Chuquicamata
Chuquicamata, Şili'nin kuzeyinde, Atacama Çölü'nde bir kent. Calama kentine yaklaşık 15 km uzaklıktadır. Yeryüzündeki, insanlarca açılan en büyük yapay çukur olan Dünya'nın en büyük bakır madeni ile ünlüdür.
Geçmiş
[değiştir | kaynağı değiştir]Bölgede, işgalci ispanyolların gelmesinden çok önce yerleşim vardır. Chuquicamata sözcüğü Aymara dilinde gelip, kökeni bölgeye ilk yerleşenlere dayanır. Şili, topraklardaki resmi kontrolünü, Güherçile savaşı ve izleyen antlaşmalarla sürdürür. Ancak bakır rezervlerinin varlığı daha sonraları kavranılır.
Maden
[değiştir | kaynağı değiştir]Enstitüleşme
[değiştir | kaynağı değiştir]1912'de ABD firması Guggenheim Bros. madeni ekonomisine alır. Bir yıl sonrasında ilk çalışmalar başlatılır ve 1915 ilkbaharında Chuquicamata, elektroliz kazanımlı bakırın üretimine başlar. 1923'te Guggenheim Bros. madeni Anaconda Copper Mining Company'ye transfer eder. 11 Temmuz 1971'deki anayasa reformu ile bakır üretimi devletleştirilir ve maden günümüze değin devlet enstitüsü Codelco tarafından ekonomiye kazandırılır.
Kazanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Günlük 180.000 ton % 1,5 oranında bakır içerikli kayaçtan, yaklaşık 2.500 ton yüksek kaliteli bakır elde edilir. Günümüzde yıllık 600.000 ton bakır çıkarılmaktadır. Maden yaklaşık 4.300 m uzunluğunda, 3.000 m genişliğinde 850 m derinliğindedir. Bu yaklaşık 13 km² bir alana ve teorik olarak hacimsel 11 km³'e denk gelir. Gelecek yıllarda madenin 1,3 km ye kadar derinleştirilmesi planlanmaktadır. Statik problemler ve tam madenden geçen tektonik yer hareketleri, daha büyük bir derinliğe ulaşılmasına engel olur.
İnsan ve çevreye etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Yaklaşık 22.000 işçi madende çalışır. Maden, olasılıkla yakında Chuquicamata şehir bölgesine ulaşacaktır. Bakır kazanımı sırasında ortaya çıkan toz, birçok hastalığın sebebidir (tipik akciğer hastalıkları, astım ve birkaç kanser çeşidi). Şili, uluslararası çevre antlaşmalarının içinde bulunduğundan, insanların sağlık risklerinin azaltılması için, bölge halkının 2007 yılına kadar Calama şehrine yerleştirilmesi gerekmektedir. Eğer 2012 yılına kadar yüzeydeki bakır tükenirse, üretime yer altında devam edilecektir.
Bakır üretimi bölgede çevre kontaminasyonuna en büyük etkendir. Arsenik ve diğer zehirli kimyasalları içeren atık sular, on yıllar boyunca hemen çöle boşaltılmış ve doğayı kontamine etmiştir. Çölde su yetersiz derecede mevcut olduğundan ve çok pahalı bir şekilde karşılandığından, günümüzde bu atık suyun bir bölümü yeniden işlenir ve dolaylı olarak kullanılır.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Codelco Chile - Chuquicamata division (ing)
- Google Maps coğrafi planı19 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.