Pumunta sa nilalaman

Euclides: Pagkakaiba sa mga binago

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
Nilalaman na inalis Nilalaman na idinagdag
Lam-ang (usapan | ambag)
m Kinansela ang pagbabagong 1718767 ni 49.144.134.241 (Usapan)
Tatak: Undo
No edit summary
 
(hindi ipinakita ang 6 (na) agarang pagbabago ng isang tagagamit)
Linya 1: Linya 1:
{{Infobox scientist
{{Infobox scientist
| name = Euclid
| name = Euclides
| image = Scuola di atene 07.jpg
| image = Scuola di atene 07.jpg
| caption = Si Euclid na nasa ''[[Paaralan ng Atenas]]'' ni [[Raphael Sanzio|Raphael]].
| caption = Si Euclid na nasa ''[[Paaralan ng Atenas]]'' ni [[Raphael Sanzio|Raphael]].
| birth_date = Hindi alam
| birth_date = Hindi alam
| death_date = Hindi alam
| death_date = Hindi alam
| residence = [[Alexandria]], [[Ehiptong Helenistiko|Ehipto]]
| ethnicity = [[Mga taong Griyego|Griyego]]
| field = [[Matematika]]
| field = [[Matematika]]
| known_for = [[Heometriyang Euclidiano]] <br />[[Euclid's Elements|''Mga Elemento'' ni Euclid]]
| known_for = [[Heometriyang Euclidiano]] <br />''[[Mga Elemento ni Euclides]]''
}}
}}
Si '''Euclid''', '''Euclides''', o '''Eukleides''' {{ndash}} mula sa Griyegong ''Ευκλείδης'' o "Eukleides" {{ndash}} (ipinanganak noong mga 330 BK) ang Griyegong pilosopong Ama ng [[Heometriya]]. Siya ay aktibo sa [[Alexandria]], Ehipto sa paghahari ni [[Ptolemy I]]. Ang kanyang aklat ng [[heometriya]] na pinamagatang ''[[Mga Elemento ni Euclid|Mga Elemento]]'' ay naglalaman ng maraming mga aksiyoma, proposiyon at pagpapatunay ng mga proposiyon sa heometriya. Kanyang ihinuha ang mga prinsipyo ng tinatawag ngayong [[heometriyang Euclidean]] mula sa isang hanay ng mga aksiyoma. Ang aklat na ito ang isa sa pinakamaimpluwensiya ''(most influential)'' na akda sa kasaysayan ng matematika na nagsisilbi bilang aklat pampaaraalan para sa pagtuturo ng matematika lalo na sa heometriya mula sa paglilimbag nito hanggang sa huling ika-19 at simulang ika-20 siglo.<ref>Ball, pp. 50–62.</ref><ref>Boyer, pp. 100–19.</ref><ref>Macardle, et al. (2008). ''Scientists: Extraordinary People Who Altered the Course of History.'' New York: Metro Books. g. 12.</ref> Kaunti ang nalalaman hinggil sa buhay ni Euclid. Ang ilang mga historikal na reperensiya kay Euclid ay isinulat nina Proclus at Pappus of Alexandria mga siglo pagkatapos niyang mabuhay. Ipinakilala ni Proclus si Euclid bilang ang may akda ng ''Mga Elemento'' sa kanyang ika-5 siglong komentaryo nito. Binanggit naman ni Pappus noong ika-4 siglo na si Apollonius ay "gumugol ng isang napakahabang panahong kasama ng mga estudyante ni Euclid sa Alexandria at kaya ay nagkamit ito ng isang gayong siyentipikong kasanayan ng pag-iisip. Karagdagan ring pininiwalaan na si Euclid ay maaaring nag-aral sa Akademya ni [[Plato]] sa [[Athens]].
Si '''Euclides''', '''Euclid''', o '''Eukleides''' {{ndash}} mula sa Griyegong ''Ευκλείδης'' o "Eukleides" {{ndash}} (ipinanganak noong mga 330 BK) ang Griyegong pilosopong Ama ng [[Heometriya]]. Siya ay aktibo sa [[Alexandria]], Ehipto sa paghahari ni [[Ptolemy I]]. Ang kanyang aklat ng [[heometriya]] na pinamagatang ''[[Mga Elemento ni Euclides|Mga Elemento]]'' ay naglalaman ng maraming mga aksiyoma, proposiyon at pagpapatunay ng mga proposiyon sa heometriya. Kanyang ihinuha ang mga prinsipyo ng tinatawag ngayong [[heometriyang Euclidean]] mula sa isang hanay ng mga aksiyoma. Ang aklat na ito ang isa sa pinakamaimpluwensiya ''(most influential)'' na akda sa kasaysayan ng matematika na nagsisilbi bilang aklat pampaaraalan para sa pagtuturo ng matematika lalo na sa heometriya mula sa paglilimbag nito hanggang sa huling ika-19 at simulang ika-20 siglo.<ref>Ball, pp. 50–62.</ref><ref>Boyer, pp. 100–19.</ref><ref>Macardle, et al. (2008). ''Scientists: Extraordinary People Who Altered the Course of History.'' New York: Metro Books. g. 12.</ref> Kaunti ang nalalaman hinggil sa buhay ni Euclid. Ang ilang mga historikal na reperensiya kay Euclides ay isinulat nina Proclus at Pappus of Alexandria mga siglo pagkatapos niyang mabuhay. Ipinakilala ni Proclus si Euclides bilang ang may akda ng ''Mga Elemento'' sa kanyang ika-5 siglong komentaryo nito. Binanggit naman ni Pappus noong ika-4 siglo na si Apollonius ay "gumugol ng isang napakahabang panahong kasama ng mga estudyante ni Euclides sa Alexandria at kaya ay nagkamit ito ng isang gayong siyentipikong kasanayan ng pag-iisip. Karagdagan ring pininiwalaan na si Euclides ay maaaring nag-aral sa Akademya ni [[Plato]] sa [[Athens]].


