludnosc_stan_str_dem_spo_NSP2011.pdf |title=Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011 |trans-title=Population. Number and demographical-social structure. National Census of Population and Housing 2011 |language=polyakcha |publisher=Central Statistical Office |year=2013 |isbn=978-83-7027-521-1}}</ref>
| 77.8 % ukrainlar, 17.3 % ruslar, 4.9 % boshqalar
|-
| '''YaIM'''
| $1.353 trillion, $35,651 
| $429.947 mlrd, $10,310 
|-
| '''Aholi jon boshiga YaIM'''
| $607 mlrd, $15,988
| $161 mlrd $3,881
|-
| '''Chet eldagi aholi'''
| 144,000 polyak Ukraina shaharlarida yashaydi (2001)
| 3,400,000 ukrainlar Polsha shaharlarida yashaydi (2022)
|-
| '''Harbiy xarajatlar'''
| $13.7 mlrd
| $12.9 mlrd<ref>{{veb manbasi|title=УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №167/2019|url=https://www.president.gov.ua/documents/1672019-26626|access-date=2020-10-26|website=Офіційне інтернет-представництво Президента України|language=ukraincha}}</ref><ref>{{veb manbasi|title=РНБО позбулося мільярдів, найбільше отримали ДССТ і СБУ – як змінився оборонний бюджет до другого читання|url=https://www.ukrmilitary.com/2019/11/budget.html|access-date=2020-10-26}}</ref>
|}

== Aloqalar tarixi ==
=== XX asrdagi munosabatlar ===
XIII—XIV asrlarda ham [[Polsha]] Qirolligi va Ruteniya qirolligi oʻrtasida yaqin aloqalar mavjud boʻlgan. Hozirgi munosabatlar biroz notinchligicha qolmoqda.
Keyingi bosqich 1918—1920-yillardagi munosabatlar boʻlib, Birinchi jahon urushidan keyin ham Polsha-Ukraina urushi va Polsha-Ukraina ittifoqi boʻlgan. [[Ikkinchi Jahon urushi]] paytida va undan keyin etnik ziddiyatlar kuchaydi. (Ularning eng mash’umi Voliniyadagi polyaklar qirgʻinlari va Vistula operatsiyasi). [[1937]]-[[1938-yil]]lardagi sovet polshalik genotsid operatsiyasi va 1940-yildagi Katin qirgʻinining bir qismi Ukraina Sovet Sotsialistik Respublikasida NKVD tomonidan amalga oshirildi.
Bu XX asr oʻrtalarida Polsha-Ukraina munosabatlarini nisbatan yomon ahvolda qoldirdi. Bu vaqtda Polsha Xalq Respublikasi ([[Polsha]]) va Ukraina Sovet Sotsialistik Respublikasi ([[Ukraina]]) oʻrtasida diplomatiya va aloqalar kam edi. [[Kommunizm]]ning qulashi bilan vaziyat sezilarli darajada oʻzgardi. Polsha ham, Ukraina ham toʻliq mustaqil boʻlib, oʻzlarining tashqi siyosati haqida qaror qabul qilishlari mumkin edi.
=== 1989—2004-yillardagi munosabatlar ===

[[1989-yil]] sentabr oyida [[Varshava]]da „Birdamlik“ boshchiligidagi demokratik kuchlar hokimiyatga kelganidan koʻp oʻtmay, bir guruh polshalik parlament aʼzolari [[Kiyev]]ga [[Ukraina]] Xalq Harakatining taʼsis qurultoyiga kelishdi. Ular [[Ukraina]] milliy demokratik kuchlarining intilishlarini qoʻllab-quvvatladilar. Aynan oʻsha paytda Polsha-Ukraina munosabatlarining yangi modelining poydevori qoʻyildi.
Polsha-Ukraina munosabatlaridagi taraqqiyot [[Polsha]] Senatining [[1990-yil]] 27-iyuldagi [[Ukraina]]ni [[1990-yil]] 16-iyulda Davlat suvereniteti toʻgʻrisidagi deklaratsiyani eʼlon qilish toʻgʻrisidagi qarori bilan tasdiqlandi. Ushbu hujjatda, xususan, shunday deyilgan: „Vatan ozodligi va mustaqilligini oʻzining asosiy qadriyati deb biladigan polyaklar Ukraina tarixidagi oʻzlari bilan teng va yaqin xalqlar sifatida yashashni istagan qoʻshni — Ukraina bilan hamma narsada hamkorlikni rivojlantirishni yoʻlga qoʻydilar.“
[[1990]]]-yil 3-avgustda [[Polsha]] Respublikasi Senati maxsus bayonot qabul qildi, unda Vistula harakatlariga siyosiy va maʼnaviy baho berildi. Bayonotda aytilishicha, „kommunistik hokimiyat [[Ukraina]] qoʻzgʻolonchilar armiyasi boʻlinmalarini yoʻq qilishga kirishar ekan, bir vaqtning oʻzida asosan ukrain millatiga mansub shaxslarni majburan koʻchirib yubordi. Uch oy ichida 150 mingga yaqin kishi oʻz mulkidan, uy-joyidan, ziyoratgohidan mahrum boʻlgan turli joylardan quvib chiqarildi. Koʻp yillar davomida ularga qaytishga ruxsat berilmagan, keyin esa qaytishlari qiyin boʻlgan. Polsha Respublikasi Senati totalitar tuzumlarga xos boʻlgan „Vistula“ harakatini qoralaydi va undan kelib chiqadigan haqoratlarning oʻrnini qoplashga harakat qiladi“.
[[1990-yil]] 13-oktabrda [[Polsha]] va [[Ukraina]] „Polsha-Ukraina munosabatlarini rivojlantirishning asoslari va umumiy yoʻnalishlari toʻgʻrisida“gi deklaratsiyaga kelishib oldilar. Ushbu deklaratsiyaning 3-moddasida aytilishicha, hech bir davlat bir-biriga nisbatan hududiy daʼvoga ega emas va kelajakda hech qanday daʼvo qilmaydi. Har ikki davlat oʻz hududlaridagi milliy ozchiliklarning huquqlarini hurmat qilishga va oʻz mamlakatlaridagi ozchiliklarning ahvolini yaxshilashga vaʼda berdi.
'''[[1991-yil]] 2-dekabrda [[Polsha]] Respublikasi [[Ukraina]]ning davlat mustaqilligini birinchi xorijiy davlat sifatida tan oldi.''' Ikki davlat oʻrtasida diplomatik munosabatlar 1992-yil 8-yanvarda oʻrnatilgan.
[[1992-yil]] 18-19-may kunlari [[Ukraina]] [[Prezident]]i Leonid Kravchukning Polsha Respublikasiga birinchi rasmiy tashrifi boʻlib oʻtdi, uning davomida yaxshi qoʻshnichilik, doʻstlik munosabatlari va hamkorlik toʻgʻrisidagi davlatlararo shartnoma imzolandi, unda aytilishicha, [[Yevropa]]da xavfsizlik va hamkorlik boʻyicha konferensiyaning „Yangi Yevropa uchun [[Parij]] Xartiyasi“ ga asoslangan mamlakatlar tuzilmalari „umumiy merosning ijobiy anʼanalarini saqlash va rivojlantirishga, shuningdek, notoʻgʻri qarashlar va salbiy fikrlarni bartaraf etishga qaratilgan chora-tadbirlarni koʻradi va qoʻllab-quvvatlaydi“ degan yakuniy hujjati imzolandi.[[Tasvir:World_Economic_Forum_Annual_Meeting_2005b.jpg|thumb|Ukraina prezidenti Viktor Yushchenko va Polsha prezidenti Aleksandr Kvashnevskiy]]
[[1993-yil]] 24-25-may kunlari Polsha Prezidenti Lex Valensa Ukrainaga rasmiy tashrif bilan boʻldi, uning asosiy natijalaridan biri Ukraina va Polsha Respublikasi Prezidentlarining Maslahat qoʻmitasining tashkil etilishi boʻldi. Oʻsha yilning fevral oyida Ukraina Mudofaa vazirligi va Polsha Milliy Mudofaa vazirligi oʻrtasida harbiy hamkorlik toʻgʻrisidagi shartnoma imzolandi, u keyingi yillarda bir qator protokollar bilan toʻldirildi.
[[1994-yil]] mart oyida Ukraina va Polsha tashqi ishlar vazirlarining Ukraina-Polsha hamkorligi tamoyillari toʻgʻrisidagi deklaratsiyasi imzolandi, unda tashqi ishlar vazirlari davlatlararo darajada birinchi marta Ukraina-Polshaning strategik ahamiyatini eʼlon qildilar. Kelgusida munosabatlarini rivojlantirishga vaʼda berdilar.
[[Tasvir:2007_07_09_lech_kaczynski_na_ukrainie_01.jpg|thumb| Polsha prezidenti Lex Kachinskiyning Kiyevga tashrifi. 2007-yil]]
Polsha Ukrainaning [[Gʻarbiy Yevropa]] tashkilotlariga, birinchi navbatda, [[NATO]] va [[YeI]]ga [[integratsiya]]lashuviga yordam berishga rozi boʻldi. [[1996-yil]] boshida [[Polsha Respublikasi]]ning [[Ukraina]]dagi birinchi elchisi Yeji Kozakevich taʼkidlaganidek, „Polsha tashqi siyosatining eng muhim vazifalaridan biri [[Ukraina]] bilan ikki tomonlama munosabatlarimizda uning yoʻlini osonlashtiradigan turli ikki tomonlama hujjatlarni imzolash va mustahkamlashdir. Ukraina Tashqi ishlar vazirligi vakili majoziy maʼnoda gʻarb hukmron doiralariga Polsha bilan hamkorlikning asosiy yoʻnalishini belgilab berdi: „[[Ukraina]] uchun [[Moskva]] orqali yoʻl [[Sibir]]ga, [[Varshava]] orqali esa [[Parij]]ga olib boradi“.

Ikki tomonlama muloqot uchun tashkiliy infratuzilmani yaratish yoʻlidagi yana bir muhim qadam „Ukraina Hukumati va Polsha Respublikasi Hukumati oʻrtasida [[Ikkinchi jahon urushi]] davrida yoʻqolgan va noqonuniy koʻchirilgan madaniy boyliklarni muhofaza qilish va qaytarish boʻyicha hamkorlik toʻgʻrisida“gi davlatlararo shartnoma boʻldi. 1996-yil 25-iyunda tomonlar oʻrtasidagi oʻzaro hamkorlikning mazmuni va koʻlamini belgilab berdi Xususan, Bitimning 2-moddasida shunday deyiladi: „Tomonlarning madaniyati va tarixi bilan bogʻliq boʻlgan, yoʻqolgan yoki boshqa tomon hududiga noqonuniy olib kirilgan deb eʼtirof etilgan madaniy boyliklarni muhofaza qilish, saqlash, qidirish va qaytarish maqsadida, tomonlar [Ikkinchi jahon urushi davrida yoʻqolgan va noqonuniy koʻchirilgan madaniy boyliklarni muhofaza qilish va qaytarish boʻyicha] hukumatlararo Ukraina-Polsha komissiyasini tuzadilar.“<ref>https://www.ukrmilitary.com/2019/11/budget.html</ref>

[[1996-yil]] 25-27-iyun kunlari Leonid Kuchmaning [[Varshava]]ga va [[1997-yil]] 20-22-may kunlari Polshaning yangi saylangan prezidenti Aleksandr Kvashnevskiyning [[Kiyev]]ga tashriflaridan soʻng Ukraina-Polsha munosabatlari strategik sheriklik darajasiga koʻtarildi. 21-may kuni ikki davlat rahbarlari qoʻshma norasmiy totuvlik va birlik deklaratsiyasini imzoladilar.
Polsha-Ukraina siyosiy hamkorligining maqsadli rivojlanishi [[Ukraina]]ga [[AQSh]] va [[Yevropa]]ning yetakchi davlatlari bilan birinchi muloqotni oʻrnatishda Polshani qoʻllab-quvvatlashga imkon berdi. Polshaning Milliy xavfsizlik strategiyasi [[Varshava]]ning Ukrainaning Yevroatlantika va [[NATO]]ga „ochiq eshiklar“ siyosatini davom ettirishning bir qismi sifatida qoʻllab-quvvatlashini eʼlon qiladi. Bundan tashqari, Polsha-Ukraina hamkorligi Ukrainaning Yevropa xavfsizlik siyosatidagi muhim rolini mustahkamlashga yordam berishi taʼkidlangan.
[[1998-yil]] 15-16-sentabr kunlari Tashqi ishlar vaziri Bronislav Geremekning Ukrainaga rasmiy tashrifi chogʻida tomonlar [[Yevropa Ittifoqi]] kengayishining yuzaga kelishi mumkin boʻlgan salbiy oqibatlarini bartaraf etish maqsadida birgalikdagi harakatlarni faollashtirishga kelishib oldilar.<ref>https://www.tvp.info/19594670/miller-w-tvp-info-o-katyniu-i-wolyniu</ref> Bronislav Geremek, shuningdek, uning mamlakati Ukrainaning integratsiyaga intilishlarini, xususan, YeIning assotsiatsiyalangan aʼzosi maqomini olishda davom etishini qoʻllab-quvvatlashini taʼkidladi. 1999-yil mart oyining oxirida Varshavada Yevropa integratsiyasi boʻyicha Ukraina-Polsha konferensiyasining birinchi yigʻilishi boʻlib oʻtdi.

Garchi baʼzi ukrainalik rasmiylar, olimlar va siyosatshunoslar [[Polsha]] [[NATO]]ga aʼzo boʻlganidan keyin Varshava Ukrainadan yuz oʻgirishidan xavotir olishsa-da, ammo maʼlum boʻlishicha, Polsha davlatining „Ukraina siyosati“ning oʻziga xos xususiyati uni qoʻllab-quvvatlash boʻlgan va shunday boʻlib qoladi. Ukrainaning NATO bilan hamkorligi va yaqinlashuviva Polsha davlati muhim rol oʻynagan.
[[Tasvir:Petro_Poroshenko_Joint_parliamentary_assembly_of_Polish_deputies_and_senators_2014_01.JPG |thumb|Ukraina prezidenti Petro Poroshenko Polsha seymida. 2014-yil]]<ref>https://www.pravda.com.ua/eng/news/2016/08/4/7116821/</ref>
Shunga oʻxshash sabablar Polshaning Ukrainaning Yevropa integratsiyasini qoʻllab-quvvatlashini belgilaydi. Mustaqil va kuchli, [[Polsha]] uchun doʻstona Ukraina Rossiya Federatsiyasining taʼsiri va ambitsiyalariga sezilarli darajada qarshi turadi. Polsha [[Sharqiy Yevropa]] siyosatining muhim vositasidir. [[1998-yil]] 5-martda Polsha Respublikasi Seymida soʻzga chiqqan B.Geremek „Mustaqil Ukraina Polsha uchun ham, uning xavfsizligi uchun ham, butun mintaqada barqarorlik uchun ham asosiy strategik ahamiyatga ega. Imtiyozli munosabatlarni saqlab qolish“ deyishga barcha asoslar bor edi. Ukraina bilan Yevropa xavfsizligini mustahkamlashga hissa qoʻshadi.“
=== 2004—2014-yillarda munosabatlar ===

Ukraina suverenitetini qoʻllab-quvvatlash Polsha tashqi siyosatining muhim tarkibiy qismiga aylandi. Polsha 2004-yilda Ukrainadagi toʻq sariq inqilobni tinch va demokratik yoʻl bilan hal qilishni qatʼiy qoʻllab-quvvatladi hamda NATO-Ukraina hamkorligini (masalan, Litva-Polsha-Ukraina brigadasi) hamda Ukrainaning [[Yevropa Ittifoqi]]ga qoʻshilish saʼy-harakatlarini qoʻllab-quvvatladi.<ref>http://www.thenews.pl/1/10/Artykul/275832,Kiev-screening-of-Polish-film-on-WWII-massacre-postponed</ref>

[[Polsha]]ning [[Yevropa Ittifoqi]]ga qoʻshilishi [[Ukraina]] uchun yangi voqelikni yuzaga keltirdi: uning aʼzolari orasida birinchi marta [[Ukraina]]ning Yevropa Ittifoqiga, shuningdek, [[NATO]]ga aʼzo boʻlish yoʻnalishini qoʻllab-quvvatlagan davlat paydo boʻldi. Shu bilan birga, sariq inqilobdan keyingi rivojlanish sharoitida [[Ukraina]] va [[Polsha]] oʻrtasidagi siyosiy muloqot strukturasini sezilarli darajada modernizatsiya qilish va toʻldirish zarurati paydo boʻldi. Masalan, Ukrainaning Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlishning Kopengagen mezonlaridan birinchisiga („siyosiy“ mezon): demokratik institutlar barqarorligini taʼminlash, inson huquqlari va qonun ustuvorligini taʼminlashga erishishga qaratilgan hamkorlik muhim ahamiyat kasb etadi. 2005-yil [[Polsha]] Respublikasida [[Ukraina]] yili deb eʼlon qilindi va [[2005-yil]] aprel oyida Varshavada Ukraina Prezidenti Viktor Yushchenko ishtirokida ochildi. Ukraina va Polsha oʻrtasida taʼlim va ilmiy darajalar haqidagi hujjatlarni akademik tan olish hamda axborotlashtirish sohasida hamkorlik toʻgʻrisida bitimlar imzolandi. Ukraina va Polsha oʻrtasidagi savdo-iqtisodiy, ilmiy-texnikaviy aloqalar kengaydi. [[Polsha]] Respublikasi Ukrainaning Markaziy Yevropadagi eng muhim iqtisodiy hamkoriga aylandi. Ukraina Polsha mahsulotlarni eksport qiladigan ikkinchi yirik davlatdir. [[2008-yil]] holatiga koʻra, fan va texnologiya sohasidagi Ukraina-Polsha qoʻshma hamkorlik dasturi 150 dan ortiq qoʻshma tadqiqot loyihalarini oʻz ichiga oladi.
Transchegaraviy hamkorlik [[1990-yil]]larning oʻrtalarida tashkil etilgan Karpati va Bug Yevroregionlari doirasida rivojlandi. Shu bilan birga, ikki tomonlama munosabatlarning deyarli barcha sohalari [[2007-yil]] oxiridan boshlab Polshaning Shengen hududiga kirishi bilan bogʻliq muammolarga duch keldi. Bu Ukraina-Polsha chegarasini kesib oʻtishning yangi tartiblari va qoidalariga olib keldi va shunga mos ravishda munosabatlarni rivojlantirish uchun qoʻshimcha qiyinchiliklarni keltirib chiqardi.<ref>http://www.thenews.pl/1/10/Artykul/275832,Kiev-screening-of-Polish-film-on-WWII-massacre-postponed</ref>
Polshaning [[Yevropa Ittifoqi]] siyosatida Sharqiy vektorni faollashtirish tashabbusi ikki tomonlama munosabatlarni rivojlantirishning muhim yoʻnalishi boʻldi. Yevropa qoʻshnichilik siyosatining (ENP) sharqiy vektorini mustahkamlash gʻoyasi 2008-yilda Polsha tashqi siyosatining ustuvor yoʻnalishlaridan biriga aylandi va u oʻzini bu yoʻnalishda yetakchi sifatida koʻrsatdi. Polsha tashqi ishlar vaziri Radoslav Sikorski [[2008-yil]] 7-may kuni Seymda mamlakatning 2008-yilga moʻljallangan tashqi siyosatini taqdim etar ekan, „Polsha Sharqqa nisbatan umumiy tashqi siyosatni ishlab chiqishga ixtisoslashishda davom etishi kerak“ degan gʻoyani eʼlon qildi. Shu bilan birga, Polsha [[Yevropa Ittifoqi]]dagi oʻz mavqeyini, birinchi navbatda, Sharqiy Yevropada oʻz rolini kuchaytirishga intilmoqda. [[Varshava universiteti]] [[Sharqiy Yevropa]] tadqiqotlari markazi direktori Yan Kalichki Polsha radiosiga bergan intervyusida bu fikrni tasdiqladi: „Men Polshaning Yevropa Ittifoqidagi mavqeining mustahkamligi sharqdan boʻlgan qoʻllab-quvvatlash va kuchga bogʻliqligini taʼkidlamoqchiman“. Polsha tashqi ishlar vaziri mamlakati oʻzining hamkorlari — [[Chexiya]], [[Slovakiya]], [[Vengriya]], [[Estoniya]], [[Litva]], [[Latviya]], [[Ruminiya]] va [[Bolgariya]], shuningdek, [[Shvetsiya]] bilan ham sharqda ENPni amalga oshirish niyatida ekanligini taʼkidladi. [[2008-yil]] mart oyida boʻlib oʻtgan [[Yevropa Kengashi]]da [[Polsha]] Oʻrta yer dengizi ittifoqini yaratish taklifini qoʻllab-quvvatladi va shu bilan ENPning sharqiy yoʻnalishini ajratish uchun Yevropa Ittifoqining yordamiga ishondi.<ref>http://archiwum.thenews.pl/1/10/Artykul/306620</ref>
Polshaning bu niyatlari amalga oshirildi va [[2008-yil]] 23-maydagi „Sharqiy sheriklik“ qoʻshma Polsha-Shved taklifida oʻz aksini topdi. 2008-yil 26-mayda [[Yevropa Ittifoqi]] Bosh siyosat kengashi va Tashqi aloqalar boʻyicha kengash yigʻilishida taqdim etildi va maʼqullandi. [[Bryussel]]da va butun Yevropa Ittifoqining asosiy tashabbusiga aylandi. 2008-yil 26-mayda Bryusselda boʻlib oʻtgan Yevropa Ittifoqi tashqi ishlar vazirlarining uchrashuvi chogʻida [[Polsha]] va [[Shvetsiya]] [[Yevropa Ittifoqi]]ning Sharqiy siyosatini chuqurlashtirish boʻyicha qoʻshma taklifni taqdim etdi, bu Yevropa Ittifoqining Sharqiy hamkorligi (YI) deb nomlanadi. QK tashabbusi oltita davlatga qaratilgan: toʻgʻridan-toʻgʻri qabul qiluvchilar — [[Ukraina]], [[Moldova]], [[Gruziya]], [[Ozarbayjon]] va [[Armaniston]]edi. QK — bu YIga aʼzo boʻlish istiqbolini kafolatlamaydigan maxsus vositalar toʻplami. Shunday qilib, Polsha Yevropa Ittifoqiga qoʻshilganidan soʻng munosabatlar yangi mazmun bilan toʻldirilib, uning Ukrainaning Yevropa integratsiyasi va Yevro-Atlantika uchun yetakchi sifatidagi roli mustahkamlandi. Bu, bir tomondan, Ukraina gʻoyalarini qoʻllab-quvvatlashda, ikkinchi tomondan, Sharqiy Yevropa bilan [[Yevropa Ittifoqi]]ning hamkorligining aniq dasturini ishlab chiqish va amalga oshirishda namoyon boʻldi.<ref>https://www.unian.info/politics/2231004-polands-duda-urges-ukraine-leadership-not-to-appoint-to-high-positions-officials-with-anti-polish-views.html</ref>
Polsha va Ukraina [[UEFA]] Yevro-2012 mezbon davlatlari edi.
Polsha Yevromaydon va [[2014-yil]] [[Qrim]] inqirozi paytida [[Ukraina]]ni ashaddiy qoʻllab-quvvatlagan. Polsha hukumati Yevropa Ittifoqida Ukraina uchun kompaniya olib bordi va Ukrainadagi harakatlari uchun Rossiyaga qarshi sanksiyalar tarafdori ekanini namoyon qildi. [[Polsha]] [[Qrim]]ning [[Rossiya]] tomonidan anneksiya qilinishini hech qachon tan olmasligini maʼlum qildi. [[2014-yil]]da [[Polsha]]ning sobiq tashqi ishlar vaziri Radoslav Sikorski [[2008-yil]]da Rossiya prezidenti [[Vladimir Putin]] Polshaning oʻsha paytdagi bosh vaziri Donald Tuskga Ukrainani Polsha va Rossiya oʻrtasida boʻlish masalasini taklif qilganini daʼvo qilgan edi. Keyinchalik Sikorski baʼzi soʻzlar haddan tashqari talqin qilinganligini va Polsha anneksiyalarda ishtirok etmaganini aytdi. Bu davrda Polsha koʻp sonli ukrainalik qochqinlarni qabul qildi.
[[Ikkinchi jahon urushi]] davrida polyaklar va ukrainlar bilan bogʻliq achchiq voqealarni turlicha talqin qilish 2015-yildan buyon xalqlar oʻrtasidagi munosabatlarning keskin yomonlashishiga olib keldi.

Ukraina qoʻzgʻolonchilar armiyasi (UPA) va ularning Voliniya va Sharqiy Galitsiyadagi polyaklarga qarshi qirgʻinlari bilan bogʻliq tarixiy masalalar bahsli mavzu boʻlib qolmoqda. 2015-yilda qabul qilingan Ukraina xotira qonunlari UPAga tegishli tashkilotlar va uning aʼzolarini hurmat qiluvchi ([[Ukraina]]ning dekommunizatsiya qonunlari) [[Polsha]]da tanqid qilindi. Oʻz navbatida, [[2016-yil]] iyul oyida Polsha Seymi „Qonun va adolat“ partiyasi mualliflik qilgan rezolyutsiyani qabul qilib, 11-iyulni Genotsid qurbonlarini xotirlash milliy kuni deb belgilab, UPA tomonidan uyushtirilgan hujum paytida 100 mingdan ortiq Polsha fuqarolari qirgʻin qilinganini taʼkidladi. [[Ukraina]] prezidenti Pyotr Poroshenko bu qarordan afsusda ekanini aytib, bu siyosiy voqeaga olib kelishi mumkinligini aytdi. Bunga javoban Ukraina deputati Oleksiy Musiy 24-martni „1919—1951-yillarda ukrainaliklarga qarshi Polsha davlati genotsidi qurbonlarini xotirlash kuni“ deb eʼlon qilish toʻgʻrisidagi rezolyutsiya loyihasini ishlab chiqdi. Polsha Senatining marshali Stanislaw Karchewski bu taklifni qoraladi.<ref>https://wiadomosci.wp.pl/ukrainskie-media-o-oswiadczeniu-prezydenta-dudy-slowo-ukraina-nawet-nie-padlo-6217420400470145a</ref>
[[Tasvir:Візит_Зеленського_до_інституцій_ЄС_і_НАТО_у_Брюсселі,_2019,_34.jpg |thumb|Polsha prezidenti Andrey Duda va Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy 2019-yil]]
[[2017-yil]] aprel oyida [[Ukraina]] Milliy Xotira Instituti [[1943-yil]]da [[Polsha]]ning Voliniya va Sharqiy Galitsiyadagi qirgʻinlari qurbonlarini eksgumatsiya qilishni taqiqlagan edi.<ref>https://zn.ua/ukr/WORLD/polski-deputati-vnochi-priynyali-zakon-pro-zaboronu-banderivskoyi-ideologiyi-267885_.html</ref>
Polsha prezidenti Anjey Duda Polshaga qarshi millatchilik qarashlarini bildiruvchi odamlarning Ukraina yuqori idoralariga tayinlanishidan xavotir bildirdi. Ukraina tashqi ishlar vazirligi Ukrainada Polshaga qarshi umumiy kayfiyat yoʻqligini taʼkidladi.
