Cüneyd Orhon
Cüneyd Orhon | |
|---|---|
| Doğum | 25 Temmuz 1926 |
| Ölüm | 16 Haziran 2006 (79 yaşında) |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi |
| Meslek | Müzisyen |
| Evlilik | Özdal Orhon[1] |
Cüneyd Orhon (d. 25 Temmuz 1926, İstanbul - ö. 16 Haziran 2006), Türk kemençe müzisyeni ve eğitimci.
TRT'de 33 yıl kemençe sanatkârlığı ve idarecilik yaptı; 1975'te kuruluşundan itibaren Türk Musikisi Devlet Konservatuarı’nda kemençe dersleri verdi, pek çok öğrenci yetiştirdi.
Türk makam müziğinde üç telli kemençe ile birlikte dört telli kemençenin eğitiminin verilmesi ve icra edilişi sürecini başlatmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1926'da İstanbul'un Çamlıca semtinde doğdu. Babası Hilmi Bey polis, annesi Mihriban Hanım amatör müzisyendi.[2] Ruhsar (d. 1920) adında ablası, Marifi (1923) adında ağabeyi ve Süveyd adında ikiz kardeşi vardır.[3]
İlk ve orta öğrenim yılları babasının görev yerleri nedeniyle Türkiye'nin değişik yerlerinde geçti. Yükseköğrenimini 1949 yılında İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nini iç mimari bölümünde tamamladı.
Daha çok batı müziği dinleyerek yetişti ancak üniversite öğrencisi iken Türk müziğine ilgi göstermeye başladı. 1946 yılından itibaren Üsküdar Musiki Cemiyeti'ndeki dersleri takip etti, özellikle kemençe sesine hayranlık duydu. Dört yıl Emin Ongan'dan Türk müziği dersleri aldı. Ona ilk kemençesini kemençeci Aleco Bocanos hediye etti.
Sanatçı, 1946-1948 arasında Kemal Niyazi Seyhun'dan kemençe dersleri aldı. Ayrıca üniversitede Ercüment Berker'in ve daha sonra Nevzat Atlığ'ın şefliğini yaptığı üniversite korosuna katıldı.[2] Aynı dönemde Münir Nurettin Selçuk ile tanışıp onun konser heyetinde yer aldı.[2] Yirmi yıl solo konserlerinde Selçuk'a eşlik etti.
1949 yılında İstanbul Radyosu yayınlarına katılan Orhon, TRT'nin kurulmasıyla birlikte bu kurumda kemençe icracısı göreviyle çalışmaya başladı ve 1951'den 1985 yılına kadar TRT'nin çeşitli kademelerinde idarecilik yaptı.[4]
1961 yılında kısa bir dönem Bağdat Konservatuvarı'nda ders verdi. 1963-1966 arasında İstanbul Belediyesi Konservatuvar İcra Heyeti'nde yer aldı. Kısa süreli olarak gazinolarda kemençe çaldı; Colombia Plak şirketine danışmanlık yaptı. Mevlevi müziği ve semayı yurt dışında tanıtmak için çalışmalar yaptı.
1970 yılında, Türk müziği- batı müziği kutuplaşmasının zirvede olduğu sırada Barış Manço'nun isteği üzerine Dağlar Dağlar türküsünü notaya aldı ve gitara kemençe ile eşlik ederek seslendirdi. O yıllarda toplumda fazla bilinmeyen kemençeyi, bu eser sayesinde geniş kitlelere tanıttı.[2]
1975'e kurulan İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'nın kurucuları arasında yer aldı. 4 telli kemençe derslerinin müfredata eklenmesini sağladı ve "tel boyları eşitlenmiş 4 telli klasik kemençe" öğretmenliği yaptı. Çok uzun süre 4 telli kemençe metodu yazmak için çalıştı ancak tamamlayıp bastırmayı başaramadı.[2]
1999 yılında saz müzisyenleri Nevzat Sümer, Hüsnü Özenen, Necati Giray ve Mutlu Torun'un da bulunduğu eski kayıtları müzik albümü olarak yayımlandı.
16 Haziran 2006 tarihinde tedavi gördüğü hastanede öldü.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Bardakçı, Murat (11 Ekim 1998). "Öteki Dünya". Hurriyet. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2010.
- ^ a b c d e Kaygusuz, Nermin (Ocak 2008). "Türk Müziğinde Bir "Beyefendi" Cüneyd Orhon… Prof. Nermin Kaygusuz : Musiki Dergisi". 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2023.
- ^ Halili, Sercan (2011). "Cüneyd Orhon'un kemençe icrasının özellikleri". Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ Bardakçı, Murat (13 Aralık 1998). "Üstadlar beğenmedi ama Baba devlet sanatçısı yaptı". Hurriyet. 13 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2010.
- ^ "Aramızdan Ayrılışının 4. Yılında Cüneyd Orhon ve Kendi Kaleminden "Tel Boyları Eşitlenmiş 4 Telli Klasik Kemençe-1985"". Musiki Dergisi. 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2010.
- Genel
- Nergis Orhon Soydaner (2013). Kemençenin senyörü Cüneyd Orhon. Pan. ISBN 978-605-4518-59-3.