พระนิรฤต
พระนิรฤต (เทวนาครี: निरृत) เป็นเทพเจ้าในศาสนาฮินดู บุคลาธิษฐานของความตาย การเสื่อมถอย และความเศร้าหมอง ในพระเวท ปรากฏนิรฤตเป็นเทวีผู้อาศัยในดินแดนของคนตาย แต่ในศาสนาฮินดูยุคหลังมา ปรากฏนิรฤตเป็นเทพบุรุษเช่นกัน และได้รับการยกให้เป็นทิกบาลประจำทิศตะวันตกเฉียงใต้[1]
ศัพทมูล
[แก้]คำภาษาสันสกฤต Nirṛti แปลว่า "เสื่อมถอย" หรือ "เสื่อมสลาย" มีรากมาจากคำว่า nirṛ ("การแยกจาก") และสามารถตีความว่าหมายถึง "การขาดซึ่ง ฤต" หมายถึงสถานะแห่งความสับสนอลหม่าน[2][3] ชื่อนี้จึงหมายเถึงเทพเจ้าในผู้ปกป้องภาวะไร้ซึ่งความสับสนวุ่นวายในจักรวาล[3][4]
ในเอกสารพระเวทปรากฏการใช้คำนี้เพื่อระบุถึงความมืดทะมน ความไม่ดำรงอยู่ ไร้ซึ่งแสง อาหาร และเด็ก องค์ประกอบที่ขาดไปในดินแดนนิรฤตนี้เป็นองค์ประกอบที่จำเป็นต่อชีวิตและพิธีกรรมในพระเวท[3]
เทวี
[แก้]ปรากฏพระนิรฤตในบทสวดของ ฤคเวท ส่วนมากปรากฏบทสวดภาวนาหาการคุ้มกันจากพระนาง การร้องขอจากพระนางในยามที่จะต้องออกเดินทาง บทสวดที่ X.59 ปรากฏพระนางอยู่หลายครั้ง ในบทสวดนี้ หลังสรุปธรรมชาติของพระนางแล้ว ยังร้องขอพระนางในคราออกเดินทางจากสถานที่ประกอบพิธีบูชายัญ ใน อาถรรพเวท (V.7.9) ระบุว่าพระนางมีปอยผมสีทอง ใน ไตตติริยพรหมัน (I.6.1.4) ระบุว่าพระนางมีสีวรกายเข้ม แต่งกายด้วยเครื่องนุ่งห่มสีดำ ถวายเครื่องบูชาให้ใช้ผลไม้เปลือกแข็งสีดำ ใน ศตปาถพรหมัน (X.1.2.9) เชื่อมโยงพระนางกับทิศตะวันตกเฉียงใต้ แต่ในส่วนอื่นของคัมภีร์เดียวกัน (V.2.3.3.) ระบุว่าพระนางประทับในอาณาจักรแห่งคนตาย[5][6][7]
ทิกปาละ
[แก้]นักวิชาการบางส่วนระบุว่าเทวีนิรฤตแปรสภาพมาเป็นเทพบุรุษในตำนานฮินดูยุคหลัง และกลายมาเป็นทิกบาล ผู้พิทักษ์แห่งทิศตะวันตกเฉียงใต้[8]
บางครั้งปรากฏพระนิรฤตเป็นหนึ่งในรุทร และมีการบรรยายไว้ว่าเป็นบุตรของสถานุ (Sthanu)[9][10][11] ปรากฏคำอธิบายที่แตกต่างกันไปเกี่ยวกับพระนิรฤตในเอกสารต่าง ๆ[12] เช่น อาคม นะบุว่าพระนิรฤตมีสีวรกายสีดำ ร่ายกายใหญ่กำยำ ทรงเครื่องสีเหลือง มีวาหนะเป็นมนุษย์หรือสิงโต[13][14]
อ้างอิง
[แก้]- ↑ www.wisdomlib.org (2016-04-10). "Nirrita, Nirṛta, Nirṛtā: 6 definitions". www.wisdomlib.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2023-08-06.
- ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ
<ref>ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อDM - ↑ 3.0 3.1 3.2 Witzel, Michael. “Macrocosm, Mesocosm, and Microcosm: The Persistent Nature of 'Hindu' Beliefs and Symbolic Forms.” International Journal of Hindu Studies, vol. 1, no. 3, 1997, pp. 501–539. JSTOR, www.jstor.org/stable/20106493. Accessed 10 Mar. 2020.
- ↑ Chandra, Suresh (1998). Encyclopaedia of Hindu Gods and Goddesses (ภาษาอังกฤษ). Sarup & Sons. ISBN 978-81-7625-039-9.
- ↑ Kinsley, David (1987, reprint 2005). Hindu Goddesses: Visions of the Divine Feminine in the Hindu Religious Tradition, Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0394-9, p.13
- ↑ Bhattacharji, Sukumari (2000). The Indian Theogony: Brahmā, Viṣṇu and Śiva, New Delhi: Penguin, ISBN 0-14-029570-4, pp.80–1
- ↑ ข้อผิดพลาด Lua ใน มอดูล:Cite_Q บรรทัดที่ 76: attempt to index field 'datavalue' (a nil value), Wikidata Q110087969
- ↑ Chandra, Suresh (1998). Encyclopaedia of Hindu Gods and Goddesses (ภาษาอังกฤษ). Sarup & Sons. p. 238. ISBN 978-81-7625-039-9.
- ↑ Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide (ภาษาอังกฤษ). Penguin Books India. p. 283. ISBN 978-0-14-341421-6.
- ↑ Daniélou, Alain (1991). The Myths and Gods of India: The Classic Work on Hindu Polytheism from the Princeton Bollingen Series (ภาษาอังกฤษ). Inner Traditions / Bear & Co. ISBN 978-0-89281-354-4.
- ↑ Dikshitar, V. R. Ramachandra (1996-01-31). The Purana Index (ภาษาอังกฤษ). Motilal Banarsidass Publishe. p. 246. ISBN 978-81-208-1273-4.
- ↑ Rao, Saligrama Krishna Ramachandra (2003). Encyclopaedia of Indian Iconography: Hinduism - Buddhism - Jainism (ภาษาอังกฤษ). Sri Satguru Publications. ISBN 978-81-7030-763-1.
- ↑ Gopinatha Rao, T. A. (1916). Elements Of Hindu Iconography, Vol. II Part II. p. 527-529.
- ↑ Rodrigues, E. A. (1842). The Complete Hindoo Pantheon, Comprising the Principal Deities Worshipped by the Natives of British India Throughout Hindoostan: Being a Collection of the Gods and Goddesses Accompanied by a Succinct History and Descriptive of the Idols (ภาษาอังกฤษ). E.A. Rodrigues.
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ พระนิรฤติ