[[2018-yil]]da „Milliy xotira instituti toʻgʻrisida“gi Polsha qonunining 2a-moddasi yangilangan boʻlib, unda „Ukraina millatchilari va Uchinchi Germaniya Reyxi bilan hamkorlik qilgan Ukraina tashkilotlari aʼzolarining jinoyatlari“ muhokama qilinib, yana Ukraina tomonining tanqidiga sabab boʻldi.
[[2019-yil]] avgust oyida [[Prezident]] [[Volodimir Zelenskiy]] oldingi Ukraina hukumati Polsha tomoniga UPA tomonidan sodir etilgan Volin qirgʻinida polshalik qurbon boʻlgan har qanday eksgumatsiyani oʻtkazishni taqiqlaganidan keyin [[Ukraina]]dagi polshalik ommaviy qabrlarni eksgumatsiya qilishga qoʻyilgan moratoriyni olib tashlashga vaʼda bergan edi.<ref>https://www.ukrinform.net/rubric-defense/3394872-poland-handing-over-defense-aid-to-ukraine-dudas-office.html</ref><ref>{{Veb manbasi |sarlavha=arxiv nusxasi |url=https://tvpworld.com/44143113/ukrainian-president-to-resume-exhumation-of-poles-in-ukraine-report |qaralgan sana=2022-05-31 |arxivsana=2022-05-27 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20220527024823/https://tvpworld.com/44143113/ukrainian-president-to-resume-exhumation-of-poles-in-ukraine-report }}</ref>
[[2020-yil]] 28-iyulda [[Polsha]], [[Ukraina]] va [[Litva]] „Lublin uchburchagi“ deb nomlanuvchi yangi xalqaro hamkorlik formatiga kirishdi.<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=arxiv nusxasi |url=https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wizyty-zagraniczne/wizyta-kijow,49254 |qaralgan sana=2022-05-31 |arxivsana=2022-02-23 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20220223145328/https://www.prezydent.pl/aktualnosci/wizyty-zagraniczne/wizyta-kijow,49254 }}</ref> Uni Polshaning [[Lublin]] shahrida Polsha, Ukraina va Litva tashqi ishlar vazirlari: mos ravishda Yatsek Chaputovich, Dmitri Kuleba va Linas Linkyavichius imzoladilar. Ukraina tashqi ishlar vazirining taʼkidlashicha, yangi format „[[Markaziy Yevropa]]ni rivojlantirish va mustahkamlashda, shuningdek, Ukrainani Yevropa va Yevroatlantika oilasining toʻlaqonli aʼzosi sifatida mustahkamlashda muhim element boʻladi“. Hamkorlik nafaqat mudofaa, balki uch mamlakat oʻrtasidagi iqtisodiy hamkorlik, savdo va turizmni rivojlantirishni ham oʻz ichiga oladi. Lublin uchburgini yaratish boʻyicha qoʻshma deklaratsiya [[Yevropa Ittifoqi]], [[NATO]] va Sharqiy sheriklik oʻrtasidagi hamkorlikni kuchaytirish va uchta dengiz tashabbusini rivojlantirishga alohida eʼtibor qaratganligini taʼkidladi.<ref>https://euromaidanpress.com/2020/07/29/ukraine-poland-and-lithuania-create-lublin-triangle-stirring-memories-of-17th-century-kingdom/</ref><ref>https://radio.lublin.pl/2022/02/sejm-przyjal-przez-aklamacje-oswiadczenie-potepiajace-rosyjska-agresje-na-ukraine/</ref>
[[2021-yil]] avgustda karantin paytida Polsha Ukrainani 129 tonnadan ortiq tibbiy asbob-uskunalar, shu jumladan kislorod kontsentratlari, ventilyator va himoya uskunalari bilan taʼminladi. [[2021-yil]] dekabr oyida Polsha Ukrainaga yana 300 000 ta [[COVID-19]] vaksinasini hadya qildi.<ref>https://www.polskieradio.pl/399/7977/Artykul/2864546,Polska-przekazala-Ukrainie-300-tys-dawek-szczepionki-przeciwko-COVID19</ref><ref>https://www.gov.pl/web/ukraina/polska-kontynuuje-wsparcie-dla-ukrainy-w-walce-z-pandemia-covid-19</ref>
[[2022-yil]] 31-yanvarda [[Rossiya]]ning [[Ukraina]] yaqinida qoʻshinlari toʻplanishiga javoban [[Polsha]] [[Rossiya]]ning [[Ukraina]]ga bostirib kirishi xavfini hisobga olib, Ukrainaga qurol-yarogʻ, oʻq-dorilar hamda insonparvarlik yordami yetkazib berish toʻgʻrisida qaror qabul qilganini eʼlon qildi.[30] [[2022-yil]] 17-fevralda [[Britaniya]]-[[Polsha]]-[[Ukraina]] uch tomonlama pakt eʼlon qilindi. [[2022-yil]] 23-fevral kuni [[Rossiya]] tomonidan keskinlikni kuchaytirishi hamda Rossiya tomonidan bosib olingan [[Sharqiy Ukraina]]dagi separatist [[Donetsk Xalq Respublikasi]] va [[Lugansk Xalq Respublikasi]]ni tan olishiga javoban [[Polsha]] Prezidenti Anjey Duda [[Litva]] Prezidenti bilan birgalikda [[Kiyev]]ga tashrif buyurdi. [[Ukraina]]ni qoʻllab-quvvatladi va [[Rossiya]]ga qarshi xalqaro sanksiyalar joriy etishga chaqirdi. [[2022-yil]]ning 24-fevralida Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirgan kuni Seym (Polsha parlamenti) rus bosqinini qoralovchi rezolyutsiya qabul qildi. Polsha zudlik bilan Ukrainadan kelgan fuqarolik qochqinlarni qabul qilish uchun toʻqqizta qabul punktini tashkil etdi.<ref>https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1091403%2Cpolska-jest-gotowa-na-przyjecie-uchodzcow-z-ukrainy-powstaly-juz-punkty</ref>
== Diplomatik missiyalar ==
[[Polsha]]ning [[Kiyev]]da elchixonasi va [[Lutsk]], [[Lvov]], [[Odessa]] va [[Vinnitsa]]da bosh konsulliklari bor.
[[Ukraina]]ning [[Varshava]]da elchixonasi va [[Gdansk]], [[Krakov]], [[Lublin]] va [[Vrotslav]]da bosh konsulliklari bor.
<gallery class="center">
File:Embassy of Poland in Kyiv.jpg|Polshaning Kiyevdagi elchixonasi
File:Polish consulate in Lutsk.jpg|Lutskdagi konsullik. Ukraina
File:Consulate of Poland in Odessa.jpg|Odessadagi konsullik. Ukraina<ref>https://www.gov.pl/web/ukraina/ambasada-rp-w-kijowie</ref>
</gallery>
<gallery class="center">
File:Embassy of Ukraine in Warsaw.jpg|Ukrainaning Varshavadagi elchixonasi
File:Ambasada Ukrainy ul. Malczewskiego w Warszawie 2021.jpg|Ukrainaning Varshavadagi konsulligi
File:Konsulat Generalny Ukrainy w Gdańsku.jpg|Gdanskdagi \ukraina konsulligi
File:Konsulat Generalny Ukrainy w Krakowie.jpg|Krakovdagi Ukraina konsulligi
</gallery><ref>https://poland.mfa.gov.ua/pl</ref>



== Manbalar ==
{{manbalar}}

== Havolalar ==
*https://www.gov.pl/web/dyplomacja
*http://www.ruf.rice.edu/~sarmatia/904/243hannan.html
*https://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=af9f4c37-4c6b-4ec5-b5ab-8b429c035c08&articleId=f8a52ae5-46c7-440f-8bdd-9cd13277d938 {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220531202750/https://www.ceeol.com/aspx/issuedetails.aspx?issueid=af9f4c37-4c6b-4ec5-b5ab-8b429c035c08&articleId=f8a52ae5-46c7-440f-8bdd-9cd13277d938 |date=31-may 2022-yil }}
[[Turkum:Siyosat]]
[[Turkum:Polsha]]
[[Turkum:Ukraina]]