Laissez faire
| Makale serilerinden |
| Ekonomik sistemler |
|---|
|
Üst terimler
|
| Makale serilerinden |
| Kapitalizm |
|---|
| Makale serilerinden |
| Liberalizm |
|---|
 |
| Makale serilerinden |
Laissez faire (Fransızca telaffuz: [lese fɛʁ] (
dinle), (Türkçe: Ne isterlerse yapsınlar), özel insan grupları arasındaki işlemlerin her türlü ekonomik müdahaleden (sübvansiyonlar veya düzenlemeler gibi) muaf olduğu bir ekonomik sistem türüdür.
Bir düşünce sistemi olarak laissez-faire şu aksiyomlara dayanır: "Birey toplumdaki temel birimdir, yani sosyal hesaplamadaki ölçüm standardıdır; bireyin doğal bir özgürlük hakkı vardır; ve doğanın fiziksel düzeni uyumlu ve kendi kendini düzenleyen bir sistemdir." Orijinal ifade laissez faire, laissez passer'dir ve ikinci kısmı "(şeylerin) olmasına izin ver" anlamına gelmektedir. Bu deyiş genellikle Vincent de Gournay'e atfedilir.[1]
Laissez-faire'in bir diğer temel ilkesi, piyasaların doğal olarak rekabetçi olması gerektiğidir ki bu kural laissez-faire'in ilk savunucuları tarafından her zaman vurgulanmıştır.
Fizyokratlar, laissez-faire'in ilk savunucularıydı ve "17. yüzyıl Fransa'sında büyüyen korkunç ve sakatlayıcı vergilendirme ağının" yerini alacak bir impôt unique, yani toprak rantı vergisini savunuyorlardı.[2]
Onların görüşüne göre sadece toprak vergilendirilmelidir çünkü sadece toprak üretkendir.[3][4][5]
Laissez-faire savunucuları, hükûmetin ekonomik sektörden neredeyse tamamen ayrılmasını savunmaktadır.[6] Laissez-faire ifadesi daha geniş bir Fransızca ifadenin parçasıdır ve kelimenin tam anlamıyla "[o/onlar] yapsın" anlamına gelir, ancak bu bağlamda ifade genellikle "olmasına izin vermek" ve ifadede "rahat" anlamına gelir. Hiçbir zaman tam bir tutarlılıkla uygulanmamamış olsa da, laissez-faire kapitalizmi 18. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmış ve Adam Smith'in Ulusların Zenginliği adlı kitabıyla daha da popüler hale gelmiştir.[7][8]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anarko-kapitalizm
- Avusturya okulu
- Klasik liberalizm
- Serbest piyasa anarşizmi
- Liberteryenizm
- Minarşizm
- Güçlü Bir Yürek
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ellen Judy Wilson; Peter Hanns Reill (1 Ağustos 2004). Encyclopedia Of The Enlightenment. Infobase Publishing. s. 241. ISBN 978-0-8160-5335-3. 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2012.
- ^ Rothbard, Murray (1995). An Austrian Perspective on the History of Economic Thought. Edward Elgar Publishing. ss. 371. ISBN 0-945466-48-X.
- ^ Gaffney, Mason. "The Taxable Surplus of Land: Measuring, Guarding and Gathering It". 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2014.
- ^ Gaspard, Toufick. A Political Economy of Lebanon 1948–2002: The Limits of Laissez-faire. Boston: Brill, 2004. Print
- ^ Fizyokrasi (PDF), 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 25 Temmuz 2014
- ^ Quick Reference Handbook Set, Basic Knowledge and Modern Technology (revised) by Edward H. Litchfield, Ph.D
- ^ Edward H. Litchfield. "Quick Reference Handbook Set, Basic Knowledge and Modern Technology" (revised ed.).
- ^ "Adam Smith". Encyclopædia Britannica. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
 | Ekonomi veya finans ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |