Subklavyen arter
İnsanlarda, subklavyen arterler, köprücük kemiğinin altında yer alan üst toraksın ana arterleridir. Aort arkından kan alırlar. Sol subklavyen arter, sol kola kan sağlar ve sağ subklavyen arter, baş ve toraksı besleyen bazı dallar vererek sağ kola kan sağlar. Vücudun sol tarafında, subklavyen arter doğrudan aort kemerinden çıkarken, sağ tarafta subklavyen arter,sağ common karotid arter ile beraber brakiyosefalik arterden çatallanır.
Subklavyen arterin vücudun her iki tarafındaki dalları, vertebral arter, internal torasik arter, tiroservikal gövde, kostoservikal gövde ve dorsal skapular arterdir. Subklavyen arter, ilk kaburganın yan sınırında aksiller arter olur.
Yapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]Başlangıcından sonra subklavyen arter, yanal olarak anterior ve medial skalen kasların arasından(anteriorun ön,medialin arka kısmından) geçer. Bu, skalenus anteriorun önüne giden subklavyen venin tersidir. Subklavyen arter, birinci kaburganın yan sınırını geçerken aksiller arter olur.[1][2]
Sağ subklavyen arter, sağ sternoklaviküler eklemin arkasındaki brakiyosefalik arterden çıkarken, sol subklavyen arter aort arkından çıkar.[1][3] Bu nedenle, seyirlerinin ilk bölümünde iki damar, uzunluk, yön ve komşu yapılarla ilişki açısından farklılık gösterir.[4] Yetişkinlerde sol subklavyen arterin uzunluğu yaklaşık 6, sağ subklavyen arterinki ise yaklaşık 9 cm'dir. Her ikisi de 9–12 mm genişliğe sahiptir.
Kısımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kolay kavranabilmesi için her subklavyen arter üç bölüme ayrılmıştır:
- Preskalen kısım olarak da bilinen birinci kısım,[4] damarın başlangıcından skalenus anterior kasının medial sınırına kadar uzanır.[1]
- Skalen kısmı olarak da bilinen ikinci kısım, skalenus anterior kasının arkasında yer alır.
- Postskalen kısım olarak da bilinen üçüncü kısım, kasın yan kenarından aksiller arter haline geldiği birinci kaburganın dış sınırına kadar uzanır.[2]
Dallar
[değiştir | kaynağı değiştir]Subklavyen arterlerin her biri beş ana arter verir: vertebral arter, iç torasik arter, tiroservikal gövde, kostoservikal gövde ve dorsal skapular arter.[1][4]
| Kısımlar | Dallar | Seyir |
|---|---|---|
| İlk kısım
Kökeninden scalenus anterior medial sınırına |
Vertebral arter | Servikal vertebranın transvers foraminasında kraniyal olarak hareket eder,[1] karşı taraftaki vertebral arterle birleşerek baziler arteri oluşturur ve Willis çemberine katılır. |
| İç torasik arter | Kaburgaların arkasından kaudal olarak akar, anterior interkostal dallar verir, damarları memeyi deler ve superior epigastrik arter ve muskulofrenik arterde sonlanır. | |
| Tiroservikal gövde | Çok kısadır. İnferior tiroid arteri, supraskapular arter ve transvers servikal arter (trunkus servikodorsalis) dallarına ayrılır. | |
| İkinci kısım
Scalenus anterior arkasında yalan |
Kostoservikal gövde | Superior interkostal arter ve derin servikal artere ayrılır. |
| Üçüncü bölüm
Skalenus anteriorun yanal sınırı ile ilk kaburganın dış sınırı arasında |
Dorsal skapular arter | İkinci veya üçüncü bölümden. Levator scapulae ve rhomboid kasını beslemek için geriye doğru geçer. |
İşlev
[değiştir | kaynağı değiştir]Subklavyen arterler, kolları besleyen kanın çoğunu taşır.[3] Ayrıca boyun ve beyne de bir miktar kan sağlar.
Klinik önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Subklavyen arterin sıkışması torasik outlet sendromuna (TOS) sebep olabilir.[5]
Subklavyen arterler anevrizmaya karşı savunmasız olabilir.[5]
Subklavyen çalma sendromu, vertebral arterin dallanmasından önceki herhangi bir noktada subklavyen arterin tıkanması veya daralmasıyla ortaya çıkar.[6] Bu, kanın vertebral arterden distal subklavyen artere yanlış yönde akmasına neden olabilir, bu da düşük basınç yüzünden olur.[7]
Subklavyen arterler görece yüzeyseldir ve ultrason kullanılarak görülebilir.[7]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu makaleye Gray's Anatomy'nin 20. baskısının 575. sayfasında yer alan kamu malı metin dahil edilmiştir.
- ^ a b c d e Valji, Karim, (Ed.) (1 Ocak 2006), CHAPTER 7 - Upper Extremity Arteries (İngilizce), Philadelphia: W.B. Saunders, ss. 182-203, ISBN 978-0-7216-0621-7, 10 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Ocak 2021
- ^ a b Hemmings, Hugh C.; Egan, Talmage D., (Ed.) (1 Ocak 2019), 24 - Cardiovascular Physiology: Integrative Function (İngilizce), Philadelphia: Elsevier, ss. 473-519, doi:10.1016/b978-0-323-48110-6.00024-7, ISBN 978-0-323-48110-6, 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Ocak 2021
- ^ a b Woodward, Paula J.; Griffith, James F.; Antonio, Gregory E.; Ahuja, Anil T., (Ed.) (1 Ocak 2018), Lower Cervical Level and Supraclavicular Fossa (İngilizce), Elsevier, ss. 124-129, doi:10.1016/b978-0-323-54800-7.50019-2, ISBN 978-0-323-54800-7, 13 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Ocak 2021
- ^ a b c Barral, Jean-Pierre; Croibier, Alain, (Ed.) (1 Ocak 2011), 11 - The subclavian arteries (İngilizce), Oxford: Churchill Livingstone, ss. 110-116, doi:10.1016/b978-0-7020-4351-2.00011-9, ISBN 978-0-7020-4351-2, 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Ocak 2021
- ^ a b Hallett, John W.; Mills, Joseph L.; Earnshaw, Jonothan J.; Reekers, Jim A., (Ed.) (1 Ocak 2009), chapter 18 - Thoracic Outlet Syndrome (İngilizce), Philadelphia: Mosby, ss. 318-335, doi:10.1016/b978-0-323-05726-4.00020-2, ISBN 978-0-323-05726-4, 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Ocak 2021
- ^ Caplan, Louis R.; Biller, José; Leary, Megan C.; Lo, Eng H., (Ed.) (1 Ocak 2017), Chapter 81 - Posterior Circulation: Large Artery Occlusive Disease and Embolism (İngilizce), San Diego: Academic Press, ss. 392-397, doi:10.1016/b978-0-12-803058-5.00081-3, ISBN 978-0-12-803058-5, 29 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Ocak 2021
- ^ a b Kern, Morton J.; Sorajja, Paul; Lim, Michael J., (Ed.) (1 Ocak 2018), 12 - Aortic, Renal, Subclavian, and Carotid Interventions (İngilizce), Elsevier, ss. 310-347, ISBN 978-0-323-47671-3, 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 5 Ocak 2021
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anatomi figürü: 21:06-03, Human Anatomy Online, SUNY Downstate Medical Center
- İnformatics.jax.org adresindeki şube şeması 4 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
