İçeriğe atla

Kırgızistan bayrağı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.131.950 değişiklik
k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir)
CommonsDelinker (mesaj | katkılar)
Botlar
65.163 değişiklik
Flag_of_the_Kyrgyz_SSR_1936-1940.svg dosyası Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_(1936–1940).svg ile değiştirildi
 
(18 kullanıcı tarafından yapılan 33 ara revizyon gösterilmiyor)
17. satır: 17. satır:
|resim3_açıklaması =
|resim3_açıklaması =
|kullanan = [[Kırgızistan]]
|kullanan = [[Kırgızistan]]
|kabul_tarihi = 3 Mart 1992
|kabul_tarihi = {{yalın liste|
* 3 Mart 1992 (orijinal versiyon)
* 22 Aralık 2023 (güncel versiyon)}}
|göndere_çekilişi =
|göndere_çekilişi =
|kaldırılma_tarihi =
|kaldırılma_tarihi =
26. satır: 28. satır:
|fikir =
|fikir =
|tasarlayan =
|tasarlayan =
|kullanımı =Ulusal bayrak ve sancak {{FIAV|111111}} {{FIAV|normal}} {{FIAV|Mirror}}
|kullanımı =
⚫
}}'''Kırgızistan bayrağı''' ([[Kırgızca]]: Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Туусу, latin harfleriyle: Kyrgyz Respublikasynyn Mamlekettik Tuusu), [[Kırgızistan]]'ın [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'den ayrıldıktan sonra 3 Mart, 1992'de onayladığı ulusal [[bayrak]]tır.
}}


⚫
[[Kızıl]] bayrağın üzerinde [[sarı]] bir [[güneş]] vardır. Güneşin 40 ışını, 40 [[Kırgızlar|Kırgız]] boyunu belgiler. Güneşin içindeki yolların kesişimi, geleneksel Kırgız çadırının üstten görünümünü belgiler. Kızıl tüs (renk) ise barışı ve dürüstlüğü simgelemektedir.
⚫
[[Dosya:Kyrgyz flag yurt Tengri symbol.jpg|küçükresim|257x257pik|Kırgız çadırının kubbe noktasının görünümü]]
⚫
'''Kırgızistan bayrağı''' ([[Kırgızca]]:Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Туусу, latin harfleriyle: Kyrgyz Respublikasynyn Mamlekettik Tuusu) , [[Kırgızistan]]'ın [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'den ayrıldıktan sonra 3 Mart, 1992'de onayladığı ulusal [[bayrak]]tır.


== Tarihçe ==
⚫
[[Kızıl]] bayrağın üzerinde [[sarı]] bir [[güneş]] vardır. Güneşin 40 ışını, 40 [[Kırgızlar|Kırgız]] boyunu belgiler. Güneşin içindeki yolların kesişimi, geleneksel Kırgız çadırının üstten görünümünü belgiler. Kızıl tüs (renk) ise barışı ve dürüstlüğü belgilemektedir.
Kırgız isyancılar, [[1898 Andican ayaklanması]] sırasında ("Ulusal Kurtuluşun Beyaz Bayrağı" adı verilen) beyaz bayraklar taşıdılar.<ref name=":0">{{Kitap kaynağı|başlık=The revolt of 1916 in Russian Central Asia|tarih=2016|yer=Baltimore, Maryland|yayıncı=Johns Hopkins University Press|ad=Edward Dennis|soyadı=Sokol|isbn=978-1-4214-2050-9|ad2=Frederick S.|soyadı2=Starr}}</ref> Daha sonra [[1916 Orta Asya Ayaklanması]] sırasında, [[Cizzak]]'taki<ref name=":0" /> ayaklanmada ve Prebechakenska'ya yapılan saldırı sırasında tekrar kullanıldı.<ref>{{Web kaynağı | url = https://ghostarchive.org/varchive/_OO-QkMyyWo | başlık = Semirechye on Fire. A Story of Rebellion {{!}} Ghostarchive | erişimtarihi = 27 Aralık 2023 | çalışma = ghostarchive.org | arşivurl = https://web.archive.org/web/20240519015944/https://ghostarchive.org/varchive/_OO-QkMyyWo | arşivtarihi = 19 Mayıs 2024}}</ref>
[[Dosya:State flag of Kyrgyzstan.jpg|sol|küçükresim|1992'den 26 Aralık 2023'e kadar kullanılan bayrak]]
[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti|Sovyet yönetimi]] altında, günümüz Kırgızistan'ıyla aynı adı taşıyan [[Sovyetler Birliği'nin cumhuriyetleri listesi|Birlik Cumhuriyeti]], [[Sovyetler Birliği bayrağı]]ndan türetilen ve [[Komünizm]]i temsil eden ve 1953'te kabul edilen bir bayrak kullandı.<ref name=":1">{{Web kaynağı|url=https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan|başlık=Flag of Kyrgyzstan {{!}} Meaning, History & Symbol {{!}} Britannica|erişimtarihi=27 Aralık 2023|dil=İngilizce|çalışma=www.britannica.com|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230307045918/https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan|arşivtarihi=7 Mart 2023|ölüurl=hayır}}</ref> [[Sovyetler Birliği'nin dağılması]]ndan yaklaşık dört ay önce, 31 Ağustos 1991'de Kırgızistan bağımsızlığını ilan etti. Bununla birlikte Sovyetler Birliği dönemindeki bayrak, bağımsızlığın ilanından sonraki yedi ay boyunca ulusal bayrak statüsünü korudu.<ref name=":1" /> Kırgızistan'ın diğer yedi Sovyet sonrası devletle birlikte [[Birleşmiş Milletler]]'e kabul edilmesinden bir gün sonra, 3 Mart 1992'de 2023 yılına kadar kullanılan bayrak kullanıldı.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.com.tr/books?id=ZauSgqSl6ekC&pg=PA194&redir_esc=y|başlık=Complete Flags of the World|tarih=3 Kasım 2008|dil=İngilizce|yayıncı=Dorling Kindersley Limited|isbn=978-1-4053-3861-5|erişim-tarihi=7 Mayıs 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230507175827/https://books.google.com.tr/books?id=ZauSgqSl6ekC&pg=PA194&redir_esc=y|arşivtarihi=7 Mayıs 2023|ölüurl=hayır}}</ref>

