Muhammed Şah (Babür imparatoru)
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Mayıs 2017) |
Bu maddedeki üslubun, ansiklopedik bir yazıdan beklenen resmî ve ciddi üsluba uygun olmadığı düşünülmektedir. |
Muhammed Şah | |||||
---|---|---|---|---|---|
12. Babür İmparatoru | |||||
Hüküm süresi | 1719-1748 | ||||
Taç giymesi | 29 Eylül 1719'da Tacpur | ||||
Önce gelen | II. Cihan Şah | ||||
Sonra gelen | Ahmed Şah Bahadır | ||||
Vekil | Seyyid Kardeşler (1719-1722) | ||||
Doğum | 1702 Fatehpur | ||||
Ölüm | 26 Nisan 1748 (45 Yaşında) Delhi | ||||
Defin | Delhi | ||||
Eş(ler)i | Badşah Begüm | ||||
Çocuk(lar)ı | Şehriyar Şah Bahadır Ahmed Şah Bahadır Tac Muhammed Badshah Begum Jahan Afruz Banu Begum | ||||
| |||||
Babası | Khujista Akhtar | ||||
Annesi | Kudsiye Begüm | ||||
Dini | İslam |
Muhammed Şah (d. 7 Ağustos 1702, Gazne - ö. 16 Nisan 1748, Delhi), 12. Babür İmparatorudur. Asıl adı Ruşan Akhtar Bahadır olan Muhammed Şah, yönetimi sırasında Babür İmparatorluğunda idari açıdan dağılmaya sebep olan politikalar izlenmiş, sanat ve kültürde ise önemli gelişmeler yaşanmıştır.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhammed Şah 1702 yılında Gazne'de (günümüzde Afganistan'da) Prens Khujista Akhtar adıyla doğdu. Hızlı öğrenen ve annesinden iyi eğitim alan Muhammed Şah, yöneticilik yeteneğini geliştirdi. Babür İmparatorluğu'nda daha önceki padişahların kısa süreli yönetimleri onun tahta çıkmasını kolaylaştırsa da Seyyid Kardeşler, 17 yaşındaki Muhammed Şah'ı kukla gibi kullanarak Babür İmparatorluğu'nun hızlıca dağılmasına sebep olmuştur.
Saltanatı
[değiştir | kaynağı değiştir]29 Eylül 1719'da Muhammed Şah adıyla Kızıl Kale'de tahta çıkmıştır. Ancak Seyyid Kardeşler tarafından sıkı gözetim altında tutulan yeni imparator, Seyyid Hasan Ali Han Barha ve onun kardeşi Babür başkomutanı Seyyid Hüseyin Ali Han Barha olduğunu çok iyi farkına varan Muhammed Şah, Nizâmülmülk Âsafcâh ve onun arkadaşları Mîr Kamerüddîn Han, Zain ud-din Ahmed Han gibi kişiler yönetime ağırlığını koymuşlardır. Seyyid Kardeşler taht için hak iddia eden Prens Muhammed İbrahim'i hızlı bir şekilde mağlup ederek Kasım 1720 Muhammed Şah'ın sorunsuzca tahtta kalmasını sağlamışlardır.
21 Şubat 1722'de Babür İmparatoru Muhammed Şah, I. Asaf Jah'ı Sadrazam olarak atamış ve Babür İmparatorluğu nevvablıklara bölünmeye başlamıştır.
Saray ve Ordu
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Muhammad Amin Khan Turani was the commander and chief of the Mughal Army, his forces dissolved the administration of Sayyid Brothers.
-
Asaf Jah I was instated as the Grand Vizier of the Mughal Empire on 21 February 1722.
-
The Nawab of Awadh, Saadat Ali Khan commanded and trained most of the Mughal Army.
-
Alivardi Khan, the wealthy and trustworthy Nawab of Bengal.
-
Muhammad Khan Bangash, was the Nawab of Farrukhabad.
-
Jai Singh II patronised a Zij in honour of Muhammad Shah.
-
Dost Mohammad Khan, the founder of the Nawab of Bhopal.
-
Anwaruddin Khan was Nawab of the Carnatic
İdari ve Kültürel gelişmeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Muhammed Şah'ın saltanatı sırasında mahkeme dili Farsça yerine Urduca yapılmıştır. Kavvali gibi müzikler yaygınlaşmıştır ve kurdurduğu yeni nesil mahkemeler Güney Asya'da hızla yayılmıştır. Dini kurumlar içinse mektepler gibi eğitim merkezlerini çoğaltmıştır. Onun saltanatı sırasında Kur'an Urduca'ya ve Farsçaya çevrilmiştir. Ayrıca onun saltanatı sırasında resmi Türk elbise ve normalde giyilen yüksek soyluluk belirtilen elbiseleri değiştirmiştir.
Nadir Şah istilası
[değiştir | kaynağı değiştir]13 Şubat 1739'da Nadir Şah komutasındaki Afşarlar, Safevi Hanedanı ve yerel Pers beylerini yenmiş, Batı Cephesinde zaferler kazanıp Osmanlı İmparatorluğu ile barış görüşmelerine başladıktan sonra Nadir Şah yönünü Hindistan'a çevirerek zengin ama zayıf Babür İmparatorluğu'nun ordusunu Karnal Muharebesinde mağlup ettikten sonra Delhi'yi işgal ederek Babür İmparatoru Muhammed Şah'ı esir almıştır. Sonrasında ise Delhi'yi yağmalamıştır.
Ölüm
[değiştir | kaynağı değiştir]Manupur Savaşı'nda (1748) Moğol Ordusu'nun zaferi, birçok kişinin savaşta ölmesiyle ağır bir yenilgi oldu. Başlangıçta bu gizli tutuldu ancak haberler Moğol İmparatoru Muhammed Şah'a ulaştığında, konuşamaz hale geldi, aniden hastalandı ve üç gün boyunca dairesinden çıkmadı. Bu süre boyunca oruç tuttu. Korumaları onu yüksek sesle ağladığını ve savaşta hayatını kaybeden Kamaruddin han için "Onun kadar sadık birini tekrar nasıl getirilebilirim? "diye haykırdığını duyabiliyorlardı. 26 Nisan 1748'de üzüntüden öldü. Muhammed Şah'ın türbesi Nizamuddin Dargah kompleksinde bir çit içinde bulunmaktadır.[1][2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ name="Mughal-Ottoman relations Sharif of Mecca"
- ^ Farooqi, N.R. (1989). Mughal-Ottoman relations: a study of political & diplomatic relations between Mughal India and the Ottoman Empire, 1556-1748. Idarah-i Adabiyat-i Delli. 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]Wikimedia Commons'ta Muhammad Shah ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur