Arap Birliği sayfasının kaynağını görüntüle

{{Kuruluş bilgi kutusu
| adı                = Arap Ligi
| eski_adı           = 
| resim              = [[Dosya:Flag of the Arab League.svg|200px]]
| rçerçeve           = 
| rboyut             = 
| alt                = 
| başlık             = [[Arap Birliği bayrağı|Bayrak]]
| harita             = Arab League (orthographic projection) updated.svg
| hboyut             = 
| halt               = Arap Birliğine üye ülkeler
| htanım             = 
| harita2            = 
| kısaltma           = 
| slogan             = 
| öncül              = 
| birleştiği         = 
| birleşimi          = 
| ardıl              = 
| kuruluş            = [[İskenderiye Protokolü]], 22 Mart 1945
| kapanış            = 
| tür                = [[Uluslararası örgüt]]
| statü              = Siyasal ortaklık
| amaç               = 
| merkez             = [[Kahire]]<sup>a</sup>
| konum              = 
| koordinatlar       = 
| bölge_hizmet       = 
| üyeler             = {{Daraltılabilir liste
  |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal;
  |title = 22 üye
  |liststyle = text-align:left;white-space:nowrap;
  |{{bayrakülke|Bahreyn}} |{{bayrakülke|Birleşik Arap Emirlikleri}} |{{bayrakülke|Cezayir}} |{{bayrakülke|Cibuti}} |{{bayrakülke|Fas}} |{{bayrakülke|Filistin}} |{{bayrakülke|Irak}} |{{bayrakülke|Katar}} |{{bayrakülke|Komorlar}} |{{bayrakülke|Kuveyt}} |{{bayrakülke|Libya}} |{{bayrakülke|Lübnan}} |{{bayrakülke|Mısır}} |{{bayrakülke|Moritanya}} |{{bayrakülke|Somali}} |{{bayrakülke|Sudan}} |{{bayrakülke|Suriye}}|{{bayrakülke|Suudi Arabistan}} |{{bayrakülke|Tunus}} |{{bayrakülke|Umman}} |{{bayrakülke|Ürdün}} |{{bayrakülke|Yemen}}
}}
|off
| dil                = [[Arapça]]<sup>a</sup>
| genel              = 
| lider_unvanı       = Genel Sekreter
| lider_adı          = [[Ahmed Ebu Gayt]]
| lider_unvanı2      = Arap Parlamentosu Başkanı
| lider_adı2         = [[Ali El Dakbaaşı]]
| lider_unvanı3      = Dönem Başkanı
| lider_adı3         = {{bayrakülke|Lübnan}}
| lider_unvanı4      = 
| lider_adı4         = 
| kilit_insanlar     = 
| ana_organ          = 
| ana_kurum          = 
| üyelik             = 
| bütçe              = 
| personel           = 
| gönüllü            = 
| websitesi          = 
| notlar             = <sup>a</sup> 1979-1989 arası [[Tunus (şehir)|Tunus Şehri]]
|kendi_dilinde_adı={{madde işaretsiz liste ||جامعة الدول العربية |''{{Harf çevirisi|ar|Jāmiʻat ad-Duwal al-ʻArabiyya}}''}}}}{{Arap dünyasında siyaset}}[[Dosya:A map of the Arab World with flags.svg|upright=1.32|küçükresim|Harita üzerinde bayraklarıyla birlik üyeleri]]

[[Dosya:Arab League members colored by joining date.svg|upright=1.59|sağ|küçükresim|Üyelerin birliğe katılım yılları; {{Renk kutusu|#f4eed7}} 1940'lar {{Renk kutusu|#decd87}} 1950'ler {{Renk kutusu|#c8ab37}} 1960'lar {{Renk kutusu|#786721}} 1970'ler <br>Komorlar (1993)]]
'''Arap Birliği''' ({{dil|dil_adı=e|ar|جامعة الدول العربية}} ''{{Harf çevirisi|ar|Jāmiʻat ad-Duwal al-ʻArabiyya}}'') veya '''Arap Ligi''' ({{dil|dil_adı=e|ar|الجامعة العربية}} ''al-Jāmiʻa al-ʻArabiyya''), 22 [[Arap Ülkeleri|Arap ülkesi]]nin üye olduğu [[Uluslararası örgüt|milletler arası bir örgüt]]tür. Arap ülkeleri arasında ilk ittifak 1936'da [[Irak]] ve [[Suudi Arabistan]] arasında gerçekleşmiştir. 1944'te imzalanan [[İskenderiye Protokolü]] ile Arap Birliğinin temeli atılmıştır.

Arap Birliği; [[Mısır]], [[Irak]], [[Ürdün]], [[Lübnan]], [[Suudi Arabistan]] ve [[Suriye]] devletleri tarafından 22 Mart 1945'te [[Kahire]]'de kurulmuştur. Merkezi [[Kahire]]'de olan Arap Birliği'nin bugün 22 üyesi mevcuttur, ancak Suriye'nin üyeliği Kasım 2011'den Mayıs 2023'e kadar askıya alınmıştır.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://articles.washingtonpost.com/2011-11-12/world/35282109_1_arab-league-president-bashar-syrian-national-council|başlık=Syria suspended from Arab League|soyadı=Sly|ad=Liz|tarih=12 Kasım 2011|gazete=Washington Post|erişimtarihi=|ölüurl=evet|arşivurl=https://archive.today/20130630141535/http://articles.washingtonpost.com/2011-11-12/world/35282109_1_arab-league-president-bashar-syrian-national-council|arşivtarihi=30 Haziran 2013}}</ref>

Örgüt, Arap ülkeleri arasında [[ekonomi]]k, [[kültür]]el, [[siyasi]] ve [[sosyal]] ilişkileri düzenlemek amacındadır. Ortak pazar ise 1965 yılında kurulmuştur. Birliğin genel sekreteri [[Ahmed Ebu Gayt]]'dır. Ebu Gayt 3 Temmuz 2016'da Arap Birliği genel sekreterliği görevine başlamıştır. 2016 tarihinden beri [[Türkiye]] dâimi [[gözlemci]] statüsündedir.

Arap Birliği Eğitim, Kültür ve Bilim Örgütü (ALECSO) ve Arap Birliği Arap Ekonomik Birliği Konseyi (CAEU) Ekonomik ve Sosyal Konseyi gibi kurumlar aracılığıyla, Arap Birliği, Arap dünyasının çıkarlarını desteklemek için tasarlanmış politik, ekonomik, kültürel, bilimsel ve sosyal programları kolaylaştırmaktadır.<ref>{{Web kaynağı | url = http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=36214&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html | başlık = The Arab League Educational, Cultural and Scientific Organization (ALESCO) | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 17 Ekim 2020 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20120627041350/http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID%3D36214%26URL_DO%3DDO_PRINTPAGE%26URL_SECTION%3D201.html |arşivtarihi= 27 Haziran 2012 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>Ashish K. Vaidya, ''Globalization'' (ABC-CLIO: 2006), p. 525.</ref> Üye devletlerin politika pozisyonlarını koordine etmeleri, ortak endişe duydukları konularda müzakere etmeleri, bazı Arap uyuşmazlıklarını çözmeleri ve 1958 Lübnan krizi gibi çatışmaları sınırlamaları için bir forum görevi görmüştür. Birlik, ekonomik entegrasyonu teşvik eden birçok önemli belgenin hazırlanması ve sonuçlandırılması için bir platform görevi görmüştür. Buna bir örnek, bölgedeki ekonomik faaliyetlerin ilkelerini özetleyen Ortak Arap Ekonomik Eylem Bildirgesi'dir.

[[Dosya:Arab League of states establishment - Egypt 22-3-1945 22Millim stamp.jpg|küçükresim|Arap Birliği Devletleri kurulması anıt damgası. Kurucu 8 ülkenin bayrakları gösteriliyor: Mısır Krallığı, Suudi Arabistan Krallığı, Yemen Mütevekkili Krallığı, Suriye Cumhuriyeti, Irak Haşimi Krallığı, Ürdün Haşimi Krallığı, Lübnan Cumhuriyeti]]
Her üye devletin Lig Konseyi'nde bir oy hakkı vardır ve kararlar yalnızca kendilerine oy veren devletler için bağlayıcıdır. 1945 yılında birliğin amaçları, üyelerinin siyasi, kültürel, ekonomik ve sosyal programlarını güçlendirmek ve koordine etmek ve/veya aralarında ve üçüncü taraflarda uyuşmazlıklara aracılık etmektir. Ayrıca, 13 Nisan 1950'de Ortak Savunma ve Ekonomik İşbirliği konusunda bir anlaşma imzalanması, imzalayan ülkeleri askeri savunma önlemlerinin koordinasyonuna adamıştır. Mart 2015'te Arap Birliği Genel Sekreteri aşırılıkçılığa ve Arap Devletlerine yönelik diğer tehditlere karşı koymak amacıyla Ortak Arap Gücü'nün kurulduğunu duyurdu. Karara Yemen'de Fırtına Operasyonu yoğunlaşırken ulaşıldı. Projeye katılım isteğe bağlıdır ve ordu sadece üye devletlerden birinin talebi üzerine müdahale eder. Bölgedeki askerileşmenin artması ve şiddetli iç savaşların yanı sıra terörist hareketlerinde artması, zengin Körfez ülkeleri tarafından finanse edilen JAF'ın yaratılmasının arkasındaki nedendir.<ref>{{Web kaynağı|soyadı1=Fanack|başlık=The Joint Arab Force—Will It Ever Work?|url=https://chronicle.fanack.com/specials/league-arab-states/the-joint-arab-force-will-it-ever-work/|arşivurl=https://web.archive.org/web/20150713222118/https://chronicle.fanack.com/specials/league-arab-states/the-joint-arab-force-will-it-ever-work/|ölüurl=evet|arşivtarihi=13 Temmuz 2015|website=Fanack.com|erişimtarihi=13 Temmuz 2015}}</ref>

1970'lerin başında, Arap Devletleri Birliği Ekonomik Konseyi, Avrupa devletleri arasında Birleşik Arap Ticaret Odalarının oluşturulması için bir teklifte bulundu. Bu teklif, Arap Devletleri Birliğine bağlı hükûmetlerin Arap İngiliz Ticaret Odası'nı kurma kararını "teşvik etmek" ve Arap dünyası ve ana ticaret ortağı İngiltere arasındaki ikili ticareti kolaylaştırmak amaçlıdır.

== Amaçları ==
* Üye ülkeler arasında yakın iş birliğini gerçekleştirmek
* Üye ülkelerin politikalarını koordine etmek
* Üye ülkelerin egemenlik ve bağımsızlığını korumak
* Üye ülkelerinin işlerini ve çıkarlarını genel bir şekilde ele almak<ref name="yale">{{Web kaynağı|başlık=Pact of the League of Arab States, 22 Mart 1945|eser=[[The Avalon Project]]|yayıncı=[[Yale Law School]]|yıl=1998|url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/arableag.asp|erişimtarihi=15 Temmuz 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080725204917/http://www.yale.edu/lawweb/avalon/mideast/arableag.htm|arşivtarihi=25 Temmuz 2008|ölüurl=evet}}</ref>

== Yapısı ve Yönetimi ==
- '''Konsey''': Birliğin en üst yönetim organıdır ve genellikle dışişleri bakanları düzeyinde toplanır. Her üyenin bir oyu vardır ve kararların bağlayıcılığı sadece oy veren ülkelerle ilgilidir.

- '''Genel Sekreterlik''': Birliğin günlük faaliyetlerini yürütür ve üye ülkeler arasında koordinasyon sağlar.

==Coğrafya==
Arap Birliği üye ülkeleri 13.000.000&nbsp;km²'nin (5.000.000 mil²) üzerinde bir alanı kaplar ve Afrika ile Asyayı birleştirir. Bölge büyük ölçüde [[Sahra Çölü|Sahra]] gibi kurak çöllerden oluşmaktadır. Bununla birlikte, aynı zamanda [[Nil Vadisi]], [[Jubba Vadisi]] ve [[Afrika Boynuzu]]'ndaki [[Şebele Vadisi]], [[Mağrip]]'teki [[Atlas Dağları]] ve [[Mezopotamya]] [[Levant]]'a uzanan [[Bereketli Hilal]] gibi çok verimli toprakları da içerir. Bölge, Güney Arabistan'daki derin ormanları ve dünyanın en uzun nehri olan Nil'in bazı bölümlerini kapsıyor.

==Üyelik==
Arap Devletleri Birliği Paktı olarak da bilinen Arap Birliği Şartı, Arap Birliği'nin kurucu antlaşmasıdır. 1945'te kabul edildiğine göre, "Arap Devletleri Birliği bu Anlaşmayı imzalayan bağımsız Arap Devletleri'nden oluşacaktır".<ref>{{Web kaynağı | başlık = Pact of the League of Arab States, Mart 22, 1945 | url = http://avalon.law.yale.edu/20th_century/arableag.asp | yayıncı = Yale Law School | ile = law.yale.edu | erişimtarihi = 9 Temmuz 2016 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090129130644/http://avalon.law.yale.edu/20th_century/arableag.asp | arşivtarihi = 29 Ocak 2009 | ölüurl = hayır }}</ref>

Başlangıçta, 1945'te sadece altı üyesi vardı. Bugün, Arap Birliği'nin 22 üyesi vardır; bunların arasında üç Afrika ülkesi bölgeye göre en büyük (Sudan, Cezayir ve Libya) ve Batı Asya'daki (Suudi Arabistan) en büyük ülkedir.

Beş ülke gözlemci statüsüne sahiptir. Görüşlerini ifade etme ve tavsiyede bulunma hakkı verilir ancak oy verme hakları yoktur.<ref name= "INDIAno">{{Web kaynağı |başlık=India invited as observer for Arab League summit |yayıncı=[[Press Trust of India]] |tarih=27 Mart 2007 |url=http://www.expressindia.com/fullstory.php?newsid=83760 |erişimtarihi=13 Haziran 2007 |arşivurl=https://www.webcitation.org/6HcjICuYQ?url=http://expressindia.indianexpress.com/news/fullstory.php?newsid=83760 |arşivtarihi=24 Haziran 2013 |ölüurl=evet }}</ref>

20. yüzyılın ikinci yarısında üyelikte sürekli bir artış oldu. 2020 itibarıyla 22 üye ülke vardır:

{{Sütunlu liste|colwidth=15em|
* {{Bayrakülke|Algeria}}
* {{Bayrakülke|Bahrain}}
* {{Bayrakülke|Comoros}}
* {{Bayrakülke|Djibouti}}
* {{Bayrakülke|Egypt}}
* {{Bayrakülke|Iraq}}
* {{Bayrakülke|Jordan}}
* {{Bayrakülke|Kuwait}}
* {{Bayrakülke|Lebanon}}
* {{Bayrakülke|Libya}}
* {{Bayrakülke|Mauritania}}
* {{Bayrakülke|Morocco}}
* {{Bayrakülke|Oman}}
* {{Bayrakülke|Palestine}}
* {{Bayrakülke|Qatar}}
* {{Bayrakülke|Saudi Arabia}}
* {{Bayrakülke|Somalia}}
* {{Bayrakülke|Sudan}}
* {{Bayrakülke|Syria}} 
* {{Bayrakülke|Tunisia}}
* {{Bayrakülke|United Arab Emirates}}
* {{Bayrakülke|Yemen}}
}}

ve 7 gözlemci durumu:
{{Sütunlu liste|colwidth=15em|
* {{bayrakülke|Armenia}}<ref name="Armenia">{{Web kaynağı|başlık= Armenia invited as observer for Arab League|yayıncı= Azad Hye|tarih= 19 Ocak 2005| url = http://azad-hye.blogspot.ca/2005/01/observer-status-for-armenia-in-arab.html|erişimtarihi= 20 Mayıs 2014|arşivtarihi= 21 Nisan 2017|arşivurl= https://web.archive.org/web/20170421002247/http://azad-hye.blogspot.ca/2005/01/observer-status-for-armenia-in-arab.html|ölüurl=hayır}}</ref>
* {{bayrakülke|Brazil}}<ref name="Brazil">{{Web kaynağı|başlık= Brazil must be a facilitator in the Middle East, says VP|tarih= 14 Ağustos 2019|yayıncı= Brazil-Arab News Agency| url = https://anba.com.br/en/brazil-must-be-a-facilitator-in-the-middle-east-says-vp|erişimtarihi= 10 Nisan 2020|arşivtarihi= 11 Ağustos 2020|arşivurl= https://web.archive.org/web/20200811225601/https://anba.com.br/en/brazil-must-be-a-facilitator-in-the-middle-east-says-vp/|ölüurl=hayır}}</ref>
* {{bayrakülke|Chad}}<ref name="Chad">{{Web kaynağı|url=https://www.aljazeera.com/news/2005/4/29/chad-to-join-arab-league-as-observer|başlık=Chad to join Arab League as observer|tarih=29 Nisan 2005|website=www.aljazeera.com|erişimtarihi=20 Kasım 2023|arşivtarihi=23 Aralık 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20211223174531/https://www.aljazeera.com/news/2005/4/29/chad-to-join-arab-league-as-observer|ölüurl=hayır}}</ref>
* {{bayrakülke|Eritrea}}<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.theafricareport.com/25874/nile-dam-still-raging-despite-global-pause-for-covid-19/|başlık=Nile dam still raging, despite global pause for COVID-19|website=The Africa Report|tarih=8 Nisan 2020|erişimtarihi=25 Eylül 2020|arşivtarihi=22 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201022115243/https://www.theafricareport.com/25874/nile-dam-still-raging-despite-global-pause-for-covid-19/|ölüurl=hayır}}</ref>
* {{bayrakülke|Greece}}<ref>{{Web kaynağı|url=https://greekcitytimes.com/2021/07/12/greece-observer-arab-league/|başlık=Greece to become observer member of the Arab League|website=www.greekcitytimes.com|erişimtarihi=3 Ocak 2024|arşivtarihi=16 Ekim 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231016212406/https://greekcitytimes.com/2021/07/12/greece-observer-arab-league/|ölüurl=hayır}}</ref>
* {{bayrakülke|India}}<ref>{{Web kaynağı|url=https://thediplomat.com/2014/12/india-and-the-arab-league-walking-the-trade-talk/|başlık=India and the Arab League: Walking the Trade Talk|website=thediplomat.com|tarih=21 Aralık 2014|erişimtarihi=25 Eylül 2020|arşivtarihi=19 Aralık 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201219180907/https://thediplomat.com/2014/12/india-and-the-arab-league-walking-the-trade-talk/|ölüurl=hayır}}</ref>
* {{bayrakülke|Venezuela}}<ref>{{Web kaynağı|url=http://www.cnn.com/2013/07/30/world/meast/arab-league-fast-facts/index.html|başlık=Arab League Fast Facts|website=CNN|tarih=30 Temmuz 2013|erişimtarihi=21 Ağustos 2017|arşivtarihi=5 Ağustos 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130805005307/http://www.cnn.com/2013/07/30/world/meast/arab-league-fast-facts/index.html|ölüurl=hayır}}</ref>
}}
Libya'nın üyeliği, [[Libya İç Savaşı]]'nın başlamasının ardından 22 Şubat 2011 tarihinde askıya alındı.<ref>{{Haber kaynağı | url= http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4032530,00.html | başlık= Libya suspended from Arab League sessions | website= Ynetnews.com | tarih= 20 Haziran 1995 | erişimtarihi= 28 Nisan 2014 |arşivurl= https://web.archive.org/web/20190908061834/https://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4032530,00.html |arşivtarihi= 8 Eylül 2019 | ölüurl=hayır}}</ref> Libya'nın kısmen tanınmış geçici hükûmeti olan [[Ulusal Geçiş Konseyi]], Libya'yı kuruluşa yeniden kabul edip etmeyeceğiniz konusundaki bir tartışmaya katılmak üzere 17 Ağustos'ta Arap Birliği toplantısında oturmak üzere bir temsilci gönderdi.<ref>{{Haber kaynağı |url=http://www.rttnews.com/Content/GeneralNews.aspx?Id=1700187&SM=1 |arşivurl=http://web.archive.bibalex.org/web/20111208111621/http://www.rttnews.com/Content/GeneralNews.aspx?Id=1700187&SM=1 |ölüurl=evet |arşivtarihi=8 Aralık 2011 |eser=RTT News |tarih=25 Ağustos 2011 |erişimtarihi=25 Ağustos 2011 |başlık=Arab League Recognizes Libyan Rebel Council |df=dmy-all }}</ref>

Suriye'nin üyeliği 16 Kasım 2011 tarihinde askıya alındı. 6 Mart 2013 tarihinde Arap Birliği, [[Suriye Ulusal Koalisyonu]]'nun Suriye'yi temsil ettiği gerekçesiyle Arap Birliği'ndeki yerini verdi.<ref name= "syriannationalcoalition">{{Web kaynağı | url = https://www.theguardian.com/world/2013/mar/26/syrian-opposition-appeals-nato-support | başlık = Syrian opposition takes Arab League seat | ad = Ian | soyadı = Black | eser = The Guardian | erişimtarihi = 20 Kasım 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130821111815/https://www.theguardian.com/world/2013/mar/26/syrian-opposition-appeals-nato-support | arşivtarihi = 21 Ağustos 2013 | ölüurl = hayır }}</ref> 9 Mart 2014 tarihinde, genel sekreter Nabil al-Arabi, muhalefet kurumlarının oluşumunu tamamlayana kadar Suriye'nin sandalyesinin boş kalacağını söyledi.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2014/Mar-09/249749-syria-opposition-not-yet-ready-for-arab-league-seat.ashx | başlık = Syria opposition 'not yet ready for Arab League seat' | eser = The Daily Star Newspaper | yer = Lebanon | erişimtarihi = 20 Kasım 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140310000406/http://www.dailystar.com.lb/News/Middle-East/2014/Mar-09/249749-syria-opposition-not-yet-ready-for-arab-league-seat.ashx | arşivtarihi = 10 Mart 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> 7 Mayıs 2023 tarihinde [[Suriye]], yeniden Arap Birliği'ne katıldı.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hurriyet.com.tr/dunya/esed-geri-dondu-11-yil-sonra-arap-liginde-42263670 | başlık = Esed geri döndü... 11 yıl sonra Arap Ligi’nde | arşivurl = https://web.archive.org/web/20230508111608/https://www.hurriyet.com.tr/dunya/esed-geri-dondu-11-yil-sonra-arap-liginde-42263670 | arşivtarihi = 8 Mayıs 2023}}</ref>

==Politika ve yönetim==
[[Dosya:Arab Leage HQ 977.PNG|küçükresim|Arap Birliği'nin Merkezi [[Kahire]].]]
[[Dosya:Israel-Palestine Diplomacy.svg|küçükresim|
{{Lejant|#cdcd9c|Hem [[İsrail]] hem de Filistin Devletini tanıyan ülkeler}}
{{Lejant|#FF4500|Yalnızca [[Filistin Devleti]]ni tanıyan ülkeler}}]]
[[Dosya:Provinces - Arab League.PNG|sağ|küçükresim|upright=0.91|Arap Birliği'nde idari bölümler.]]
Arap Birliği, üyelerini ekonomik olarak entegre etmeye ve dış yardım istemeden üye devletleri içeren çatışmaları çözmeye çalışan siyasi bir örgüttür. Dışişleri genellikle BM denetimi altında yürütülürken, devlet temsilcisi parlamentonun unsurlarına sahiptir.

Arap Birliği Şartı, her bir üye devletin egemenliğine saygı gösterirken, bir Arap vatanı ilkesini onaylamıştır. Birlik Konseyi<ref name="haynes">{{Web kaynağı |başlık=Internal Regulations of the Council of the League of Arab States |eser=Model League of Arab States |yayıncı=Ed Haynes, [[Winthrop University]] |tarih=6 Nisan 1998 |url=http://faculty.winthrop.edu/haynese/mlas/CouncilRegs.html |erişimtarihi=9 Temmuz 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080406061423/http://faculty.winthrop.edu/haynese/mlas/CouncilRegs.html |arşivtarihi=6 Nisan 2008 |ölüurl=evet |df=dmy }}</ref> ve komitelerin<ref name="haynes2">{{Web kaynağı |başlık=Internal Regulations of the Committees of the League of Arab States |eser=Model League of Arab States |yayıncı=Ed Haynes, Winthrop University |tarih=6 Nisan 1998 |url=http://faculty.winthrop.edu/haynese/mlas/CmteeRegs.html |erişimtarihi=9 Temmuz 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080406075743/http://faculty.winthrop.edu/haynese/mlas/CmteeRegs.html |arşivtarihi=6 Nisan 2008 |ölüurl=evet |df=dmy }}</ref> iç düzenlemeleri Ekim 1951'de kabul edildi. Genel Sekreterlik düzenlemeleri Mayıs 1953'te kabul edildi.<ref name="haynes3">{{Web kaynağı |başlık=Internal Regulations of the Secretariat-General of the League |eser=Model League of Arab States |yayıncı=Ed Haynes, Winthrop University |tarih=6 Nisan 1998 |url=http://faculty.winthrop.edu/haynese/mlas/SecGenRegs.html |erişimtarihi=9 Temmuz 2008 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20080406064006/http://faculty.winthrop.edu/haynese/mlas/SecGenRegs.html |arşivtarihi=6 Nisan 2008 |ölüurl=evet |df=dmy }}</ref>

O zamandan beri, Arap Birliği'nin yönetimi uluslarüstü kurumların ikiliği ve üye devletlerin egemenliğine dayanmaktadır. Bireysel devletliğin korunması, iktidar seçkinlerinin karar vermede güçlerini ve bağımsızlıklarını korumak için güçlü tercihlerinden güç aldı. Dahası, daha zengin ülkelerin servetlerini [[Arap milliyetçiliği]] adına paylaşabileceği korkusu, Arap yöneticiler arasındaki sahtekarlıklar ve Arap birliğine karşı çıkabilecek dış güçlerin etkisi, birliğin daha derin bir entegrasyonuna engel olarak görülebilir.

Arap Birliği 1964 Kahire Zirvesi'nde, [[Filistin Devleti|Filistin]] halkını temsil eden bir örgütün kurulma aşamasını başlattı. İlk Filistin Ulusal Konseyi 29 Mayıs 1964'te Doğu Kudüs'te toplandı. [[Filistin Kurtuluş Örgütü]] (FKÖ) 2 Haziran 1964'te bu toplantıda kuruldu. Filistin, FKÖ tarafından temsil edilerek Arap Birliği'ne kısa süre önce kabul edildi. Günümüzde Filistin Devleti Arap Birliği'nin tam üyesidir.

28 Mart 2002'deki Beyrut Zirvesi'nde, Birlik [[Arap-İsrail çatışmaları]] konusunda Suudi Arabistan'dan ilham alarak bir barış planı olan Arap Barış Girişimi'ni<ref name="al-bab">{{Web kaynağı |yazar=Council of Arab States |başlık=The Arab Peace Initiative, 2002 |yayıncı=al bab |tarih=1 Ekim 2005 |url=http://www.al-bab.com/arab/docs/league/peace02.htm |erişimtarihi=9 Temmuz 2008 |ölüurl=evet |arşivurl=https://web.archive.org/web/20090604091304/http://www.al-bab.com/arab/docs/league/peace02.htm |arşivtarihi=4 Haziran 2009 }}</ref> kabul etti. Girişim, [[İsrail]] ile ilişkilerin tamamen normalleşmesini sağladı. Buna karşılık İsrail'in [[Batı Şeria]] ve [[Gazze Şeridi]]'ndeki Filistin bağımsızlığını tanımak için [[Golan Tepeleri]] dahil olmak üzere işgal altındaki tüm topraklardan çekilmesi ve [[Doğu Kudüs]]'ün başkenti olması ve Filistinli mülteciler için "adil bir çözüm" olması gerekiyordu. Barış Girişimi 2007'de tekrar Riyad Zirvesi'nde onaylandı. Temmuz 2007'de Arap Birliği, [[Ürdün]] ve [[Mısır]] Dışişleri Bakanlarından oluşan bir heyeti, girişimi desteklemek için İsrail'e gönderdi. [[Venezuela]]'nın [[2008-2009 İsrail-Gazze çatışması]] sırasında İsrail diplomatlarını sınır dışı etme hareketinin ardından [[Kuveyt]] milletvekili Waleed Al-Tabtabaie Arap Birliği'nin merkezini Venezuela'nın [[Caracas]] şehrine taşımayı önerdi.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.caribbeannetnews.com/news-13536--12-12--.html|başlık=Kuwaiti MP calls to move Arab league to Venezuela|erişimtarihi=16 Ocak 2009|tarih=15 Ocak 2009|eser=AFP, via CaribbeanNetNews|ölüurl=evet|arşivurl=https://web.archive.org/web/20090304230647/http://www.caribbeannetnews.com/news-13536--12-12--.html|arşivtarihi=4 Mart 2009|df=dmy-all}}</ref> 13 Haziran 2010'da Arap Birliği Genel Sekreteri Amr Mohammed Moussa Gazze Şeridi'ni ziyaret etti.[[Hamas]]'ın 2007'de silahlı olarak ele geçirilmesinden bu yana bir Arap Birliği yetkilisinin ilk ziyaretiydi.

2015 yılında Arap Birliği, Şii [[Husiler]]'e ve 2011 ayaklanmasında tahttan indirilen eski Yemen Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Saleh'e sadık güçlere karşı Suudi Arabistan'ın Yemen'e askerî müdahalesine destek verdi.<ref>{{Haber kaynağı|url=http://www.latimes.com/world/middleeast/la-fg-joint-arab-military-force-20150329-story.html|ajans=Los Angeles Times|başlık=Arab League's joint military force is a 'defining moment' for region|tarih=29 Mart 2015|ad1=Christina|soyadı1=Boyle|ad2=Zaid|soyadı2=al-Alayaa|erişimtarihi=20 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200206150057/https://www.latimes.com/world/middleeast/la-fg-joint-arab-military-force-20150329-story.html|arşivtarihi=6 Şubat 2020|ölüurl=hayır}}</ref>

15 Nisan 2018'de, ABD destekli [[YPG]] güçlerini [[Afrin, Halep|Afrin]] yerleşim bölgesinden uzaklaştırmayı amaçlayan Türkiye'nin Kuzey Suriye'ye müdahalesine yanıt olarak, Arap Birliği Türk güçlerini Afrin'den çekilmeye çağıran bir karar aldı.<ref>{{Haber kaynağı|başlık=Turkey slams Arab League resolution on Afrin operation|url=https://www.yenisafak.com/en/news/turkey-slams-arab-league-resolution-on-afrin-operation-3329296|yayıncı=Yeni Safak|tarih=18 Nisan 2018|erişimtarihi=20 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200726102004/https://www.yenisafak.com/en/news/turkey-slams-arab-league-resolution-on-afrin-operation-3329296|arşivtarihi=26 Temmuz 2020|ölüurl=hayır}}</ref>

Eylül 2019'da Arap Birliği, Benjamin Netanyahu'nun işgal altındaki Batı Şeria'nın [[Ürdün Vadisi]] olarak bilinen doğu bölümünü ilhak etme planlarını kınadı.<ref>{{Haber kaynağı |başlık=Arab nations condemn Netanyahu's Jordan Valley annexation plan |url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-49657915 |eser=BBC News |tarih=11 Eylül 2019 |erişimtarihi=20 Nisan 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200804235349/https://www.bbc.com/news/world-middle-east-49657915 |arşivtarihi=4 Ağustos 2020 |ölüurl=hayır }}</ref>

Arap Birliği 12 Ekim 2019'da Kahire'de bir araya gelerek Türkiye'nin kuzeydoğu Suriye'ye yönelik müdahalelerini tartıştı. Toplantı sonrasında üye devletler, Türk müdahalesini kınamaya karar verdiler ve bunu Arap devletine karşı 'işgal' ve 'saldırganlık' olarak nitelendirerek uluslararası hukuka aykırı olduğunu bildirdiler.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/article/us-arableague-turkey-syria-idUSKBN1WR0C9|başlık=Turkey's Syria offensive an 'invasion': Arab League secretary general|tarih=12 Ekim 2019|eser=Reuters|dil=İngilizce|erişimtarihi=20 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20200410132612/https://www.reuters.com/article/us-arableague-turkey-syria-idUSKBN1WR0C9|arşivtarihi=10 Nisan 2020|ölüurl=hayır}}</ref>

==Zirveler==
{| class="wikitable sortable"
|-
! No. !! Tarih !! Ev sahibi ülke!! Ev sahibi şehir
|-
| [[1964 Arap Birliği zirvesi (Kahire)|1]] || 13–17 Ocak 1964 || {{bayraksimge|Egypt|1958}} ||[[Kahire]]
|-
| [[1964 Arap Birliği zirvesi (İskenderiye)|2]] || 5–11 Eylül 1964 || {{bayraksimge|Egypt|1958}} ||[[İskenderiye]]
|-
| [[1965 Arap Birliği zirvesi|3]] || 13–17 Eylül 1965 || {{Bayraksimge|Fas}} ||[[Kazablanka]]
|-
| [[1967 Arap Birliği zirvesi|4]] || 29 Ağustos 1967 || {{bayraksimge|Sudan}} ||[[Hartum]]
|-
| [[1968 Arap Birliği zirvesi|5]] || 21–23 Aralık 1969 || {{Bayraksimge|Fas}} ||[[Rabat]]
|-
| [[1973 Arap Birliği zirvesi|6]] || 26–28 Kasım 1973 || {{Bayraksimge|Cezayir}} ||[[Cezayir (şehir)|Cezayir]]
|-
| [[1974 Arap Birliği zirvesi|7]] || 29 Ekim 1974 || {{Bayraksimge|Fas}} ||[[Rabat]]
|-
| [[1976 Arap Birliği zirvesi (Kahirea)|8]] || 25–26 Ekim 1976 || {{bayraksimge|Egypt|1972}} ||[[Kahire]]
|-
| [[1978 Arap Birliği zirvesi|9]] || 2–5 Kasım 1978 || {{bayraksimge|Iraq|1963}} ||[[Bağdat]]
|-
| [[1979 Arap Birliği zirvesi|10]] || 20–22 Kasım 1979 || {{Bayraksimge|Tunus}} ||[[Tunus (şehir)|Tunus]]
|-
| [[1980 Arap Birliği zirvesi|11]] || 21–22 Kasım 1980 || {{Bayraksimge|Ürdün}} ||[[Amman]]
|-
| [[1982 Arap Birliği zirvesi|12]] || 6–9 Eylül 1982 || {{Bayraksimge|Fas}} ||[[Fes, Fès-Boulemane|Fes]]
|-
| [[1985 Arap Birliği zirvesi|13]] || 1985 || {{Bayraksimge|Fas}} ||[[Kazablanka]]
|-
| [[1987 Arap Birliği zirvesi|14]] || 1987 || {{Bayraksimge|Ürdün}} ||[[Amman]]
|-
| [[1988 Arap Birliği zirvesi|15]] || Haziran 1988 || {{Bayraksimge|Cezayir}} ||[[Cezayir (şehir)|Cezayir]]
|-
| [[1989 Arap Birliği zirvesi|16]] || 1989 || {{Bayraksimge|Fas}} ||[[Kazablanka]]
|-
| [[1990 Arap Birliği zirvesi|17]] || 1990 || {{bayraksimge|Iraq|1963}} ||[[Bağdat]]
|-
| [[1996 Arap Birliği zirvesi|18]] || 1996 || {{Bayraksimge|Mısır}} ||[[Kahire]]
|-
| [[2001 Arap Birliği zirvesi|19]] || 27–28 Mart 2001 || {{Bayraksimge|Ürdün}} ||[[Amman]]
|-
| [[2002 Arap Birliği zirvesi|20]] || 27–28 Mart 2002 || {{Bayraksimge|Lübnan}} ||[[Beyrut]]
|-
| [[2003 Arap Birliği zirvesi|21]] || 1 Mart 2003 || {{Bayraksimge|Mısır}} ||[[Şarm El-Şeyh]]
|-
| [[2004 Arap Birliği zirvesi|22]] || 22–23 Mayıs 2004 || {{Bayraksimge|Tunus}} ||[[Tunus (şehir)|Tunus]]
|-
| [[2005 Arap Birliği zirvesi|23]] || 22–23 Mart 2005 || {{Bayraksimge|Cezayir}} ||[[Cezayir (şehir)|Cezayir]]
|-
| [[2006 Arap Birliği zirvesi|24]] || 28–30 Mart 2006 || {{bayraksimge|Sudan}} ||[[Hartum]]
|-
| [[2007 Arap Birliği zirvesi|25]] || 27–28 Mart 2007 || {{Bayraksimge|Suudi Arabistan}} ||[[Riyad]]
|-
| [[2008 Arap Birliği zirvesi|26]] || 29–30 Mart 2008 || {{Bayraksimge|Suriye}} ||[[Şam]]
|-
| [[2009 Arap Birliği zirvesi|27]] || 28–30 Mart 2009 || {{Bayraksimge|Katar}} ||[[Doha]]
|-
| [[2010 Arap Birliği zirvesi|28]] || 27–28 Mart 2010 || {{bayraksimge|Libya|1977}} ||[[Sirte]]
|-
| [[2012 Arap Birliği zirvesi|29]] || 27–29 Mart 2012 || {{Bayraksimge|Irak}} ||[[Bağdat]]
|-
| [[2013 Arap Birliği zirvesi|30]] || 21–27 Mart 2013 || {{Bayraksimge|Katar}} ||[[Doha]]<ref>[http://qatarconferences.org/arableaguesummit2013/ Arap Birliği zirvesi 2013] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20181004164041/http://qatarconferences.org/arableaguesummit2013/ |tarih=4 Ekim 2018 }}. Qatarconferences.org (2013-03-27). Retrieved on 2014-04-28.</ref>
|-
| [[2014 Arap Birliği zirvesi|31]] || 25–26 Mart 2014 || {{Bayraksimge|Kuveyt}} ||[[Kuveyt (şehir)|Kuveyt]]<ref>[http://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/03/arab-league-summit-hit-new-rifts-201432173625331320.html Arap Birliği zirvesi hit by new rifts - Features] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200728134107/https://www.aljazeera.com/indepth/features/2014/03/arab-league-summit-hit-new-rifts-201432173625331320.html |tarih=28 Temmuz 2020 }}. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.</ref>
|-
| [[2015 Arap Birliği zirvesi|32]] || 28–29 Mart 2015 || {{Bayraksimge|Mısır}} ||[[Şarm El-Şeyh]]<ref>[http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/03/opposition-fail-get-syria-arab-league-seat-2014326144447997621.html Opposition fail to get Syria Arab League seat - Middle East] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200728141858/https://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/03/opposition-fail-get-syria-arab-league-seat-2014326144447997621.html |tarih=28 Temmuz 2020 }}. Al Jazeera English. Retrieved on 2014-04-28.</ref>
|-
| [[2016 Arap Birliği zirvesi|33]] || 20 Temmuz 2016 || {{Bayraksimge|Moritanya}} ||[[Nuakşot]]
|-
| [[2017 Arap Birliği zirvesi|34]] || 23–29 Mart 2017 || {{Bayraksimge|Ürdün}} ||[[Amman]]<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.alarabiya.net/ar/arab-and-world/2016/11/02/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%B6%D9%8A%D9%81-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3.html | başlık = الأردن يستضيف القمة العربية في مارس | website = www.alarabiya.net | arşivurl = https://web.archive.org/web/20161103131757/https://www.alarabiya.net/ar/arab-and-world/2016/11/02/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%B6%D9%8A%D9%81-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9-%D9%81%D9%8A-%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3.html | arşivtarihi = 3 Kasım 2016 | erişimtarihi = 20 Nisan 2020 | ölüurl = hayır }}</ref>
|-
| [[2018 Arap Birliği zirvesi|35]] || 15 Nisan 2018 || {{Bayraksimge|Suudi Arabistan}} ||[[Dahran]]
|-
| [[2019 Arap Birliği zirvesi|36]] || Nisan 2019 || {{Bayraksimge|Tunus}} ||[[Tunus (şehir)|Tunus]]<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.egypttoday.com/Article/1/47928/Tunisia-to-host-next-Arab-summit |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=20 Nisan 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20200713184741/https://www.egypttoday.com/Article/1/47928/Tunisia-to-host-next-Arab-summit |arşivtarihi=13 Temmuz 2020 |ölüurl=evet }}</ref>
|-
|}

==Askeri güç==
Arap Birliği Ortak Savunma Konseyi, Arap Birliği Kurumlarından biridir.<ref name="ABC-CLIO">{{Web kaynağı | başlık = Arab-Israeli Wars: 60 Years of Conflict | url = http://www.historyandtheheadlines.abc-clio.com/ContentPages/ContentPage.aspx?entryId=1281297 | yayıncı = ABC-CLIO | erişimtarihi = 30 Haziran 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140714180215/http://www.historyandtheheadlines.abc-clio.com/ContentPages/ContentPage.aspx?entryId=1281297 | arşivtarihi = 14 Temmuz 2014 | ölüurl = hayır }}</ref> Arap Birliği üye ülkelerinin ortak savunmasını koordine etmek için 1950 Ortak Savunma ve Ekonomik İşbirliği Antlaşması uyarınca kuruldu.<ref>{{Kitap kaynağı |soyadı=Osmańczyk|ad=Edmund Jan|yazarbağı=Edmund Osmańczyk|bölüm=League of Arab States|başlık=Encyclopedia of the United Nations and international agreements|editör-soyadı=Mango|editör-ad=Anthony|cilt=2|basım=3|sayfa=1290|yer=New York|yayıncı=Routledge|yıl=2003}}</ref>

Örgüt olarak Arap Birliği'nin [[BM]]'ye benzer bir askerî gücü yoktur, ancak 2007 zirvesinde Liderler ortak savunmalarını yeniden etkinleştirmeye ve [[Güney Lübnan]], [[Darfur]], Irak ve diğer sıcak noktalarda konuşlanmak üzere barışı koruma gücü kurmaya karar verdiler.

Mısır'da yapılan 2015 zirvesinde üye devletler prensipte ortak bir askerî güç oluşturma konusunda anlaştılar.<ref>{{Haber kaynağı|url=https://www.reuters.com/article/2015/03/29/mideast-arabs-communique-idUSL6N0WV03T20150329|başlık=Arab summit agrees on unified military force for crises|eser=Reuters|tarih=29 Mart 2015|erişimtarihi=20 Nisan 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20151022201840/http://www.reuters.com/article/2015/03/29/mideast-arabs-communique-idUSL6N0WV03T20150329|arşivtarihi=22 Ekim 2015|ölüurl=hayır}}</ref>

==Ekonomik kaynaklar==
Arap Birliği, bazı üye ülkelerdeki muazzam petrol ve doğal gaz kaynakları gibi kaynaklar bakımından zengindir. Arap Birliği'nde sürekli büyüyen bir diğer sektör de telekomünikasyondur. On yıldan kısa bir süre içinde, [[Orascom]] ve [[Etisalat]] gibi yerel şirketler uluslararası alanda rekabet etmeyi başardılar.

Birliğin üye devletler arasında başlattığı ekonomik başarılar, [[Körfez İşbirliği Konseyi]](KİK) gibi daha küçük Arap örgütleri tarafından elde edilenlerden daha az etkileyicidir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.reuters.com/article/newsOne/idUSN2041155720081120 | başlık = Reuters.com | eser = Reuters | erişimtarihi = 20 Kasım 2014 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090109095845/https://www.reuters.com/article/newsOne/idUSN2041155720081120 | arşivtarihi = 9 Ocak 2009 | ölüurl = hayır }}</ref> Bunların arasında Mısır ve Irak gazını Ürdün, Suriye, Lübnan ve Türkiye'ye taşıyacak olan Arap Gaz Boru Hattı da var. 2013 itibarıyla, Cezayir, Katar, Kuveyt ve BAE'nin gelişmiş petrol devletleri ile [[Komorlar]], [[Cibuti]], [[Moritanya]], [[Somali]], [[Sudan]] ve [[Yemen]] gibi gelişmekte olan ülkeler arasında ekonomik koşullarda önemli bir fark bulunmaktadır.

[[Dosya:OAPEC Members.png|küçükresim|sağ|[[OAPEC]] Üye devletleri]]
Arap Birliği, Sudan'ın güney kesiminde büyük verimli topraklar da içeriyor. Arap Dünyasının 'yemek sepeti' olarak anılır, bölgenin [[Güney Sudan]]'ın bağımsızlığı da dahil olmak üzere istikrarsızlığı turizm endüstrisini etkilemedi. Mısır, BAE, Lübnan, Tunus ve Ürdün bu alanda en hızlı büyüyen endüstri olarak kabul ediliyor.

Üyelerin ekonomik başarıları birliğin tarihinde düşüktü. Diğer küçük Arap Organizasyonları (KİK) birlikten daha fazlasını başardı, ancak son zamanlarda umut vadeden birkaç büyük ekonomik projenin tamamlanması bekleniyor. [[Arap Doğalgaz Boru Hattı]] Mısır ve Irak Gazını; Ürdün, Suriye ve Lübnan'a ve ardından Türkiye'ye, dolayısıyla Avrupa'ya bağlayacaktır ancak 2010 yılına kadar sona ermesi planlanan proje için herhangi bir çalışma yapılamamıştır. 1 Ocak 2008'e kadar serbest ticaret anlaşması (GAFTA) tamamlanacak ve tüm Arap Ürünleri vergisinin %95'i gümrükten muaf tutulacaktır.

===Ulaşım===
Arap Birliği, ulaşım söz konusu olduğunda beş bölüme ayrılmıştır; [[Arap Yarımadası]] ve [[Yakın Doğu]] tamamen hava, deniz, karayolları ve demiryollarıyla birbirine bağlanmıştır. Birliğin bir diğer bölümü Mısır ve Sudan'dan oluşan [[Nil Vadisi]]'dir. Bu iki üye devlet, erişilebilirliği artırmak ve böylece ticareti teşvik etmek için Nil Nehri'nin navigasyon sistemini geliştirmeye başladı. Güney Mısır şehri [[Abu Simbel (şehir)|Abu Simbel]]'i, Kuzey Sudan şehri [[Vadi Halfa (şehir)|Vadi Halfa]]'ya ve daha sonra Hartum ve Sudan Limanı'na bağlamak için yeni bir demiryolu sistemi kuruldu. Birliğin üçüncü bölümü, Fas'ın güney şehirlerinden [[Batı Libya]]'daki [[Trablus]]'a 3.000&nbsp;km'lik bir demiryolunun geçtiği Mağrip'tir. Birliğin dördüncü bölümü, üye devletlerinden [[Cibuti]] ve [[Somali]]'yi içeren [[Afrika Boynuzu]]'dur. Bu iki Arap Birliği devleti, [[Babülmendep Boğazı]] tarafından Arap Yarımadası'ndan sadece on sekiz kilometre ile ayrılıyor ve bu durum, [[Usame bin Ladin]]'in kardeşi Tarık bin Ladin'in, [[boynuzlu köprü projesi]]'nin inşasını başlatmasıyla hızla değişiyor. Sonuç olarak Afrika Boynuzu muazzam bir köprü ile Arap Yarımadası'na bağlanmayı hedefliyor. Proje, iki bölge arasındaki asırlık ticareti kolaylaştırmayı ve hızlandırmayı amaçlamaktadır. 2010 yılında I. Aşamanın ertelendiği açıklandı. 2015 yılında Yemen'de iç savaş yeniden başladı. Böylelikle köprü projesi de ertelenmiş oldu.<ref>[https://www.theguardian.com/world/2019/jun/20/yemen-civil-war-the-conflict-explained Yemen civil war: the conflict explained] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200403090410/https://www.theguardian.com/world/2019/jun/20/yemen-civil-war-the-conflict-explained |tarih=3 Nisan 2020 }} The Guardian, 20th of June 2019, retrieved 21st of January 2020</ref> Köprünün uzunluğunun 29&nbsp;km (18&nbsp;mi) olacağı tahmin ediliyor ve toplam maliyeti yaklaşık 20 milyar USD. Tarek Bin Laden'in başkanlığındaki Dubai merkezli [[Middle East Development LLC]] firması tarafından önerilmişti. Açılış tarihinin 2020 yılında olması bekleniyordu.

Birliğin son bölümü, diğer Afrika devletlerine fiziksel olarak bağlı olmayan, ancak hala diğer Arap Birliği üyeleriyle ticaret yapan ve [[Doğu Afrika]] kıyılarında yer alan izole edilmiş [[Komorlar]] adasıdır.