2023'ün sonlarında, [[Cogorku Keneş]]'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, [[Kırgızistan kültürü|Kırgız kültürü]]nde "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen [[ayçiçeği]]ne benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.<ref name="rus.azattyk.org">{{Web kaynağı|url=https://rus.azattyk.org/a/32661945.html|başlık=Спикер Жогорку Кенеша заявил, что флаг Кыргызстана будет изменен|erişimtarihi=20 Aralık 2023|arşivtarihi=5 Kasım 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231105080803/https://rus.azattyk.org/a/32661945.html|tarih=31 Ekim 2023|ölüurl=hayır|dil=ru|çalışma=Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода)}}</ref><ref name="ReferenceA">{{Web kaynağı|url=https://rus.azattyk.org/a/32654799.html|başlık=Три варианта. Что хотят изменить во флаге Кыргызстана?|erişimtarihi=20 Aralık 2023|arşivtarihi=20 Aralık 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231220135601/https://rus.azattyk.org/a/32654799.html|tarih=26 Ekim 2023|ölüurl=hayır|dil=ru|çalışma=Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода)}}</ref> Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.<ref name="reuters.com">{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kyrgyzstan-moves-rid-national-flag-likeness-fickle-sunflower-2023-11-29/|başlık=Kyrgyzstan moves to rid national flag of likeness to 'fickle' sunflower|erişimtarihi=20 Aralık 2023|arşivtarihi=7 Aralık 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231207194839/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/kyrgyzstan-moves-rid-national-flag-likeness-fickle-sunflower-2023-11-29/|tarih=29 Kasım 2023|ölüurl=hayır|yayıncı=[[Reuters]]}}</ref><ref name="kommersant.ru">{{Web kaynağı|url=https://www.kommersant.ru/doc/6412438|başlık=Парламент Киргизии одобрил изменение солнца на государственном флаге|erişimtarihi=20 Aralık 2023|arşivtarihi=20 Aralık 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231220090821/https://www.kommersant.ru/doc/6412438|tarih=20 Aralık 2023|ölüurl=hayır|dil=ru|çalışma=Коммерсантъ}}</ref> Tasarı 22 Aralık'ta [[Kırgızistan cumhurbaşkanı|Cumhurbaşkanı]] [[Sadır Caparov]] tarafından imzalanarak yasalaştı<ref>{{Haber kaynağı|url=https://24.kg/english/282923_President_signs_law_on_new_flag_of_Kyrgyzstan/|başlık=President signs law on new flag of Kyrgyzstan|erişimtarihi=28 Aralık 2023|tarih=23 Aralık 2023|yayıncı=24.kg|ad=Baktygul|soyadı=Osmonalieva|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231226105909/https://24.kg/english/282923_President_signs_law_on_new_flag_of_Kyrgyzstan/|arşivtarihi=26 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref> ve kanun 26 Aralık'ta resmen yayımlanarak yürürlüğe girdi.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.inform.kz/ru/zakon-ob-izmenenii-flaga-vstupil-v-silu-v-kirgizstane-d861a6|başlık=Закон об изменении флага вступил в силу в Кыргызстане|erişimtarihi=28 Aralık 2023|tarih=26 Aralık 2023|yayıncı=Kazinform|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231227013820/https://www.inform.kz/ru/zakon-ob-izmenenii-flaga-vstupil-v-silu-v-kirgizstane-d861a6|arşivtarihi=27 Aralık 2023|ölüurl=hayır}}</ref>


==Tasarım==
==Tasarım==
Bayrakta kullanılan renk tonları aşağıda verilmiştir.
Bayrakta kullanılan renk tonları aşağıda verilmiştir.


{| class=wikitable width=60% style="text-align:center;"
{| class="wikitable" width="60%" style="text-align:center;"
|-
|-
! [[Dosya:Flag of Kyrgyzstan.svg|40px]]
! [[Dosya:Flag of Kyrgyzstan.svg|40x40pik]]
! style="background:#FF0000; width:100px; color:white;"| Kırmızı
! style="background:#FF0000; width:100px; color:white;" | Kırmızı
! style="background:#FFFF00; width:100px; color:black;" | Sarı
! style="background:#FFFF00; width:100px; color:black;" | Sarı
|-
|-
56. satır: 62. satır:
|}
|}


