Калмыклар исемле битнең чыганагын карау

{{Халык
|халык = Калмыклар
|Рәсем = [[Файл:Self-portrait engraving by Feodor Iwanowitsch Kalmyk.jpg|50px]][[Файл:Kirsan Ilyumzhinov 2010 Moscow.jpg|100px]][[File:Kornilov1916.jpeg|55px]]<br /> [[File:Oka Gorodovikov.jpg|55px]][[File:Ludmila Bodnieva.jpg|111px]][[File:Eugenia mandzhieva crop.jpg|48px]]
|коммент = '''1нче рәт:''' [[Калмык Фёдор]] • [[Кирсан Илюмжинов|К.Н. Илюмжинов]] • [[Лавр Корнилов|Л.Г. Корнилов]]
'''2нче рәт:''' [[Ока Городовиков]] • [[Людмила Бодниева]] • [[Евгения Манджиева]]
|үз аталышы =''хальмг, хальмгуд''
|гомуми сан = 200 000
|яшәү җире = {{байрак|Россия}} [[РФ]]: 183&nbsp;372 (''[[2010 ел]]гы халык исәбен алу'')<ref name="gks.ru">[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm Итоги ВПН 2010]</ref><br />
**[[Файл:Flag of Kalmykia.svg|20px]] [[Калмыкия]]: 162&nbsp;740 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="gks.ru"/>
** {{Әстерхан өлкәсе байрагы}}: 6&nbsp;624 (2010 ел)<ref name="gks.ru"/>
** {{Мәскәү гербы}}: 3&nbsp;996 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="perepis2010_Москва">[http://moscow.gks.ru/perepis2010/perepis2010Doc/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BB_5_%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0.xls Приложения к итогам ВПН 2010 года в городе Москве. Приложение 5. Национальный состав населения по административным округам города Москвы]</ref>
** {{Волгоград өлкәсе байрагы}}: 1&nbsp;576 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="ReferenceA">http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/croc/Documents/Vol4/pub-04-04.pdf</ref>
** {{Санкт-Петербург гербы}}: 1&nbsp;283 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="ReferenceA"/>
** {{Ростов өлкәсе байрагы}}: 878 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="ReferenceA"/>
** {{Төмән өлкәсе байрагы}}: 840 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="ReferenceA"/>
*** {{Хант-Манси — Югра автономияле округы байрагы}}: 400 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="ReferenceA"/>
** [[Файл:Coat of Arms of Moscow oblast.svg|20px]] [[Мәскәү өлкәсе]]: 804 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="ReferenceA"/>
** [[Файл:Flag of Stavropol Krai.svg|20px]] [[Ставрополь крае]]: 757 (''[[2010 ел|2010]]'')<ref name="ReferenceA"/>
{{байрак|Кыргызстан}} [[Кыргызстан]]: 12 000 <br/> 
{{байраклаштыру|Казакъстан}}: &nbsp;&nbsp;422 (''[[2009 ел|2009]]'')<ref name="Каз2009">
[http://www.stat.kz/p_perepis/Pages/default.aspx Агентство Республики Казахстан по статистике. Перепись 2009.] ([http://www.stat.kz/p_perepis/Documents/%D0%9D%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.rar Национальный состав населения].rar)</ref><ref>По переписи 1989 года в Казахстане было 1 127 калмыков (Демоскоп Weekly. [http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_89.php?reg=5 № 433—434]).</ref><br/>
{{байраклаштыру|АКШ}}: 2 000 <br/>
{{байраклаштыру|Алмания}}<br/>
{{байраклаштыру|Франция}} <br/>
[[Image:Flag of Europe.svg|20px|АБ байрагы]] [[Европа берлеге]]

|үлеп беткән = 
|арх = 
|тел = [[калмык теле]], [[рус теле]]
|раса =  [[монголоид раса]]
|дин = [[буддизм]], [[православие]]
|тамырдаш = [[монголлар]], хойдлар, олётлар
|бүтән халыкка керүе = 
|кертә = 
|чыгуы = 
}}
'''Калмыклар'''  ({{lang-xal|хальмг, хальмгуд}}, {{lang-mn|халимаг}}) — [[Калмыкия Республикасы]]ның төп халкы. Гомуми саны — 200 мең кеше. Милли теле — [[Монгол телләре|монгол төркеменең]] [[калмык теле]].

== Этноним ==
«Калмык» этнонимының килеп чыгуы турында төрле караш яши: [[Төрки телләр|төрки телдән]] (''[[татар теле|татар]]'') алынган «калмак» (''«калу, калырга»'')<ref>[http://kalmyki.narod.ru/projects/kalmykia2005/html/ocherki_1/1_II_1.htm Исторические предпосылки сложения калмыцкой народости]</ref>, [[монгол теле]]ннән «халих» («''читкә киткәннәр''»), ойрат теленнән халимаг («''катнаш''») сүзеннән дигән фикерләр бар, үзатамалары — кальмг (''хальмг'').

== Халык саны ==
Калмыкларның гомуми саны ~200 мең тирәсе. Күпчелеге [[РФ]] территориясендә яши.  [[2002 ел]] (''җәяләр эчендә [[2010 ел]]гы, ↑ - арткан, ↓ - кимегән'') халык исәбен алу саннары буенча, [[РФ]] төбәкләрендә 174 400 (183 372 ↑) калмык исәпкә алынган, шуның эченнән [[Калмыкия Республикасы]]нда 155 900 (162 740 ↑), [[Әстерхан өлкәсе]]ндә 7 200 (6 624 ↓), [[Волгоград өлкәсе]]ндә 1 600 (1 576 ↓), [[Ростов өлкәсе]]ндә 900 (878 ↓) калмык яши. Калмыклар шулай ук [[Кыргызстан]]да ([[Ыссык Күл өлкәсе]]ндә ~6 мең тирәсе ''калмаклар''), [[Казакъстан]]да, [[Украина]]да яши. [[XX гасыр]]да [[АКШ]]та (''Джерси штаты, [[Филадельфия]]'') зур гына (''~2 мең тирәсе кеше'') калмык диаспорасы барлыкка килә (''[[1953 ел]]да [[Европа]]дан күчкәннәр''). [[Көнбатыш Европа]] илләрендә (''[[Алмания]], [[Франса|Франция]] һ.б.'')  шулай ук калмык диаспоралары бар. Калмыклар үз милли телләрендә — [[калмык теле]]ндә сөйләшәләр, барысы да диярлек [[рус теле]]н белә. [[Дин]] тотучы калмыклар, нигездә, [[Буддизм|буддистлар]] (''махаяна, Гелугпа мәктәбе''), калмыкларның  азчылык өлеше — [[православие]] динен тотучылар.
[[Әстерхан өлкәсе]]ндә ышанучы Калмык халкының бер өлеше өчен [[Зур Богдо]] тавы изге урын булып тора.

== Тарих ==
[[File:Kalmyks 01.jpg|thumb|250px|right|Калмыклар]]
[[File:Kalmyks 02.jpg|thumb|250px|right|Калмык биючеләре]]
[[File:Kalmyk Encampment.jpg|thumb|250px|right|Калмык хотоны (''авылы'')]]
[[Файл:Тюльпан ансамбле.jpg|200px|thumb|right|[[Тюльпан (ансамбль)|«Тюльпан»]] ансамбле]]
[[Файл:Тюльпан ансамбле 1.jpg|300px|thumb|right|Калмык биючеләре [[Далай-лама XIV]] белән. ''[[Һиндстан]], [[2014 ел|2014]]'']]
[[File:Oirat Caravan.jpg|250px|thumb|left|Ойрат кәрваны]]
[[Файл:Калмык_2.jpg|200px|thumb|left|Калмык хатын-кызлары]]
[[File:Kalmyk by Repin.jpg|87px|thumb|right|[[Илья Репин|И.Е. Репин]]. ''«Калмык ир-аты»''.]]
[[File:Kalmykia 1720.jpg|right|thumb|250px|Калмыклар җире (''яшел төстә''). ''[[1720 ел|1720]]'']]
[[Файл:Калмык_1.jpg|200px|thumb|right|Калмык җайдагы]]
[[Файл:Калмык.jpg|200px|thumb|right|Калмык]]
Калмыкларның борынгы бабалары — [[XVII гасыр]] башында [[Россия империясе]]нә күчеп (''дэрбэт'' һәм ''торгут'' кабиләләреннән якынча 270 000 кеше), рус {{comment|багынлыгы|подданство}} алган көнбатыш монгол ''ойратлар''.  [[XVII гасыр]] уртасында алар [[Россия империясе]] составында {{comment|мохтар|автоном}} [[Калмык ханлыгы]] (''Торгоут ханлыгы'') ({{lang-xal|Хальмг хана улус}}) төзи, ханлык ойратларның кабиләләре  буенча 4 олыска бүленә: ''дэрбэтлар, торгутлар, кошутлар, чорослар'' (''Калмыкларның олыска бүленеп йөртелүе хәзерге заманда да [[РФ]] һәм чит илләрдә яшәүче калмыкларның социаль һәм сәяси тормышларына тәэсир итүен дәвам итә''). Калмык ханлыгы 70-75 мең җайдактан торган гаскәр куя алган.
 