==Demografisi==
Arap Birliği kültürel ve etnik olarak 22 üye devletten oluşan bir birliktir ve Birliğin nüfusunun ezici çoğunluğu Arap olarak tanımlanmıştır. 1 Temmuz 2013 itibarıyla, Arap Birliği devletlerinde yaklaşık 359 milyon insan yaşıyor. Nüfusu diğer küresel bölgelere göre daha hızlı büyüyor. En kalabalık üye devlet, nüfusu yaklaşık 91 milyon olan Mısır'dır.<ref name="Central Agency for Public Mobilization And Statistics">{{Web kaynağı |başlık=Central Agency for Public Mobilization And Statistics |url=http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=1&lname= |ölüurl=evet |arşivurl=https://web.archive.org/web/20110426052430/http://www.msrintranet.capmas.gov.eg/pls/fdl/tst12e?action=1&lname= |arşivtarihi=26 Nisan 2011 |erişimtarihi=20 Nisan 2020 }}</ref> 44 En az nüfus, 0.6 milyondan fazla nüfusu ile Komorlar'dır.

===Din===
Arap Birliği vatandaşlarının çoğunluğu [[İslam]]'a bağlı, [[Hristiyanlık]] ise ikinci büyük dindir. Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Filistin, Sudan ve Suriye'de en az 15 milyon Hristiyan bir arada yaşıyor. Buna ek olarak, daha az ama önemli sayıda [[Dürzîlik|Dürzî]], [[Yezîdîler|Yezîdî]], [[Şaki (din)|Şaki]] ve [[Mandalu]]lar vardır. Dindar olmayan Araplar için rakamlar genellikle mevcut değildir, ancak [[Pew Forumu]]'nun araştırması, [[ODKA]] bölgesindeki insanların yaklaşık %1'inin "dine bağlı olmayanlar([[Ateizm|Ateist]])" olduğunu göstermektedir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.pewforum.org/2014/04/04/global-religious-diversity/ | başlık = Religious Diversity Around The World – Pew Research Center | tarih = 4 Nisan 2014 | eser = Pew Research Center's Religion & Public Life Project | arşivurl = https://web.archive.org/web/20140405213639/http://www.pewforum.org/2014/04/04/global-religious-diversity/ | arşivtarihi = 5 Nisan 2014 | erişimtarihi = 20 Nisan 2020 | ölüurl = hayır }}</ref>

===Diller===
Arap Birliği'nin resmi dili, [[Klasik Arapça]]'ya dayanan [[Edebi Arapça]]'dır. Bununla birlikte, bazı Arap Ligi üye ülkelerinin [[Somalice]], [[Afarca]], [[Komorca]], [[Fransızca]], [[İngilizce]], [[Berberice]] ve [[Kürtçe]] gibi başka resmi veya ulusal dilleri vardır. Çoğu ülkede farklı [[Arapça Lehçeleri]] de konuşulmaktadır.

==Kültür==
===Spor Dalları===
[[Pan Arap Oyunları]], tüm Arap ülkelerinden sporcuları çeşitli sporlara katılmak için bir araya getiren en büyük Arap spor etkinliği olarak kabul edilir.

[[Arap Futbol Federasyonları Birliği]] (millî takımlar için) [[Arap Uluslar Kupası]]'nı ve [[Arap Kulübü Şampiyonlar Kupası]]'nı düzenlemektedir. Basketbol, voleybol, hentbol, masa tenisi, tenis, [[squash]] ve yüzme gibi çeşitli sporlar için Arap spor federasyonları da mevcuttur.

== Üye ülkeler ==
{| border="1" width="65%" cellspacing="0" cellpadding="2" style="border-collapse:collapse;" class="toccolours"
|+
|-
! Devletler !! Nüfus (2018) !! Yüzölçümü (km²) !! Birliğe katıldığı sene
|-
| [[Dosya:Flag of Iraq.svg|22px]] [[Irak]] || 38.430.000 || 437.072 || 1945
|-
| [[Dosya:New flag of Syria.png|22x22pik]] [[Suriye]] || 16.910.000 || 185.180 || 1945
|-
| [[Dosya:Flag of Lebanon.svg|22px]] [[Lübnan]] || 6.849.000 || 17.818 || 1945
|-
| [[Dosya:Flag of Jordan.svg|22px]] [[Ürdün]] || 10.658.123 || 92.300 || 1945
|-
| [[Dosya:Flag of Saudi Arabia.svg|22px]] [[Suudi Arabistan]] || 33.700.000 || 2.149.690 || 1945
|-
| [[Dosya:Flag of Yemen.svg|22px]] [[Yemen]] || 28.500.000 || 527,970 || 1945
|-
| [[Dosya:Flag of Egypt.svg|22px]] [[Mısır]] || 98.500.000 || 1.001.450 || 1945
|-
| [[Dosya:Flag of Libya.svg|22px]] [[Libya]] || 6.871.287 || 1.759.540 || 1953
|-
| [[Dosya:Flag of Sudan.svg|22px]] [[Sudan]] || 41.800.000 || 1.886.068 || 1956
|-
| [[Dosya:Flag of Tunisia.svg|22px]] [[Tunus]] || 11.570.000 || 163.610 || 1958
|-
| [[Dosya:Flag of Morocco.svg|22px]] [[Fas]] || 36.030.000 || 710.850 || 1958
|-
| [[Dosya:Flag of Kuwait.svg|22px]] [[Kuveyt]] || 4.137.000 || 17,820 || 1961
|-
| [[Dosya:Flag of Algeria.svg|22px]] [[Cezayir]] || 42.230.000 || 2.381.740 || 1962
|-
| [[Dosya:Flag of Bahrain.svg|22px]] [[Bahreyn]] || 1.569.000 || 665 || 1971
|-
| [[Dosya:Flag of Qatar.svg|22px]] [[Katar]] || 2.782.000 || 11.437 || 1971
|-
| [[Dosya:Flag of the United Arab Emirates.svg|22px]] [[Birleşik Arap Emirlikleri]] || 9.631.000 || 83.600 || 1971
|-
| [[Dosya:Flag of Oman.svg|22px]] [[Umman]] || 4.829.000 || 309.500 || 1971
|-
| [[Dosya:1959-2017 Flag of Mauritania.svg|22px]] [[Moritanya]] || 4.403.000 || 1.030.700 || 1973
|-
| [[Dosya:Flag of Somalia.svg|22px]] [[Somali]] || 15.010.000 || 637.657 || 1974
|-
| [[Dosya:Flag of Palestine.svg|22px]] [[Filistin Devleti|Filistin]] || 5.159.000 || 6000 || 1976
|-
| [[Dosya:Flag of Djibouti.svg|22px]] [[Cibuti]] || 958.920 || 23.000 || 1977
|-
| [[Dosya:Flag of the Comoros.svg|22px]] [[Komorlar]] || 832.322 || 2.170 || 1993
|-
| '''Toplam''' || 421.359.652 || 13.868.171 ||
|}

== Ayrıca bakınız ==

* [[Arap-Türk ilişkileri]]
* [[OPEC]]
* [[Arap Baharı]]
* [[BM Arap İnsani Kalkınma Raporu]]

==Kaynakça==
{{kaynakça}}

{{Arap Birliği}}
{{Arap-İsrail Savaşları}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Arap Birliği| ]]
[[Kategori:Afrika uluslararası kuruluşları]]
[[Kategori:Asya uluslararası kuruluşları]]
[[Kategori:1945'te kurulan kuruluşlar]]