İske Qırım
Şähär
İske Qırım
qırımtatarça Eski Qırım, Эски Къырым
|
İske Qırım (qırımtatarça Eski Qırım, Эски Къырым, rusça Старый Крым) - Qırım yarımutrawı könçığış öleşendä, Çerek Su yılğası basseynında urnaşqan şähär. İske Qırım böten yarımutrawğa isem birgän şähär.
Xalıq sanı - 9446 keşe (2011).
Tarix
XIII ğasırda Altın Urda zamanında tatarlar Qırım digän şähärgä nigez salğan. Tatarça isem Qırım qıpçaq süzennän - "qır" + "ım" - "ür", "qalqulıq" süzennän çıqqan.
Qırımda torğan genuyalılar häm başqa italiannar şähärne "Solhat" - Solcati dip yörtkännär.
Qayber tarixçılar şähär tatar Qırım isemle häm italian Solhat isemle öleşenä bülengänen farazlıylar.
XIV ğasırda şähärneñ çäçäk atu çorı. Ul däwerdä Qırım-Solhat Böyek yefäk yulınıñ zur säwdä üzäge bulğan.
Ber çığanaq buyınça mämlüklär idärä itkän Misır soltanı Beybars Qırım-Solhatta tuğan häm soñraq qalağa büläklär cibärgän, birelgän aqçada yaña mäçet tözelgän.
Qırım xanlığı nigezlängännän soñ xanlıq başqalası Qırım-Solhattan Qırıq-Ur yä Çufut Qalağa küçerelgän, soñraq Baqçasaray - Qırım xanlığı yaña başqalası.
1475 yılda Ğosman imperiäse italian koloniälären basıp alğannan soñ şähär tik İske Qırım dip yörtelä başlağan.
Sıltamalar
- Домбровский О. И.,Сидоренко В. А. Солхат и Сурб-Хач. Симферополь, 1978.
- Заболоцкий П. Н. Очерки доисторического прошлого Крыма. Следы каменного века в Юго-Восточном Крыму// Сборник статей по экономике, быту и истории Феодосийского района. Вып. 1.Феодосия, 1931.
- Корпус боспорских надписей (КБН). М. — Л., 1965, № 953.