==Sembolizm==
=== Sembolizm ===
⚫
[[Dosya:Kyrgyz flag yurt Tengri symbol.jpg|küçükresim|upright=1.17|Kırgız çadırının kubbe noktasının görünümü]]
Bayrağın renkleri ve sembolleri kültürel, politik ve bölgesel anlamlar taşır. Kırmızı alan "cesaret ve yiğitlik" anlamına gelir <ref>https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/kyrgyzstan/</ref> ve Kırgızistan'ın ulusal kahramanı [[Manas]] tarafından kaldırıldığı iddia edilen amblemi ima eder. <ref>https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan</ref> <ref>https://books.google.com.tr/books?id=j894miuOqc4C&pg=PA629&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false</ref> [[Güneş]], barışı ve refahı temsil eder, <ref>https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/kyrgyzstan/</ref> 40 ışın Manas tarafından [[Moğollar]]a karşı savaşmak için birleştirilen boyların sayısını, <ref>https://books.google.com.tr/books?id=j894miuOqc4C&pg=PA629&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false</ref> <ref>https://books.google.com.tr/books?id=m4rpBQAAQBAJ&pg=PR18&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false</ref> ve sahip olduğu takipçilerin sayısını gösterir. <ref>https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan</ref> <ref>https://books.google.com.tr/books?id=ZauSgqSl6ekC&pg=PA194&redir_esc=y</ref>
Bayrağın renkleri ve sembolleri kültürel, politik ve bölgesel anlamlar taşır. Kırmızı alan "cesaret ve yiğitlik" anlamına gelir <ref name="cia.gov">{{Web kaynağı |url=https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/kyrgyzstan/ |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=7 Mayıs 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210622174332/https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/kyrgyzstan/ |arşivtarihi=22 Haziran 2021 |ölüurl=hayır }}</ref> ve Kırgızistan'ın ulusal kahramanı [[Manas]] tarafından kaldırıldığı iddia edilen amblemi ima eder.<ref name="britannica.com">{{Web kaynağı |url=https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=7 Mayıs 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20230307045918/https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan |arşivtarihi=7 Mart 2023 |ölüurl=hayır }}</ref><ref name="books.google.com.tr">{{Web kaynağı |url=https://books.google.com.tr/books?id=j894miuOqc4C&pg=PA629&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=7 Mayıs 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20230507175829/https://books.google.com.tr/books?id=j894miuOqc4C&pg=PA629&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |arşivtarihi=7 Mayıs 2023 |ölüurl=hayır }}</ref> [[Güneş]], barışı ve refahı temsil eder,<ref name="cia.gov"/> 40 ışın Manas tarafından [[Moğollar]]a karşı savaşmak için birleştirilen boyların sayısını,<ref name="books.google.com.tr"/><ref>{{Web kaynağı |url=https://books.google.com.tr/books?id=m4rpBQAAQBAJ&pg=PR18&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=7 Mayıs 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20230507175855/https://books.google.com.tr/books?id=m4rpBQAAQBAJ&pg=PR18&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |arşivtarihi=7 Mayıs 2023 |ölüurl=hayır }}</ref> ve sahip olduğu takipçilerin sayısını gösterir.<ref name="britannica.com"/><ref name="ReferenceB">{{Web kaynağı |url=https://books.google.com.tr/books?id=ZauSgqSl6ekC&pg=PA194&redir_esc=y |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=7 Mayıs 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20230507175827/https://books.google.com.tr/books?id=ZauSgqSl6ekC&pg=PA194&redir_esc=y |arşivtarihi=7 Mayıs 2023 |ölüurl=hayır }}</ref>

⚫
Güneşin merkezi, içeriden bakıldığında geleneksel bir Kırgız çadırının (yurt) tepesindeki çatının (tunduk) stilize edilmiş bir çizimini gösteriyor.<ref name="britannica.com"/><ref name="ReferenceB"/><ref>{{Web kaynağı |url=https://books.google.com.tr/books?id=gDLdfF7DyL0C&pg=PA254&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=7 Mayıs 2023 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20230507175855/https://books.google.com.tr/books?id=gDLdfF7DyL0C&pg=PA254&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |arşivtarihi=7 Mayıs 2023 |ölüurl=hayır }}</ref> Bu çadırlar günümüzde daha az kullanılsa da <ref name="britannica.com"/> bayrağa dahil edilmesi, "yaşamın kökenini", "zaman ve mekanın birliğini" ve aynı zamanda insanların " ocağı ve evi" ve onların tarihini sembolize eder.<ref name="britannica.com"/><ref name="ReferenceB"/>

=== Değişiklik teklifi ===
2023'ün sonlarında, [[Cogorku Keneş]]'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, [[Kırgızistan kültürü|Kırgız kültürü]]nde "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen [[ayçiçeği]]ne benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.<ref name="rus.azattyk.org"/><ref name="ReferenceA"/> Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.<ref name="reuters.com"/><ref name="kommersant.ru"/>


Bayağın kırmızı de pek çok eleştirinin kaynağı olmuştur. Bazıları bunun ülkenin çalkantılı tarihini çağrıştırdığını düşünürken, diğerleri bunun ülkede [[Kırgızya Komünist Partisi|komünizm]]in kalıcı bir kalıntısı olduğu görüşünde.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.washingtontimes.com/news/2012/mar/9/fight-rages-over-kyrgyzstan-flag/|başlık=Fight rages over Kyrgyzstan’s flag|erişimtarihi=20 Aralık 2023|arşivtarihi=13 Temmuz 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20230713030359/https://www.washingtontimes.com/news/2012/mar/9/fight-rages-over-kyrgyzstan-flag/|ölüurl=hayır|dil=en-US|çalışma=The Washington Times|ad=The Washington Times|soyadı=https://www.washingtontimes.com}}</ref>
⚫
Güneşin merkezi, içeriden bakıldığında geleneksel bir Kırgız çadırının (yurt) tepesindeki çatının (tunduk) stilize edilmiş bir çizimini gösteriyor. <ref>https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan</ref> <ref>https://books.google.com.tr/books?id=ZauSgqSl6ekC&pg=PA194&redir_esc=y</ref> <ref>https://books.google.com.tr/books?id=gDLdfF7DyL0C&pg=PA254&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false</ref> Bu çadırlar günümüzde daha az kullanılsa da <ref>https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan</ref> bayrağa dahil edilmesi, "yaşamın kökenini", "zaman ve mekanın birliğini" ve aynı zamanda insanların " ocağı ve evi" ve onların tarihini sembolize eder. <ref>https://www.britannica.com/topic/flag-of-Kyrgyzstan</ref> <ref>https://books.google.com.tr/books?id=ZauSgqSl6ekC&pg=PA194&redir_esc=y</ref>


==Tarihi bayraklar==
==Tarihi bayraklar==
<gallery>
<gallery>
White_Banner_of_National_Liberation.png|[[1916 Orta Asya Ayaklanması]] öncesi ve sonrasında kullanılan şehadet bayrağı
Dosya:White Banner of National Liberation.svg|[[1916 Orta Asya Ayaklanması]] öncesi ve sonrasında kullanılan şehadet bayrağı
Turkestan_Autonomous_SSR_Flag.svg|[[Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1921)
Dosya:Turkestan Autonomous SSR Flag.svg|[[Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1921)
Flag_of_Turkestan_ASSR_(1921-1923).svg|Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1921-1923)
Dosya:Flag of Turkestan ASSR (1921-1923).svg|Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı (1921-1923)
Flag_of_the_Kirghiz_ASSR_(1929-1937).svg|[[Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1926–36)]] bayrağı
Dosya:Flag of the Kirghiz ASSR (1926–1936).svg|[[Kırgız Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1926–36)]] bayrağı
Flag_of_the_Kyrgyz_SSR_1936-1940.svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1936-1940)
Dosya:Flag of the Kirghiz Soviet Socialist Republic (1936–1940).svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1936-1940)
Flag_of_the_Kirghiz_SSR_1940-1952.svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1940-1952)
Dosya:Flag of the Kirghiz SSR 1940-1952.svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1940-1952)
Flag_of_the_Kyrgyz_Soviet_Socialist_Republic.svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1952-1991) (ön yüzü)
Dosya:Flag of the Kyrgyz Soviet Socialist Republic.svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1952-1991) (ön yüzü)
Flag_of_the_Kirghiz_Soviet_Socialist_Republic_(reverse).svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1952-1991) (arka yüzü)
Dosya:Flag of the Kirghiz Soviet Socialist Republic (reverse).svg|[[Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] bayrağı (1952-1991) (arka yüzü)
Dosya:Flag of Kyrgyzstan (1992–2023).svg|Kırgız Cumhuriyeti bayrağı (1992-2023)
</gallery>
</gallery>


