Кириллица
Внешний вид
(Кирилл язуы битеннән юнәлтелде)
Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Кириллица | |
рус. кириллица | |
Нигезләнү датасы | IX гасыр |
---|---|
Исем | Cyrillic[1] һәм cyrillique[1] |
... хөрмәтенә аталган | Изге Кирилл[2] |
Нәрсә нигезендә эшләнгән | юнан әлифбасы |
Булдыручы | Климент Охридский[d][3][4], Наум Охридский[d][3] һәм Константин Преславский[d][3] |
Язу юнәлеше | сулдан уңга[d][5] |
Диапазон в Юникоде | U+0400-04FF[5], U+0500-052F[5], U+1C80-1C8F[5], U+2DE0-2DFF[5] һәм U+A640-A69F[5] |
Формат в виде регулярного выражения | \p{IsCyrillic} |
Кириллица Викиҗыентыкта |
Кирилл әлифбасы, яки кири́ллица — кириллик әлифба. Күп славян телләренең әлифбалары нигезендә кирилл әлифбасы ята. Шулай ук Россия һәм элекке СССР җирләрендә яшәүче күпчелек төрки һәм фин-угор халыкларының әлифбалары кирилл әлифбасына нигезләнгән.
Кириллица азбукасы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Кириллик азбукасының беренче составы безгә билгеле түгел, «классик» искеславян кириллицасы 43 хәрефтән тора.
Кириллица хәрефләренең үз исемнәре бар, алар төрле уртак славян исемнәреннән алынганнар. Кириллицаның төп билгеләре:
Хәреф | Язылышы | Санлы билгеләмәсе | Уку | Исеме |
---|---|---|---|---|
А | 1 | [а] | аз | |
Б | [б] | бу́ки | ||
В | 2 | [в] | ве́ди | |
Г | 3 | [г] | глаго́ль | |
Д | 4 | [д] | добро́ | |
Е, Є | 5 | [е] | есть | |
Ж | [ж'] | живе́те | ||
Ѕ | 6 | [дз'] | зело́ | |
ʐ, З | 7 | [з] | земля́ | |
И | 8 | [и] | и́же (8-ричное) | |
І, Ї | 10 | [и] | и (10‑ричное) | |
К | 20 | [к] | ка́ко | |
Л | 30 | [л] | лю́ди | |
М | 40 | [м] | мысле́те | |
Н | 50 | [н] | наш | |
О | 70 | [о] | он | |
П | 80 | [п] | поко́й | |
Р | 100 | [р] | рцы | |
С | 200 | [с] | сло́во | |
Т | 300 | [т] | тве́рдо | |
ОУ, Ү | (400) | [у] | ук | |
Ф | 500 | [ф] | ферт | |
Х | 600 | [х] | хер | |
Ѡ | 800 | [о] | оме́га | |
Ц | 900 | [ц’] | цы | |
Ч | 90 | [ч’] | червь | |
Ш | [ш’] | ша | ||
Щ | [ш’т’] ([ш’ч’]) | ща | ||
Ъ | [ъ] | ер | ||
Ы | [ы] | еры́ | ||
Ь | [ь] | ерь | ||
Ѣ | [æ], [ие] | ять | ||
Ю | [йу] | ю | ||
ΙΑ | [йа] | А йотлаштырылган | ||
Ѥ | [йэ] | Е йотлаштырылган | ||
Ѧ | (900) | [эн] | юс кече | |
Ѫ | [он] | юс зур | ||
Ѩ | [йэн] | юс кече йотлаштырылган | ||
Ѭ | [йон] | юс зур йотлаштырылган | ||
Ѯ | 60 | [кс] | кси | |
Ѱ | 700 | [пс] | пси | |
Ѳ | 9 | [θ], [ф] | фита́ | |
Ѵ | 400 | [и], [в] | и́жица |
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 https://www.unicode.org/iso15924/iso15924-codes.html
- ↑ Берлинский сборник — Бєрлинъ: 1300.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 https://www.unicode.org/versions/Unicode13.0.0/ch07.pdf
Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
|