Afganistan pasaportu
| Afgan pasaportu | |
|---|---|
 Afgan pasaportunun ön kapağı. | |
| İlk yayınlanma tarihi | 1880 |
| Veren kuruluş |  Afganistan |
| Belge türü | Pasaport |
| Uygunluk şartları | Afganistan vatandaşlığı |
| Bitiş süresi | 5-10 yıl |
| Maliyet | 5,000-10,000 Afgani (AFN)[1] |
 |
| Bu kategoride yer alan maddeler Afganistan hükûmeti ve siyasetinin bir parçasıdır. |
Afgan pasaportu Pasaport Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası seyahat amacıyla Afgan vatandaşlarına verilir. Geçerli bir Afgan kimlik kartına (Tazkira) sahip olan her kişi, her 5-10 yılda bir yenilenen bir Afgan pasaportu[2][3][4] için başvurabilir ve alabilir.[5]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk Afganistan pasaportu 1880 yılında Emir Abdurrahman Han tarafından tanıtıldı.
Eylül 2011 tarihinde Dışişleri Bakanlığı, Afgan diplomatlar ve kamu görevlileri için makinede okunabilir iki tür pasaport çıkarılmaya başladı. Pasaportlar Birleşik Krallık'ta üretildi.[6][7] Yeni pasaport projesi, Avustralya hükûmeti ve Uluslararası Göç Örgütü'nün mali desteğiyle 2006 yılında başlatıldı.
Bilgisayarlı kimlik kartlarının verilmesinden sonra, Afgan hükûmeti, 120.900.000 dolarlık bir proje olan uluslararası standartta bilgisayarlı pasaport vermeyi 2013 yılı Ocak ayında başlatmayı planladı. Bu değişikliklerle, gelecek seçimlerde büyük dolandırıcılıklara karşı hükûmetin yolsuzluğu önlemeye yardımcı olması ve güvenlik durumunu iyileştirmesi bekleniyor.
2013 yılının Mart ayında, yeni uluslararası standart e-pasaport Afganistan'ın tüm vatandaşlarına tanıtıldı.[8] Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Janan Musazai'ye göre, "fotoğraf sayfasında, 16 güvenlik kodu bulunmaktadır."[6] Bilgisayarlı kimlik kartlarının ihracı da aynı ay içerisinde başlandı.[9] 2017 yılında yeni bir Afgan e-pasaportun maliyeti 5.000 Afgani idi (100 ABD Doları).[10] 10 yıllık pasaport için 10.000 AFN tutarında ücret gerekmektedir. Şu anda günde 10.000'e kadar Afgan pasaportu verilebilmektedir.[11] Bu sayının 15.000'e ulaşması bekleniyor.[12] Önceden, pasaportlar elle yazılmış olup; artık geçerli değildir.[13] Ocak 2016 itibarıyla yaklaşık bir milyon yeni bilgisayarlı Afgan pasaportu çıkarıldı.[14]
Pasaport dağıtım merkezleri Afganistan'ın birçok ilinde mevcuttur[15][16][17] ve bunların başlıcaları Kabil Eyaletindedir.[18] Kabil'de toplam dört farklı noktada pasaport dağıtımı yapıldığına inanılıyor.[19] Pasaport Genel Müdürlüğü, bir yılda 500.000 pasaport çıkardığını ve 4,2 milyarın üzerinde AFN işlem ücreti topladığını belirtti.[11][20][21] Pasaport, seyahat belgesi olmasının yanı sıra SIM kart satın almak, Western Union aracılığıyla para almak, banka hesabı açmak, ev kiralamak veya otellerde konaklamak için de kullanılabilir.[22]
Sıradan pasaportlar (diplomatik ya da hizmet pasaportu dışındakiler) Afgan elçilikleri ve yurt dışındaki konsolosluklar tarafından verilebilir.[23] 15 Ağustos 2021'de Kabil'in Düşüşü'nden sonra gelen bir duraklamanın ardından, Afganistan İslam Emirliği, uluslararası tanınırlığını koruyan ve eski hükûmet Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin adını taşıyan pasaportların verilmesine o yılın sonundan önce yeniden başlandı.[24] Mart 2022'de Taliban'ın "Afganistan İslam Emirliği" adını taşıyan yeni bir tasarımı tanıttığı bildirilmiş olsa da,[25] Pasaport Dairesi müdür yardımcısı Shirshah Quarishi, Ağustos 2022'de yeni verilen pasaportların yeni bir tasarım taşımayacağını söyledi. Bu yeni tasarım, muhtemelen önceki rejimi tanımaya devam eden diğer ülkeler tarafından seyahat için kabul edilmelerini sağlamak amacıyla alınan bir karardı.[26]
Vize gereksinimleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Henley Visa Kısıtlamaları Endeksinde Afganistan için yapılan araştırmaya göre Uluslararası seyahat kısıtlamaları söz konusu olduğunda, Afganistan en son sırada yer almıştır. Henley Vize Kısıtlamaları Endeksi 20 Temmuz 2022 raporuna göre Afganistan vatandaşları sınır kapısında vize alarak veya vizesiz yalnızca 27 ülkeye seyahat edebilmektedirler. Bu sebepten dolayı Afganistan vatandaşları Dünya'da seyahat özgürlüğü açısından 112. (en son) sırada yer almaktadır.[27] İktidardaki Afganistan İslam Emirliği uluslararası alanda tanınmadığı için, uluslararası seyahat için kabul edilen, eski uluslararası tanınmış hükûmet olan Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin adını taşıyan pasaportlar vermeye devam ediyor. Ancak, 15 Ağustos 2021'de Kabil'in düşmesinin ardından Afganistan'daki birçok büyükelçiliğin kapatılması nedeniyle Afganistan'dan yabancı vize almak zordur.[24]
Yolsuzluk
[değiştir | kaynağı değiştir]Ağustos 2015'te, Afganistan'ın TOLOnews gazetesi bazı İran ve Pakistan vatandaşlarının sahte Afgan pasaportları elde ettiğini bildirdi.[28] Geçtiğimiz günlerde "yurtdışındaki bazı sahtecilerin pasaport kitapçıkları hazırlayıp bunları gizlice ülkeye soktukları ve halka dağıttıkları" bildirildi.[29][30][31] Ayrıca bazı kişilerin, hızlı bir şekilde Afgan pasaportu alabilmelerini sağlayan sahte acil tıbbi belgeler için yüzlerce ABD doları ödediği de bildirildi.[32]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;refworld.orgisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Passport office to verify paper ID cards of applicants". Pajhwok Afghan News. 10 Ağustos 2023. 15 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ "Online Application for Passport Resumes in Kabul". Khaama Press. 9 Nisan 2022. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ "Passports to be issued only on e-ID cards". Pajhwok Afghan News. 10 Mart 2021. 5 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ "Applicants above 15 to get 10-year passports". Pajhwok Afghan News. 18 Nisan 2022. 7 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ a b Meer Agha Nasrat Samimi, (Ed.) (17 Eylül 2011). "Foreign ministry issues computerised passports". Pajhwok Afghan News (PAN). 10 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2012.
- ^ Ataullah Khpelwak, (Ed.) (18 Eylül 2011). "Foreign ministry issues computerised passports (Video)". Pajhwok Afghan News. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2011.
- ^ Ahmad Quraishi, (Ed.) (24 Mart 2013). "Machine-readable passport system put in place". Pajhwok Afghan News. 28 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013.
- ^ Ghulam Hussain Zakiri, (Ed.) (24 Şubat 2013). "14m Afghans to get computerised ID cards in a year". Pajhwok Afghan News. 6 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2013.
- ^ Azizullah Hamdard, (Ed.) (5 Mart 2013). "Countrywide electronic passports soon". Pajhwok Afghan News. 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2014.
- ^ a b "Over 500,000 Passports Issued Last Solar Year: Officials". TOLOnews. 2 Nisan 2023. 7 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ağustos 2023.
- ^ "15,000 Passports Distributed Each Day: Spokesman". TOLOnews. 9 Nisan 2023. 12 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2019.
- ^ "Afghanistan Launches Online Passport Application Service". TOLOnews. 14 Ocak 2016. 5 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2021.
- ^ "Thousands of People Rush Passport Department in Herat". TOLOnews. 25 Ağustos 2023. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023.
- ^ "Passport offices to open in another 14 provinces: IEA". Ariana News. 5 Aralık 2021. 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ "Passport distribution begins in Baghlan as well". Pajhwok Afghan News. 6 Aralık 2021. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ "Passport Distribution Begins in Kabul, Other Provinces". TOLOnews. 2 Mart 2023. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023.
- ^ "Officials Say 4 Passport Distribution Centers Will Be Opened in Kabul". TOLOnews. 23 Ağustos 2022. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;TOLO-184564isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Passport Office generates over 4b afs revenue in a year". Pajhwok Afghan News. 23 Ağustos 2022. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ "Only e-IDs or passports accepted for SIM card purchases". Ariana News. 19 Temmuz 2023. 17 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2023.
- ^ "Passport Information". afghanemb-canada.net. Embassy of Afghanistan in Ottawa. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2016.
- ^ a b Amy Cheng; Haq Nawaz Khan (6 Ekim 2021). "Hundreds of Afghans gather outside passport office as Taliban resumes issuing travel documents". The Washington Post. 17 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2021.
- ^ "Afghan diplomats under pressure from Taliban regime". Agence France-Presse. France 24. 14 Mart 2022. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022.
New passports issued in Kabul now refer to the country by the Taliban's name, the Islamic Emirate of Afghanistan
- ^ Dawi, Akmal (24 Ağustos 2022). "Taliban Make Millions From Passports Issued to Fleeing Afghans". Voice of America. 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2015.
- ^ "Fraud in Passport Office Revealed After Iranian National Got Afghan Passport". TOLOnews. 22 Ağustos 2015. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.
It is now said many Iranians and Pakistanis seek out Afghan passports in order to get easier access to the UAE.
- ^ "Officials: 3 Million Passport Booklets to Arrive in 2 Weeks". TOLOnews. 23 Mayıs 2022. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
- ^ "Group involved in printing fake passports arrested". Pajhwok Afghan News. 23 Mayıs 2022. 18 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2022.
- ^ "Afghan passports up for grabs in black market". Pajhwok Afghan News. 17 Eylül 2021. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ "Some people get passports on fake illness documents". Pajhwok Afghan News. 2 Ocak 2022. 2 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2023.