İçeriğe atla

Muhammed Şah (Babür imparatoru)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Muhammed Şah
12. Babür İmparatoru
Hüküm süresi1719-1748
Taç giymesi29 Eylül 1719'da Tacpur
Önce gelenII. Cihan Şah
Sonra gelenAhmed Şah Bahadır
VekilSeyyid Kardeşler (1719-1722)
Doğum1702
Fatehpur
Ölüm26 Nisan 1748 (45 Yaşında)
Delhi
DefinDelhi
Eş(ler)iBadşah Begüm
Çocuk(lar)ıŞehriyar Şah Bahadır
Ahmed Şah Bahadır
Tac Muhammed
Badshah Begum
Jahan Afruz Banu Begum
Tam adı
Roshan Akhtar Bahadır
BabasıKhujista Akhtar
AnnesiKudsiye Begüm
Diniİslam

Muhammed Şah (d. 7 Ağustos 1702, Gazne - ö. 16 Nisan 1748, Delhi), 12. Babür İmparatorudur. Asıl adı Ruşan Akhtar Bahadır olan Muhammed Şah, yönetimi sırasında Babür İmparatorluğunda idari açıdan dağılmaya sebep olan politikalar izlenmiş, sanat ve kültürde ise önemli gelişmeler yaşanmıştır.

Bu Babür İmparatoru Muhammed Şah tahtında otururken.

Muhammed Şah 1702 yılında Gazne'de (günümüzde Afganistan'da) Prens Khujista Akhtar adıyla doğdu. Hızlı öğrenen ve annesinden iyi eğitim alan Muhammed Şah, yöneticilik yeteneğini geliştirdi. Babür İmparatorluğu'nda daha önceki padişahların kısa süreli yönetimleri onun tahta çıkmasını kolaylaştırsa da Seyyid Kardeşler, 17 yaşındaki Muhammed Şah'ı kukla gibi kullanarak Babür İmparatorluğu'nun hızlıca dağılmasına sebep olmuştur.

29 Eylül 1719'da Muhammed Şah adıyla Kızıl Kale'de tahta çıkmıştır. Ancak Seyyid Kardeşler tarafından sıkı gözetim altında tutulan yeni imparator, Seyyid Hasan Ali Han Barha ve onun kardeşi Babür başkomutanı Seyyid Hüseyin Ali Han Barha olduğunu çok iyi farkına varan Muhammed Şah, Nizâmülmülk Âsafcâh ve onun arkadaşları Mîr Kamerüddîn Han, Zain ud-din Ahmed Han gibi kişiler yönetime ağırlığını koymuşlardır. Seyyid Kardeşler taht için hak iddia eden Prens Muhammed İbrahim'i hızlı bir şekilde mağlup ederek Kasım 1720 Muhammed Şah'ın sorunsuzca tahtta kalmasını sağlamışlardır.

21 Şubat 1722'de Babür İmparatoru Muhammed Şah, I. Asaf Jah'ı Sadrazam olarak atamış ve Babür İmparatorluğu nevvablıklara bölünmeye başlamıştır.

İdari ve Kültürel gelişmeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
İfade Zuban-i Urdū-yi Muʿallá ("Dilin yüce Horde") yazılı Nastaʿlīq script.

Muhammed Şah'ın saltanatı sırasında mahkeme dili Farsça yerine Urduca yapılmıştır. Kavvali gibi müzikler yaygınlaşmıştır ve kurdurduğu yeni nesil mahkemeler Güney Asya'da hızla yayılmıştır. Dini kurumlar içinse mektepler gibi eğitim merkezlerini çoğaltmıştır. Onun saltanatı sırasında Kur'an Urduca'ya ve Farsçaya çevrilmiştir. Ayrıca onun saltanatı sırasında resmi Türk elbise ve normalde giyilen yüksek soyluluk belirtilen elbiseleri değiştirmiştir.

Nadir Şah istilası

[değiştir | kaynağı değiştir]
Savaş arasındaki Nadir Şah komutasındaki Afşar kuvvetleri ve Babür Ordusu.

13 Şubat 1739'da Nadir Şah komutasındaki Afşarlar, Safevi Hanedanı ve yerel Pers beylerini yenmiş, Batı Cephesinde zaferler kazanıp Osmanlı İmparatorluğu ile barış görüşmelerine başladıktan sonra Nadir Şah yönünü Hindistan'a çevirerek zengin ama zayıf Babür İmparatorluğu'nun ordusunu Karnal Muharebesinde mağlup ettikten sonra Delhi'yi işgal ederek Babür İmparatoru Muhammed Şah'ı esir almıştır. Sonrasında ise Delhi'yi yağmalamıştır.

Muhammed Şah ile Nadir Şah
Cenaze.

Manupur Savaşı'nda (1748) Moğol Ordusu'nun zaferi, birçok kişinin savaşta ölmesiyle ağır bir yenilgi oldu. Başlangıçta bu gizli tutuldu ancak haberler Moğol İmparatoru Muhammed Şah'a ulaştığında, konuşamaz hale geldi, aniden hastalandı ve üç gün boyunca dairesinden çıkmadı. Bu süre boyunca oruç tuttu. Korumaları onu yüksek sesle ağladığını ve savaşta hayatını kaybeden Kamaruddin han için "Onun kadar sadık birini tekrar nasıl getirilebilirim? "diye haykırdığını duyabiliyorlardı. 26 Nisan 1748'de üzüntüden öldü. Muhammed Şah'ın türbesi Nizamuddin Dargah kompleksinde bir çit içinde bulunmaktadır.[1][2]

  1. ^ name="Mughal-Ottoman relations Sharif of Mecca"
  2. ^ Farooqi, N.R. (1989). Mughal-Ottoman relations: a study of political & diplomatic relations between Mughal India and the Ottoman Empire, 1556-1748. Idarah-i Adabiyat-i Delli. 5 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Wikimedia Commons'ta Muhammad Shah ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur