USS Liberty Olayı: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

20.43, 22 Kasım 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

ABD kongresi önünde protestocular. "USS *Liberty* mürettebatına destek: İsrail tarafından öldürüldü, **Amerika tarafından ihanete uğradı**"

USS Liberty olayı (İngilizce: USS Liberty incident; İbranice: תקרית ליברטי, romanize: tqrit librji) veya saldırının kasıtlı olduğunu savunanların hipotez ettiği kod adıyla Siyanür Operasyonu (İngilizce: Operation Cyanide); 8 Haziran 1967'de, hafif şekilde silahlandırılmış olan Amerikan zırhlısı USS Liberty'nin Altı Gün Savaşı devam ederken İsrail Savunma Kuvvetleri tarafından Sina Yarımadası yakınlarında hem sudan hem de havadan saldırıya uğraması ve yaklaşık 75 dakika süren bu saldırı sonucunda gemi mürettebatından 34 Amerikan vatandaşının öldürülüp 171'inin yaralanması, ancak geminin ağır hasar almasına rağmen batırılamaması olayıdır. Saldırıdan sonra İsrail hükûmeti, saldırının geminin Mısır'a ait olduğu sanılarak gerçekleştirildiğini iddia ederek özür dilemiş, Lyndon B. Johnson altındaki Amerikan hükûmeti de bu anlatıyı kabul etmiştir.

Günümüzde çeşitli kişiler ve kuruluşlar resmî anlatının doğru olmadığını ve saldırının İsrail tarafından kasıtlı olarak gerçekleştirilen operasyon olduğunu öne sürmekte veya en azından İsrail anlatısına inanmadıklarını söylemektedirler. Bu kişiler arasında USS Liberty mürettebatı, dönemin dışişleri bakanı Dean Rusk, dönemin CIA müdürü Richard Helms, dönemin NSA müdürü William Eldridge Odom, Johnson'un yaveri Clark Clifford, olayı soruşturmak için kurulan Amerikan komisyonunun baş danışmanı Ward Boston, ABD dışişleri bakanı müşaviri George Ball ve diğer birçok önde gelen devlet adamı ve askerî kişilik de bulunur. İsrail'in böyle bir saldırı gerçekleştirmesine neyin sebep olduğuna dair en öne çıkan iki teori; saldırının 1954'te Mossad tarafından gerçekleştirilen başarısız Susannah Operasyonu'na benzer şekilde Mısır'ı suçlayıp ABD'yi İsrail'in tarafında savaşa çekmek amaçlı bir sahte bayrak operasyonu olduğu veya geminin mürettebatının İsrail askerlerinin Mısırlı sivillere ve savaş tutsaklarına karşı gerçekleştirdiği katliamlara şahitlik ettiği ve İsrail'in katliam haberlerinin yayılmasını istemediği için gemiyi batırmaya çalıştığıdır.

Kaynakça

Bamford, James (2001). Written at Amerika Birleşik Devletleri. Body of Secrets: Anatomy of the ultra-secret National Security Agency (İngilizce) (yeni bas.). Londra (2002 tarihinde yayınlandı). ISBN 978-0099427742. OCLC 44713235. Despite the overwhelming evidence that Israel attacked the ship and killed American servicemen deliberately, the Johnson Administration and Congress covered up the entire incident.

