İçeriğe atla

Eugenia Charles

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dame Eugenia Charles
DBE
2. Dominika Başbakanı
Görev süresi
21 Temmuz 1980 - 14 Haziran 1995
Başkan Aurelius Marie
Clarence Seignoret
Crispin Sorhaindo
Yerine geldiği Oliver Seraphin
Yerine gelen Edison James
Kişisel bilgiler
Doğum 15 Mayıs 1919(1919-05-15)
Pointe Michel, Dominika
Ölüm 6 Eylül 2005 (86 yaşında)
Fort-de-France, Martinik
Partisi Özgürlük Partisi
Bitirdiği okul Toronto Üniversitesi
Londra Ekonomi Okulu

Dame Mary Eugenia Charles DBE (15 Mayıs 1919 - 6 Eylül 2005), Dominikalı siyasetçi. 21 Temmuz 1980 ve 14 Haziran 1995 tarihleri arasında Dominika Başbakanlığı yaptı. Dominika'daki ilk kadın avukat, Dominika'nın ilk başbakanıydı. Hollanda Antilleri'ndeki Lucina da Costa'dan sonra Karayipler'deki ikinci kadın başbakanıydı. Amerika'da kendi başına hükûmet başkanı olarak seçilen ilk kadın oldu. Herhangi bir Dominik başbakanının en uzun dönemine hizmet etti ve Hindistan'daki Indira Gandhi'nin ve Sri Lanka'daki Sirimavo Bandaranaike'nin arkasından dünyanın üçüncü en uzun süredir hizmet veren kadın Başbakanı oldu.[1]

Kişisel yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Josephine (evlilik öncesi soyadı Delauney) ve John B. Charles'in kızı Eugenia Charles,[2] Dominika'nın Saint Luke bölgesindeki Pointe Michel balıkçı kasabasında doğdu. Ailesi, özgür insanların soyundan gelen "renkli burjuvazinin" bir parçası olarak kabul ediliyordu. Babası zengin bir toprak sahibi olan ve ihracat-ithalatta ticari çıkarları olan bir mason idi.[3]

O zamanlar Dominika'daki adanın tek kız ortaokulu olan Katolik Manastır Okulu'na gitti. Daha sonra Charles, sömürge sulh ceza mahkemesinde çalışırken hukuk alanına ilgi duymaya başladı.[3] Uzun yıllar Alastair Forbes'un asistanı olarak çalıştı. Kanada'daki Toronto Üniversitesi'nde (1947 yılında mezun oldu) okuduktan sonra, Birleşik Krallık'a taşındı ve orada Londra Ekonomi Okulu'ndan mezun oldu. Sigma Gamma Rho'nun kızlar birliği üyesiydi. Bardan geçti ve adanın ilk kadın avukatı olduğu Dominika'ya döndü. Mülkiyet hukukunda uzmanlaştı.[3]

Charles hiç evlenmedi ve çocuk sahibi olmadı. 1991 yılında Britanya İmparatorluk Nişanı aldı.[3]

Siyaset kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
Charles, ABD Başkanı Ronald Reagan ile Beyaz Saray'ın Oval Ofisinde Grenada'da devam eden olaylar hakkında bir araya geldi

Charles, 1960'larda basın özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalara karşı siyasette kampanya yapmaya başladı. Dominika Özgürlük Partisi'nin (DFP) kurulmasına yardımcı oldu ve 1970'lerin başından 1995'e kadar partinin lideri oldu.[3] 1970 yılında Meclis Binasına seçildi ve 1975 yılında Muhalefet Lideri oldu.[3] 1978 yılında Dominika Britanya'dan bağımsızlığını kazandıktan sonra görevine devam etti.

Charles, DFP'nin ilk seçim zaferi olan 1980 seçimlerini kazandıktan sonra Başbakan oldu.[4] Kitlesel protestolar dolayısıyla ülkenin ilk başbakanı Patrick John görevden alındıktan sonra yerine geçen Oliver Seraphin'den görevi devraldı. Ayrıca 1980-1990 yılları arasında Dominika'nın Dışişleri Bakanlığı,[5] 1980-1995 yılları arasında Maliye Bakanlığı ve Doğu Karayip Devletleri Örgütü'nün (OECS) başkanlığını yaptı.[6]

1981 yılında iki askerî darbe girişimiyle yüzleşti. O yıl Dominika Ordusu komutanı Frederick Newton, Roseau'daki polis merkezine saldırı düzenleyerek bir polis memurunun ölümüne neden oldu.[7] Newton ve diğer beş asker 1983 yılında saldırıda suçlu bulundu ve idam cezasına çarptırıldı.[7]

1981 yılında, çoğunlukla beyaz üstünlükçü ve Ku Klux Klan gruplarına bağlı Kanadalı ve Amerikalı bir paralı asker grubu eski Başbakan Patrick John'u iktidara getirmek için bir darbe planladı. Komplocuların Kırmızı Köpek Operasyonu kodadlı girişimi, New Orleans, Louisiana'daki Amerikalı federal ajanları tarafından engellendi. Bu girişim, kısa bir süre önce Küba'da başarısız olan Domuzlar Körfezi Çıkarması'na atıfta bulunarak "Bayou of Pigs" olarak adlandırıldı.[8]

Charles, Amerika Birleşik Devletleri'nin Grenada'nın işgalindeki rolüyle dış dünya tarafından daha çok tanındı. Grenada Başbakanı Maurice Bishop'un tutuklanması ve infazının ardından Charles, daha sonra Doğu Karayip Devletleri Örgütü başkanı olarak görev yaptı ve müdahale için ABD, Jamaika ve Barbados'a başvurdu.[3] Televizyonda ABD başkanı Ronald Reagan'la birlikte işgali desteklerken göründü. Gezeteci Bob Woodward, ABD'nin Dominika hükûmetine milyonlarca ABD doları ödediğini ve bunların bir kısmının CIA tarafından Bayan Charles'ın ABD'nin Grenada'ya müdahalesine verdiği destek için "ödeme" olarak kabul edildiğini bildirdi.[9]

Charles ve partisi, Karayip standartlarına göre muhafazakâr olarak kabul ediliyordu. Ancak Amerikalı gözlemciler, onun siyasetinin çoğunda merkezci, hatta bazı sosyal refah programlarını desteklediği için solcu olduğunu düşündüler. Onun için önemli olan diğer konular, yolsuzlukla mücadele kanunları ve bireysel özgürlüktü.[kaynak belirtilmeli] Bu ve diğer konulardaki tavizsiz tavrı nedeniyle "Karayiplerin Demir Leydisi" (ilk "Demir Leydi" olarak anılan Margaret Thatcher) olarak tanındı.[10]

Son yılları ve ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

Üçüncü döneminde popülerliğinin azalmasıyla Charles, 1995 yılında emekli olduğunu açıkladı. DFP daha sonra 1995 seçimlerini kaybetti.[4] Emekli olduktan sonra Charles, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve yurtdışında konuşma anlaşmaları yaptı. İnsan haklarını tanıtan ve adaleti teşvik etmek için seçimleri gözlemleyen eski ABD Başkanı Jimmy Carter'ın Carter Merkezi'ne katıldı.

30 Ağustos 2005 tarihinde Charles, kalça protezi ameliyatı için Fort-de-France, Martinik'teki bir hastaneye girdi. 6 Eylül'de akciğer embolisi nedeniyle öldüğünde 86 yaşındaydı.[4][10]

  1. ^ "Eugenia Charles". 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 
  2. ^ The International Who's Who 2004. Psychology Press. 2003. s. 302. ISBN 9781857432176. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 
  3. ^ a b c d e f g Pattullo, Polly (8 Eylül 2005). "Obituary: Dame Eugenia Charles". The Guardian. 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  4. ^ a b c Goldman, Lawrence (2013). Oxford Dictionary of National Biography 2005–2008 (İngilizce). Oxford University Press. s. 210. ISBN 9780199671540. 14 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 
  5. ^ Current Biography Yearbook (İngilizce). H. W. Wilson Co. 1 Ocak 1986. s. 89. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 
  6. ^ "Caricom Biography". 10 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2007. 
  7. ^ a b "Ex-Commander Hanged For Dominica Coup Role". The New York Times. Associated Press. 9 Ağustos 1986. 22 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  8. ^ Crask, Paul (1 Ocak 2011). Dominica (İngilizce). Bradt Travel Guides. s. 15. ISBN 9781841623566. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 
  9. ^ Woodward, Bob, Veil: the Secret Wars of the CIA 1981-1987, New York: Simon and Schuster, 1987, ss. 290, 300.
  10. ^ a b "Eugenia Charles, Pioneering Dominica Leader Known As 'Iron Lady', Succumbs At 86". Jet (İngilizce). Johnson Publishing Company. 10 Ekim 2005. s. 17. 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 

Konuyla ilgili yayınlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Siyasi görevi
Önce gelen
Oliver Seraphin
Dominika Başbakanı
1980-1995
Sonra gelen
Edison James