[[1771 ел]]да калмыкларның [[Россия империясе]]ндәге кысуга түзә алмаган зур өлеше [[Кытай]]га күчеп китә. Шуңа бәйле рәвештә Калмык ханлыгы бетерелә. Калмык җирләренә [[руслар|рус]] һәм [[украиннар|украин]] керәстияннары күчеп килә, алар далага утрак тормыш, җир эшкәртү кебек яңалыклар алып килә. Калмыкларның күпчелеге [[Калмык гаскәре]]ндә исәптә тора, азчылыгы [[Урал]], [[Ырынбур]], [[Терек]] казак гаскәрләрендә хезмәт итә. [[1806 ел]]да Дон калмыклары (''бузаулар'') җирләреннән [[Дон гаскәре өлкәсе]]ндә ''Калмык округы'' төзелә. [[XVIII гасыр]] азагыннан [[Дон]], [[Сал (елга)|Сал]], [[Маныч]] елгалары янында яшәүче калмыклар ''Дон казак гаскәре'' идарәсенә буйсына. [[1870 ел]]да әлеге калмык җирләре [[Дон гаскәре өлкәсе]]нә Югары, Урта, Түбән олыслар итеп кертелә. [[1877 ел]]да күчмә олыслар, [[Казаклар|казак]] станицаларына охшатып, утрак тормыш алып баручы Иловайский, Денисовский, Платовский, Власовский, Кутейниковская, Грабовский, Потаповский станица һәм хуторлары итеп үзгәртелә. Калмыклар [[казаклар]] белән бергә [[Россия империясе]]нең барлык сугышларында диярлек катнаша, мәсәлән, [[1812 елгы Ватан сугышы]]нда 3 500 гаскәридән торган 3 калмык полкы катнашып, [[Бородино бәрелеше|Бородино сугышында]] батырлык өчен 260 калмык Россия империясе орденнары белән бүләкләнә. Патша хөкүмәте империянең [[көньяк]] чикләрен саклауда, ил эчендәге фетнәләрне (шул исәптән, [[1708 ел]]гы Булавин фетнәсен, [[Башкорт күтәрелеше (1681-1684)|1681-1684 еллардагы Башкорт күтәрелеше]], [[1705 ел|1705]]-[[1711 ел]]лардагы Башкорт баш күтәрүләрен һ.б.) бастыруда калмыкларны файдаланып килә. 
{{цитата|автор=[[Морат Аджи]]|Мәскәү Далада калмык кулы белән сугыша}}  
[[1884 ел]]да ''Калмык округы'' бетерелеп, җирләре ''Сал округына'' кертелә. [[1917 ел]]гы [[Октябрь инкыйлабы]]ннан соң калмыкларның бер өлеше Әстерхан фетнәсендә катнаша. [[Кызыл гаскәр]]дән җиңелгәч, фетнәдә катнашкан калмыклар [[мөһаҗир]]леккә китә. [[1920 ел]]ның [[яз]]ында гына калмык җирләрендә [[РСФСР|Советлар хакимияте]] урнаша башлый. [[1920 ел]]ның [[4 ноябрь|4 ноябрендә]] [[ССРБ]] БҮБК һәм [[РСФСР]] ХКШ карары белән [[башкала]]сы [[Әстерхан]] (''[[1928 ел]]дан'' [[Элиста]]) булган [[Калмыкия|Калмык автоном өлкәсе]] төзелә. [[1935 ел]]ның [[20 октябрь|20 октябрендә]] [[Сталинград өлкәсе|Сталинград краендагы]] [[Калмыкия|Калмык АӨ]] [[Калмыкия|Калмык АССР]] итеп үзгәртеп төзелә. [[Бөек Ватан сугышы]] елларында калмык җирләренең зур өлешен [[алманнар]] басып ала. [[Өченче рейх]] белән хезмәттәшлек иткән ''Калмык атлы гаскәрендә'' (кавалерия корпусында) 3 500 калмык катнаша. Шуны сәбәп итеп, ССРБ Югары шурасының [[1943 ел]]ның [[27 декабрь|27 декабре]] карары белән [[Калмыкия|Калмык АССР]] бетерелә. ССРБ ХКШ [[1943 ел]]ның [[28 декабрь|28 декабре]] карары белән калмык халкы (92 мең кеше) [[Алтай крае|Алтай]] һәм [[Красноярск крае|Красноярск]] крайларына, [[Омск өлкәсе|Омск]], [[Новосибирск өлкәсе|Новосибирск]] өлкәләренә сөргенгә җибәрелә. Кырыс сөрген шартларында  калмыкларның бер өлеше һәлак була. [[1957 ел]]да [[ССРБ]] хөкүмәте калмыкларны аклый, [[Ставрополь крае]] эчендә [[Калмыкия|Калмык АӨ]] төзелә, [[1958 ел]]ның [[июль|июлендә]] [[Калмыкия|Калмык АӨ]] [[Калмыкия|Калмык АССР]] итеп үзгәртелә, [[1994 ел]]дан [[Калмыкия Республикасы]]. Сөргендәге калмыкларның күпчелеге (72 600 кеше) [[1957 ел|1957]]-[[1959 ел]]ларда кире кайта. 
 
[[РФ]] һәм чит илләрдәге диаспораларда калмыкларның этномәдәни оешмалары эшли, мәсәлән, [[2000 ел]]да оешкан «Калмык студентларының  төбәкара берлеге» шундыйлардан.

== Хуҗалык итү ==
Калмыкларның төп кәсепләре булып күчмә һәм ярымкүчмә мал асрау торган.  Мөгезле эре терлек, [[сарык]], [[ат]], [[дөя]]не [[дала]]га иркенгә җибәреп асрыйлар. [[XIX гасыр]]ның икенче чирегеннән печән әзерләп, терлекләрне утарларда тота башлыйлар. [[Җәйрән]]нәргә ауга чыгалар.
 
[[Ат]] [[дирбия]]се, хатын-кызларның бизәнү әйберләре өчен [[тимер]]не чүкеп бизәк төшерүче, [[агач]]ны чокып савыт-саба ясаучы, [[күн]]нән савытлар, сумка тегүче һөнәр ияләре була.

Утрак тормышка күчкәч, [[дуңгыз]] асрау, [[үгез]] җигеп җир сөрү, [[XIX гасыр]] уртасыннан түбән [[Идел|Идел буе]] калмыкларында [[бакча]] үстерү, [[XX гасыр]] башыннан [[яшелчә культуралары|яшелчә]] үстерү, сугарулы [[дөге]] үстерү башлана. Торгутлар [[Идел]]дә һәм [[Каспий диңгезе]]ндә [[балык]] тоту белән дә шөгыльләнә, шулай ук [[тоз]] чыгаралар.

== Көнкүреш ==
Күчмә калмыкларның яши торган [[йорт]]лары – [[тирмә]] (юрта, ''гер'', баштарак сүтелмәгән хәлдә арбаларда күчерелеп йөртелгән).  Калмык [[авыл]]ы (''хотон'') [[ир]] нәселе буенча бер-берсенә туган [[гаилә]]ләрдән торган 4-10 [[тирмә]]дән гыйбарәт булган. Тирмәләр [[түгәрәк]] ясап куела, түгәрәк уртасына [[төн]]гә [[терлекчелек|терлекләр]] кертеп калдырыла. Хотоннар башында ''зайсанг'' торган ''аймакларга'', аймаклар ''олысларг''а берләшә.
 
Утрак тормышка күчкәч, башта җиргә казылган [[йорт]]ларда (''землянка''), ярымземлянкаларда яшиләр. Соңрак сугылган [[саман]] кирпечтән яки кәстән өелгән [[дивар]]лы йортлар сала башлыйлар, йорт түбәсен кәс яки [[балчык]] катыш [[камыш]] белән ябалар. Бай калмыклар кирпечтән яки бүрәнәдән рус йортына охшаган йортлар төзетәләр.

==== Киемнәр ====
Ир-атның эчке [[кием]]е ак күлмәк (''киилг''), чалбардан (''шалвр'') тора. Калмыклар өскә бишмәт (''бюшмюд'') кияләр, кыныга тыгылган пычак аскан билбау буалар, сул [[колак]]та алка йөртәләр, чәчләрне озын итеп үстереп, толымга үрәләр, өлкән яшьтәге калмыклар чәчләрен,  баш түбәсендә бер тотам чәч калдырып, кырып йөртәләр. Калмык [[кыз]] балаларының өс киеме [[Кавказ]] халыкларыныкына охшаш. Алар 12-13 яшьтән алып, кияүгә чыкканчы күкрәкне һәм билне кысып торучы корсет (''камзул'') кия, корсет өстеннән [[киҗе-мамык]]тан тегелгән бастырма якалы, биленнән бөрмәле күлмәк (''бииз''), күлмәк өстеннән кафтан (''терлг'') кия. Чәчләрен толымга үрә, биек башлык (''җатг, халвнг'') кия. [[Аяк]]ка очлы борынлы, кара я кызыл төстәге үкчәле итек кия. Ир-ат һәм хатын-кыз баш киеменең өсте кызыл [[ефәк]] чук белән бизәлә (шунлыктан калмыкларга «кызылчуклар» дигән [[кушамат]] тагылган).

==== Ризыклар ====
Төп ризыклары — [[ит]] (күпчелек [[сарык]] ите, элегрәк заманда җиргә күмеп пешерелгән сарык түшкәсе), иттән пешерелгән ризыклар: ит шулпасы (''шелюн''),  [[пилмән]], [[казылык]];  [[сөт]] ризыклары: сыр, [[эремчек]] (''адмг''), [[кымыз]] (''чиген''), сыер сөтеннән ясалган кефир (''чидмег''), эремчек суыннан куылган [[аракы]] (''арька''), аракы куудан калган [[эремчек]] куесыннан [[кыш]] өчен [[кояш]]та киптереп ясалган корт (''хурс''). Калмыклар яңа сауган сөт эчмәгән. Төче камырдан күмәч (''гуйр''), [[коймак]] (''цельвиг''), [[бавырсак]] (''борцок'') әзерләгәннәр. Төп [[эчемлек]]ләре — такта (''кирпеч'') [[чәй]]дән пешерелгән, [[сөт]], [[май]], [[тоз]], төрле тәмләткечләр (''мөшкәт, дәфнә яфрагы'') салган [[эчемлек]].

Күчмә калмыклар кулланган савыт-саба — [[казан]], май яза торган гөбе, агачтан эшләнгән чәй савыты (''домб''), ит сала торган савыт (''тавг''). Эретелгән майны [[терлекчелек|терлек]] [[ашказаны]]ннан яки эчәгесеннән тегелгән капчыкта саклаганнар. [[XX гасыр]]ның беренче чирегендә кулланылышка фарфор һәм фаянс савыт-саба керә башлый.

==== Гаилә ====
Калмыкларда катгый рәвештә ир-ат ягыннан туганнарга бернинди буында да үзара өйләнешергә ярамаган. Кыз өчен [[калым]] түләгәннәр, кыз артыннан [[бирнә]] җибәргәннәр. Кыз урлау, ''левират'' һәм ''сорорат'' киң таралган була. Бай калмыклар бердән артык [[хатын]] белән торган. [[Килен]] ире ягы туганнарына киенгән килеш кенә күренергә тиеш була.

[[Бәйрәм]]нәрдән иң әһәмиятлеләре — [[кыш]] башындагы [[Яңа ел]] (''Зул''), [[февраль]]дә Ак ай [[бәйрәм]]е (''Цаган сар''), [[җәй]]ге [[Су]] бәйрәме (''Урюс сар'').

== Халык авыз иҗаты ==
[[Файл:Калмык 3.jpg|200px|thumb|right|[[Владимир Путин|В. Путин]], Кирсан Илюмжинов (''{{comment|у|уңда}}'')]]
Калмыкларның [[фольклор|халык авыз иҗатына]] [[миф]]лар, [[легенда]]лар, [[әкият]]ләр, каһарманнар турында [[дастан]]нар, [[йола]] [[җыр]]лары керә. Калмыкларның иң билгеле [[фольклор]] әсәре — «Җангар» каһарман [[эпос]]ы. Үзенчәлекле фольклор төрләре дә бар: яхшылык теләү (''йорел''), каргау (''харал''), мактау (''мактал''), 3-4 юллык [[табышмак]]лар, [[туй]]да сүз белән ярышулар (''кемялген''), елау-сыктаулар.

Озын һәм кыска [[җыр]]лары бар. Озын җырлар (''уту дун'') аерым гына, уен коралыннан башка җырлана. Кыска җырлар (''ахр дун'') думбырага кушылып башкарыла.

Калмык ирләре биюе кызу [[тизлек]]тә, хатын-кыз биюе салмаграк ритмда башкарыла.

Музыка уен коралларыннан ''бииве, шовшур'' дип аталаган флейталар, ''җимбур'' дип аталган сорнай, [[Сарытау]] [[гармун]]ына охшаган ''икел'' дип аталган [[гармун]], кыллы ''хур'' һәм чиртмә ''шударга'' уен кораллары кулланылган. Өч кыллы думбыра һәм [[Монголия|монгол]] цимбалының кардәше булган ''җингинур'' уен кораллары хәзерге калмык халык уен кораллары оркестрларында файдаланыла. Борынгы заманда калмыкларга [[Тибет]]тан кергән уен кораллары (мәсәлән, ''бүрә, үкер-бүрә'' дигән озын торбалар, [[кеше]]нең бот сөягеннән ясала торган ''ганглин'' дигән кыска торба, ком сәгатенә охшаган барабаннар, кулга тотып (''бармакларга киеп'') уйный торган кыңгыраулар, ''даркша'' тарелкалары) бөтенләй кулланылмый башлаган.

== Чыганаклар ==
# Большая российская энциклопедия. В 35 томах . Том 12  (Исл-Кан). М.: НИ БРЭ, 2008. ISBN 978-5-85270-343-9

== Әдәбият ==
# Джангар. Калмыцкий героический эпос (перевод С. Липкина). М., 1958.
# Ользеева С.З. Калмыцкие обычаи и традиции. [[Элиста]], 2003.
# Бичеев Б.А. Дети Неба – синие Волки. Мифолого-религиозные основы формирования этнического сознания калмыков. Элиста, 2005.
# Бадмаева Ц.А. Философско-культурологический анализ традиционной калмыцкой культуры. Элиста, 2006.

== Сылтамалар ==
* [http://kalmyki.narod.ru/projects/kalmykia2005/html/ocherki_1/1_V_5.htm  Калмыкия тарихы] {{ref-ru}}
* [http://kalmykia400.ru/    Сайт, посвященный 400-летию добровольного вхождения Калмыцкого народа в состав Российской Федерации] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170917054924/http://kalmykia400.ru/ |date=2017-09-17 }}
* [http://russian7.ru/post/priklyucheniya-kalmykov-v-rossii/  Приключения калмыков в России]

{{Яхшы мәкалә}}
{{commonscat|Kalmyks}}
== Искәрмәләр ==
{{искәрмәләр}}

[[Төркем:Россия халыклары]]
[[Төркем:Калмыклар]]