EPPO Code: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Arşiv bağlantısı eklendi |
||
2. satır: | 2. satır: | ||
== EPPO kodu veritabanı == |
== EPPO kodu veritabanı == |
||
Tüm kodlar ve ilişkili adları bir veritabanına (EPPO Global Database) dahil edilmiştir. Toplamda, EPPO veritabanında listelenen 93.500'den fazla [[tür]] vardır:<ref>{{ |
Tüm kodlar ve ilişkili adları bir veritabanına (EPPO Global Database) dahil edilmiştir. Toplamda, EPPO veritabanında listelenen 93.500'den fazla [[tür]] vardır:<ref>{{Web kaynağı | title = EPPO Codes: building blocks for information systems | url = https://www.eppo.int/media/uploaded_images/MEETINGS/Meetings_2021/webinar/02_EPPO_Codes_2021_ASR_VL.pdf | url-status = live | archive-date = 22 Haziran 2021 | access-date = 4 Kasım 2021 | publisher = [[European and Mediterranean Plant Protection Organization]] | format = PDF | arşivurl = https://web.archive.org/web/20211104130252/https://www.eppo.int/media/uploaded_images/MEETINGS/Meetings_2021/webinar/02_EPPO_Codes_2021_ASR_VL.pdf | arşivtarihi = 4 Kasım 2021}}</ref> |
||
* 55.000 bitki türü (örn. [[Kültivar|kültür]] bitkileri, yabani bitkiler ve yabani otlar) |
* 55.000 bitki türü (örn. [[Kültivar|kültür]] bitkileri, yabani bitkiler ve yabani otlar) |
||
8. satır: | 8. satır: | ||
* 11.500 mikroorganizma türü (örn. [[bakteri]], [[Mantarlar|mantar]], [[virüs]], viroid ve virüs benzeri) |
* 11.500 mikroorganizma türü (örn. [[bakteri]], [[Mantarlar|mantar]], [[virüs]], viroid ve virüs benzeri) |
||
Bitkiler beş harfli bir kodla, diğer organizmalar altı harfli bir kodla tanımlanır. Birçok durumda kodlar, [[cins]]in ilk üç veya dört harfinden ve [[tür]]ün ilk iki harfinden türetilen, organizmanın [[İkili adlandırma|bilimsel adının]] [[Nimonik|anımsatıcı]] kısaltmalarıdır.<ref name=eppo>{{ |
Bitkiler beş harfli bir kodla, diğer organizmalar altı harfli bir kodla tanımlanır. Birçok durumda kodlar, [[cins]]in ilk üç veya dört harfinden ve [[tür]]ün ilk iki harfinden türetilen, organizmanın [[İkili adlandırma|bilimsel adının]] [[Nimonik|anımsatıcı]] kısaltmalarıdır.<ref name=eppo>{{Web kaynağı | title = EPPO Codes | url = https://www.eppo.int/RESOURCES/eppo_databases/eppo_codes | website = www.eppo.int | publisher = EPPO | language = en | arşivurl = https://web.archive.org/web/20181007223146/https://www.eppo.int/RESOURCES/eppo_databases/eppo_codes | arşivtarihi = 7 Ekim 2018}}</ref> Örneğin, [[Mısır (bitki)|mısıra]] ( ''Zea mays'' ) "ZEAMA" kodu atanmıştır; patates geç yanıklığı ( ''[[Phytophthora infestans]]'' ) için kod "PHYTIN" dir. Her organizma için benzersiz ve sabit kod, türlerin kaydedilmesi için kestirme bir yöntem sağlar. EPPO kodu, genellikle aynı tür için farklı eşanlamlıların kullanılmasıyla sonuçlanan bilimsel adlar ve taksonomide yapılan revizyonların neden olduğu sorunların çoğunu önler. Taksonomi değiştiğinde, EPPO kodu aynı kalır.<ref name="eppo" /> EPPO sistemi hükümet kuruluşları, koruma kurumları ve araştırmacılar tarafından kullanılmaktadır.<ref name="francis2009">{{cite journal |last1=Francis |first1=A |last2=Warwick |first2=S I |title=The Biology of Canadian Weeds. 142. Camelina alyssum (Mill.) Thell.; C. microcarpa Andrz. ex DC.; C. sativa (L.) Crantz. |journal=Canadian Journal of Plant Science |date=Temmuz 2009 |volume=89 |issue=4 |pages=791–810 |doi=10.4141/CJPS08185}}</ref><ref name="mair2016">{{cite journal |last1=Mair |first1=Wesley |last2=Lopez-Ruiz |first2=Francisco |last3=Stammler |first3=Gerd |last4=Clark |first4=William |last5=Burnett |first5=Fiona |last6=Hollomon |first6=Derek |last7=Ishii |first7=Hideo |last8=Thind |first8=Tarlochan S |last9=Brown |first9=James KM |last10=Fraaije |first10=Bart |last11=Cools |first11=Hans |last12=Shaw |first12=Michael |last13=Fillinger |first13=Sabine |last14=Walker |first14=Anne-Sophie |last15=Mellado |first15=Emilia |last16=Schnabel |first16=Guido |last17=Mehl |first17=Andreas |last18=Oliver |first18=Richard P |title=Proposal for a unified nomenclature for target-site mutations associated with resistance to fungicides |journal=Pest Management Science |date=Ağustos 2016 |volume=72 |issue=8 |pages=1449–1459 |doi=10.1002/ps.4301|pmc=5094580 |pmid=27148866}}</ref> |
||
=== Örnek === |
=== Örnek === |
Sayfanın 01.26, 6 Ocak 2023 tarihindeki hâli
Eskiden Bayer kodu olarak bilinen bir EPPO kodu, Avrupa ve Akdeniz Bitki Koruma Örgütü (EPPO) tarafından, tarım ve mahsul koruma için önemli olan organizmaları (Bitkileri, zararlıları ve patojenleri) benzersiz şekilde tanımlamak için tasarlanmış bir sistemde kullanılan kodlanmış bir tanımlayıcıdır. EPPO kodları, hem bilimsel hem de yerel adlardan oluşan bir veritabanının temel bileşenidir. Başlangıçta Bayer Corporation tarafından başlatılmış olmasına rağmen, resmi kod listesi artık EPPO tarafından sağlanmaktadır.
EPPO kodu veritabanı
Tüm kodlar ve ilişkili adları bir veritabanına (EPPO Global Database) dahil edilmiştir. Toplamda, EPPO veritabanında listelenen 93.500'den fazla tür vardır:[1]
- 55.000 bitki türü (örn. kültür bitkileri, yabani bitkiler ve yabani otlar)
- 27.000 hayvan türü (örneğin böcekler, akarlar, nematodalar, kemirgenler), biyokontrol ajanları
- 11.500 mikroorganizma türü (örn. bakteri, mantar, virüs, viroid ve virüs benzeri)
Bitkiler beş harfli bir kodla, diğer organizmalar altı harfli bir kodla tanımlanır. Birçok durumda kodlar, cinsin ilk üç veya dört harfinden ve türün ilk iki harfinden türetilen, organizmanın bilimsel adının anımsatıcı kısaltmalarıdır.[2] Örneğin, mısıra ( Zea mays ) "ZEAMA" kodu atanmıştır; patates geç yanıklığı ( Phytophthora infestans ) için kod "PHYTIN" dir. Her organizma için benzersiz ve sabit kod, türlerin kaydedilmesi için kestirme bir yöntem sağlar. EPPO kodu, genellikle aynı tür için farklı eşanlamlıların kullanılmasıyla sonuçlanan bilimsel adlar ve taksonomide yapılan revizyonların neden olduğu sorunların çoğunu önler. Taksonomi değiştiğinde, EPPO kodu aynı kalır.[2] EPPO sistemi hükümet kuruluşları, koruma kurumları ve araştırmacılar tarafından kullanılmaktadır.[3][4]
Örnek
Taksonomik Sıra | Örnek takson | EPPO Kodu |
---|---|---|
Krallık | Hayvanlar alemi | 1ANIMK |
filum | Arthropoda | 1ARTHP |
alt şube | altı ayaklı | 1HEXAQ |
Sınıf | böcek | 1INSEC |
Emir | Hemiptera | 1HEMIO |
Alttakım | Sternorrhyncha | 1STERR |
Aile | Aleyrodidae | 1ALEYF |
cins | Bemisia | 1BEMIG |
Türler | Bemisia tabacı | BEMİTA |
Kaynakça
- ^ "EPPO Codes: building blocks for information systems" (PDF). European and Mediterranean Plant Protection Organization. 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2021. Birden fazla
|arşivtarihi=
ve|archive-date=
kullanıldı (yardım) - ^ a b "EPPO Codes". www.eppo.int (İngilizce). EPPO. 7 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Francis, A; Warwick, S I (Temmuz 2009). "The Biology of Canadian Weeds. 142. Camelina alyssum (Mill.) Thell.; C. microcarpa Andrz. ex DC.; C. sativa (L.) Crantz". Canadian Journal of Plant Science. 89 (4): 791–810. doi:10.4141/CJPS08185.
- ^ Mair, Wesley; Lopez-Ruiz, Francisco; Stammler, Gerd; Clark, William; Burnett, Fiona; Hollomon, Derek; Ishii, Hideo; Thind, Tarlochan S; Brown, James KM; Fraaije, Bart; Cools, Hans; Shaw, Michael; Fillinger, Sabine; Walker, Anne-Sophie; Mellado, Emilia; Schnabel, Guido; Mehl, Andreas; Oliver, Richard P (Ağustos 2016). "Proposal for a unified nomenclature for target-site mutations associated with resistance to fungicides". Pest Management Science. 72 (8): 1449–1459. doi:10.1002/ps.4301. PMC 5094580 $2. PMID 27148866.