76. satır: 89. satır:
<gallery>
<gallery>
Dosya:Batken obl flag.svg|[[Batken ili]]
Dosya:Batken obl flag.svg|[[Batken ili]]
Dosya:Flag of Bishkek Kyrgyzstan.svg|[[Bişkek]]
Dosya:Flag of Bishkek.svg|[[Bişkek]]
Dosya:Flag of Chuy Province.svg|[[Çuy ili]]
Dosya:Flag of Chuy Province.svg|[[Çuy ili]]
Dosya:Jalal abad flag.svg|[[Celal-Abad, Kırgızistan]]
Dosya:Jalal abad flag.svg|[[Celal-Abad, Kırgızistan]]
90. satır: 103. satır:


==Kaynakça==
==Kaynakça==
*https://www.fotw.info/flags/kg.html
*https://www.fotw.info/flags/kg.html {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20230507175830/https://www.fotw.info/flags/kg.html |tarih=7 Mayıs 2023 }}
{{kaynakça}}
{{kaynakça}}


03.28, 23 Aralık 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Kırgızistan bayrağı
Kırgızistan Bayrağı
Kullanan(lar)Kırgızistan
Kabul tarihi
  • 3 Mart 1992 (orijinal versiyon)
  • 22 Aralık 2023 (güncel versiyon)
Oran3:5
KullanımıUlusal bayrak ve sancak Bayrağın farklı kullanımlarını gösteren siyah beyaz küçük bayrakbilim sembol veya piktogram Bayrağın farklı kullanımlarını gösteren siyah beyaz küçük bayrakbilim sembol veya piktogram Arka taraf, ön tarafın ayna görüntüsüdür

Kırgızistan bayrağı (Kırgızca: Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик Туусу, latin harfleriyle: Kyrgyz Respublikasynyn Mamlekettik Tuusu), Kırgızistan'ın SSCB'den ayrıldıktan sonra 3 Mart, 1992'de onayladığı ulusal bayraktır.

Kızıl bayrağın üzerinde sarı bir güneş vardır. Güneşin 40 ışını, 40 Kırgız boyunu belgiler. Güneşin içindeki yolların kesişimi, geleneksel Kırgız çadırının üstten görünümünü belgiler. Kızıl tüs (renk) ise barışı ve dürüstlüğü simgelemektedir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırgız isyancılar, 1898 Andican ayaklanması sırasında ("Ulusal Kurtuluşun Beyaz Bayrağı" adı verilen) beyaz bayraklar taşıdılar.[1] Daha sonra 1916 Orta Asya Ayaklanması sırasında, Cizzak'taki[1] ayaklanmada ve Prebechakenska'ya yapılan saldırı sırasında tekrar kullanıldı.[2]

1992'den 26 Aralık 2023'e kadar kullanılan bayrak

Sovyet yönetimi altında, günümüz Kırgızistan'ıyla aynı adı taşıyan Birlik Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği bayrağından türetilen ve Komünizmi temsil eden ve 1953'te kabul edilen bir bayrak kullandı.[3] Sovyetler Birliği'nin dağılmasından yaklaşık dört ay önce, 31 Ağustos 1991'de Kırgızistan bağımsızlığını ilan etti. Bununla birlikte Sovyetler Birliği dönemindeki bayrak, bağımsızlığın ilanından sonraki yedi ay boyunca ulusal bayrak statüsünü korudu.[3] Kırgızistan'ın diğer yedi Sovyet sonrası devletle birlikte Birleşmiş Milletler'e kabul edilmesinden bir gün sonra, 3 Mart 1992'de 2023 yılına kadar kullanılan bayrak kullanıldı.[4]

2023'ün sonlarında, Cogorku Keneş'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, Kırgız kültüründe "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen ayçiçeğine benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.[5][6] Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.[7][8] Tasarı 22 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Sadır Caparov tarafından imzalanarak yasalaştı[9] ve kanun 26 Aralık'ta resmen yayımlanarak yürürlüğe girdi.[10]

Tasarım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bayrakta kullanılan renk tonları aşağıda verilmiştir.

Kırmızı Sarı
Pantone 1788 C Yellow C
CMYK 0-100-100-0 0-0-100-0
HEX #FF0000 #FFFF00
RGB 255-0-0 255-255-0

Sembolizm

[değiştir | kaynağı değiştir]
Kırgız çadırının kubbe noktasının görünümü

Bayrağın renkleri ve sembolleri kültürel, politik ve bölgesel anlamlar taşır. Kırmızı alan "cesaret ve yiğitlik" anlamına gelir [11] ve Kırgızistan'ın ulusal kahramanı Manas tarafından kaldırıldığı iddia edilen amblemi ima eder.[12][13] Güneş, barışı ve refahı temsil eder,[11] 40 ışın Manas tarafından Moğollara karşı savaşmak için birleştirilen boyların sayısını,[13][14] ve sahip olduğu takipçilerin sayısını gösterir.[12][15]

Güneşin merkezi, içeriden bakıldığında geleneksel bir Kırgız çadırının (yurt) tepesindeki çatının (tunduk) stilize edilmiş bir çizimini gösteriyor.[12][15][16] Bu çadırlar günümüzde daha az kullanılsa da [12] bayrağa dahil edilmesi, "yaşamın kökenini", "zaman ve mekanın birliğini" ve aynı zamanda insanların " ocağı ve evi" ve onların tarihini sembolize eder.[12][15]

Değişiklik teklifi

[değiştir | kaynağı değiştir]

2023'ün sonlarında, Cogorku Keneş'te (Kırgızistan parlamentosu) dalgalı güneş ışınlarının, Kırgız kültüründe "kararsız ve köle bir kişi" anlamına gelebilen ayçiçeğine benzerliği nedeniyle dalgalı güneş ışınlarını düzeltmeye yönelik bir tartışma başladı.[5][6] Tasarının ilk okuması 29 Kasım'da, ikinci ve üçüncü okumaları ise 20 Aralık'ta yapıldı.[7][8]

Bayağın kırmızı de pek çok eleştirinin kaynağı olmuştur. Bazıları bunun ülkenin çalkantılı tarihini çağrıştırdığını düşünürken, diğerleri bunun ülkede komünizmin kalıcı bir kalıntısı olduğu görüşünde.[17]

Tarihi bayraklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bölgesel Bayraklar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Sokol, Edward Dennis; Starr, Frederick S. (2016). The revolt of 1916 in Russian Central Asia. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-2050-9. 
  2. ^ "Semirechye on Fire. A Story of Rebellion | Ghostarchive". ghostarchive.org. 19 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  3. ^ a b "Flag of Kyrgyzstan | Meaning, History & Symbol | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2023. 
  4. ^ Complete Flags of the World (İngilizce). Dorling Kindersley Limited. 3 Kasım 2008. ISBN 978-1-4053-3861-5. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  5. ^ a b "Спикер Жогорку Кенеша заявил, что флаг Кыргызстана будет изменен". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 31 Ekim 2023. 5 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  6. ^ a b "Три варианта. Что хотят изменить во флаге Кыргызстана?". Радио Азаттык (Кыргызская служба Радио Свободная Европа/Радио Свобода) (Rusça). 26 Ekim 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  7. ^ a b "Kyrgyzstan moves to rid national flag of likeness to 'fickle' sunflower". Reuters. 29 Kasım 2023. 7 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  8. ^ a b "Парламент Киргизии одобрил изменение солнца на государственном флаге". Коммерсантъ (Rusça). 20 Aralık 2023. 20 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  9. ^ Osmonalieva, Baktygul (23 Aralık 2023). "President signs law on new flag of Kyrgyzstan". 24.kg. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023. 
  10. ^ "Закон об изменении флага вступил в силу в Кыргызстане". Kazinform. 26 Aralık 2023. 27 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023. 
  11. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  12. ^ a b c d e "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  13. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  15. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  16. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2023. 
  17. ^ https://www.washingtontimes.com, The Washington Times. "Fight rages over Kyrgyzstan's flag". The Washington Times (İngilizce). 13 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kırgızistan_bayrağı&oldid=34527973" sayfasından alınmıştır