Ufuk

Başlığın diğer anlamları için Ufuk (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Ufuk (Gözerimi veya Ufuk Çizgisi) gök ile yer ya da deniz düzeyini hayali olarak ayıran çizgidir. Gerçek ufuk genellikle, ağaçlar, dağlar ve binalarla örtüldüğü için gök ile yerin birbirini kestiği bu noktalara görünür ufuk denir. Astronomide, gözlem yapan kişinin bulunduğu noktadan (gözlemcinin gözünden doğru) yatay olarak çizilen doğrudur.

Ufuk çizgisi

Su ufku

Ufuk mesafesi

Pisagor teoremine göre

$a^{2}+b^{2}=c^{2}\!\,$

dik üçgenin kısa kenarını ufuk uzaklığı (a), uzun kenarını da dünya'nın yarıçapı (b) olarak kabul edersek hipotenüs dünyanın yarıçapı ile gözlemcinin boyu toplamı (c) olacaktır.

u = ufuk uzaklığı

r = dünyanın yarıçapı

r+g = hipotenüs

$r^{2}+u^{2}=(r+g)^{2}\!\,$

$r^{2}+u^{2}=r^{2}+2rg+g^{2}\!\,$

eşitliğin iki yanındaki r²'ler birbirini götürdüğünde ufuk mesafesi

$u^{2}=2rg+g^{2}\!\,$

$u={\sqrt {2rg+g^{2}}}\!\,$

Yukarıdaki formüle göre, boyu 1,7 metre olan birinin görebileceği ufuk mesafesi ;

r = 6378 km (dünyanın ekvator yarıçapıdır)

g = 1,7 m = 0,0017 km

$u={\sqrt {2\times 6378\times 0,0017+0,0017^{2}}}=4,66km\!\,$

boyu 1,7 metrelik bir kişi için ufuk 4,66 km uzaktan başlamaktadır. Eğer bu kişi 5 metre yüksekliğindeki bir direğe tırmanırsa

$u={\sqrt {2\times 6378\times 0,0067+0,0067^{2}}}=9,2km\!\,$

olur.