Dış bağlantılar

USS Liberty Memorial 26 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-[[Dosya:USS Liberty (AGTR-5) with USS Little Rock (CLG-4) 1967.jpg|thumb|right|222px|Saldırı sonrasında USS Liberty (solda) ve yanına gelen ABD Donanması 6. Filo bayrak gemisi USS Little Rock kruvazörü (sağda). Fotoğraf olay yerine gelen uçak gemisi USS America'dan çekilmiştir.]]
+[[Dosya:USS Liberty (AGTR-5) with USS Little Rock (CLG-4) 1967.jpg|küçükresim|sağ|upright=1.01|Saldırı sonrasında USS ''Liberty'' (solda) ve yanına gelen 6. Filo'ya ait [[amiral gemisi]] USS ''Little Rock'' kruvazörü (sağda). Fotoğraf olay yerine gelen [[uçak gemisi]] USS ''America''{{'}}dan çekilmiştir.]]
+[[Dosya:06-10-07-USSLibertyatCongress.JPG|küçükresim|sağ|upright=1.01|ABD kongresi önünde protestocular. "'''USS ''Liberty''''' mürettebatına destek: İsrail tarafından öldürüldü, '''Amerika tarafından ihanete uğradı'''"]]
-[[1967]] [[Arap İsrail Savaşı]]nı gözlemlemek üzere bölgeye gönderilmiş hafif silahlı (ve komplike dinleme gözleme sistemlerine sahip olduğu iddia edilen) 'Amerikan Donanması'na ait [[USS Liberty]] zırhlısının 8 Haziran 1967 tarihinde uluslararası sularda, [[Sina Yarımadası]] yakınlarında [[İsrail]] tarafından deniz ve havadan saldırıya uğraması olayıdır. Gemi yaklaşık 75 dakika boyunca ateş altında tutulmuş 34 ölüm ve 171 yaralı ile sonuçlanmıştır. İsrail yanlışlıkla vurduğunu iddia etmiş ve özür dilemiştir. [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]] özrü kabul etmiştir.
+'''USS ''Liberty'' olayı''' ({{Dil|en|''USS'' Liberty ''incident''}}; {{Dil|he|תקרית ליברטי|çeviri=tqrit librji}}) veya saldırının kasıtlı olduğunu savunanların hipotez ettiği kod adıyla '''Siyanür Operasyonu''' ({{Dil|en|''Operation Cyanide''}}); 8 Haziran 1967'de, hafif şekilde silahlandırılmış olan Amerikan zırhlısı [[USS Liberty (AGTR-5)|USS ''Liberty'']]{{'}}nin [[Altı Gün Savaşı]] devam ederken [[İsrail Savunma Kuvvetleri]] tarafından [[Sina Yarımadası]] yakınlarında hem sudan hem de havadan saldırıya uğraması ve yaklaşık 75 dakika süren bu saldırı sonucunda gemi mürettebatından 34 Amerikan vatandaşının öldürülüp 171'inin yaralanması, ancak geminin ağır hasar almasına rağmen batırılamaması olayıdır. Saldırıdan sonra İsrail hükûmeti, saldırının geminin Mısır'a ait olduğu sanılarak gerçekleştirildiğini iddia ederek özür dilemiş, [[Lyndon B. Johnson]] altındaki Amerikan hükûmeti de bu anlatıyı kabul etmiştir.
+Günümüzde çeşitli kişiler ve kuruluşlar resmî anlatının doğru olmadığını ve saldırının İsrail tarafından kasıtlı olarak gerçekleştirilen operasyon olduğunu öne sürmekte veya en azından İsrail anlatısına inanmadıklarını söylemektedirler. Bu kişiler arasında USS ''Liberty'' mürettebatı, dönemin dışişleri bakanı [[Dean Rusk]], dönemin [[CIA]] müdürü [[Richard Helms]], dönemin NSA müdürü [[William Eldridge Odom]], Johnson'un yaveri [[Clark Clifford]], olayı soruşturmak için kurulan Amerikan komisyonunun baş danışmanı [[Ward Boston]], ABD dışişleri bakanı müşaviri [[George Ball]] ve diğer birçok önde gelen devlet adamı ve askerî kişilik de bulunur. İsrail'in böyle bir saldırı gerçekleştirmesine neyin sebep olduğuna dair en öne çıkan iki teori; saldırının 1954'te [[Mossad]] tarafından gerçekleştirilen başarısız [[Susannah Operasyonu]]'na benzer şekilde Mısır'ı suçlayıp ABD'yi İsrail'in tarafında savaşa çekmek amaçlı bir [[sahte bayrak]] operasyonu olduğu veya geminin mürettebatının İsrail askerlerinin Mısırlı sivillere ve savaş tutsaklarına karşı gerçekleştirdiği katliamlara şahitlik ettiği ve İsrail'in katliam haberlerinin yayılmasını istemediği için gemiyi batırmaya çalıştığıdır.
 == Kaynakça ==
+* {{Kitap kaynağı|başlık=Body of Secrets: Anatomy of the ultra-secret National Security Agency|url=https://archive.org/details/bodyofsecrets0000jame|tarih=2001|basım=yeni|dil=İngilizce|yer=Amerika Birleşik Devletleri|yayıntarihi=2002|yayınyeri=Londra|alıntı=Despite the overwhelming evidence that Israel attacked the ship and killed American servicemen deliberately, the Johnson Administration and Congress covered up the entire incident.|ad=James|soyadı=Bamford|isbn=978-0099427742|oclc=44713235}}
-* http://ussliberty.org/
-* http://www.coldwar.org/articles/60s/uss_liberty.asp
+== Dış bağlantılar ==
-<gallery>
+* [http://www.gtr5.com/ USS Liberty Memorial] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20111126202048/http://www.gtr5.com/ |tarih=26 Kasım 2011 }} {{En}}
-Dosya:06-10-07-USSLibertyatCongress.JPG|ABD kongresi önünde protestocular; ''"USS Liberty Mürettebatı İsrail tarafından öldürüldü ve ABD tarafından kandırıldı."'' yazılı pankart tutuyor.
-Dosya:USS Liberty.jpg|USS Liberty saldırıdan bir gün sonrasında ağır hasarlı vaziyette duruyor.
+{{Otorite kontrolü}}
-Dosya:AGTR-5 torpedo damage 8Jun67.jpg|Geminin aldığı torpido isabetleri sonucu oluşan ağır hasarlar
-Dosya:H97478t.jpg|Geminin gövdesi, güvertesi ve bacası boyunca savaş uçaklarından açılan atış sonucunda oluşan mermi delikleri
-</gallery>
 [[Kategori:Casusluk skandal ve olayları]]
-[[Kategori:ABD askeri tarihi]]
+[[Kategori:Amerika Birleşik Devletleri askerî tarihi]]
-[[Kategori:İsrail askeri tarihi]]
+[[Kategori:İsrail askerî tarihi]]
 [[Kategori:Uluslararası deniz kazaları]]
 [[Kategori:Kriptoloji tarihi]]
-[[Kategori:ABD-İsrail ilişkileri]]
+[[Kategori:Amerika Birleşik Devletleri-İsrail ilişkileri]]
-[[Kategori:1960'lardaki deniz kazaları]]
+[[Kategori:Ulusal Güvenlik Teşkilatı]]
+[[Kategori:Elektronik istihbarat]]
+[[Kategori:1967'de deniz kazaları]]
 [[Kategori:1967'de çatışmalar]]
-[[Kategori:31° K]]
+[[Kategori:İsrail'in hava harekâtları]]
-[[Kategori:33° D]]
-[[en:USS Liberty incident]]
-[[fr:Incident du USS Liberty]]
-[[he:תקרית ליברטי]]
-[[id:Insiden USS Liberty]]
-[[ja:リバティー号事件]]
-[[nl:USS Liberty-incident]]