Tarikat Kapısı sayfasının kaynağını görüntüle

{{Ayrıca bakınız|Nakşibendîlik|Yesevîlik|Alevîlik|Bektaşîlik|Mevlevîlik}}
{{Alevilik}}
'''Tarîkat Kapısı''', [[Bektaşi|Bektaşîliği]]n yol kuralları, ilkeleri, töreleri bu aşamada öğrenilir. Kısaca yola girilir. “Zâhîdlik”le özdeşleşilir. Hakk yolu bulunmaya çalışılır. Bu evre, kamil insan olma sürecinde ikinci aşamadır. Eğitim ve aydınlanma olayı gerçekleşir.

== Dört Kapı Kırk Makam inancında Tarîkat Kapısı’nın makamları şunlardır ==
{{Ana|Dört Kapı Kırk Makam}}
=== 1. El alıp tövbe etme ===
Bir mürşide bağlanmak, “ham ervahlık”tan ayrılıp olgun/ yetkin duruma gelmek, kötü ve günah işlerden uzak durmak, Hakk’tan halka inen bir toplum hizmetlisi durumuna gelmektir.

=== 2. Mürit olma ===
Mürşidin isteğine uymak, eğitim alma isteğinden olmak, düşünce ve davranış düzeyinde verilen eğitimi özümseyebilmek için içtenlikle çalışmaktır.

=== 3. Saçını-sakalını kesme ve temiz giyinme ===
Bektaşilik’te cinsiyet farkı gözetilmez. “Saçını giderme”, “kadının dişiliği”nin “erkeğin kişiliği”nin ortadan kaldırılması olarak algılanan simgesel olarak “çar-darb” erkanından geçmektir. “Libas giymek”le de, Bektaşilik’te kutsal görülen “taç”, “tennure”, “haydariye”, “kamberiye”, “kemer kuşanmak”, “[[teslim taşı]]” takmak gibi yola özgü giysi ve takıları takınmak, bu yolla ayıpları örtücü olmaktır.

=== 4. İyilik yolunda savaşma ===
En büyük düşman olarak görülen nefisle savaşıma girmek, “benlik”in geçici ve dünyasal isteklerine karşı koymaktır. Kişinin kendisiyle savaşını, kendi benliğini eğitmesini amaçlar.

=== 5. Hizmetli olma ===
Kendini insanların mutluluğuna adamak, bunun için her türlü özveriye katlanmaya hazır olmaktır.

=== 6. Haksızlıktan korkma, çekinme ===
Tanrı yolunda yürürken, gerçeğe kavuşurken yanlış bir adım atmaktan kaçınmak ve Tanrı’nın bir yansıması olarak algılanan doğaya, insana kötülük getirecek eylem ve davranışlardan sakınmaktır.

=== 7. Umutsuzluğa düşmeme ===
Kutsal gerçeğe bir gün kavuşulacağı umudunu taşımak, bunu hiçbir zaman yitirmemek, haklının haksızı yeneceğine inanmak, bu inancı sürekli canlı tutmak.

=== 8. Hırka, zembil, makas, seccade; ibret alma ve hidayet etme ===
Hırka alma; tanrısal niteliklere bürünmek, kutsallık kazanmaktır. Zembil alma; irfan arayıcısı olmak, evrenin gizlerini bilmek, kavramak, gönül yoluyla sezgisel olarak bilgi edinmektır. Makas alma; tanrısal ahlaka uymayan sünnet dışındaki yenilikleri bırakmak, birey/toplum katında ahlak dışılıklardan uzaklaşmaktır. Seccade; her zaman ve her yerde Tanrı tecellilerinin önünde olduğunu bilmek, tanrısal tecelli olarak algılanan şeye, insana büyük bir saygı ve sevgi beslemek, Tanrı sevgisini tecellisine aktararak aynı sevgiyi onda yaşamaktır. İbret alma; her şeyde Tanrı’nın bir hikmeti olduğunu anlamak, “ben” özelliklerinden arındırılmış ve “ben” özelliklerinin katılımıyla beliren toplumsal bilinçte yaratıcılık görmektir. Hidayete ermekse; Hakk yoluna girmek ve tarîkatı benimsemektir.

=== 9. Nimet dağıtma ===
Toplumda makam, toplumsal çevre, söz sahibi, sevgi sahibi ve öğüt sahibi olmaktır. Makam sahibi olmak; ruhsal bakımdan belli bir olgunluk aşamasına ulaşmış olmaktır. Makam, tarîkat yolcusunun ruhsal bakımdan ulaştığı olgunluk evresini simgeler. Bu anlamda “[[post]]”u simgelemektedir. Cemiyet sahibi olmak; yola (tarîkata) girmek isteğinden olmaktır. Öğüt(nasihat) sahibi olmak; yol kurallarını, ilkelerini, törelerini anlatacak denli bilgi ve beceri sahibi olmaktır. Muhabbet sahibi olmaksa; Tanrı’ya, yol ulularına ya da yol uğrunda yapılan bir işe, eyleme, davranışa gönülden sevgi ve bağlılık duymak, bir sorunun tartışılıp değerlendirilmesi, bir sonuca bağlanması için “muhabbet meydanı” açmaktır.

=== 10. Aşka erme, şevke erme, özünü fakir görme ===
Aşka erme; tanrısal varlığı içten gelen bir eğilimle sevmek, sevilende kendini yok etmek, sevilenle bir olmak, seveni yok yalnızca sevileni var etmektir (aşık-maşuk). Şevke erme; Tanrı sevgisinden, tanrısal tecellilerden kaynaklanan coşkuyu duyumsamaktır. Özünü fakir görme: Tanrı uğruna dünyasal varlıklardan vazgeçmek, “ben”in geçici isteklerine kanmamak, büyüklük taslayarak tanrısal varlık karşısında bağımsız bir tutum takınmamaktır.

== Tarîkat Kapısı'nın tasavvuftaki yeri ==
{{Ana|Horasan Melametîliği|Şeriat|Hakikat Kapısı|Marifet Kapısı|Marifetullah}}

[[Dosya:Syariah-thariqah-hakikah2.jpg|frame|none|Dört durak; Birinci Durak: [[Şeriat]]; İkinci Durak: Tarîkat Kapısı'ndan geçilerek içine girilen "[[Tarîkat]]"; Üçüncü Durak: [[Hakikat Kapısı|Hakikât Kapısı]]'ndan geçilerek varılan "[[Hakikat|Hakikât]]"; Dördüncü durak olan ve görünemediği tasavvur edilen [[Gnostisizm]] ise [[Marifet Kapısı|Mârifet Kapısı]]'ndan geçilerek erişilebilen ve [[Hakikat Kapısı|Hakikât Bölgesi]]'nin tam merkezinde yer alan ve Dört Durağında da Öz/Cevheri'ni teşkil eden [[Marifetullah|Mârifetullâh <small>''(İrfân/Gnosis)''</small>]]'tır.]]

{{Tasavvuf}}

[[Kategori:Tasavvuf terimleri]]