[[Talaksan:P. Oxy. I 29.jpg|thumb|right|Isa sa pinakamatandang manuskrito ng [[Mga Elemento ni Euclid]].]]
[[Talaksan:P. Oxy. I 29.jpg|thumb|right|Isa sa pinakamatandang manuskrito ng [[Mga Elemento ni Euclides]].]]
[[Image:Woman teaching geometry.jpg|thumb|230px|Ang harapan ng saling [[Latin]] ng Mga Elemento ni Euclid ni [[Adelard of Bath]] c. 1309–1316; ang pinakamatandang umiiral na saling Latin ng Mga Elemento ay isang ika-12 siglong salin ni Adelard na nagsalin sa Latin mula sa Arabiko.]]
[[Image:Woman teaching geometry.jpg|thumb|230px|Ang harapan ng saling [[Latin]] ng Mga Elemento ni Euclides ni [[Adelard of Bath]] c. 1309–1316; ang pinakamatandang umiiral na saling Latin ng Mga Elemento ay isang ika-12 siglong salin ni Adelard na nagsalin sa Latin mula sa Arabiko.]]
== Mga sanggunian ==
== Mga sanggunian ==
{{reflist}}
{{reflist}}

{{stub}}
{{Stub|Matematiko|Gresya}}


[[Kategorya:Mga sinaunang Griyego]]
[[Kategorya:Mga sinaunang Griyego]]
[[Kategorya:Heometriya]]
[[Kategorya:Mga matematikong Griyego]]
[[Kategorya:Mga matematiko]]
[[Kategorya:Heometriyang Euclidean| ]]

Kasalukuyang pagbabago noong 20:41, 24 Mayo 2023

Euclides
Si Euclid na nasa Paaralan ng Atenas ni Raphael.
KapanganakanHindi alam
KamatayanHindi alam
Kilala saHeometriyang Euclidiano
Mga Elemento ni Euclides
Karera sa agham
LaranganMatematika

Si Euclides, Euclid, o Eukleides  – mula sa Griyegong Ευκλείδης o "Eukleides"  – (ipinanganak noong mga 330 BK) ang Griyegong pilosopong Ama ng Heometriya. Siya ay aktibo sa Alexandria, Ehipto sa paghahari ni Ptolemy I. Ang kanyang aklat ng heometriya na pinamagatang Mga Elemento ay naglalaman ng maraming mga aksiyoma, proposiyon at pagpapatunay ng mga proposiyon sa heometriya. Kanyang ihinuha ang mga prinsipyo ng tinatawag ngayong heometriyang Euclidean mula sa isang hanay ng mga aksiyoma. Ang aklat na ito ang isa sa pinakamaimpluwensiya (most influential) na akda sa kasaysayan ng matematika na nagsisilbi bilang aklat pampaaraalan para sa pagtuturo ng matematika lalo na sa heometriya mula sa paglilimbag nito hanggang sa huling ika-19 at simulang ika-20 siglo.[1][2][3] Kaunti ang nalalaman hinggil sa buhay ni Euclid. Ang ilang mga historikal na reperensiya kay Euclides ay isinulat nina Proclus at Pappus of Alexandria mga siglo pagkatapos niyang mabuhay. Ipinakilala ni Proclus si Euclides bilang ang may akda ng Mga Elemento sa kanyang ika-5 siglong komentaryo nito. Binanggit naman ni Pappus noong ika-4 siglo na si Apollonius ay "gumugol ng isang napakahabang panahong kasama ng mga estudyante ni Euclides sa Alexandria at kaya ay nagkamit ito ng isang gayong siyentipikong kasanayan ng pag-iisip. Karagdagan ring pininiwalaan na si Euclides ay maaaring nag-aral sa Akademya ni Plato sa Athens.

Isa sa pinakamatandang manuskrito ng Mga Elemento ni Euclides.
Ang harapan ng saling Latin ng Mga Elemento ni Euclides ni Adelard of Bath c. 1309–1316; ang pinakamatandang umiiral na saling Latin ng Mga Elemento ay isang ika-12 siglong salin ni Adelard na nagsalin sa Latin mula sa Arabiko.

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Ball, pp. 50–62.
  2. Boyer, pp. 100–19.
  3. Macardle, et al. (2008). Scientists: Extraordinary People Who Altered the Course of History. New York: Metro Books. g. 12.

MatematikoGresya Ang lathalaing ito na tungkol sa Matematiko at Gresya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.